1181 fals. ok. 1230 Luscouo (DBL nr 1), 1258 or. Luscovo (Wp. 1 nr 368), 1294 fals. 1302 Luschovo (Wp. 2 nr 719), 1316 Luschow (Wp. 2 nr 988), 1350 Lvszkowo (DBL nr 68), 1400 Luszcowo, Luszcow (Lek. 2 nr 2708), 1413 Luschkowo (DBL nr 142), 1420 Luskowo (KoścZ 6 k. 22v, 30v), 1422 Lusscowo (WR 3 nr 951), 1487 Luszkowo (KoścZ 17, 145v), 7 km na NE od Krzywinia.

1. 1530 n. pow. kośc. (ASK I 3, 127); 1510 n. par. Lubiń (LBP 108).

2. 1316 błoto między L. a Rąbiniem → p. 3; 1350 łąka Wielowicz → p. 4; 1413 pole Zdunki (→ Zdunowo, zaginiona wieś w dobrach lub.) w Jerce leży przy gran. z Kopaszewem, przy błocie i przy gran. z L. (DBL nr 144).

1420-21 opat lub. toczy spór z Winc. Choryńskim o gran. między L. a Rogaczewem [Małym]; kopce gran. mają być w ciągu 2 tygodni odnowione, a kopce przy olszynach mają być zniszczone; wzm. na ten temat w sumariuszu klaszt. (KoścZ 6, 159; APP Zbiór akt dot. klasztorów 19, 10, dawniej Lub. C 17, 10; BenLub. 232 k. 50, 140v; BenLub. 233).

1427 Maciek sołtys z L. zajął kmieciom z Rogaczewa 18 szt. bydła i 417 szt. (7 kóp bez 3 szt.) drobniejszego [inwentarza; owiec?] na zapowiedzianym gruncie [w L.] (na prawej zakaźni; WR 3 nr 1136).

1430 zapowiedź gruntu leżącego na dziedzinach Czuschowo (→ Kusewo) i L. nal. do sołtysa → p. 4.

1485 wzm. w sumariuszu klaszt. o sporze gran. między Ł. a Rąbiniem (BenLub. 242); 1487 w tejże sprawie między Janem Rąbińskim a Stanisławem opatem lub. ma wyrokować podkomorzy, a strony mają przedstawić starców [jako świadków] (KoścZ 17, 145v; APP Zbiór akt dot. klasztorów 19, 11, dawniej Lub. C 17, 11); 1515 błota (paludes) lub łozy w Rąbiniu leżą przy gran. z L. i z Rogaczewem (APP Zbiór akt dot. klasztorów 19, 10, dawniej Lub. C 17, 10); 1519-20, 1530, 1533 wzmianki w sumariuszu klaszt. o gran. L. z Rąbiniem i Rogaczewem (BenLub. 241, 141; BenLub. 242); 1531 gaj Wąż → p. 4.

3. Własn. klaszt. → Lubiń – opactwo, częściowo własn. rycerska? (→ 1316 r.). 1181 fals. ok. 1230 Władysław [Lask.] wśród posiadłości bened. z → Lubinia wymienia m. in. wieś L., która podlega setnikowi w Kuszkowie (DBL nr 1); 1258 Bolesław [Pob.] wymienia wśród posiadłości tychże bened. m. in. L. [jak wyżej] (Wp. 1 nr 368; DBL nr 23 reg.); 1294 fals. 1302 Przemysł II, potwierdzając posiadłości tychże bened., wymienia m. in. L. [jak wyżej] (Wp. 2 nr 719; DBL nr 41 z obszernym komentarzem).

1316 Jan i Dobrogost dziedzice z L. dają swą dziedzinę L. odziedziczoną po ojcu Pawłowi opatowi lub.; dziedzina ta sięga do połowy błota leżącego między Rąbiniem a L. (Wp. 2 nr 988; DBL nr 55 reg.)

1510-1580 areał: 1510 w L., wsi opata lub., sołectwo na 3 ł., 7 1/4 l. os., 5 ł. opust., 2 karczmy (jedna nal. do sołtysa, druga do opata); kmiecie uprawiają 4 3/4 ł. opust. (LBP 108); 1530 wieś L. płaci pobór z 2 ł. (ASK I 3, 127); 1563 pobór: 19 ł., 3 ł. sołtysa, 1 karczma dor., 1 wyszynk gorzałki, 3 komor., 3 hultajów [ludzi luźnych] (ASK I 4, 173v); 1571 pobór: 19 ł., 3 ł. sołtysa, 1 karczma dor., 1 zagr., 2 komor. (ASK I 5, 424v); 1580 pobór: 18 ł., 1 1/2 ł. sol., 2 komor. (ŹD 76).

1400-1522 mieszkańcy Ł.: 1400 Jakub kmieć z L. pozwany przez Mik. Lubiatowskiego burgr. kośc. o to, że zabrał mu [z Lubiatowa?] dobra wartości 20 grz. (Lek. 2 nr 2708, 2730).

1403 wieś L. uwolniona od zarzutu kradzieży kobyły, którą zajęto w L. i sprzedano w Gostyniu (KoścZ 2, 67).

1420 Jan s. Łuszkowskiego [z Ł.?; imienia brak] (WR 3 nr 828).

1422 6 kmieci z L.; Hanka Malechowska dowodzi przy pomocy świadków, że ciż ludzie opata lub. napadli (bieżeli gwałtem) na → Malechowo (WR 3 nr 951).

1465 sołtys Świętosław oraz kmiecie Jan Jasza, Świech, Wawrz. Kokoszka, Piotr Zaroszga z L. i Piotr z Lubinia ręczą Katarzynie ż. Jana zw. Zaroszga, że należy jej się wiano wartości 7 grz. w zamian za wniesiony przez nią mężowi posag [i wyprawę], które otrzymała od stryja Szymona [z Gołębina] pleb. lub. (4 grz., 3 suknie, czarny płaszcz wartości 4 grz., inne szaty wartości 10 grz., 4 krowy, 3 konie, 30 owiec; KsLub. nr 4460; DBL nr 250 reg.).

1475 prac. Wojc. Szbień kmieć z L. w sporze z Wojc. Kopaszewskim (KoścZ 16, 79).

1515 prac. Wawrzyniec z L. z ż. Małgorzatą zobowiązują się płacić czynsz 7 grz. rocznie swym dzieciom Maciejowi, Łukaszowi, Annie i Katarzynie (M Krzywiń I 33, 130v).

1522 oficjał wyraża zgodę na separację małżeństwa prac. Wincentego z L. z ż. Dorotą, gdyż Dorota cudzołożyła z prac. Janem Pieniżnikiem (Pyenyschnyk) i miała z nim potomstwo (ACC 97, 36v).

4. 1350 Andrzej opat lub. sprzedaje Piotrowi i jego następcom sołectwo w L. za 10 grz.; do sołectwa należą 3 wolne ł. roli, 3 ogrody i łąka zw. Wielowicz; sołtys [ma pr. posiadać:] karczmę, piekarnię albo stępę (pistrinum), jatkę mięsną, jatkę szewską i kowala; sołtys ma pr. pobierać 1/3 opłat sądowych oraz w całości opłaty od rezygnacji i zeznań (iuramenta); opat daje dziedzinie L. 3 l. wolnizny, aby mieszkańcy mogli pobudować sobie domy wg nowego planu (quod locent curias alio modo, quam antea fuerunt); po 3 1. mieszkańcy wsi mają dawać klasztorowi dzies. oraz po 8 ćw. zboża (4 ćw. żyta, 2 ćw. owsa i 2 ćw. pszenicy), ponadto mają 3 razy w roku orać dla klasztoru, a na Wielkanoc dać po 15 jaj i po 1 połciu mięsa (latus carnium) wartości 4 sk.; w czasie 3 sądów gajonych w ciągu roku (iudicium generale) mieszkańcy dadzą 2 razy posiłki (prandium), a sołtys jeden raz, albo zapłacą za każdy posiłek 1 wiard.; sołtys zobowiązany jest do służby dla kl. lub. na koniu wartości 1 1/2 grz. (DBL nr 68).

1357 śwd. Piotr sołtys w L. (DBL nr 78); 1366 śwd. Paszek sołtys w L. (DBL nr 90); 1420 Jan sołtys z L. (KoścZ 6, 22v); 1427 Maciek sołtys z L. → p. 2.

1430-65 (w 1471 wspomn. jako zm.) Świętosław sołtys w L.: 1430 woźny sąd. zapowiada teren zarośnięty i oczyszczony z zarośli (virgultum excisum alias wyramby) nal. do Świętosława położony na dziedzinach Czuschowo (→ Kusewo) i L. (KoścZ 9, 255v); 1445 Barbara sołtyska [ż. sołtysa Świętosława] rezygnuje ze swego majątku po ojcu w nowym młynie pod m. Krzywiń na rzecz [brata?] Piotra Łomika (DBL nr 200); 1465 Świętosław sołtys → p. 3.

1471 Jadwiga c. zm. sołtysa Świętosława z L., ż. Stanisława sołtysa w Kosowie zeznaje, że od matki Barbary i braci Wojciecha, Mikołaja [→ p. 6] i Leonarda otrzymała 10 grz. posagu i rezygnuje ze swych praw do sołectwa w L. (DBL nr 288); 1472 taż Jadwiga darowuje swej c. Apolonii 5 grz. ze swego wiana (dotalicium) [z kontekstu wynika, że chodzi tu o posag], babka Barbara zobowiązuje się wychować Apolonię, a Apolonia ma się zrzec pr. do majątku po matce (DBL nr 292); 1481 taż Apolonia [prawdop. nieślubna] c. Macieja wójta w Krzywiniu (który był s. sołtysa z Pawłowic) odbiera od opata lub. 5 grz., które pozostawiły u niego na przechowanie babka Barbara, matka Jadwiga i wujowie Wojciech, Mikołaj i Leonard (DBL nr 326).

1502 Wojciech sołtys z L. z ż. Dorotą, braćmi Mikołajem duchownym i Leonardem oraz dziećmi swymi Mikołajem, Reginą i Katarzyną, za zgodą Stanisława opata lub., sprzedaje czynsz 1/2 grz. za sumę 6 grz. z sołectwa w L. altaryście Michałowi [z Krobi, → Krzywiń, p. 5Bb] (M Krzywiń 133, 94)

1510 kolatorzy dwóch altarii w → Kościanie [p. 5Br i 5Bs]: Leonard mieszcz. kośc. [rodem z Ł.?, → p. 4] oraz sołtysi Mikołaj z L. i Mikołaj z Bieńkowa (LBP 192).

1531 uczc. Agnieszka [wd.?, druga ż. sołtysa Wojciecha?] daje c. Reginie dobra ruchome i nieruchome w L. razem z gajem (indago) zw. Wąż (Vansch), lecz 12 morgów wydziela z 2 ł. sołectwa dla swoich dzieci; Jan mąż Reginy otrzymuje 50 grz. „pagamentum” od swego ojca sołtysa w Zbęchach i nazywany jest sołtysem w L.; Maciej s. Leonarda z L. nie zgłasza pretensji do Jana [tzn. do sołectwa w Ł.] (M Krzywiń I 33, 254).

5. 1445 wyrok bpa pozn. [Andrzeja Bnińskiego]: w zamian za daninę chleba i piwa uiszczaną dotąd przez opata i kl. lub. plebanowi w Lubiniu kl. lub. ma odtąd odstąpić plebanowi 5 grz. rocznie dzies. z L., która przypadała do tej pory klasztorowi (AE I 106; BenLub. 310).

1510 pleb. w Lubiniu pobiera wiardunki [dzies.], meszne i stołowe z L. (LBP 108).

6. 1432 Łuszkowski [imienia brak] mieszcz. z Krzywinia (WR 3 nr 1442).

1488 Mik. Łuszkowski altarysta w Kościanie i patron altarii w Krzywiniu (DBL nr 339), 1502 tenże [s. Świętosława, a brat Wojciecha, sołtysów w Ł.] → p. 4.

1502 przed sądem m. Poznania zeznaje Tomek z Kościana, że Spławski [niezident.] zabrał 3 konie panu Łuszkowskiemu [altaryście?] (SBP s. 331).

1540 Mikołaj kowal rodem z L. kupuje dom w Krzywiniu od opatrznego Mac. Matury (M Krzywiń I 33, 193).