PAKOSŁAW

1310 kop. 1608 Pacoslaw (Wp. 2 nr 930), 1400 or. Pakoslave (Lek. 2 nr 2754), 1408 or. Pacoslaw (ACC 2, 113); 1411 Pakoslauicze (KoścZ 3, 158v), 1423 kop. 1488/92 Pakosław (LBP 31), 1430 Pakosław (KoścZ 9, 263), 1469 Pakoszlaw (KoścZ 15, 226), 1496 Pakosiau (KoścG 4, 113v), 1531 obl. 1543 Pacoslaw, Pącoslav (Reces 25), 8 km na SE od Miejskiej Górki.

1. 1310 Henryk ks. głog. i wlkp. ustanawia dystrykt w Poniecu; w jego granicach ma się znaleźć m. in. P.1Dok. ten zachował się w bardzo złej kopii. Po nazwie P. wpisano „Michaelis Villa”. Fragment ten można rozumieć nie tylko jako wymienienie 2 miejscowości, lecz także jako: P. wieś [nal. do] Michała; → Michaelis Villa, Uwaga (Wp. 2 nr 930).

1446 n. pow. kośc. (PG 2, 130v); 1527 pow. pyzdr. [recte: kośc.] (PG 16, 158); 1491 n. par. własna2Por. też p. 5: 1518 i 1522 (PG 10, 146); 1510 dek. Śrem (LBP 119).

2. 1420 Dobiesław i Marcin z P. oraz Jan Dupiński w sporze z Hanką, Jadwigą i Ubyszką z Sierakowa [k. Miejskiej Górki]; pozwane mają usypać kopce gran. z dziedziną P.3W zapisce nie podano, na granicy z którą wsią mają być usypane kopce gran. Najpewniej jednak nie z Sierakowem, leżącym 13, 5 km na W od P. Może tu chodzić o sąsiadujące z P. → Ostrobotki, w których Jadwiga występuje w 1444, a Ubyszkaw 1447 (KoścZ 6, 118v); a. 1480 wspomn. [błędnie] wieś. P. u ujścia rz. → Orli (DA I-II 81); 1531 w opisie granicy wlkp.-śląskiej wymienione: droga, która wiedzie z Wlkp. do Żmigrodu przez las zw. Vustii, przy niej kopiec rozgraniczający wsie Stwolno, Golejewo, Golejewko i P. w Królestwie oraz Żmigród na Śląsku; kopiec gran. między P. i Osiekiem w Królestwie a Piotrkosicami na Śląsku (Reces 25); 1548 w podziale P. między Pakosławskich i Piotra Wilkowskiego wymieniono m. in.: granicę działów leśnych w P., która idzie od rz. Orli wzdłuż naciosów przez las Jasień, obok [błota] Biały Kał [w pobliżu obecnej osady Biały Kał] aż do granicy ze Śląskiem; miejsce zw. Pieczysko, mł. na rz. Orli, drogę Kobylińską, drogę z Góreczek do Ostrobotek, strugę zw. Stoki przy granicy P. z Ostrobotkami, łąki Taborka i Łodzica, łąkę (thrawnyk) Golisz, łąkę Brożyn k. lasu zw. Msty, las Zacz (Czacz?), bór Przyemy [por. niżej: 1566] (KoścG 9 k. 84v-85v, 90-90v); 1549 kopiec ścienny między P. a Osiekiem leży k. [błota] Biały Kał (KoścG 9, 114).

1560-77 Pakosławscy pozywają Krzysztofa, Hieronima, Michała, Piotra i Jerzego Chojeńskich, ss. zm. Wojc. Chojeńskiego, o szkody wyrządzone przez ich ojca (wycięcie drzew i zniszczenie naciosów gran.); w opisie granic wymienione zostały m. in.: błoto Muchowiec, łąki Taborka i Łodzica, las Gad, miejsce zw. Brzozy, zagroda (hortulania) zw. Poręba; Pakosławscy pozywają również Chojeńskich: a) o zbudowanie młyna w Golejewie na strudze zw. Orla i postawienie tam pogrodków [zastawek], przez co zalaniu uległ mł. w P. należący do Pakosławskich i Ponieckich, b) o zablokowanie strugi (torrens) Pieczysko w P. przez ścięcie 20 różnego rodzaju drzew (KoścZ 57 k. 205-207, 370-371v; KoścZ 58 k. 184-185, 248, dawniej k. 166-167, 222; KoścZ 64 k. 40-40v, 680v-681); 1566 ciż Pakosławscy pozywają Jerzego Konarskiego wdę kal.: o wycięcie 34 wielkich sosen w borze zw. Pezimy4Zapis nazwy jest niewyraźny; być może las zwano Przymy, jak podaje K 3, 105; por. też → p. 2, pod 1548 leżącym k. P., o wywiezienie 10 wozów drewna oraz o wycięcie 100 wielkich sosen (KoścZ 59, 108-109).

1562 bracia Pakosławscy pozywają Mac. Pakosławskiego dz. w części P. o najazd na ich cz. P., zniszczenie 350 pali wraz z ogrodzeniem i zaroślami (palia cum sepe et virgultis) obok miejsca zw. Golisz, a także o zabicie i zranienie koni, bydła i trzody znajdujących się na łące obok ogrodzenia; stratę oceniają na 200 grz. i 200 grz. szkody (KoścZ 58, 19).

1563 w P. 2 wiatraki dor. i mł. wodny o 1 kole → p. 3: pobór; 1580 w P. wiatrak dor. i mł. wodny walnik o 4 kołach → p. 3: pobór.

1723 narożnik wsi P. i Osiek leży na granicy ze Śląskiem, przy drodze z Wąsosza do Kobylina, stąd granica biegnie, przecinając strugę Jasień, do narożnika wsi Góreczki Śliwne [→ Góreczki] (PP 8, 34).

3. Własn. szlach. 1310 Michał z P. [?]5→ przyp. 1 (Wp. 2 nr 930).

1399-1428 Dobiesław Pakosławski (Lek. 2 nr 2729, 2754; WR 3 nr 339, 659, 1220; Wp. 5 nr 350; KoścZ 3, 158v; KoścZ 9, 30): 1418 tenże ma zapłacić Kunczowi [Konradowi] Zenwiczowi z Dzięczyny 60 grz. i 8 sk. zakładu za niedotrzymanie poręki (KoścZ 4, 370, dawniej k. 114v); 1420 tenże → p. 2; 1421 tenże i Marcin Pakosławski dowodzą przy pomocy świadków, iż nie podżegali Szczepanka do spalenia stodoły Bielczka Rokossowskiego (szkoda ma wartość 40 grz.; WR 3 nr 893, 894, 895, 896); 1428 tenże → p. 4; 1428 tenże w sporze z Marcinem z P. (KoścZ 9 k. 74v, 104, 119v).

1408-1430, zm. a. 1448 Marcin Pakosławski (Wp. 5 nr 176; WR3 nr 721, 818, 868; KoścZ 3, 158v; KoścZ 9, 282v): 1408 tenże pozwany przez Agnieszkę Dłońską o najazd wraz z 3 paniczami i 3 osobami niższego stanu na jej dziedzinę [Dłoń] oraz o zabicie jej męża [Andrzeja Głowacza z Dłoni] (WR 3 nr 384, 385); 1418 tenże pozwany przez Michała Wiewierskiego [zapewne z Wiewierzy na Śląsku] o kradzież 3 koni wartości 7 grz. szer. gr oraz wołu i krowy (KoścZ 5 k. 79, 82, dawniej k. 30, 34; WR 3 nr 674); 1420 tenże → p. 2; 1421 tenże → wyżej: Dobiesław; 1425 tenże w sporze z Marcinem Jajko z Dupina (KoścZ 8, 151v, dawniej k. 136v); 1428 tenże → wyżej; 1428-30 tenże w sporach: 1428 z Pakoszem z Golejewa (KoścZ 9 k. 79, 104, 263), 1430 z Przybysławem Szreniawą z Ruśćca [w pow. kcyn.] (KoścZ 9 k. 243v, 263); 1430 tenże wraz z ż. [Małgorzatą] i dziećmi (cum filiis) w sporze z Mikołajem sołtysem z Ostrobotek (KoścZ 9, 253); 1430 tenże pozwany przez Nastazję wd. po Stan. Szurkowskim o to, że wraz z 7 szlachcicami i 5 osobami niższego stanu zabił na drodze publicznej jej męża (KoścZ 9, 282v); 1430 taż Małgorzata zeznaje, że jest winna Przybysławowi Szreniawie [z Ruśca] 5 grz. szer. półgr z tytułu poręki (KoścZ 9, 274); 1447 taż Małgorzata wd. po tymże Marcinie → niżej: Paweł i Jan.

1428 Paweł Pakosławski [czy ident. z Pakiem Pakosławskim? → niżej] występuje w sądzie w imieniu: Jakusza z Włostowa, Dobiesława z P., Peregryna Pampowskiego (KoścZ 9 k. 51, 54, 70).

1443-49, zm. a. 1453 Maciej z P.: 1443 tenże w sporze z Mikołajem z Górki [której?] o zbroję wartości 6 grz. (KoścZ 12, 289); 1446 tenże zapisuje ż. Katarzynie po 70 grz. posagu i wiana na 1/2 P. (PG 2, 130v); 1448 tenże w sporze z prac. Andrzejem karczmarzem w P. (KoścZ 13, 411); 1448 tenże → niżej: Paweł i Jan; 1449 tenże daje Janowi Brylowi Sowińskiemu [z P.] 1/2 P., a w zamian otrzymuje 2 cz. w Sowinach i 130 grz. (PG 3, 50); 1452 Katarzyna wd. po tymże Macieju kwituje Paka i Jana Pakosławskich6DwMat. 14419, s. 71, na podstawie tej zapiski podaje, iż Katarzyna dokonała wspomn. kwitacji wraz z ss. Janem i Pawłem; jednakże źródło nie pozwala na taką interpretację z główszczyzny za zabitego męża (KoścZ 14, 167).

1447-52 Jan i 1447-66 Paweł (Pak) Pakosławscy bracia, ss. Marcina Pakosławskiego i Małgorzaty: 1447 ciż bracia zeznają, że dokonali między siebie podziału dóbr w pow. śremskim7Był to czas buntu mieszczan kośc. i z tego powodu roki sądowe odbywały się w Śremie; pow. nazywano wówczas śremskim, nie naruszając wiana (dotalicium) matki Małgorzaty wd. po Marcinie Pakosławskim; przedstawili w sądzie odpowiedni dok. wienny (KoścZ 13, 69); 1447 temuż Pakowi Przybek z Konar winien jest 10 grz. z tytułu szkody (KoścZ 13 s. 118, 138); 1448 Przybek i Jan Konarscy poręczają za tegoż Jana, że będzie on żył w pokoju z Mac. Pakosławskim (KoścG 1, 132); 1450 Małgorzata ż. tegoż Paka pozy wa Jerzego, Ofkę i Jadwigę dzieci zm. Andrzeja Szelewskiego [z Szelejewa] i ich matkę Katarzynę, sąd odracza spór do czasu uzyskania pełnoletności przez dzieci (KoścZ 14, 54); 1452 ciż → wyżej: Maciej; 1453-66 Małgorzata ż. tegoż Pawła alias Paka w sporze z Mikołajem, Janem i Andrzejem braćmi z Lubiatowa (KoścZ 14 k. 213, 260; KoścZ 15, 178).

1449 Jan Bryl z P. [Sowiński?, czy ident. z Janem Pakosławskim?]: 1449 tenże zapisuje ż. Małgorzacie po 90 grz. posagu i wiana na 2 cz. w P. (PG 3, 50v); 1449 tenże → wyżej: Maciej.

1464-82, zm. a. 1486 Jan Tumigrała Pakosławski z P., Borkowski [z m. Borek w pow. pyzdr.] i z → Drzęczewa: 1464 tenże z Drzęczewa i jego ż. Anna [Morecka] w sporach z Piotrem Moreckim, Mac. Kadzewskim i Mik. z Bnina (KoścZ 14, k. 329, 343v, 386, 391): 1469 tenże pozwany z P. i Drzęczewa przez Dziersława syna zm. Jerzego Szczepankowskiego o 100 zł węg. i 60 zł węg. szkody; sąd nakazuje temuż Janowi zwrot pieniędzy (KoścZ 15 s. 226, 246, 323); 1469, 1470 tenże → niżej: dzieci; 1470 tenże w sporze z Katarzyną niegdyś Pakosławską wd. po Stan. Parzęczewskim (KoścZ 15, 469); 1470 tegoż pozywa Piotr Morecki [z Morki] z jego cz. w P. o 12 grz. szer. gr zastawu; sąd zezwala Moreckiemu na odebranie 12 grz. poprzez zajęcie w dobrach Tumigrały trzody, licząc po 1/2 grz. za wołu i po 16 gr za krowę (KoścZ 15, 522); 1472 tenże zapisuje [drugiej] ż. Małgorzacie po 30 grz. posagu i wiana na 3 ł. os. w P. (PG 8, 135v); 1481 wspomn. Małgorzacie Zofia wd. po Janie Błożejewskim winna jest 30 grz. szer. półgr ze swojej oprawy na wsiach Błożejewo i Sierakowo [k. Miejskiej Górki] (KoścG 2, 76); 1482-85 wspomn. Małgorzata ż. tegoż Jana (1485 już wd. po nim) w sporze ze swoim pasierbem Janem Pakosławskim, 1485 w imieniu Małgorzaty występuje [jej pasierb] Sędziwój Pakosławski (KoścG 2, 103v; KoścG 3, 12).

1469-85 Sędzi wój Tumigrała, 1469-85 Jan i 1469-70, 1489? Małg. Pakosławscy, dzieci Jana Tumigrały Pakosławskiego i Anny Moreckiej: 1469 na rzecz tychże Sędziwoja i Małgorzaty, swoich dzieci, Jan Tumigrała Pakosławski zapisuje 200 kóp półgr posagu [ich matki], którą to sumę przeniósł z Drzęczewa na P.; 1469 woźny sąd. dokonuje wwiązania tegoż rodzeństwa w 1/2 P. na sumę 200 kóp gr zgodnie z dok. przysądnym (KoścZ 15 s. 230, 367); 1470 Jan niegdyś Brodnicki w imieniu tychże Sędziwoja i Małgorzaty pozywa Jana Tumigrałę Pakosławskiego o 200 kóp gr należnych im po matce, a zastawionych na P.; sąd nakazuje wwiązanie tychże Sędziwoja i Małgorzaty, dzieci zm. Anny Moreckiej, na sumę 200 kóp gr w cz. P. nal. do Jana Tumigrały; wwiązanie ma nastąpić w 2 ł. opust. oraz w łany os., licząc po 10 grz. za 1 ł. os., z którego płacona jest 1 grz. czynszu rocznie (KoścZ 15 s. 458, 522); 1472 sąd uznaje, że tenże Sędziwój nie ma lat sprawnych i na pozew Katarzyny ż. Stan. Parzęczewskiego odpowiadać będzie za 7 ł.; jako jego stryj występuje Mac. Lutomyski (KoścZ 15, 664); 1480 tenże Sędziwój Tumigrała z P. daje Sędziwojowi i Stanisławowi braciom z Szurkowa 1/2 P. (o wartości 200 kóp szer. półgr), którą ma po matce, a w zamian otrzymuje 2 ł. os. i 2 1/2 ł. opust. w Szurkowie (PG 9, 195); 1485 ciż Sędziwój i Jan → wyżej: Jan Tumigrała; 1489 [taż?] Małgorzata ż. Jakuba Podrzeckiego daje mężowi 1/3 swoich dóbr poojcuwP. (PG10, 131).

1470 Katarzyna niegdyś Pakosławską → wyżej: Jan Tumigrała.

1472-1519 Małgorzata ż. (1485 wd.) po Janie Tumigrale Pakosławskim: 1472-1485 taż → wyżej: Jan Tumigrała; 1506 Małgorzata wd. po Janie Ocie Góreckim [!], obecnie ż. Jakuba Podrzeckiego, sprzedaje Andrzejowi Konarskiemu swoje dobra w P. za 200 grz. (PG 13, 96v); 1519 Małgorzata wd. po Winc. Góreckim [!], obecnie ż. Jakuba Podrzeckiego, sprzedaje Jerzemu Konarskiemu 1/4 P. za 40 grz. (PG 15, 276).

1496-1502? Jan i 1496-1528, zm. a. 1536 Mikołaj oraz 1496-99 Małg. Pakosławscy, rodzeństwo, dzieci zm. Jana [Tumigrały] Pakosławskiego i jego [drugiej ż.] Małgorzaty: 1496 taż Małgorzata ż. Marcina mieszcz. z Sobótki [zapewne z wsi Sobótka Wielka k. Raszkowa w pow. kal, obecnie Sobótka Wielka Wieś] kwituje tychże braci z dóbr po ojcu i matce w P.; ciż bracia zeznają, że są jej winni 10 grz. szer. półgr (KoścG 4, 113v); 1499 tenże Mikołaj jest winien tejże siostrze Małgorzacie 5 grz. szer. półgr i w tę sumę daje jej wwiązanie w 1/2 ł. os. wP., na którym siedzi prac. Mac. Makszela, a z którego czynsz wynosi 1/2 grz. rocznie; Małgorzata ma posiadać wspomn. 1/2 ł. aż do czasu odzyskania wspomn. 5 grz. (KoścG 5, 29v); 1502 tenże Jan sprzedaje temuż Mikołajowi całą swoją cz. po ojcu i matce w P. za 50 grz. szer. półgr, a tenże Mikołaj zapisuje na owej cz. swojej ż. Dorocie po 40 grz. posagu i wiana (PG 12, 222v-223); 1505 tenże Mikołaj kupuje od Mik. Szurkowskiego 2 ł. os. w Szurkowie za 22 grz. (PG 13, 61); 1505 tenże Mikołaj występuje jako wuj Małgorzaty wd., Marty ż. Mik. Drogoszowskiego i Elżbiety ż. Jana Psarskiego oraz Praksedy c. Wawrz. Zberkowskiego [ze wsi Zberki, pow. pyzdr.], a ż. Stan. Słowikowskiego (PG 13 k. 34, 60); 1507 tenże Mikołaj sprzedaje Stan. Góreckiemu całą swoją cz. po matce w Góreczkach w pow. kośc. za 40 grz. (PG 13, 128v); 1510 tenże Mikołaj → p. 5; 1518 tenże Mikołajo wraz z [bratankiem, synem swego brata przyrodniego Sędziwoja] Jerzym Pakosławskim posiadacze 3/4 P. → p. 5; 1520 tenże Mikołaj → p. 5; 1526 tenże Mikołaj → wyżej: Stanisław; 1528 tenże→ niżej: Jerzy; 1534 tenże Mikołaj wspomn. jako zm. (PG 16, 690v).

1499-1526 Stan. Pakosławski, Kuczyński [też syn Anny Moreckiej i Jana Tumigrały?], brat Sędziwoja, Jana i Małg. Pakosławskich: 1499-1501 tenże Stanisław wraz ze swoimi bratankami Jerzym i Małgorzatą, dziećmi Sędziwoja, w sporze z Małg. Jastrzębską dowodzi przy pomocy świadków, że on ijego brat Sędziwój byli w posiadaniu 1/2 dóbr wsi P. od 18 l. [tzn. od 1483?], czyli od daty dok. wzdawnego (litera resignatoria), aż do dnia dzisiejszego; sędziowie uznają ich prawo do posiadania 1/2 P., a Małg. Jastrzębskiej nakazują milczenie w tej sprawie (KoścG 5 k. 7, 86); 1513 tenże Stan. Kuczyński sprzedaje swojemu bratankowi (nepos) Jerzemu Pakosławskiemu 1/2 dworu z pastwiskami i łąkami oraz zagrodę (ortus) leżącą na końcu sadu w P. za 8 grz. i 5 zł węg. (KoścZ 19, 41; KoścZ 22, 41); 1513 tenże Kuczyński dz. w P. sprzedaje Stan. Góreckiemu 1/2 P. za 45 kóp [gr] (PG 14, 419); 1523 tenże → niżej: Bernard; 1526 tenże sprzedaje Mik. Pakosławskiemu całą cz. dziedz. w P. za 80 grz. (PG 16, 107v).

1499-1520, zm. a. 1528 Jerzy i 1499-1501, 1527 Małg. Pakosławscy, dzieci Sędziwoja Pakosławskiego i Katarzyny [wnuki Jana Tumigrały]: 1499-1501 ciż, 1513 tenże Jerzy → wyżej: Stanisław; 1510 tenże Jerzy → p. 5; 1514 tenże Jerzy występuje jako wuj Kat. Gostkowskiej ż. Mik. Klawka Szurkowskiego (KoścZ 22, 41v); 1517 tenże Jerzy sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Dorocie Włostowskiej 2 ł. os. w P. za 24 grz. (PG 15, 108v); 1518 tenże Jerzy posiada wraz ze [stryjem] Sędziwojem Pakosławskim 3/4 P. → p. 5; 1518 tenże Jerzy zapisuje ż. Annie c. zm. Jana Kawieckiego po 70 grz. posagu i wiana na 1/2 P. (PG 15, 218); 1518 tegoż Jerzego kwituje Dorota Włostowska ż. zm. Jana Włostowskiego z sumy 27 grz., za którą to sumę tenże Jerzy sprzedał z zastrz. pr. wykupu wspomn. Dorocie 3 ł. os. w P. (KoścG 8, 10); 1520 tenże Jerzy → p. 5; 1525 taż Małgorzata wd. po Mik. Raszewskim daje swojej matce Kat. Pakosławskiej całą swoją cz. dziedz. w P. (KoścZ 22, 99v); 1526 taż Małg. Pakosławska wd. po Mik. Raszewskim, w asystencji stryja Mik. Szurkowskiego i brata rodź. ciotecznego Mik. Łąckiego, sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Marcinowi Szczodrochowskiemu swoje cz. w P. za 54 grz. (PG 16, 127); 1527 taż Małgorzata daje swoim ss. Jerzemu i Janowi 1/2 P. w pow. pyzdr. [sic, recte: kośc.] spadłą na nią po śmierci jej brata, tegoż Jerzego (PG 16, 158).

1510-12 Jakub Pakosławski dz. w Sobiałkowie (KoścZ 17, 184; KoścZ 18 k. 184, 341v).

1510-26 Bernard Pakosławski, Kuczyński syn Stanisława: 1510 tenże → p. 5; 1519 tenże sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Janowi Badurkowskiemu 1 ł. opust. w Badurkowie (PG 15, 303); 1520 tenże → p. 5; 1523 tenże ijego ojciec Stanisław zapisują Kat. Pijanowskiej ż. Bernarda po 30 grz. posagu i wiana na 1/2 cz. Stanisława w P. i na 1/2 cz. Bernarda w Kuczynie (PG 15, 505); 1526 tenże Kuczyński zapisuje ż. Katarzynie c. Mac. Pijanowskiego [czyli Rokossowskiego z → Pijanowic] po 30 grz. posagu i wiana na 1/2 swoich cz. w Kuczynie i Badurkowie (PG 16, 107).

1525 Wojc. Pakosławski kupuje od Jadwigi Kuczyńskiej ż. Jana Kuczyńskiego jej cz. w Kuczynie i Badurkowie za 30 grz. (KoścZ 19, 118).

1527 Barbara Pakosławska ż. Piotra Grochowskiego; mąż zapisuje jej po 100 grz. posagu i wiana na 1/2 Grochowa w pow. kon. (PG 16, 189).

1527-35 Jerzy, niekiedy Raszewski (ojciec Wojciecha, Jana, Melchiora, Jerzego, Anny i Zofii [→ niżej]) i 1529-35 Jan bracia Pakosławscy, ss. Małg. Pakosławskiej i Mik. Raszewskiego: 1527 ciż → wyżej: Jerzy i Małg. Pakosławscy; 1528 tenże Jerzy zapisuje ż. Reginie c. zm. Piotra Kawieckiego po 70 grz. posagu i wiana na 1/2 swojej cz. w P., należnej mu z działu z bratem (PG 16, 221v); 1529 tenże Jerzy Raszewski dz. w P. i jego małol. brat Jan (PG 16, 307v); 1531 ciż bracia, dziedzice w P. (KoścG 8, 224); 1535 ciż bracia, Barbara [recte?: Małg. Raszewska; a może chodzi tu nie o ich matkę, lecz o siostrę?] kwituje ich z odbioru 42 grz. (KoścG8, 316v).

1534 Jadwiga c. zm. Mik. Pakosławskiego ż. Wojc. Chociszewskiego; mąż zapisuje jej po 100 grz. posagu i wiana (PG 16, 690v); 1550 taż ż. Wojc. Chociszewskiego, a matka Anny i Barbary Chociszewskich, wspomn. jako zm. (KoścG 9, 316).

1541-88 Maciej, 1541-88 Jan i 1541-88 Wojc. Pakosławscy, bracia rodź.: 1541 tenże Maciej zapisuje ż. Świętochnie c. zm. Jerzego Tworzyjańskiego po 160 grz. posagu i wiana na 1/2 swojej cz., którą posiada w P. z działów z tymiż braćmi, oraz na dworze, folw., domu i na cz. młyna wodnego w P.; Świętochna zaś daje mężowi 100 grz. swojego posagu oprawionego na P. (KoścZ 19, 186); 1548 ciż Maciej i Jan, 1560-62, 1566, 1577 ciż bracia → p. 2; 1560 ciż → niżej: bracia Pakosławscy; 1562 tenże Maciej → p. 2; 1563, 1580, 1582, 1588 ciż płacą → pobór.

1545-49 Mac. Zakrzewski: 1545 tenże → niżej: Mik. Konarski, Jerzy Konarski; 1549 tenże sprzedaje Marcinowi Ponieckiemu swoją cz. w P. za 2000 zł pol., wyłączając prawa, które posiada tam Jerzy Konarski kaszt. międz., a także kopalnię rud żelaza zw. Ruda (excepto metallo ferreis dieto Ruda), która ma przynależeć do Osieka w pow. kośc. (KoścG 9, 124v); 1549 tenże daje Marcinowi Ponieckiemu cz. P., a w zamian otrzymuje cz. Osieka i 100 zł. (PG 18, 464).

1545-48 Piotr Wilkoński: 1545 tenże → niżej: Konarscy; 1548 tenże – niżej: dzieci Jerzego Pakosławskiego.

1548-77 Wojciech, 1548-77 Jan, 1548-77 Melchior (Malcher), 1548-77 Jerzy, 1548-77 Anna i 1548-77 Zofia Pakosławscy dzieci zm. Jerzego Pakosławskiego oraz 1548-77 Regina Kawiecka wd. po Jerzym Pakosławskim, ich matka: 1548 ciż (bez Wojciecha), Piotr Wilkoński oraz Maciej i Jan Pakosławscy dokonują podziału P. → p. 2; 1557 tenże Wojciech zapisuje ż. Annie c. Jana Golińskiego z Golinki po 100 grz. posagu i wiana na 1/2 swojej cz. w P. oraz na cz. dworu, folw. i młyna wodnego w P., które posiada z działów z braćmi Janem, Melchiorem i Jerzym (PG 19, 391v, dawniej k. 424v); 1560 ciż bracia oraz Maciej i Jan Pakosławscy, Anna i Katarzyna cc. zm. Wojc. Pakosławskiego, a także Jerzy, Jan, Andrzej, Krzysztof, Piotr i Katarzyna rodzeństwo Ponieccy pozwani przez Krzysztofa, Hieronima, Michała, Piotra i Jerzego ss. zm. Wojc. Chojeńskiego o odnowienie granic wsi P. z wsiami nal. do Chojeńskich: Golejewem, Golejewkiem i Ostrobotkami (KoścZ 57, 201 -202); 1560-77 wd. i rodzeństwo → p. 2; 1563, 1582 tenże Wojciech płaci pobór (→ Areał).

1549 Marcin Poniecki: 1549 → wyżej: Mac. Zakrzewski; 1549 tenże tytułem posagu sprzedaje z zastrz. pr. odkupu swoim cc. Dorocie i Katarzynie cz. P. za 600 zł (PG 18, 467v).

1560-82 Jerzy i 1560-81 Krzysztof Ponieccy: 1560 ciż → wyżej: bracia Pakosławscy; 1563, 1580-82 ciż płacą pobór (→ Areał).

1560-68 Anna i 1560-78 Katarzyna cc. zm. Wojc. Pakosławskiego: 1560 te siostry → wyżej: Pakosławscy; 1568 Katarzyna ż. Piotra Skoroszewskiego, Anna ż. Piotra Bartochowskiego (PG 20 k. 686, 737v); 1578 Katarzyna wd. po Piotrze Barabaszu Skoroszewskim (KoścG 32, 97).

[O właścicielach Pakosławia w XVI i XVII w → TD.]

Konarscy w P.:

1506-18 Andrzej Konarski [z → Konar k. Miejskiej Górki, syn Przybysława]: 1506 tenże → wyżej: Małgorzata; 1510 tenże? [czy Jerzy Konarski?] → niżej: Areał; 1516 tenże daje swojemu synowi Jerzemu 1/2 swojej połowy w Konarach oraz 1/2 Oczkowic i 1/2 swej cz. w P. (PG 16, 64); 1518 tenże posiadacz 1/4 P. → p. 5.

1510?, 1516-49 Jerzy Konarski, syn Andrzeja: 1510 tenże? [czy Andrzej Konarski?] → p. 3: Areał; 1516 tenże → wyżej: Andrzej Konarski; 1518 tenże star. iłżecki zapisuje ż. Agnieszce c. Mik. Kobyleńskiego po 2000 zł posagu i wiana m. in. na 1/2 swojej cz. w P. (PG 15, 257v); 1518 tenże otrzymuje od swych braci rodź. Jana archid. krak. i Piotra kustosza krak. części w Konarach, Oczkowicach i P. (MS 4 nr 11872); 1519 tenże → wyżej: Małgorzata; 1520 tenże → p. 5; 1533 tenże daje synowi Mikołajowi całe wsie Konary i Oczkowice oraz 1/4 P. (PG 16, 561); 1533 tenże Konarski dz. w m. Kobylinie i wsiach Rębiechowo, Chwalenice i Kobylin Stary w pow.pyzdr. (PG 16, 561); 1545 tenże daje Bartłomiejowi Jutroskiemu zw. Frycz całe cz. wsi P. i Włodyki w pow. pyzdr. oraz 300 zł, a w zamian otrzymuje cz. m. Zduny i wsi opust. Preczkowo [czy to Pyszyce k. Zdun, obecnie Perzyce?] oraz 2 mł. w Zdunach; 1545 wspomn. Jutroski sprzedaje Piotrowi Wilkońskiemu ową cz. P. za 1000 zł, a Wilkoński odsprzedaje ją z kolei Mac. Zakrzewskiemu za 2000 zł (PG 18 k. 167, 203v, 442v); 1549 tenże → wyżej: Mac. Zakrzewski.

1533 Mik. Konarski syn Jerzego: 1533 tenże → wyżej: Jerzy Konarski; 1533 tenże dz. w Kobylinie zapisuje przyszłej ż. Katarzyniec. zm. Stan. Włościejewskiego po 1200 grz. posagu i wiana, m. in. na 1/2 P. (PG 16, 562).

Areał w P.: 1510 w P. 18 kmieci siedzi na półł., a 2 [na łanie?], 2 ł. uprawiają dziedzice, 1/2 ł. opust. nal. do pana Mikołaja [Pakosławskiego?], a 1/2 ł. opust. do pana Konarskiego; 2 ł. są opust. (CP 111, 56v – dokładne wyliczenie → niżej: Mieszkańcy); 1520 w P. są 4 szlachcice: Jerzy Konarski posiada 1 ł. opust., Jerzy Pakosławski – 2 ł. opust., Mik. [Pakosławski] – 1 ł. opust., Bernard [Pakosławski] – 1 ł. opust., wszystkie te łany opust. są nieuprawiane (CP 111, 44v); 1530 z P. płacą od 3 ł., inne są spalone (ASK I 3, 130); 1563 pobór z cz. J[erzego] Ponieckiego od 5 ł. i od 3 kwart; z cz. Macieja i Jana Pakosławskich od 2 1/2 ł. i 1 karczmy dor.; z cz. Wojc. Pakosławskiego od 3 ł., 3 komor., 1 mł. wodnego dziedz. o 1 kole, od 2 wiatraków dor. (ASK I 4, 182); 1580 pobór z cz. Jana Pakosławskiego od 2 1/4 ł., 3 zagr., 3 komor., od 30 owiec i 1 wiatraka dor.; z cz. Mac. Pakosławskiego od 3 zagród., od pługa dworskiego 15 gr; z cz. Jerzego Ponieckiego od 7 1/2 ł., 1 zagr., od młyna wodnego walnika o 4 kołach; z cz. Krzysztofa Ponieckiego wojskiego pozn. od 2 1/2 ł. i 1 komor.; z cz. Wojc. Pakosławskiego od 1/2 ł. i 2 zagród. (ŹD 79); pobór 1580, 1581 zez. Krzysztofa Ponieckiego od 2 1/2 ł., 1580, 1582 z cz. Jerzego Ponieckiego od 7 1/2 ł., 1582 z cz. Jana Pakosławskiego od 2 1/4 ł., 1588 z cz. Mac. Pakosławskiego od 1 ł. (Piotrkowska 1 nr 431).

Mieszkańcy P.: 1448 Andrzej karczmarz → p. 3: Maciej; 1499 prac. Mac. Makszela na 1/2 ł. os. → wyżej: Jan, Mikołaj i Małgorzata.

1510 [por. też. → p. 5] w P. na półłankach siedzą [kmiecie]: Kaczka, Jan syn Czupina, Mac. Kowalczyk, Gydo karczmarz, Andrzej Ziętak (Zyantak), Skularzewski, Mac. Paczela, Jan Główka, Wawrz. Łagietka, Grzegorz Konieczny (Konyoczny), włodarz Wiertelnik, Jan Fyczek, Andrzej Kychcza, Maciej syn Kyczyna, Wawrz. Kiek, Jakub Chwieralet, Michał Tygiel, stary Czuszka; Mac. Kobylasz [zapewne na 1 ł.] oddał [łan?] panu Boreckiemu; Robak posiada wolniznę [na 1 ł.?] (CP 111, 56v).

4. 1428 sołtys z P. pozywa Dobiesława z P. o sołectwo, bydło i owies (KoścZ 9, 54).

1510 w P. 2 ł. soł. uprawiają dziedzice → p. 5.

5. 1423 (kop. 1488-92) w opisie prebendy kat. pozn. zw. „Dupino” wspomn. m. in. o egzekucji dzies. wiard. z P. (LBP 45).

1423-1520 [dzies.] wiard. z P. nal. do uposażenia scholasterii w kat. pozn.: 1423 (kop. 1488-92) dzies. po 1 wiard. od każdego ł. (LBP 31); 1510 z P. płacą od 1 ł. po wiard., a od półł. po 6 gr; w sumie 2 grz. 3 wiard. (CP 111, 56v; dokładne wyliczenie → p. 3: Mieszkańcy); 1520 z 14 ł. os. płacą po 7 gr z ł. (CP 111, 44v).

1510 par. P. [formularz nie wypełniony] (LBP 119).

Plebani w P.: 1408 Piotr (ACC 2, 113); 1425 Gunter (SzPozn 283); 1471-76, zm. a. 1491 Piotr ze Sławienka [i Sławna, obie wsie k. Czarnkowa] (SzPozn 283); 1471 tenże w sporze z [bratanicami] Dorotą i Jadwigą cc. zm. Jana ze Sławna, dziedziczkami w Sławienku (PZ 19, 111v); 1476 tenże dz. w Sławienku i pleb. w P. (PZ 20, 38); 1491 tenże wspomn. jako zm. dz. w Sławienku i pleb. w P. (PG 10, 146).

1501 Piotr Sławieński [wnuk brata poprzedniego plebana] pleb. w P. (PG 12, 162).

1514 Andrzej pleb. w P. pozwany na synodzie diecezji pozn. o to, że udzielał ślubów ludziom spoza swojej parafii oraz z innych diecezji (również wtedy, gdy istniały przeszkody ze względu na stopień [pokrewieństwa]), a także o to, że udzielił nocą przed zapustami ślubu poprzedzonego porwaniem [kobiety] i otrzymał za to 6 gr; Andrzej zostaje skazany na zapłacenie kary synodalnej 3 grz., pozbawienie beneficjum i wydalenie z diecezji; ma zapłacić również 3 grz. kary synodalnej za to, że doprowadził do zgnicia komunikantów i zalęgnięcia się w nich robaków – pozwany został o to przez Jana pleb. w Czesramiu (AC 2 nr 1688).

1518 Jerzy i Mik. Pakosławscy (posiadacze 3/4 P.) w sporze z Andrzejem Konarskim (posiadaczem 1/4 P.) o przyłączenie kościoła par. w P. do par. w Konarach; postulat taki zgłasza Konarski z powodu niewystarczających dochodów parafii w P.; Pakosławscy chcą prezentować własnego pleb. w P.; oficjał [pozn.] wyrokuje, iż cz. P. należąca do Konarskiego ma być przyłączona do par. w Konarach, a cz. Pakosławskich wraz z kościołem (capella) – do par. w Czesramiu [wskazuje to na likwidację parafii, zamiar nie został jednak zrealizowany, → niżej] (ACC 93 k. 3v, 50v).

1518-22 Walenty pleb. w P.: 1518 tenże kapłan prezentowany przez Mik. i Jerzego Pakosławskich na wakującą plebanię w P. (ACC 93, 63); 1522 tenże rezygnuje z plebanii w P. (ACC 97, 141).

1540 rejestr kontrybucji płaconej przez duchowieństwo wlkp.: pleb. w P. płaci 12 gr, a kościelny – 2 gr (CP 404, 26).

1661 w P. kościół pod wezwaniem Ś. Walentego (AV 12, 214).

1667 z wizytacji par. w P.: kościół pod wezwaniem Ś. Walentego, ołtarz główny poświęcony 1644; do uposażenia kościoła par. należą: role, łąka, 2 stawy rybne, 3 miary (metreta) żyta rocznie z mł. wodnego na rz. Orli, meszne od każdego 4 kmieci z P. płacone jest po 1 miarze żyta i owsa; pleb. daje rocznie na utrzymanie rektora szkoły w P. po 3 wiertele żyta i owsa (AV 16, 180-181).

1 Dok. ten zachował się w bardzo złej kopii. Po nazwie P. wpisano „Michaelis Villa”. Fragment ten można rozumieć nie tylko jako wymienienie 2 miejscowości, lecz także jako: P. wieś [nal. do] Michała; → Michaelis Villa, Uwaga.

2 Por. też p. 5: 1518 i 1522.

3 W zapisce nie podano, na granicy z którą wsią mają być usypane kopce gran. Najpewniej jednak nie z Sierakowem, leżącym 13, 5 km na W od P. Może tu chodzić o sąsiadujące z P. → Ostrobotki, w których Jadwiga występuje w 1444, a Ubyszkaw 1447.

4 Zapis nazwy jest niewyraźny; być może las zwano Przymy, jak podaje K 3, 105; por. też → p. 2, pod 1548.

5 → przyp. 1.

6 DwMat. 14419, s. 71, na podstawie tej zapiski podaje, iż Katarzyna dokonała wspomn. kwitacji wraz z ss. Janem i Pawłem; jednakże źródło nie pozwala na taką interpretację.

7 Był to czas buntu mieszczan kośc. i z tego powodu roki sądowe odbywały się w Śremie; pow. nazywano wówczas śremskim.