(1435 Ryterowcze, de Ryterowecz, 1437 de Ritherowiecz, de Rytherowcze, 1439 Ritharowycze, 1442 Rytharowcze, 1464 de Rytherovycz, 1465 de Rytherow, de Rytherovicze, de Ritarovicze, 1484 Bycowcze, 1491 Bykowcze) dziś Bykowce 4 km na E od Sanoka¹Na obecną wieś Bykowce złożyły się osady o 5 nazwach: 1435 Rytarowce, 1438 Dąbrówka, 1484 Bykowce, 1589 Nietrepka i Zawadka (zob. Fastnacht, Osadnictwo s. 115). Z tych Zawadka stanowi obecnie przysiółek w zachodniej części Bykowiec.

1. 1515 z. san. (ŹD XVIII s. 150); 1523, 1526, 1530 z. san. (AS I 21 k. 100, 418, 515).

2. 1444 graniczy z wsią Olchowce, której łan, położony na końcu tej wsi, zostaje nadany przez króla Piotrowi Czeszykowi z R. (ZDM III 684); 1460 Jan z Sobnia pozywa Piotra Czeszykowicza o granice [zapewne między Załużem a R.] (XI 3546); 1526 rozgraniczenie między wsiami → Olchowce a Rytarowce. Droga prowadząca z Sanoka przez Olchowce do Bykowiec (XIX 3127).

3. Własn. szlach. 1424-83 szl. Piotr s. Mikołaja Czeszyka z Tyrawy Wołoskiej, Czeszyk, Czeszykowicz, Grabownicki, Ryterowski, od r. 1439 wyłączny właśc. wsi R., 1449-52 podczaszy san., 1452-83 pkom. san. (VIII 94, XI, XVI wg indeksów; ZDM III 684); 1424 3 kmiecie z Łubna pozywają Jana i Piotra ss. [Mikołaja] sędziego (XI 34); 1435 Piotr Czeszyk kupuje rolę od służki w Olchowcach (XI 724); 1435-37 tenże współwłaściciel z braćmi wsi → Grabownica (XI 726, 792, 908); 1436-41 szl. Jan Czeszyk z R. (XI 765, 1013, 1359); 1437 Piotr Czeszyk z R. sprzedaje br. Mikołajowi 13 kmieci w Grabownicy (XI 953); Jakub sługa Jana z R. (XI 1013); 1439 Jan, Mikołaj, Piotr, Jerzy i Wilam Czeszykowicze, bracia, dokonują podziału dóbr ojczystych i macierzystych, mocą którego Piotr otrzymuje wsie R. i Dąbrówkę (XI 1166); Piotr Czeszykowicz oskarża mieszkańców Olchowiec o zabicie konia wartości 12 grz. (XI 1201-1203); 1440 Piotr ze Zboisk, chor. san., ręczy Piotrowi Czeszykowi za Piotra ze Szczekocin, podkanclerzego, na 400 grz. z zabezpieczeniem 800 grz. na wsi Bukowsko (XI 1286, 1287, 1322, 1323); 1441 Piotr Czeszyk z R. kupuje od Jana Dolińskiego wieś Dolinę za 200 grz. (XI 1338); tenże zapisuje ż. Annie 600 grz. na połowie R. i Doliny (XI 1337); tenże zobowiązuje się przedłożyć Kmitom przywilej dot. wsi Postołów (XI 1346); Jan, Piotr i Wilam Czeszykowie z R. ręczą za Małgorzatę Buczacką, poprzednio ż. Mikołaja Kmity (XI 1359, 1361, 1362); 1442 Piotr z R. pozywa Mikołaja z Tarnawy (XI 1423); Jan Żmigrodzki zastawia Piotrowi Czeszykowi za 200 grz. wieś Tuligłowy w pow. przem. (XI 1444, 1532, 1697, 1698, 1776); 1443 Piotr Czeszykowicz zapisuje ż. swej Annie 600 grz. na połowie swych dóbr w R., Dąbrówce i Dolinie (XI 1660); 1443 starosta ustanawia zakład między Piotrem chor. san. a Piotrem Czeszykowiczem (XI 1740); Piotr Czeszykowicz ręczy staroście za stawienie szl. Stanka z Morochowa (XI 1742); Piotr Czeszykowicz otrzymuje od króla łan na końcu wsi Olchowce (ZDM III 684), → p. 2; 1444 Jan z Tyrawy [Wołoskiej], Piotr z R. i Wilhelm z Grabownicy [br. rodzeni] poręczają królowi za Mikołaja z Tarnawy, byłego żupnika (ZDM VIII 2478); Piotr Czeszykowicz ma sprawę z Małgorzatą ż. Piotra Matiaszowicza [ze Zboisk] (XI 1845); tenże płaci 45 grz. szl. Janowi swemu siostrzeńcowi, który mu daje intromisję w Hartę (XI 1847); zakład między Piotrem i Janem Czeszykowiczami a Janem Fredrychowiczem (XI 1959, 1960); Piotr Czeszykowicz pozywa Jana Kmicica (XI 1991); 1445 Piotr Czeszykowicz z R. ręczy Piotrowi Smolickiemu, kaszt. san., za Jana Kuropatwę, star. san., na 42 zł, gwarantując porękę intromisją w swą wieś Dolinę (XI 2012); 1446 Krzystek z Wary winien jest Piotrowi Czeszykowiczowi 3 i pół grz. (XI 2145); 3 mieszkańcy Homonny i in. miejscowości [na Węgrzech] ręczą za Adama de Hudawske (alias Hudanske), że ten da w Krośnie Piotrowi Czeszykowiczowi konia wartości 12 zł lub 12 zł (XI 2279); Piotr z R. pozywa Piotra i Aleksandra z Próchnika o 150 grz. (XI 2294); 1447 tenże ręczy Janowi Barzemu na 30 grz. swym zastawem na wsi Tuligłowy, a gdyby z tej został wykupiony, na innych swych dobrach (XI 2333); Piotr Czeszykowicz z R. pozywa Iwanka Maniowicza Leszczyńskiego [z Lisznej] (XI 2449); tenże współręczy staroście za Jana z Tarnawy s. Steczka XI 2487); 1448 tenże współręczy staroście za Jana Fredrychowicza z Niebieszczan (XI 2615, 2619); Wawrzyniec z R. dworzanin Piotra Czeszyka z R. w sprawie Jerzego z Bukowa, br. Piotra (XI 2653, 2654, 2669, 2677, 2678); Piotr Czeszykowicz ręczy za Jana Tarnawskiego (XI 2679); 1449 Wilam Czeszykowicz pozywa Piotra Czeszykowicza, którego zastępuje Wawrzyniec dworzanin (XI 2733, 2743); starosta pozywa Piotra Czeszykowicza, podczaszego san., który współręczył za Mszczuja z Wyszogrodu, dzierżawcę w Jaćmierzu (XI 2767, 2793, 2796, 2802, 2803); 1449-50 Marcisz z Iwonicza zapisuje Piotrowi Czeszykowiczowi z R. 14 grz. czynszu w Iwoniczu na konto długu 140 grz. (XI 2692, 2809, 2811, 2835); 1449 Mikołaj Pełczyc z Jurowiec zastawia Piotrowi Czeszykowiczowi z R. za 100 grz. wieś swą Srogów Górny (XI 2707); 1450-53 Piotr Czeszykowicz z R., podczaszy san., odpowiada w sprawie poręki danej wraz z Piotrem, chor. san., za Jana Kobyleńskiego (XI 2836, 2837, 2898, 2910, 3126); 1451 Piotr ze Zboisk chor. i Piotr Czeszykowicz z R. podczaszy san. pozywają Jana Kobyleńskiego (XI 2908, 2923, 2944, 2954, 2960, 2961, 2981, 2996, 3006, 3008); Jan z Jasionowa wydzierżawia Piotrowi Czeszykowiczowi z R. na 6 lat wsie → Jasionów, Turzepole i Zmiennicę i zapisuje mu trzecią część tych dóbr (XI 2995, 3032, 3033); Pełka z Zahutynia pozywa Piotra Czeszykowicza, którego zastępuje dworzanin Jan Jasieński (XI 3040); tenże skarży Piotra Czeszykowicza z R., że samopięć przeszedł granicę, kazał wypuścić z obory bydło zajęte przez Pełkę, Piotr zarzuca Pełce przetrzymywanie jego koni w oborze (XI 3044-3046); 1452 Piotr wojski i wójt san. ręczy za Piotra Czeszykowicza z R., a ten za swych braci, że będą żyli w pokoju ze szl. Szebieńskim (XI 3072); 1455 Piotr z R. pkom. san. współręczy za królowę Zofię na 500 zł węg. Piotrowi Smolickiemu, kaszt. san. (XI 3244); tenże zastępuje swego br. Jerzego Czeszykowicza z Bukowa (XI 3286); 1455-56 tenże pozywa Jana z Tyrawy Wołoskiej (XI 3287-3289, 3308, 3316, 3319, 3322); 1456 tenże współręczy za Mikołaja Pieniążka, star. san., na 150 grz. Annie wd. po Radwanie, gwarantując porękę intromisją w wieś Dolinę z młynem (XI 3335); 1457-59 tenże zastępuje [swego brata] Mikołaja z Grabownicy w tegoż sporze z Wilhelmem, wojskim san. (XI 3373, 3376, 3377, 3489); 1459-60 tenże zapisuje ż. swej Elżbiecie 200 grz. na tej połowie wsi R., Dolina i Dąbrówka, na której nie był zrobiony zapis dla pierwszej żony (XI 3493, 3507); 1463 tenże współręczy za 3 ludzi ze Strożów (XVI 14); 1465 tenże gwarantuje Janowi Tarnawskiemu terminowy zwrot 20 zł daniem zastawu na wsi Dolinie za 40 zł (XVI 240); 1466-67 tenże skarży Jana Tarnawskiego o 140 grz. długu zm. Mikołaja z Tarnawy żupnika (XVI 328, 333, 350, 392); 1467 tenże ręczy za 6 mieszczan san. (XVI 419); 1469 tenże współręczy za Jerzego z Bukowa Mikołajowi Pieniążkowi, star. san., na 100 grz. (XVI 642, 643); 1472, 1475, 1478 tenże pozywa Mikołaja Tyrawskiego (XVI 904, 907, 1032, 1284); 1475 Małgorzata, wd. po Piotrze chor. san., zapisuje Henrykowi s. Piotra z R., swemu siostrzeńcowi, 100 grz. na wsi Bukowsko (XVI 1033); 1475-91 Henryk, Andrzej, Ydrzych, Indrzych, s. Piotra z R., podkomorzego san. (XVI wg indeksu); tenże otrzymuje zapis 100 grz. od ciotki Małgorzaty na połowie jej oprawy w Bukowsku (XVI 1060, 1088, 1215); 1476 sprawa między Andrzejem s. Piotra z R. a Janem Felsztyńskim (XVI 1173-1175); Piotr Czeszyk z R., pkom. san., ręczy Janowi Tarnawskiemu za swego bratanka Dziersława na 15 grz. pod gwarancją intromisji w wieś Huzele. Jeśli Tarnawski w tej wsi będzie miał trudności, wtedy Piotr winien dać intromisję w swą wieś Dąbrówkę (XVI 1188); 1476-78 ur. Czarny Jan pozywa Piotra z R., pkom. san. (XVI 1145, 1287); 1477 Piotr z R. jako świadek przywileju braci Kmitów dla miasta Leska (Arch. m. Leska); 1478 Jan, Piotr, Stanisław i Andrzej Kmitowie, dz. z Sobnia, zobowiązują się zapłacić Piotrowi z R. 30 zł pod gwarancją intromisji we wsie Postołów i Postołowska Wola (XVI 1296); 1479 Jan i Stanisław Kmitowie, dz. z Sobnia, zastawiają Piotrowi z R. za pożyczone im 200 grz. wsie → Myczkowce i → Bóbrkę (XVI 1370-1372); Piotr z R. zapisuje ż. swej Elżbiecie 100 grz. tytułem oprawy na czwartej części wsi R., Dąbrówka i Dolina oraz na czwartej części dworu i ról (XVI 1373); tenże zapisuje ż. swej Elżbiecie pożyczone od niej 100 grz. na sumach, jakie ma na wsiach Bóbrka i Myczkowce (XVI 1374); 1480 zapis dla tejże na 200 grz. na połowie wsi Dolina i Dąbrówka oraz na całym dworze (XVI 1405); ks. Stanisław Kmita, kan. sandom., pożycza od Piotra z R. 20 grz., należących do Anny c. Piotra, a ż. zm. Jana Trzcieńskiego. Jan Kmita br. Stanisława ręczy za terminowy zwrot intromisją w 6 kmieci w Załużu (XVI 1426); 1480-95 Piotr s. Piotra podkomorzego, podkomorzyc (XVI wg indeksu); 1480 Henryk albo Hyndrzych s. Piotra z R. otrzymuje od ojca 300 zł macierzyzny po zmarłej matce Annie, z których 100 zł daje jako wyprawę swej siostrze Dorocie. Piotr s. Piotra winien wyposażyć siostrę Zofię (XVI 1402, 1435); 1481 Barbara z Dubiecka, c. Stanisława [Kmity], pozywa Piotra z R. o zapłacenie 50 grz., na które ręczył kiedy za zm. Małgorzatę Buczacką (XVI 1482); Piotr z R. kwituje Mateusza ze Wzdowa ze 150 zł poręki za Rozambarskiego. Mateusz jest jeszcze winien 21 zł, które należą do Anny, c. Piotra, a wd. po Janie Trzcieńskim (XVI 1504); Matiasz i Piotr Bal, pleban san., gwarantują Piotrowi z R. terminowy zwrot pożyczonych 30 zł intromisją w wieś Terpiczów. Pieniądze te należą do Anny, c. Piotra a wd. po Trzcieńskim (XVI 1508); Matiasz chor. i Piotr z Nowotańca, pleban san., pożyczają od Piotra z R. 44 zł, których zwrot gwarantują intromisją w wieś Terpiczów Zadni. Pieniądze te należą do Anny, c. Piotra a wd. po Trzcieńskim (XVI 1517); Piotr z R. ręczy za zapłacenie kar przez Jana Konopkę, dworzanina Jana Sobieńskiego (XVI 1533-1535); 1482 Jan, Rafał, Mikołaj i Seweryn Tarnawscy zastawiają Piotrowi z R. za 100 zł wsie Smolnicę i Wielopole (XVI 1575, 1621, 1776); 1483 Piotr z R. pkom. winien dać szl. Mikołajowi Kościejowi (Cosczey) 50 zł tytułem posagu pod gwarancją intromisji w połowę wsi Doliny z wyjątkiem młyna (XVI 1607); 1486-95 Andrzej i Piotr, dziedzice z R., synowie zm. Piotra podkomorzego, w sprawie z Janem, Mikołajem i Sewerynem z Tarnawy o zastawione ich ojcu wsie Smolnica i Wielopole za 100 zł (XVI 1748, 1816, 1884, 1974, 2014, 2030, 2120, 2143, 2144, 2249); 1491 Piotr z R. winien jest żonie jego zm. brata Henryka 30 grz. pro crinili, których zwrot gwarantuje intromisją w dobra posiadane przez Henryka (XVI 2017); 1492 Dorota kwituje swego brata Piotra z R. z ojcowizny i macierzyzny (XVI 2051); 1492-94 Piotr z R. zapisuje ż. swej Małgorzacie, c. Mikołaja z Morawska, 300 zł węg. na połowie dworu i ról w R. i połowie wsi Dolina i Dąbrowa oraz bydła i młyna (XVI 2047, 2200); 1501 Jan Szuszowski [mąż Zofii c. Piotra z R.] dzierżawca z R. (XVI 3580); 1502 Anna, c. zm. [Piotra] z R. pkom. san., ż. Bartłomieja Oględowskiego (XVI 2826, 2829); 1503-04 starosta ustanawia zakład między Pawłem albo Pełką z Grabownicy a Elżbietą, wd. po Piotrze podkomorzym, powodem w sprawie o dobra R. i in. (XVI 2934, 2935, 2941, 2948-2951, 2980, 2986, 2989, 2992, 2998, 3004, 3007); 1503 Zofia ż. Jana Szuszowskiego [c. Piotra podkomorzego] skarży Pawła Pełkę z Grabownicy o gwałtowne pozbawienie jej dóbr ojczystych, jako niewyposażonej, i oświadcza, że gotowa jest ustąpić z tych dóbr temu, kto da jej posag (XVI 2940); 1515 3 ł., młyn 6 gr, karczma 6 gr (ŹD XVIII s. 150); 1523 podymne 10 gr (AS I 21 k. 100); 1526 Mikołaj Czeszyk właściciel wsi R., Dolina i Bykowce (XIX 3127); 2 1/4 ł., karczma (AS I 21 k. 418); 1530 2 1/4 ł., karczma (AS I 21 k. 515); 1536 2 1/4 ł., karczma (AS I 21 k. 564); 1552 12 gosp., karczma (AS I 21 k. 1021); 1589 Nietrepka 8 zagr. z rolą, Bykowcze 2 1/4 ł., 4 zagr. z rolą, 1 zagr. bez roli, 1 komornik biedny, Zawadka 5 zagr. z rolą, 1 zagr. z zagrodą (ŹD XVIII s. 53-54).

Mieszkańcy: 1435 Myng (XI 738, 739); 1438 Schalnico, Chucz, Culelicz Iwan, Iwan Lissycowicz, Danilo, Zub Hrin, Maluk, Stepan, Pyotran (XI 1131); 1447 Pyotrek Cussy familiaris (XI 2449); 1448 szl. Laurencius familiaris (XI 2653, 2654); 1449 Wawrzynyecz familiaris (XI 2733); 1451 Jan Iassienski familiaris (XI 3040).

6. 1484 Sidor Lukyanow f. de Bycowcze i Philip de Bycowcze f. Lukyanow przyjmują pr. miejskie Leska (Oss. 9764 s. 55, 56).

7. 1443 (XI 1642); 1444 (XI 1862); 1446 (XI 2160, 2165); 1451 (XI 2941); 1453 (XI 3111, 3133, 3153, 3183); 1457 (XI 3382); 1460 (XI 3580); P. Dąbkowski, Ziemia sanocka w XV stuleciu II s. 16-23, 89: Czeszykowicze.