SIERCZ

1394 or. Szircz (Lek. 1 nr 1807a), 1406 Syrczewo (KP nr 2659), 1419 Sirzcz (K 3, 192, → p. 7), 1434 Szircze (PZ 12, 111v), 1434 Schyrcze (KoścZ 10, 259v), 1434 Syrcze (PZ 12, 186v), 1436 Syerczy (PZ 13, 165v), 1464 Sircz (PZ 18, 13v), 1475 Zircz (PZ 20, 26v), 1508 Szyrcz (ASK I 3, 22), 1510 Syrcz (LBP 176), 1538 Sziercz (PG 80, 195v-197v), 1571 Siercz (ASK I 5, 720v), 1944 Schierzig, 10 km na NW od Trzciela.

1. 1434 n. pow. pozn. (PZ 12, 111v); 1508 n. par. Trzciel (ASK I 3, 22).

2. 1436 kopiec narożny w lesie → Koźla dzieli S., Bobowicko i Policko (PZ 13, 165v); 1464 rozgraniczenie S. i Bobowicka → p. 3; 1523 kopiec narożny przy → Siereckim Jez. rozdziela S., m. Pczew i wieś Policko (CP 378, 166-167); 1545 w S. łąki Radodziesz [→ Radodzieszka], Szczewa (Sczewa) i Biercza; jezioro wielkie [Siereckie Jez.], jezioro małe [→ Siereczek], jez. → Jasiniec, strugi → Miejska i → Krogulcza (PG 87, 77-81; K 3, 523, czyta: łąka Schewa); 1571 w dziale boru w S. wspomn.: łąka Radodziesz, struga → Radodzieszka, droga do [obiektów nieokreślonych] Jagodna i Kawla, struga Świnia Głowa, Samuelowy Ostrów, łąka Krasowiec, rola Moskwinowa (PG 121, 153); 1591 w podziale boru w S. wymieniono wypalony dąb na Żukwi [tj. na łące Żukiew] przy jeziorze zw. Siereczek; dąb ten dzieli S., m. Pczew i Policko (PG 658, 330v-331v); 1617 rzeczka → Koźla wpada do rz. Obry między wsiami S. i Policko; las → Koźla między S., Bobowickiem i Polickiem; droga z Policka do S.; w opisie gran. między dobrami Pczew, Policko i S. wymieniono m. in. kopiec narożny przy brzegu Siereckiego Jeziora (PP 4, 97v-116).

3. Własn. szlach. – w dobrach Trzciel. 1394 Świętosław [z Szubina] kaszt. kal. w imieniu swej ż. Wichny [c. Józefa z Grodziska Wlkp.] toczy spór z Fredhelmem Wezenborgiem o zamek i m. Trzciel z wsiami, m. in. S. (Lek. 1 nr 1789, 1807a, 1965, 2609); 1406 Wichna wd. po Świętosławie wraz z synem Borkiem z Grodziska wygrywają proces z Boguszem i Bartoszem synami zm. Fredhelma Wezenborga o zamek i m. Trzciel z wsiami, m. in. S. (Lek. 2 nr 1661, 1667; KP nr 2657, 2659, 2684; ZSW nr 1007).

1434 dziedzice dóbr Trzciel z wsiami, m. in. z S., spadkobiercy Mac. Trzcielskiego z Trzciela i Grodziska, syna Wichny [spadkobiercy ci wymienieni są w haśle → Rybojady, p. 3] (PZ 12 k. 111v, 116v-118, 123, 128, 129v, 131v, 173v, 213, 228, 247v, 254); 1434 ciż → niżej.

1434-1607 wieś S. nal. do dóbr Trzciel Ostrorogów z → Lwówka: 1434 sądy ziemskie pozn. i kośc. przyznają moc wieczystą dokumentom nabycia przez Stanisława i Dobrogosta Ostrorogów od spadkobierców Mac. Trzcielskiego m. Trzciel z zamkiem i wsiami, m. in. z S. (KoścZ 10 k. 259v, 265v-266; PZ 12 k. 186-187, 202, 253); 1464 podkom. ma rozgraniczyć S. nal. do Dobrogosta z Lwówka i Bobowicko nal. do Wojc. Waty (PZ 18, 13v); 1510 S. nal. do panów [Ostrorogów] z Lwówka (LBP 176); 1523 S. nal. do Jerzego, Stanisława, Mikołaja i Marcina z Lwówka (CP 378, 166-167); 1538-70 S. wymieniany w działach dóbr → Lwówek Ostrorogów Lwowskich (1538: PG 80, 195v-197v; 1545: PG 18, 180-183; PG 87, 77-81; 1570: PG 119, 244-246); 1583 Marcin Lwowski dz. w S. → niżej.

1475 w wykazie zaległości podatkowych z pow. pozn. wymieniony m. in. Z. (PZ 20, 26v); 1508 pobór od 4 1/2 ł. (ASK I 3, 22); 1509 pobór od 4 1/2 ł., sołtys płaci od 1/2 ł. (ASK I 3, 63v); 1510 w S. 8 ł. kmiecych, 7 ł. opust., sołtys ma 2 ł. [os.] i 1 ł. opust. (LBP 176); 1563 pobór od 6 ł., 2 karczem dor., 1 kowala (ASK I 5, 237v); 1577 pobór z S. (ASK I 5, 720v); 1580 pobór od 10 półł., 11 zagr., 4 komor. po 8 gr, 2 [komor.] po 2 gr, 4 rzem., 1 ł. soł., 18 rybaków i od 1 ł. karczmarskiego, 1 ł. spalony [tj. spaliły się zapewne zabudowania, a nie zboże w polu] (ŹD 48); 1583 pobór z S. płaci Marcin [Ostroróg] Lwowski (Piotrkowska 2, 65).

[S. należał do Ostrorogów Lwowskich do 1607, kiedy to ostatni z nich, Jerzy (zm. bezpotomnie w 1623 jako ostatni z Ostrorogów Lwowskich) sprzedał S. z zastrz. pr. wykupu Kasprowi Szlichtyngowi z Bukowca (TD).]

4. 1509-80 sołtys i łany soł. → p. 3: pobór; 1510 → p. 5.

5. 1510 sołtys z S. płaci burgrabiemu [w Międzyrzeczu] dzies. z 2 ł. [os.] i 1 ł. opust.; z 8 ł. kmiecych w S. panów [Ostrorogów] z Lwówka płacą dzies. do zamku [w Międzyrzeczu]; wszyscy wraz z sołtysem płacą pleb. w Trzcielu po 3 gr [dzies.?] (LBP 176); 1564 dzies. wiard. z 5 ł. w S. nal. do klucza Pczew bpów pozn. (IBP 307).

1640-41 pleban z Trzciela ma 2 zagr., jednego w S., a drugiego w Rybojadach; pleban otrzymuje z S. i Rybojadów meszne po korcu (modius) owsa i żyta [z łanu] (AV 10, 106v-107).

7. 1419 S. (K 3, 192; cytowanego tam aktu nie odnaleziono).