1352 or. Runovo (Wp. 3 nr 1313), 1390 Runowo (Lek. 1 nr 826), 1398 Ronowo (Lek. 1 nr 2758), 1486 Rumovo! (MS 1 nr 1823), 1508 Rvnowo (ASK I 3, 15), 1523 Kunow! (MS 4 nr 4138), 1563 Runowa (ASK I 5, 229v), 4,5 km na NE od Kórnika.

1. 1470 n. pow. pozn.¹Rejestry poborowe z l. 1508, 1563, 1577 i 1580 wymieniają wsie parafii Pierzchno, w tym R., w pow. pozn. (1508: ASK I 3, 15; 1563: ASK I 5, 229v; 1577: ASK I 5, 698v; 1580: ŹD 25), a jedynie w 1578 w pow. pyzdr. (ŹD 209) (PG 8, 55); 1508 n. par. Pierzchno [k. Kórnika, pow. pyzdr.; → przyp. 1] (ASK I 3, 15).

2. 1413 R. graniczy z Ziminem (K 3, 156; cytowanego aktu w PyZ 3 nie odnaleziono); 1420 Mik. Bniński [jako dz. R.] odnawia na granicy R. i Wojaczewa stare kopce i między nimi sypie nowe (WR 1 nr 997; WR 3 nr 764, 765).

3. Własn. szlach. 1352, 1389 Wojciech z R.: 1352 tenże → p. 6; 1389 [tenże?] Wojc. Runowski, śwd. (WR 1 nr 63; Lek. 1 nr 536).

1390-1402 Szczedrzyk (Szczedrzych) dz. w R. [też ze Szczodrzykowa k. Kórnika, pow. pozn.] (Lek. 1 nr 2810), wicesędzia w Pyzdrach 1402-04 (GUrz. nr C 599): 1390-1402 tenże toczy procesy: 1390-91 pozwany wraz ze swymi kmieciami przez Jadwigę ż. Wojc. Zadory ze wsi Taczały [w par. Głuszyna, obecnie nie istnieją] o rabunek na drodze królewskiej (Lek. 1 nr 826, 1023); 1397 z Pietraszem z Jerki i jego braćmi o 1/4 Lginia (Lek. 1 nr 2345); 1398 z Pietraszem z Szyszyna [pow. gnieźn.] (Lek. 1 nr 2758); 1398 z Adamem z Kowalskiego o Robakowo (Lek. 1 nr 2812); 1399 z Wojciechem archidiakonem [pozn.] przegrywa proces jako poręczyciel [Piotra] Wilka z Lubosiny (Lek. 1 nr 2837); 1400 z Mroczkiem z Iwna, który ma okazać dok. rezygnacji 1/2 Iwna, o 1/3 z 200 grz. oraz o szkody (KP nr 21, 394); 1400 tenże → p. 4; 1402 [tenże?] Szczedrzyk w sporze z Piotrem sołtysem w Piotrowie [k. Poznania] o konie i bydło wartości 5 grz. oraz z Maciejem sołtysem w Piotrowie [synem wspomn. wyżej Piotra?], który dowodzi, że tenże Szczedrzyk miał zapłacić za jego ojca meszne plebanowi w Pierzchnie (WR 1 nr 536, 574; RH 14, 1938, s. 57, pod 1403); 1405 [Witochna, Wichna; → Dachowa, p. 3] wd. po tymże Szczedrzyku wraz z dziećmi, dziedzice w R., oraz Czasław sołtys z R. przegrywają proces z Żydami z Poznania o 5 grz. z tytułu poręczenia [przez tegoż Szczedrzyka?] za Sędziwoja Zaborowskiego [z Zaborowa k. Książa] (KP nr 2093, 2094).

1391-92 Dzierżek z R. pozwany przez Dzierżka²Jeden z tych Dzierżków jest prawdop. tożsamy z Dzierżkiem z Dachowy (1388), bratem Floriana Szczedrzyka (= syn Szczedrzyka?) zw. Poklatka z Poklatek i Szczodrzykowa kanonika kat. pozn., kan. krak., pleb. w Dolsku w l. 1413/14-1430, zm. w 1433 (→ Now. 1, 727; → Dachowa, p. 3; Wp. 11 s. 138 i przyp. 29) z Poklatek [pow. pyzdr.] o konia wartości 16 grz. (WR 1 nr 127; Lek. 1 nr 1048, 1178).

1396 Florian³→ przyp. 2 z R. [i z Poklatek, Szczodrzykowa] kan. katedry pozn., śwd. (AAP, DK perg. 108, dawniej A nr 108).

1420-23 Mik. Bniński dz. w R.: 1420 tenże → p. 2; 1423 tenże uprawia 2 ł. w R. (LBP 52).

1470-71 Mikołaj z Bnina [kaszt. kam. 1471-73, syn Piotra kaszt. lędzkiego]: 1470 tenże w dziale dóbr⁴Przytaczamy informacje o wszystkich uczestnikach działu z 1470, gdyż wszyscy oni mogli posiadać przed 1470 pr. do części wsi R otrzymuje dobra Bnin, m. in. wieś R.; [tegoż brat stryj.] Andrzej [kaszt. kam. 1473-1503, syn Jana kaszt. międz.] otrzymuje dobra Borek; [tegoż bracia stryj.] ze Śmigla: Piotr kan. pozn., Andrzej, Jan, Mikołaj i Stanisław [ss. Wojciecha kaszt. międz.] otrzymują dobra Śmigiel i obie wsie Oporowo (PG 8 k. 55, 101); 1471 tenże Mikołaj [kaszt. kam.] zapisuje ż. Barbarze [z Szamotuł] po 1000 grz. posagu i wiana na swych częściach dóbr Bnin, w tym m. in. na R. (PG 8, 101); 1473 Barbara wd. po tymże Mikołaju z Bnina odstępuje Andrzejowi z Bnina [zapewne wspomn. Andrzejowi kaszt. kam. od 1473] swą oprawę zapisaną na częściach dóbr Bnin, m. in. na cz. wsi R. (PG 7, 211v).

1475-86 Agnieszka siostra Mikołaja z Bnina kaszt. kam., wd. po Janie z Kobylan stolniku krak.: 1475 taż i jej siostra Barbara ż. Cherubina z Gołuchowa dzielą ze swym stryjem Andrzejem Bnińskim bpem pozn. dobra bnińskie: Agnieszka otrzymuje wsie Nidom i Czaple [w pow. gnieźn.], Wojaczewo [w pow. pyzdr.] oraz Tulce, R. i Połażejewo (PG 9, 28v-29; PyG 4, 13; Straty 3 s. 71 nr 16); 1476-83 taż daje R. i in. wsie [wspomn. w 1475, → wyżej]: 1476 mężowi Jakubowi z Dębna wojewodzie sand. i staroście krak. (w zamian dostaje wieś Perłę [pow. wojnicki] i 3000 grz.); w 1483 swemu synowi Hieronimowi z Kobylan (w zamian dostaje m. Duklę i in. wsie [w Małopolsce]; PG 9 k. 52, 185); 1486 taż → niżej.

1486-87 Uriel z Górki bp pozn., dz. w R.: 1486 tenże daje Agnieszce z Bnina 1/4 Modrakowa i 1800 zł węg., w zamian dostaje wsie Nidom i Czaple; tenże daje [Agnieszce?] 1/4 Modrakowa i 2400 zł węg., w zamian dostaje wsie Tulce, R. i Wojaczewo (MS 1 nr 1823; Now. 2, 87, pomyłkowo pisze o sumie 4200, zamiast 2400 zł węg.); 1487 tenże sprzedaje Piotrowi Jankowskiemu [może z jednej ze wsi Janków w pow. kal.?] wsie R. i Wojaczewo z zastrz. pr. wykupu za 504 zł węg. (PG 10, 71).

1487-89 Piotr Jankowski: 1487 tenże → wyżej; 1489 tenże zapisuje ż. Dorocie po 100 zł węg. posagu i wiana na sumie, którą ma [zapisaną] na R. i Wojaczewie (PG 10, 110).

1523 Łukasz z Górki [bratanek Uriela] kaszt. pozn. zapisuje dożywotnio ż. Katarzynie z Szamotuł 10000 zł węg. na dobrach Kórnik, w tym na wsi R. (MS 1 nr 4138).

1423 (kop. 1488/92) w R. 7 [lub] 9 1/2 ł. [→ niżej: pod 1510 i 1531] (LBP 52: in Runowo de septem novem cum medio mansis); 1508, 1563, 1577, 1580 pobór z R. [formularze nie wypełnione] (ASK I 3, 15; ASK I 5 k. 229v, 698v; ŹD 25); 1510 w R. 9 1/2 ł. os. (LBP 60); 1531 w R. 9 kmieci [każdy siedzi] na 1 ł. i 1 kmieć na 1/2 ł. (CP 111, 71); 1578 pobór z folw. R. od 4 zagr. i 2 komor. (ŹD 209).

1420 Mikołaj i Świętosław [kmiecie?] z R., świadkowie (WR 1 nr 1059).

4. 1400 Szczedrzyk [z R.] w sporze z Henrykiem sołtysem z R. dowodzi, że wzywał go na sąd, ale sołtys nie przyszedł i Szczedrzyk zajął [jego dobra] zgodnie z prawem (WR 1 nr 456; KP nr 292); 1405 Czasław⁵Imię znane co najmniej od 1387 (SHG) wśród dziedziców w pobliskim Grabowcu (k. Bnina, wieś obecnie nie istnieje) sołtys z R. → p. 3: Szczedrzyk.

5. 1423 (kop. 1488/92) do uposażenia prebendy „Nagradowice” w kat. pozn. należą małd. z R. z 7 [lub] 9 1/2 ł., nierozstrzygnięty spór o dzies. z 2 ł. uprawianych przez [Mikołaja] dz. w Bninie (LBP 52); 1510 do uposażenia prebendy „Nagradowice” w kat. pozn. należy dzies. małd. z R. (LBP 51); 1510 prep. z Kórnika⁶W innym miejscu LBP zapiska marginalna (wniesiona po 1510?) informuje, że (dzies.?) od kmieci z R. nal. do prebendy kanonickiej „Kórnik” w kat. pozn. (LBP 35: Prebenda Curnyk. Inter kmethones in Runowo) pobiera meszne z 9 1/2 ł. os. w R. (LBP 60); 1531 do uposażenia prebendy kanonickiej „Nagradowice” w kat. pozn. należy dzies. małdr. z R. po 2 ćw. żyta, owsa i pszenicy, 6 gr oraz korzec [czego?] miary bnińskiej (CP 111, 71).

6. 1352 Wojciech z R. uczestnik konfederacji szlachty wlkp. (Wp. 3 nr 1313).

8. Ok. 750 m na SW od R. ślady osady (2 jamy, 2 paleniska) z XII-XIII w. (Hensel 5, 443; Stan i potrzeby badań nad wczesnym średniowieczem w Polsce, Poznań 1990, s. 146).

Uwaga: Istnieją też inne Runowa. Do nieistniejącej obecnie wsi Runowo k. Żerkowa (pow. kal.) odnosi się zapewne przekaz z 1365: Berwold dz. w R. sprzedaje (in.) Berwoldowi dz. w R. 1/2 dziedziny R. za 50 grz. (Wp. 3 nr 1542 or.; K 3 s. 103, 156), gdyż w tym czasie znany jest Berwold z pobliskiego Siedlemina (1394: Lek. 2 nr 386). Nie wiemy, skąd pochodził wspomn. 1511 Runowski posiadacz zastawny wójtostwa w Kwieciszewie (miasto w pow. gnieźn., nal. do dóbr abpa gnieźn.; VG 448).