SROGÓW WYŻNY

(1361 altera Srogow, 1447 Srogow Superior, Szrogy Superius, 1500 Superior Srogow alias Vyszny Szrogow, 1589 Srogow Wyszni) dziś Srogów Górny, 7 km na NW od Sanoka1Umieszczone w haśle Srogów Niżny wzmianki źródłowe wymieniające Srogów bez bliższego określenia Niżny i Wyżny mogą dotyczyć również Srogowa Wyżnego.

1. 1361 distr. san. (Mater. 1); 1473 distr. san. (XVI 913); 1496 terra et distr. san. (XVI 2310); 1530 z. san. (AS I 21 k. 349).

2. 1361 miejsca puste Jurowce, Srogow i drugi Srogów nad potokiem zw. Rusava [dziś Różowy] (Mater. 1) → p. 3; 1404 w następstwie pozwania przez Pietrasza z Grabownicy całych gromad obu wsi S. w sprawie granic na [górze] Lalin Wysoki Dział aż do potoku Grabowniczka i od niego aż do granic wsi Humniska [dotyczy obszaru później powstałej wsi Grabówki], starosta san. z powodu niestawienia się Pietrasza przysądza te granice kmieciom wymienionych wsi (ZDM I 261; AGZ XIX 3130); 1424 król Władysław na prośbę Pełki z Jurowiec zatwierdza powyższy dokument (ZDM VII 1972; AGZ XIX 3130; MRPS IV 3, 19665, s. 438, 586); 1430 starosta san. postanawia, że Pełka z Jurowiec i Zygmunt [ze S.] powodowie oraz synowie Czeszyka winni przedłożyć przywileje w sprawie granic. Następnie odkłada sprawę do przybycia króla do Sanoka, lecz do tego czasu Pełka i Zygmunt winni posiadać łąkę i zebrać siano (XI 406, 409); 1435 Fienna Pełczyna z dziećmi i Małgorzata, wdowa po Mikołaju Dedeńskim, z synami Pawłem i Mikołajem z jednej, a Jan, Mikołaj, Piotr, Jerzy i Wilam [Czeszykowicze] z Grabownicy z drugiej strony, zgadzają się na rozstrzygnięcie przez rozjemców sporu o granice między wsiami Dydnia, S. i Grabownica (XI 726, 730, 734, 740, 745); 1441 Paweł i Mikołaj z Dydni oraz Mikołaj Pełka z Jurowiec uznają Wilamowi z Grabownicy granice od [styku] granic Lalina i Grabownicy aż do Sosnydzal, nie naruszając wierzchowin wsi Dydni [chodzi o obszar późniejszej wsi Grabówki] (XI 1353); 1443 granica z Pakoszówką (XI 1645); 1465 Pakosz z Pakoszówki, Mikołaj z Jurowiec, Paweł i Mikołaj z Dydni pozywają się nawzajem o granice między Lalinem, Dydnią, Falejówką i S. [Wyżnym] Juriowskiego (XVI 217); 1468 Mikołaj Juriowski ze S. pozywa Jerzego i Mikołaja z Pakoszówki i Lalina, że nie chcą oznaczyć granic i sypać kopców między wsią jego S. i lasami do niej należącymi a wsią Lalin (XVI 464, 470); 1539 król Zygmunt potwierdza dok. króla Władysława z r. 1424, zatwierdzający dok. starosty san. z r. 1404 dot. granic wsi S. i Grabownica (MRPS IV 3, 19665).

3. Własn. król., od r. 1361 szlach. 1361 król nadaje dziedzicznie za zasługi Piotrowi i Pawłowi, braciom z Węgier, miejsca puste Jurowce, Srogów i drugi Srogów nad potokiem zw. Rusava, oraz Dydnię i Temeszów nad potokami o tych nazwach i nad Sanem celem osiedlenia i z takim prawem, jakie obowiązywało, gdy należały one do zamku san. Z racji nadania wymienieni bracia zobowiązani będą do udziału w wyprawie wojennej z kopią i 2 łucznikami (Mater. 1); 1447 Mikołaj z Jurowiec gwarantuje Mikołajowi z Pobiedna terminowy zwrot długu 50 grz. zastawem we wsi S. Wyżny (XI 2317); tenże zastawia Jerzemu z Bukowa za otrzymane 100 grz. wieś S. Wyżny za zgodą swej matki. Jeśli tamtejszy czynsz nie wyniesie 10 grz., Mikołaj dopłaci resztę. W wypadku niedania przez Mikołaja intromisji w wieś S. Wyżny, Wilam [z Grabownicy] zobowiązuje się dać intromisję w wieś Pielnię, a Paweł Dedeński w Falejówkę (XI 2320-2322); 1449 Mikołaj Pełczyc z Jurowiec zastawia za zgodą swej matki Fienny Piotrowi Czeszykowiczowi z Rytarowiec za 100 grz. wieś swą S. Wyżny (XI 2707); 1450 tenże za zgodą swej matki Fienny zastawia Jerzemu Czeszykowiczowi z Bukowa za dług 160 grz. wieś swą S. Wyżny na 5 lat. Jerzy będzie miał prawo utworzenia w tej wsi karczmy dla swego użytku i wykupienia 2 kmieci celem utworzenia folwarku, a Mikołaj podczas spłaty 160 grz. winien mu zwrócić kwotę wykupna ról. Nadto Jerzy będzie posiadał połowę młyna w S. Niżnym albo miarki (metretas) od swych poddanych, oraz sadzawkę od strony Czerteża (XI 2831); 1468 szl. Mikołaj ze S. Wyżnego (XVI 560); 1469 Mikołaj Czeszyk, dzierżawca ze S. Wyżnego, zapisuje ż. swej Zofii 200 grz. na wsi S. Wyżny i na pieniądzach, które ma zapisane na tej wsi przez Mikołaja Juriowskiego, ojca żony. Jeśli Juriowski wykupi Mikołaja Czeszyka z tej wsi, wówczas Czeszyk winien przenieść zapis na swe własne dobra (XVI 589); tenże oskarża popa (baythkonem) Fila z Pielni o jałowicę (XVI 645, 646, 650, 670); tenże, s. Jerzego Bukowskiego, ręczy za Jana Falejowskiego (XVI 649); 1470 Mikołaj Juriowski zapisuje córce swej Zofii, ż. Mikołaja s. Jerzego Bukowskiego, 100 grz. tytułem ojcowizny i macierzyzny na wsi S. Wyżny, którą to wieś Juriowski zastawił Jerzemu Bukowskiemu za 170 grz., i dołącza te 100 grz. do 170 grz. (XVI 698); Jerzy Bukowski daje swemu synowi Mikołajowi 170 grz. na wsi S. Wyżny, posiadanej zastawem od Mikołaja Juriowskiego. Mikołaj Srogowski [syn Jerzego] oświadcza, że jeśli zostanie wykupiony z wsi S. Wyżny przez Juriowskiego za 270 grz., otrzyma pieniądze wraz z ż. Zofią, kupi dobra na własność i na nich zapisze oprawę ż. Zofii (XVI 699); 1473 Mikołaj Juriowski zastawia Jerzemu Humnickiemu za 100 grz. połowę sadzawki w → Jurowcach i pozwala wykupić wsie S. Wyżny i S. Niżny. Kiedy Juriowski zechce wykupić połowę sadzawki i te wsie, będzie to mógł uczynić tylko za własne pieniądze (XVI 911, 926); tenże sprzedaje Jerzemu Humnickiemu, kaszt. san., wsie S. Wyżny za 270 grz. i 4 zł z racji budynku, oraz → S. Dolny (XVI 913); starosta san. stwierdza, że Jerzy z Bukowa winien zwolnić Jerzemu Humnickiemu wszystkie role, które kupił w S. Wyżnym (XVI 914); starosta san. ustanawia zakład 100 grz. między Mikołajem ze S., synem Jerzego Czeszyka z Bukowa, a Janem Szyroczkiem (Szyreczek) z Pakoszówki (XVI 933); 1485 Rafał z Humnisk gwarantuje Mikołajowi Biernaszowskiemu, podstarościemu san., terminowe zapłacenie 113 zł intromisją w posiadłość swą S. Wyżny (XVI 1729); 1486 Piotr, Mikołaj i Szczęsny, br. rodzeni niedzielni z Jurowiec, sprzedają Rafałowi z Humnisk za 4000 zł węg. dobra ojczyste i macierzyste swoje i br. niedzielnego Leonarda, które mają mu przypaść po ojcu i matce, w → Jurowcach, S. Wyżnym, S. Niżnym i in. (XVI 1768); ciż czterej bracia obiecują Rafałowi przywileje i dokumenty na wymienione dobra (XVI 1769); Mikołaj i Szczęsny z Jurowiec ręczą za br. Leonarda, przed którym winni chronić Rafała (XVI 1770); 1487 Rafał z Humnisk gwarantuje Mikołajowi Biernaszowskiemu terminowy zwrot długu 116 zł intromisją w wieś S. Wyżny (XVI 1805); 1489 tenże gwarantuje szl. Mikołajowi Szyroczkowi i Pawłowi, braciom z Pakoszówki, terminowy zwrot długu 40 zł intromisją w 4 kmieci w S. Wyżnym (XVI 1930); 1490 tenże zastawia Pawłowi Pakoszowskiemu za dług 44 zł kmieci w S. Wyżnym zw. Demko, Schymka, Onaczko i Kuszma (XVI 1960); tenże zastawia szl. Klemensowi Radwanowi za dług 300 zł węg. trzech kmieci w S. Wyżnym (XVI 1981); 1491 tenże gwarantuje Piotrowi Pieniążkowi, wojskiemu san., terminowy zwrot 100 zł intromisją w wieś S. Wyżny (XVI 2041); 1493 Stanisław Pieniążek, star. san., z bratem swym Jakubem z Zarszyna, wojskim san., otrzymują od Rafała z Humnisk 100 zł, które ten winien był zmarłemu bratu ich Piotrowi, wojskiemu san., i zapisał na wsi S. Wyżny. Otrzymują je jako opiekunowie dzieci Piotra (XVI 2126); 1494 Rafał z Humnisk zastawia Mikołajowi z Zarszyna za pożyczone 100 zł węg. wieś swą S. Wyżny, posiadaną zastawem od Mikołaja z Jurowiec [!] (XVI 2237); 1495 Piotr, Mikołaj i Szczęsny, br. rodzeni niedzielni z Jurowiec, zgadzają się dopuścić Rafałowi z Humnisk zapis na sprzedane mu dobra → Jurowce, S. Wyżny, S. Niżny i in. (XVI 2242); 1495-96 Leonard z Jurowiec zgadza się na sprzedaż przez braci Piotra, Mikołaja i Szczęsnego z Jurowiec Rafałowi z Humnisk dóbr → Jurowce, S. Wyżny, S. Niżny i in. za 4000 zł oraz kwituje Rafała z 1000 zł za część ojcowizny i macierzyzny (XVI 2276, 2310); 1495 tenże kwituje braci Mikołaja i Szczęsnego z 1000 zł za swój dział w wymienionych wsiach, m.in. w S. Wyżnym, sprzedanych Rafałowi podczas nieobecności Leonarda (XVI 2277); 1496 Rafał z Humnisk gwarantuje Janowi z Tarnowa, chor. krak., terminowy zwrot 380 zł węg. intromisją w połowę wsi → Jurowce, S. Wyżny, S. Niżny i in. (XVI 2330); 1497 tenże zastawia za zgodą ż. Barbary Andrzejowi Czuryło ze Stojanic za 700 zł węg. wsie → Jurowce, S. Wyżny, S. Niżny i in. (XVI 2377, 2423-2425, 2442); tenże, burgrabia krak., gwarantuje Auktowi i Janowi z Paniowa terminowy zwrot 400 zł intromisją we wsie → Jurowce, S. Wyżny, S. Niżny i in. (XVI 2396); 1500 tenże zastawia Janowi Strzeżowskiemu za 150 zł węg. i 70 zł w półgroszkach wieś swą S. Wyżny. Kmiecie z tej wsi, mający barcie w którychkolwiek lasach i pod którymkolwiek panem, winni Janowi płacić dań miodową (XVI 2601); tenże dopisuje Auktowi, Janowi, Wacławowi, Irzykowi i Jakubowi, br. rodzonym niedzielnym z Paniowa, otrzymane 250 zł do pierwszej sumy 400 zł, zapisanej na dobrach → Jurowce, S. Wyżny, S. Niżny i in. Aukt i Jan pozwalają Rafałowi posiadać te dobra przez 2 lata (XVI 2620); 1501 tenże gwarantuje Auktowi, Janowi i Wacławowi z Paniowa terminowy zwrot długu 1032 grz. intromisją we wsie → Jurowce, S. Wyżny, S. Niżny i in. Barbara ż. Rafała wyraża zgodę na ten zapis (XVI 2714, 2715); w związku z pozwaniem Rafała z Humnisk przez Jana ze Strzyżowa (Strzezowski) o zwrot 150 zł węg. i 70 zł w półgroszkach, sąd przydaje woźnego do egzekwowania kosztów, ten składa pozwy w → Humniskach, przeciw czemu Rafał protestuje twierdząc, że zapisał tę kwotę na wsi S. Wyżny (XVI 2734, 2746-2748, 2751, 2757, 2758, 2760, 2773, 2784); 1505 Wacław z Paniowa, dzierżawca z Jurowiec, kwituje Rafała z Humnisk, swego zięcia, ze swej części pieniędzy zapisanej na dobrach → Jurowce, S. Wyżny, S. Niżny i in. Woźny stwierdza danie intromisji Rafałowi w dzierżawę dóbr Jurowce i wsi do nich należących, przekazanych przez Wacława (XVI 3060, 3061, 3064, 3067); 1515 S. Wyżny należy do dóbr Humniska, Jurowce i in. Humnickiego, 9 ł., 1 pręt (insimul lanei 10?; ŹD XVIII s. 148); 1523 podymne 18 gr (AS I 21 k. 101); 1526 8 1/2 ł. (AS I 21 k. 419); 1530 8 1/2 ł. (AS I 21 k. 349); 1533 właśc. Stanisław, Jan i Jerzy Humniccy (XIX DCCCLXXIX); 1536 8 1/2 ł. (AS I 21 k. 561); 1538-39, 1542 właśc. Jan i Jerzy oraz Jerzy, Stanisław i Jan, synowie Stanisława, Humniccy (XIX DCCCLXXXIDCCCLXXXV, 3136, 3140); 1552 17 gosp., 1/2 karczmy, 1/2 młyna 1 koło (AS I 21 k. 1017).

Mieszkańcy: 1404 tivanus (albo Iwan) Nossovicz, Vaszyl Sassnovycz (albo Saschnowicz), Sulco, Iacobus Lokyn (Lohin) i cała gromada obu wsi S. (XIX 3130; ZDM I 261); 1490 Demko, Schymka, Onaczko, Kuszma kmiecie ze S. Wyżnego (XVI 1960).

4. 1404 tywon (?, tivanus albo Iwanus) (XIX 3130; ZDM I 261).

5. → Srogów Niżny.

1 Umieszczone w haśle Srogów Niżny wzmianki źródłowe wymieniające Srogów bez bliższego określenia Niżny i Wyżny mogą dotyczyć również Srogowa Wyżnego.