ŁODWIGOWICE

(1310 Loduicouiche, 1364 Ludouici Villa, 1373 Villa Ludvici, 1445 Lodwigsdorf, 1470-80 Ludwygowycze, Ludvigovicze, 1529 Lothuigouicze) dziś Łodygowice 5 km na NW od Żywca.

1. 1518 pow. żywiecki (MS A, 11414); 1445, 1537 widek (Weigbilde) żywiecki (Urkunden der Kloster Rauden und Himmelwitz. Codex diplomaticus Silesiae 2, Breslau 1859, s. 58; In. O 1 k. 39v); 1581 pow. śl. (ŹD s. 106); 1373 n. par. własna; dek. Oświęcim (MV 9 s. 13).

3. Własn. książąt śl., następnie kl. Cyst. w Rudach na Śląsku, przed 1476 szlach. 1310 → p. 4; 1364 pap. Urban V, odpowiadając na prośbę opata i kl. Cyst. w Rudach, wydaje wyrok w sprawie wsi klaszt. L. i Pietrzykowice. Wsie te, pozostające w spokojnym posiadaniu klasztoru, Jan ks. ośw. złupił, wbrew prawu zajął i okupując dzierżył je, pobierając z nich dochody. Wyrokiem papieskim winny być zwrócone klasztorowi; 1445 Przemysław ks. ośw. sprzedaje za 70 grz. szer. gr. pras. swoje książęce pr. zwierzchnie do dóbr L. i Pietrzykowice w swoim żywieckim wideku (Weigbilde) z wszystkimi ich dochodami, czynszami, przynależnościami oraz sołtysami prawdziwym panom tych dóbr: opatowi Niklasowi i kl. w Rudach. Nadaje też pr. połowu ryb w Sole dla potrzeb klaszt. stołu (Urkunden, o.c, s. 33-4, 58; Bullarium 2, 1303); [po 1474 a przed 1476] dz. Piotr Komorowski h. Korczak [zm. 1476]. Łany kmiec., role i łąki plebana (DLb. 1 s. 86; 2 s. 290; F. Kiryk, Piotr Komorowski, PSB 13 s. 427-9)1Wg S. Rybandta → p. 7, s. 34-5 Piotr Komorowski [→ 1518] kupił od klasztoru Pietrzykowice, L. i Wilkowice ok. 1460. Mogło to chyba mieć miejsce po r. 1474, czyli po uzyskaniu przez Piotra od Kazimierza Jag. dóbr żywieckich, gdyż dopiero wówczas miało sens skupowanie sąsiednich wsi; 1518 Zygmunt I, rozstrzygając spór między Mikołajem opatem cyst. w Rudach a br. Janem i Wawrzyńcem z Komorowic [woj. bełskie], osądza, że ww. bracia mają pełne pr. do wsi Pietrzykowice, L. i Wilkowice [Śląsk] w pow. żywieckim, kupionych przez ich dziada od zm. Piotra opata z Rudy (MS 4, 11414); 1537 następujący kmiecie w L. płacą rogowe: Grzegorz od 10 krów, Stebl od 7 i jałówki, Simek Zayn jw., Grzegorz Zayn od 6 krów, Czernek od 11, Wojtek od 4 i 1 jałówki, Błażek od 5 i 1 jałówki, Maciej od 11, Grzegorz od 10, Spyrka od 3, Gress od 10, Jurek Niemiec od 11, Wałek od 12 – w sumie 7 fl. 8 gr od 109 sztuk bydła (In O 1 k. 39v); 1581 pobór z 3 ł. kmiec., od 4 zagr. z rolami, od 1 zagr. bez roli i od 2 komor. (ŹD s. 106).

4. 1310 kl. w Rudach nadaje Liskowi sołtysowi w L. 2 dziedz. łany na lokację wsi klaszt. Stanica [Śląsk] nad rz. zw. też Stanica i w Zawadzie [Rybnickiej, Śląsk]. W zamian Lisek i jego ss. Sebastian i Jaszek oddają klasztorowi „villicationem suam” w L. [chyba dziedz. sołectwo?] z przynależnościami, „privilegium dicte villicationis reliquerunt” (Urkunden, o.c, s. 25-6); 1445 → p. 3; 1537 br. Jan i Wawrzyniec Komorowscy z Komorowa panowie dziedz. Żywca, nadając mieszczanom Żywca wyłączne pr. robienia słodu, warzenia i szynkowania piwa, zezwalają sołectwu w L., które nie jest przez nich wykupione, warzyć co roku piwo z 1 małdratu słodu z własnej pszenicy. Jeżeli sołtys nie miałby własnej pszenicy, może kupić słód tylko w Żywcu (F. Lenczowski, Materiały do dziejów miasta Żywca od XV do XVIII wieku, Żywiec 1957, s. 51-3); 1548 Jan Komorowski kupuje za 100 zł od Marcina Wgorzowskiego sołectwo w L. (Chronografia, s. 73).

5. 1373-4 świętop. 3 gr (MV 9 s. 14, 34); [przed 1476] dzies. snop. wart. 11 sk. szer. gr należy do scholasterii krak. od czasu jej fundacji, lecz z powodu przejęcia [ks. ośw.] przez Królestwo Polskie i wojen została zamieniona na pieniężną i uszczuplona. Pleban ma własne role i łąki. Do par. należą L. i Pietrzykowice (DLb. 1 s. 86; 2 s. 290 – dzies. wart 16 sk.); 1529 pleb. Marcin. Dochód par. stanowią jedynie mensalia wart. 1 grz. w L. Dzies. pien. wart 7 szer. gr pobiera scholastyk krak. (LR s. 294, 348); 1598 par. pod wezw. ŚŚ Szymona i Judy jest obsługiwana przez plebana z Żywca, jednak „ad formam” kościoła par. Przy kościele cmentarz dla wiernych z L. i Rybarzowic (WR k. 13).

7. J. Kurzeja, Rozwój średniowiecznej sieci parafialnej w dekanacie Oświęcim, Roczniki Humanistyczne 27, 1979, s. 32 zalicza L. do par. zanikłych po r. 1470 (czas jej występowania w DLb.), cytuje rejestr kontrybucji z r. 1513 z AKapKrak. odnotowujący brak plebana w L., przypuszcza błędnie, że kościół w L. był wówczas filią par. Żywiec, niezna natomiast opisu par. w L. w LR [→ p. 5]; J. Rajman, Pogranicze śląsko-małopolskie w średniowieczu, Kr. 2000, s. 65-6 – na mapce po s. 100 L. zostały opatrzone przez autora drugą formą nazwy „Luchowicz” [= Łodygowice] niezweryfikowaną przez podanie jej źródła; S. Rybandt, Średniowieczne opactwo cystersów w Rudach, Wr. 1977, s. 38-47.

1 Wg S. Rybandta → p. 7, s. 34-5 Piotr Komorowski [→ 1518] kupił od klasztoru Pietrzykowice, L. i Wilkowice ok. 1460. Mogło to chyba mieć miejsce po r. 1474, czyli po uzyskaniu przez Piotra od Kazimierza Jag. dóbr żywieckich, gdyż dopiero wówczas miało sens skupowanie sąsiednich wsi.