BRZOZOWA GAĆ

(1380; Kosyl 37, 59; SHGL 40; NMP I 400) 14 km na E od Puław, nad rz. Kurówką, k. Kurowa; ok. 98 km na NE od kl., 35 km na NE od → Braciejowic.

Pow. lub.; par. → Klementowice, następnie Kurów.

Własn. szlach.

5. Dzies. należy do kl. święt. i bpa krak., od 1712 r. cz. należy do pleb. Kurowa.

1442 sąd polubowny postanawia, że dzies. z 3 ł. starych w B.G. powinna należeć do kl. święt., a z pozostałych łanów do bpa krak. (ZDK II 434); 1470-80 z cz. łkm. dzies. snop. i kon. wart. do 8 grz. dowożą bpowi krak., z 2 lub 4 łkm. dowożą ją kl. święt. (DLb. II 571; III 254); 1529 dzies. snop. wart. 4 grz. należy do stołu konw. święt. (LR 351);

1551 dz. Stanisław Zbąski kaszt. lub. bezprawnie zabiera należące do kl. święt. dzies. z wsi B.G., Klementowice i → Płonki, chcąc nimi uposażyć pleb. Klementowic (Gacki 295); 1554 pleb. Klementowic skarżony przez kl. święt., oświadcza przed oficjałem lub., że nie przyjął dzies. z ww. wsi (ib.); 1610 kl. skarży Abrama Zbąskiego z Kurowa o przywłaszczanie sobie dzies. z ww. wsi od 10 lat (ib.); 1621 Abram Zbąski zobowiązuje się płacić kl. za dzies. z tych wsi corocznie na ś. Michała [29 IX] 20 grz. za pokwitowaniem przeora, pod karą 20 grz (ib.): 1635 Jan Zbąski ze Zbąszynia płaci kl. za dzies. z ww. wsi 40 grz. rocznie (ib.);

1652 Zbąska z Konar Borkowska płaci konw. święt., za dzies. ze wsi B.G., Klementowice i Płonki 64 zł (AG nab. 936 1,2); 1671 Bogusław Jan Zbąski chorąży lub. i jego ż. Konstancja z Babina Zbąska wydzierżawili dożywotnio od kl. dzies. z ww. wsi za 70 zł rocznie (Gacki 295); 1685 kl. pozywa przed sąd oficjała lub. Anną Konstancję Zbąska z Babina, wd. po Janie Bogusławie Zbąskim pkom. lub., o niepłacenie od 10 lat ww. sumy (ib. 295-6);

1712 początek procesu, toczonego przez kl. o dzies. z B.G. i Płonek zagarnięte przez pleb. Kurowa oraz dzies. z Klementowic zagarnięte przez pleb. Klementowic, przed sądami duchownymi w Kielcach i Kr. (ib. 296); 1719 Szymon Woliński, pleb. Klementowic, odwołuje się do nuncjatury, a kolejni nuncjusze rozpatrują w l. 1725-41 przez delegatów ten spór, rozstrzygając go na korzyść kl. święt. (ib.); 1741 Maria z Kątskich i jej mąż Eustachy Potocki, star. tłumacki i dubieński. uznali wyrok nuncjusza, wypłacili kl. odszkodowanie oraz zgodzili się, aby zakonnicy pobierali z ww. wsi dzies. snop. (ib.); 1816 pod naciskiem ministra Stanisława Potockiego kl. rezygnuje na rzecz Wincentego Pieńkowskiego, pleb. Kurowa, z dzies. z 8 ról w B.G., które przy nowym pomiarze zostały zamienione na wspólne pastwisko m. Kurowa (ib.); 1819 dzies. z B.G. i Płonek należą do stołu konw., gromada kupuje je za 120 zł (AOkup. 10v).

7. Paw. 26a; Spis I 447; II 170; Gacki 295-7; SG I 425; XV/1 249; Krzepela 124-5, Szafran 180; SHGL 40; Sochacka wg indeksu; Derwich 1992 wg indeksu; 1992a 62; Rozwałka 73.

8. Osada wśr. z X-XIII w. (Gurba 51, 54): materiały z XI-XIII w. stwierdzone w trakcie badań AZP (Rozwałka 152, 212).