(1251 Lancsco – kop. z 1634 r, 1268 Lacko, Lanczko – kop. z 1681 r., 1280 Lucesco – kop. z 1681 r., 1283 Laczko – kop. jw., 1292 Luczesa – kop. jw., 1312 Lansco – or.; 1313 Lancksco – or., Lanczsco – or., 1326 Lanzko, Lanzkow, 1420 Lanczko – or., 1440 Laczsko, 1476 Locko!, 1530 Łączko) wieś, obecnie miasto, 14 km na SW od Starego Sącza.

1. 1252 kasztelania sądec. (Mp. 2, 438; Bullarium 1, 518); 1530, 1581 pow. sądec. (RP k. 41; ŹD s. 129); [1251-68], 1292¹W r. 1292 jako świadek na dok. mniszki sądec. Kunegundy, ongiś księżny krak., występuje Tomasz pleb. w L., jest to więc pierwsze źródłowe świadectwo istnienia par. w L. Spór o pr. patr. kościoła w L. toczony w latach 1303-13 między kl. miech, a kl. starosądec. z powodu pretensji miechowitów do pr. patr., wskazywałby na założenie parafii w L. przez nich w latach 1251-68, gdy L. było ich własnością. Domniemanie A. Rutkowskiej-Płachcińskiej → p. 7, s. 24-5 o możliwości starszej, rycerskiej fundacji kościoła w L. sama autorka lokuje wśród hipotez n. par. własna (Mp. 2, 519); 1326 n. dek. Nowy Sącz (MV 1 s. 146); 1470-80 archidiak. Nowy Sącz (DLb. 2 s. 250); 1529 dek. Nowy Sącz (LR s. 278).

2. 1470-80 w pobliżu L. i Maszkowic płynie Złoty Potok [niezid., dziś cz. L. zwie się Złotne; LW 9 s. 71 oraz potok w L. zw. Złotne; Pawłowski s. 125], wzdłuż jego brzegu idzie się z wierzchowiny aż do moczarów, gdzie można znaleźć złoty kruszec i prawdziwe złoto, → też p. 3a; role zw. Tamowe → p. 5 (DLb. 3 s. 356); 1533, 1537, 1541 → p. 3b; 1550 → p. 5; 1551 → Ilmanowa Nowa p. 2; 1596 pleban w L. posiada m.in. pole Tarnowa, pole Wójtowskie Łazy, łąki Księże nad rz. Czarną [zapewne potok Czarna Woda; UN 9 s. 68] (WR k. 43v).

3. Własn. książęca, przed 1227 własn. ryc, od 1251 własn. kl. Bożogr. w Miechowie, 1268 własn. książęca, 1280 n. własn. kl. Ś. Klary w Starym Sączu, -a. Sprawy własnościowe. 1251 Bolesław Wstydl. i jego matka ks. Grzymisława poświadczają, że Wydżga niegdyś [1243] kaszt. sądec. posiadał dobra z nadania ww. Bolesława i jego ojca Leszka [Białego zm. 1227]. Za wiedzą księcia, za zgodą br. Giedki i swego s. komesa Wojsława sprzedał za 300 grz. czystego srebra klasztorowi. Bożogr. w Miechowie jedno z dóbr dziedz., zw. L., które posiadał w czasach ks. Leszka, zastrzegając dla s. Wojsława pr. odkupu za tę sumę. Mieszkańcy L. otrzymują imm. od sądownictwa kaszt. sądec. (Mp. 2, 434); 1252 pap. Innocenty IV zatwierdza Wydżdze „Polono de Sandecz militi” nadanie (donationem) wsi L. w kasztelanii sądec. dla kl. Bożogr. w Miechowie (Mp. 2, 438; Bullarium 1,518 reg.; BCzart. Katalog 37)²F. Piekosiński wydawca powyższego dok. z 5 II 1251, wiedząc, że już w 1249 r. kasztelanem sądec. był br. Wydżgi Giedka, poprzedził tytuł Wydżgi jako kaszt. sądec. słowem „olim” w nawiasie i uzasadnił emendację przypisem. W UM 1016 przyjęto, że Wydżga zmarł przed 5 II 1251. W przytoczonej wyżej bulli z 22 XI 1252, zatwierdzającej donację Wydżgi pap. Innocenty IV zwraca się do Wydżgi jako do żyjącego, a ponadto Wydżga, określony jako br. Giedki, jest obok tegoż Giedki kasztelana sądec. świadkiem na dok. Bolesława Wstydl. z 9 VI 1255 (Mp. 2, 447). Chyba ma rację M. Barański, Dominium sądeckie → p. 7, s. 36, przyjmując, iż ustąpił on z kasztelanii na rzecz br. Giedki.

1268 ks. Kunegunda, zwalniając ludzi niewolnych (non liberi) z Sącza [tj. z ziemi sądec. stanowiącej dominium księżny] od wszelkich powinności i opłat, jak dan i stan, na rzecz grodu, wyznaczając 1 grz. czynszu z łanu, nie zwalnia ich m.in. z obowiązku orki 3 razy w roku [na folwarku książęcym] w L. i Łubni (in Ilbina); taż, ustanawiając Pysza sołtysem na 2 [nienazwanych] wsiach, nakazuje m.in., by sołtys 3 razy w roku dostarczył ludzi do orki w dobrach książęcych w L. i Łubni (Albina – Mp. 2, 474-5).

1280 ks. Kunegunda, zakładając kl. Ś. Klary w Starym Sączu, uposaża go m.in. wsią L. (Mp. 2, 487); 1283 pap. Marcin IV zatwierdza fundację tegoż kl. i jego uposażenie, m.in. posiadanie L. (Mp. 1, 102; 2, 492); 1292 Wacław król Czech, ks. krak. i sand. zatwierdza fundację ww. klasztoru i jego uposażenie wraz z L. (Mp. 2, 521).

1470-80 12 ł. kmiec., z których każdy płaci klasztorowi 1 wiard. czynszu, daje 1 koguta, 2 sery i 20 jaj. Kmiecie odrabiają powaby na wiosnę i w jesieni. Karczma z rolami płaci kopę gr czynszu. Sołectwa w L. nie ma. Jako sep dają 1 ćw. żyta i 1 ćw. owsa i płacą po 4 gr. Na rolach wsi L. natrafia się na kruszec najlepszego złota, → też p. 2 (DLb. 2 s. 250; 3 s. 345-6); 1504 Aleksander Jag. zezwala sławetnym Stan. Tarnowskiemu z Poznania i Pawłowi z Gdańska na poszukiwanie metali i kruszców na polach, lasach i górach we wsiach król. i kośc., m.in. w L. (MS* 3, 1648); 1527, 1529 folwark klaszt. w L. (Księgi sądowe → p. 7, 12; LR s. 278); 1537 → p. 3b; 1564 L. siedzibą klucza gospodarczego kl. starosądeckego. Należą do niego wsie: L., Wola Kosnowa, Zarzecze, Wola Piskulina, Kamienica, Maszkowice, Zbłudza, Zagórzyn z Zawadą [dziś nie istniejącą], Boczów i Czyrniec (LK 1 s. 168).

-b. Kmiecie, karczma, młyn, rządcy klaszt. 1416 Krystyn szafarz (claviger) klaszt. z L. (Mp. 4, 1164); 1420 Wawrzyniec [kmieć?] z L. (ZP 20 s. 55); 1440 Bartek kmieć z L. oskarża Piotra Franczucha dz. Naszacowic, że wraz z 10 towarzyszami równego stanu napadł go na drodze król., zadał 5 ran krwawych i 3 sine i zabrał 6 grz., a także o niestawienie się na pozew Jana z Oleśnicy star. krak. w sądzie grodzkim krak. Opatka kl. w Starym Sączu stoi za swoim człowiekiem i wnosi o karę (GK 6 s. 342, 358, 366); 1470-80 → p. 3a; 1476 → p. 6.

1526 Leonard rządca (factor) klaszt. w L. (Księgi sądowe → p. 7, 2, 12); 1526-30 Hipolit kmieć z L. (tamże 2, 20); 1526-31, zm. przed 1537 Frankowie młynarz w L. (tamże 2, 16, 23, 25, 57, 57A); 1527-30 Jakub Franek, Frankowie kmieć z L. (tamże 16, 20); 1530-1 szl. Mac. Bratkowski rządca w L. (tamże 20, 23 – błędnie: Brakowski); 1533 br. Jakub, Stanisław, Piotr i Więcesław sprzedają za 4 grz. Florianowi s. Franciszka rolę ze swej ojcowizny w L., położoną miedzy rolą pleb. a Sirakową [niezid.] (tamże 28); 1536 Agnieszka wd. po Szymonie z L. odstępuje połowę wszystkich swoich dóbr ruchomych i roli w L. c. Urszuli i jej mężowi Janowi Sułkowi, a drugą połowę innym córkom. Jan Sułek winien utrzymywać c. Anny Agnieszkę, dopóki ta nie wyjdzie za mąż (tamże 38); → p. 3c; 1537 → p. 4; Jan Jatka z L. (tamże 42); Jan s. Jakuba Frankowica przez swego rzecznika (per causidicum) oświadcza, że kupił za 6 grz. i konia od swego dziada Augustyna Markusza rolę w L., położoną między rolami Floriana i plebana, mając świadków i opijając litkup (bibendo mercipotum); Mikołaj s. Hipolita rządca w L. oświadcza w imieniu opatki jako dziedziczki, że sprzedał za 1 fl. prac. Piotrowi i Bartłomiejowi Kijowczykom rolę zw. Radowa [tak zwie się dziś cz. Maszkowic graniczących z L.; UN 9 s. 72 – w r. 1543 obaj ww. bracia piszą się z Maszkowic]. Mają z tej roli płacić 8 gr czynszu (Księgi sądowe, 46, 46A, 81); Anna wd. po ww. młynarzu w L. Stan. Frankowicu sprzedaje za 2 grz. [w drugiej redakcji zapiski: 3 grz.] „reparationem”, którą miała wraz z mężem na młynie w L. (tamże 57, 57A); Ambroży Mrożek s. Tomasza z L. zwraca się do sądu gajonego w L. o pomoc i radę w sprawie domu i roli swego ojca, które posiadł po jego śmierci. Budynek został zniszczony przez niegodziwego gościa (per hospitem), który zbiegł. „Dominus fundi” [czyli kl.], nie chcąc „dispergere sed congregare suos colonos”³Cytat ten w Księgach sądowych współbrzmi z nakazem ks. Kunegundy w dok. wydanym przez nią w r. 1268 (Mp. 2, 474), by ustanowieni przez nią sędziowie nie rozpraszali ludzi, lecz ich liczbę pomnażali (ut homines nostros iudices constituti non dispergant sed pocius augeant), zwrócił się do sądu, by przydzielił Ambrożemu godnych zaufania mężów, którzy oceniliby, jaką wartość ma rola i zniszczony dom. Rządca wyznaczył 4 zaprzysiężonych mężów, którzy ocenili wart. roli na 5 grz. Ambroży ma rocznie płacić braciom z racji pr. bliższości 1 grz., aż do wypłacenia 5 grz., a sądowi zapłacić pamiętne (tamże 50, 50A); 1541 Mikołaj rządca L. oznajmia wszystkim mieszkańcom i sąsiadom L., że ojciec ww. Ambrożego wykarczował cz. lasu za zgodą pana dziedz. Ambroży winien ten łan dzierżyć, płacąc klasztorowi 4 gr czynszu. Zgodę na wykarczowanie kl. dał z powodu zniszczenia wodą [Dunajcem] roli i ogrodów (tamże 11).

-c. Świadczenia na rzecz domeny książęcej i grodu, pobór. 1268 → p. 3a; 1530 pobór z 2 ł., młyna o 1 kole i karczmy dziedz. (RP k. 41); 1536 pobór z 2 ł., młyna i karczmy dziedz. i od 4 komorników (RP); 1564 wieś daje sep do zamku w Nowym Sączu (LK 1 s. 168).

4. Zachowały się księgi sądowe wiejskie klucza łąckiego z lat 1526-1759, przechowywane w APKr., wydanie → p. 7. Tytuł oryginału: Registrum actorum scabinalium iuris Alemanicae villarum L., Czerniec, Maszkowice, Zarzecze aliisque spectantibus ad predium in L., in propria hereditate, fundo et possesione cenobii et regulae s. Clare in Antiqua Sandecz⁴Nie jest znany przyw. lokacyjny L., jak też dok. nadający mu pr. niem. w czasach, gdy L. było własn. ryc. książęcą czy klaszt., co nie oznacza, że nie było dla L. nadane. Nie było L. wymienione w dok. książęcych i klaszt. jako wzór (jak np. → Barcice i → Biegonice) przy lokacjach nowych wsi na pr. niem. Pierwsze bezpośrednie informacje o stosowaniu pr. niem. w L. zawierają ww. Księgi sądowe, jednakże wójtowie przewodniczący sądowi w L. i sądzący wg pr. niem. ściśle podlegali klasztorowi, sprawowali sądy w obecności rządcy dóbr klaszt. w L., → Księgi sądowe s. 8-9.

1526 wójt Mac. Stroński z Czyrńca i 7 ławników w obecności Leonarda rządcy (factor) klaszt. w L. odprawiają sąd gajony (Księgi sądowe 2); 1537 na sądzie gajonym rządca Mikołaj przekazał 2 ortyle [ortilegia – pouczenia prawne sądu wyższego pr. niem.] odnośnie sytuacji roli Markuszowej w L., z której zbiegł „hospes” Markusz, i odnośnie zbiegostwa (tamże 43, 43A).

5. Plebani. 1292 Tomasz kapelan ks. Kunegundyi pleban w L. (Mp. 2, 519)⁵→ przyp. 1; 1326-36 Wawrzyniec wik. wieczysty kościoła w L. [pełniący obowiązki plebana] (MV 1 s. 146; Mp. 3, 648); 1358 Andrzej (Mp. 3, 719; Proch. 3); 1470-80 Michał z Lipnicy (DLb. 2 s. 250); 1529 Jan Boczkowski (LR s. 278); 1550 Jakub mansjonarz kat. krak., kapelan bpa Samuela Maciejowskiego (Księgi sądowe 103).

Świętopietrze. 1326-7 par. oceniona na 7 grz. (MV 1 s. 146, 219); 1328 świętop. 1 grz. 14 sk.; 1335-7 1 grz. 15 sk. (MV 1 s. 370, 385, 396); 1343 13 1/2 sk.; 1346-53 1 grz. 15 sk.; 1354 1 grz.; 1355-6 1 grz. 15 sk. (MV 2 wg ind.); 1373-4 1 grz. 15 sk. (MV 9 s. 11, 31).

Spory o pr. patronatu kościoła w L. 1303 bp krak. Jan [Muskata] zatwierdza ugodę między Henrykiem prep. kl. Bożogr. w Miechowie a ks. sądec. Gryfina w sprawie sporu toczonego od dłuższego czasu o patronat kościoła par. w L. przez Gryfinę z ww. kl. Ugoda doprowadza do zrzeczenia się przez kl. na rzecz księżny praw do tego patronatu. Ugoda zostaje przez Gryfinę zaakceptowana, a powyższym dok. przez bpa ratyfikowana (Mp. 2, 541 i s. XXXVI reg.); 1310 Anna opatka kl. starosądeckiego wnosi apelację od wyroku Baldwina opata kl. Cyst. w Rudzie [Śląsk], ustanowionego przez ww. bpa Jana rozjemcą w sporze o patronat. Mocą tego wyroku i na podstawie jakichś nieznanych dok. papieskich zabrano klucze od kościoła klaszt. w L., wyrzucono z niego klaszt. wikariusza. Kościół ten, na prośbę zm. Gryfiny, został przez bpa Jana przyłączony do kl. z wszystkimi prawami i pożytkami i zatwierdzony został wik. klaszt. Przyłączenie kościoła do kl. zatwierdził legat papieski Gentilis [de Montefiore, kardynał mianowany w r. 1307 legatem na Polskę przez pap. Klemensa V]. Pr. patronatu kl. miał od wielu lat w spokojnym posiadaniu. Tekst apelacji opatki odczytano w kościele par. w Nowym Sączu, w kościołach franciszkańskich w Starym i Nowym Sączu oraz w kościele par. w Kamienicy; 1311 taż opatka wnosi do Kościoła Rzymskiego apelację od ekskomuniki nałożonej przez Baldwina na kl. bez zachowania formy prawa, bez uprzednich napomnień i pozwów, uderzając wyrokiem ekskomuniki „tamquam bos”. Opatka prosi pap. Klemensa V o odwołanie i unieważnienie ekskomuniki oraz o ochronę, obronę i opiekę nad jej osobą, klasztorem z jego dobrami, kościołami, wsiami i miastami. Tekst apelacji został odczytany w kościołach [jak w r. 1310] (Mp. 2, 551-2); 1312 pap. Klemens V w odpowiedzi na powyższą apelację poleca Nankerowi archidiak. sand. rozsądzić spór między kl. Ś. Klary w Starym Sączu a kl. Bożogr. w Miechowie, podającym się za patrona kościoła w L., i Henrykiem „de Dachbech” [niezid., Śląsk] duchownym diec. krak., prezentowanym bpowi krak. przez Bożogrobców na wakującą par. w L. Henryk złożył skargę, że został niesłusznie, bez rozpoznania sprawy pozbawiony par. przez prep. skalbmierskiego (ZDK 1, 17; Bullarium 1, 1022 – reg. z 1311 rokiem prawidłowo wyliczonym jako siódmy rok pontyfikatu Klemensa V); [1313] ww. Nanker jako sędzia delegowany przez papieża poleca Marcinowi archidiakonowi i Świętosławowi wicekustoszowi kat. krak. rozstrzygnąć spór między kl. starosądeckim a ww. Henrykiem i przekazuje im wyżej przytoczony mandat Klemensa V (ZDK 1, 18-9, 22); 1313 ww. Marcin i Świętosław polecaj ą hebdomatariuszom kat. krak. [duchowni w kapitułach wyznaczani co tydzień dla sprawowania pieczy nad liturgią i chórem] oraz plebanom z Raciborza [Śląsk], Krakowa, Sącza i Nowego Miasta Korczyna [pow. wiśl.] wezwać ww. Henryka przed sąd Nankera (ZDK 1, 20-1); ww. Marcin i Świętosław podają do ogólnej wiadomości, że Henryk nie stawił się wielokrotnie w wyznaczonych terminach i orzekają, że nieprawne wyroki opata Baldwina i nałożone przez niego kary tracą moc jako nieuzasadnione. Polecają też plebanom z kościoła PM w Krakowie i z Raciborza, aby wezwali Henryka do zwrotu kl. starosądeckiemu 7 grz. kosztów procesu, pod groźbą ekskomuniki (ZDK 1, 23-5); ciż nakazują Henrykowi wieczyste milczenie w sporze o par. w L. i wzywają do zapłacenia klasztorowi 28 grz. za czterokrotne niestawienie się i niezapłacenie kosztów procesu; Mikołaj rektor kościoła w Ruszczy jako syndyk i pełnomocnik kl., w obecności ww. Marcina i Świętosława oraz archidiakona Nankera jako delegata Stolicy Apostolskiej, oświadcza, że kl. od dawnych czasów był patronem kościoła w L. i nakłada na Henryka wieczyste milczenie w rozsądzonej sprawie (ZDK 1, 26-7).

Uposażenie kościoła par. 1470-80 drewn. kościół par. pod wezw. Ś. Jana Chrzciciela. Pleban własnym nakładem wykarczował dla siebie niewielkie role zw. Tarnowa [dziś cz. L. zwie się Tarnowa; UN 9 s. 70]. Pleban pobiera dzies. snop. i kon. w: Zabrzeżu, Boczowie, Wietrznicach, Zagórzynie, Szczereżu i Ochotniczce [dziś nieistn.] oraz dzies. pień. od sołtysów w: Zabrzeżu, Boczowie, Woli Piskulinej, Kiczni, Zagórzynie, Szczereżu. Meszne w owsie pleban pobiera od każdego kmiecia w całej par. Okręg par.: L., Czyrniec, Zarzecze, Zabrzeż, Boczów, Wietrznice, Wola Piskulina, Wola Kosnowa, Kicznia, Zawadka [dziś nieistn.], Zagórzyn, Maszkowice, Szczereż, Ochotniczka, Wolica, Byniowa (DLb. 2 s. 250-3); 1529 pleban pobiera dzies. snop. wart. 4 grz. z całych wsi Zabrzeż i Boczów, dzies. pień. wart. 1 grz. 10 gr od sołtysów w: Woli Kosnowej, Woli Piskulinej, Zagórzynie, Kiczni i Szczereżu, meszne w owsie wart. 8 grz. 22 gr i 1 grz. klerykatury z całej par. Obecny pleban i jego poprzednicy nie pobierają od wielu lat dzies. snop. z ról folw. w L. i w 4 przyległych wsiach, a pobiera ją kl. starosądecki. Dochód par. 14 grz. 32 gr (LR s. 278).

1533, 1537 → p. 3b; 1550 pleb. Jakub, spisując kontrakt w obecności Jana Batyckiego wójta i ławników z L., wydzierżawia od r. 1550 opatrznemu Janowi zw. Dynda z Przyszowej uposażenie (dos) plebańskie w L., w skład którego wchodzą: role i łąki położone między rolami kmieci L., rola zw. Tarnowa [→ wyżej 1470-80] leżąca między rolami wsi Zagórzany i rolami łąckimi, 3 zagrodnicy, ogród i sady wokół domu pleb., meszne w owsie, dzies. snopowe z wsi: Zagórzyn, Boczów, Zabrzeż, Wietrznice, dzies. kon. czyli kitne, 3 krowy własne pleb. i 3 krowy kościelne (ecclesiasticae), 2 woły, 3 cielęta, 10 większych świń i 13 mniejszych, 20 kur, 10 gęsi, pług z całym oprzyrządowaniem, brona, zaprzęg do ściągania drewna, wóz z wyposażeniem, łańcuch, „hutę” [rodzaj narzędzi?], 31 „ligamina” [obręcze?, powrozy?], „ligatura ferrea alias wagi” [wagi – urządzenia z żelaza z orczykami u nasady dyszla; SS 10 s. 35], dom ze sprzętami, wśród nich: 2 kadzie na kapustę, 2 stoły, 2 zydle (sedilia alias zydle), 2 achtele, 7 półachteli [beczki o mierze 1 achtela i 1/2 achtela]

3 „vasculi” [miski?, kubki?], „koryto chlebne”, w słodowni 3 kadzie i naczynie mosiężne (ahenum). Z dworu parafia otrzymuje 2 ćw. żyta i wóz siana, lecz te pleban wyłącza z dzierżawy, chcąc je zachować dla siebie. Jan Dynda winien co roku dać pleb. 1 cielę i mały garniec masła, jest też obow. naprawić dom plebański, ogrodzenia, gumna, brogi na zboże tak dobrze, by żadne szkody w nich nie powstawały. Szczególnie powinien dom „sublevare alias podvaszycz” i oblepić gliną, a „cellarium cum estuario superiori, ut paries stat”, jak najlepiej naprawić. Pleban może brać z sadu owoce, gdy przyjedzie do L. Jan w czasie pobytu plebana w L. winien go wraz z służbą i końmi utrzymać. W pierwszym roku dzierżawy ma płacić 24 grz. czynszu, w drugim i trzecim roku po 26 grz. w dwóch ratach (Księgi sądowe 103).

1559 szkoła par. w L. (Kumor Archidiak. s. 95).

6. 1246 Wydżga rycerz z ziemi krak., zamierzając wstąpić do zakonu Krzyżaków, przywiózł im m.in. [por. Czorsztyn p. 6] duże ilości złota wydobytego w górach polskich i powyżej wsi L. (DHn. 7 s. 59)⁶Opowieść ta (poszerzona w DLb. 3 s. 353-4) jest zmyśleniem Długosza. Por. A. Semkowicz, Krytyczny rozbiór Dziejów Polskich Jana Długosza, Kr. 1887, s. 266 i SHGK 1 s. 474 przyp. 1 → p. 7 B. Paszkiewicz, M. Florek. Jednakże ustąpienie przez Wydżgę z kasztelanii na rzecz brata czyni może tę opowieść Długoszową bardziej prawdopodobną?.

1476 Ambroży s. Konrada z L. studentem Ak. Krak. (Ind. s. 228).

7. M. Barański, Dominium sądeckie. Od książęcego okręgu grodowego do majątku klarysek sądeckich, W. 1992, s. 35-7, 80-4, 97-8; F. Firyk, Zarys dziejów latyfundium starosądeckiego, w: Historia Starego Sącza od czasów najdawniejszych do 1939 r., pod red. H. Baryczą, Kr. 1979, wg indeksu; A. Rutkowska-Płachcińska, Sądecczyzna w XIII i XIV wieku. Przemiany gospodarcze i społeczne, Wr. 1961 passim; H. Stamirski, Przeszłość Łącka, Nowy Sącz 1966; Księgi sądowe wiejskie klucza łąckiego, I, 1526-1739, wyd. A. Vetulani, Wr. 1962, Wstęp s. 7-26; B. Paszkiewicz, M. Florek, Pieczęć Gedka i herb Bienia z Łososiny, w: Venerabiles, nobiles et honesti, Toruń 1997 s. 361-8.

8. Skarb brązowy z okresu halsztackiego (→ Stamirski, s. 12-7, w tym ilustracje).

W obecnym kościele par. w Łącku z połowy XVIII w. znajduje się chrzcielnica z 1493 r. i renesansowe tabernakulum (KatZab. 1 s. 305).