(1359 Lossye – z kop. z 1528, 1397 Dlosze, 1399 Loschze, 1416 Losye, 1419 Llosse, 1426 Loszcza, 1432 Losza, 1434 Lossze, 1524 Losie), 10 km na SW od Gorlic.

1. 1530, 1581 pow. biecki (RPk. 50; ŹD s. 120); 1581 par. własna ruska (vD s. 120).

2. 1359 Lasy i potoki k. L. → p. 3a; 1419 lasy, zarośla, stara droga, łąki i pastwiska (ZB 1a s. 192-3, 195, 197-8)→ p. 3a; 1426 L. za Szymbarkiem → p. 3a; 1480 L. położone nad rz. Ropą, potokami: Sząnczyaska, Łosianka, Słotwiną zw. Obłaziec, graniczy z Ropą (AG perg. 6090; GB 238 s. 822-24; 191 s. 1365-68) → p. 4; 1570 gościniec [z Węgier] od Koszyc i Bardiowa przez Uście Ruskie, Klimkówkę, L., Bielankę i Gorlice (LDK s. 42).

3. Własn. król., od 1359 szlach. -a. Sprawy własnościowe. 1359-69 Jan, Jaszek, Ivan G łady s z z L. od 1359, z → Brzyśca do 1368, bachmistrz bocheński od 1368, podrzędczy sądecki od 1356, s. Pawła Gładysza rycerza pasowanego [h. Pobędzie]¹J. Szymański, Herbarz średniowiecznego rycerstwa polskiego, W. 1993, s. 222, por. przyp. 7, ojciec Pełki, Mikołaja, Piotra (ZDM 1,91; Mp. 1, 246, 298; 3, 719-20, 809, 813, Pol. 3, 123 fals., 151; Proch. 3; RMK 2 s. 18); 1359 Kazimierz W. poświadcza, że za zasługi rycerza Pawła Gładysza w służbie Władysława Łok. i jego własnej nadał Janowi s. Pawła cz. lasu na obu brzegach rzek Zdyni Wielkiej [prawy dopływ Ropy] i Zdyni Małej [dopływ Zdyni], z prawem zakładania wsi na pr. niem. Z upływem lat z powodu pomoru ludności [zarazy] i szkód nadanie nie przyniosło korzyści, dlatego obecnie nadaje Janowi wieś król. L. Ponadto nadaje mu lasy na obu brzegach rz. Ropy w górę jej biegu i wzdłuż wszystkich potoków spływających do Ropy z lewej strony, poczynając od źródła w Obłaźcu zw. Słotwiną, aż do góry oddzielającej [to źródło] od rz. → Biała. Z prawej strony [rz. Ropy] las, który rozciąga się od potoku Seczerzyny [nie zid.] aż do góry oddzielającej go od rz. Biała (Bela), a także wzdłuż tych wszystkich potoków, tak z prawej, jak i z lewej strony, oraz potoków, które wpadają do rz. Zdyni i z nią płyną do Ropy: Uniowica [dziś zapewne Przysłop płynący przez Nowicę], Zasuta, Ropica [nie zid.] i Odrsin [potok w przysiółku Oderne], Smrokowiec Wielki i Mały [może potoki płynące dziś przez i k. Gładyszowa] i Regetów [dziś Regetówka]. W tych lasach Gładysz może lokować na pr. magd. wsie i miasta. Król udziela osadnikom 20 lat wolnizny zarówno w lasach nad Zdynią, jak i nad Ropą. W zamian Jan i jego następcy mają służyć królowi z włócznią i kuszą (ZDM 1, 91; Wójcik, Gladysze → p.7, s. 16-9: tekst przetłumaczony na j. polski z opuszczeniem listy świadków; Pieradzka, Na szlakach, → p. 7, s. 13-4 streszcz. polskie)²Wydaje się, że dok. został interpolowany. Tekst uzupełniono o szczegółowy opis granic, odbiegający od współcześnie znanych. Dodatkowymi przesłankami za przyjęciem wniosku o interpolacji są pojawiające się w wieku XVI wątpliwości względem praw własności Gładyszów w Szymbarku oraz późne pojawienie się omawianego dok. właśnie przy okazji procesów o własność Szymbarku; 1367 Piotr s. zm. Piotra Wilusza rezygnuje na rzecz Jana Gładysza z działki przy ul. Sławkowskiej w Krakowie; Żyd Lewko rezygnuje na rzecz Jana Gładysza z działki naprzeciwko kościoła Ś. Marka tamże (Krzyż. 130, 179); 1368 Kazimierz W. zamienia z Janem Gładyszem bachmistrzostwo bocheńskie na → Brzyście tegoż Jana (Mp. 3, 809; LK 2 s. 129, 142 reg.); 1369 Janusz Slechtinger jest proskrybowany z powodu dwóch ran zadanych Jankowi Gładyszowi; 1389 Wawrzyniec [z Łobzowa] jest proskrybowany z powodu dwóch ran zadanych Gładyszowi (RMK 2 s. 18, 73); bp krak. w sporze z Gładyszem dostaje termin na wiec (SP 8 uw. 178/34)³Najprawdopodobniej chodzi już o któregoś z dwóch synów Jana: Piotra lub Pełkę.

1392-1426, 1429 Mikołaj, Miczek Gładysz z L. i Szymbarku s. Jana, br. Pełki i Piotra pleb. w Szymbarku, ojciec Nastki i Katarzyny, 2-ga ż. Stachna (ZK 1c s. 38; 6 s. 70; 378 s. 4; 6 s. 70; 378 s. 4; KSN s. 554, 575, 625; ZB 1a s. 11, 13-4, 23, 26, 30-1, 33, 40, 48, 66, 75, 81-3, 121, 155, 161, 162, 164, 186, 188, 190, 193, 195-9, 205-6, 209-11, 217, 221-2, 225, 227-8, 259; ZCz. 2 s. 369; GB 1 s. 104; 2 s. 47, 55; 4 s. 5, 8, 12, 20; K. Pieradzka, Na szlakach → p.7, s. 15 podaje, że w r. 1429 Mikołaj był dziedzicem L., ale nie można tej informacji potwierdzić źródłowo); 1392 posłaniec Mik. Gładysza Jan zeznaje, że Gładysz zabrał [woźnemu sądowemu] Bogucie wierzchowca i konia pociągowego, gdy ten go przypozywał w imieniu prepozyta miechowskiego. Posłaniec przekłada termin bez powodu i Gładysz zostaje skazany na karę LXX (ZK 1c s. 38); 1393 Michał zw. Chod[...]la rezygnuje na rzecz Mik. Gładysza z L. z [cz.?] sołectwa w Wielkiej Ropie [dziś Ropa] (GB 1 s. 44)⁴Nie wiadomo, czy owa rezygnacja doszła do skutku, ponieważ już rok później rozpoczął się kilkuletni spór o to sołectwo i Gładysz nie był jego właścicielem, zaś w r. 1403 sołtysem był Wojtek (GB 1 s. 99, 101).

1394-1423 Pełka Gładysz⁵Pełka Gładysz z L. i Szymbarku jest zapewne tożsamy ze znanym z Roczników Długosza (DHn. 11 s. 13) Pawłem Gładyszem, który w r. 1413 został pierwszym polskim starostą Spiszą (J. Kurtyka, Polscy starostwie na Spiszu w XV i w I polowie XVI wieku, Acta Univ. N. Copernici, Historia 26, z. 240, 1992, s. 203). Imię Paweł znalazło się u Długosza przypuszczalnie przez pomyłkę. Dodatkowymi przesłankami za takim twierdzeniem jest nieobecność Pełki w żupach bocheńskich w 1. 1412-6 (AKH 3 s. 177, 180, 182, 185), kiedy należną mu sól pobierali: jego domownik Jan Olszowiec → przyp. 8, s. Jan i br. Mikołaj. Znana jest także pojedyncza zapiska z r. 1418 (ZK 312 s. 63) wymieniająca dzieci bliżej nieznanego Pawła Gładysza, posiadające prawa do majątków, zapewne po matce, w pow. lelowskim. Być może jest to jedyna informacja pozytywnie weryfikująca przekaz Długosza. Także występujący w latach 1413-24 Paweł z Uścia sołtys z → Binarowej p. 4 nie może być identyfikowany z Gładyszem, ponieważ Gładysze posiadali Uście Ruskie, zaś ww. Paweł pisał się z Uścia w pow. wiśl., prócz tego miał br. Michała i Franciszka (GB 2 s. 38, 128). Była to więc zupełnie inna rodzina z L. i Szymbarku, bachmistrz bocheński, br. Mikołaja i Piotra, ż. Halszka, ss. Jan, Paweł i Warsz (ZB 1a s. 186, 188, 190, 193; ZK 3a s. 506, 603; GS 1 s. 104; 2 s. 68, 83, 120, 141, U3; AKH 3, s. 144-8, 162, 164, 167, 175, 188-9, 205, 207); 1394-9 Mik. Gładysz z L. z Agnieszką sołtyską, wd. po Grzegorzu Fisaku, jej s. Mściszkiem i cc. Krystyną i Piechną o sołectwo w Wielkiej Ropie (KSN s. 536, 538, 554, 575-6, 623, 666, 694, 734-5, 761-762, 781; GB 2 s. 46, 55, 57).

1395-1416 Piotr Gładysz (Gladischa) s. Jana, br. Mikołaja, Pełki, pleb. w Szymbarku, notariusz publiczny, student Ak. Krak. (AGZ 3, 61; ZK 6 s. 256); 1395 Piotrasz s. [Jana] Gładysza rezygnuje na rzecz br. Pełki z cz. domów w Krakowie przy ul. Sławkowskiej, k. domu Jana Tewdirnendera (Krzyż. 2067); w sporze między Mik. Gładyszem a dziećmi i wd. po zm. Grzegorzu sołtysie z Ropy świadkowie zeznali, że ów Grzegorz kupił to sołectwo od Noska; ww. Gładysz protestuje w sądzie, jakoby dostarczył fałszywe dokumenty (KSN 623, 734-6); 1403 ww. Gładysz w sporze ze szwagrem (gener) Wojtkiem [sołtysem] z Ropy, który ma stawić 7 przysiężnych oraz zapłacić mu 6 gr i oddać sieć na niedźwiedzie wart. 1 1/2 grz. (GB 2 s. 105); 1408 Henryk krawiec król. nie stawił się przeciw Pełce Gładyszowi z L. o postaw sukna purpurowego alias forstatu wart. 4 grz. i 1 wiard. (GK 1a k. 90v); 1409-17 Mik. Gładysz br. [bachmistrza Pełki] Gładysza pobiera w żupie bocheńskiej część soli przysługującej bachmistrzowi (AKH 3 s. 170, 180, 182, 185-6, 188-9, 192).

1411-37 Katarzyna z L. c. Mik. Gładysza., ż. Mik. Kani, dzieci Dorota i Zygmunt (ZB 1a s. 3, 185, 193, 195, 198-9, 203, 209); 1411 Mik. Gładysz zapisuje c. Katarzynie 30 grz. z ojcowizny i 30 grz. z macierzyzny na połowie wszystkich dóbr ruchomych i nieruchomych; tenże stwierdza, że przejął od 2-ej ż. Stachny 50 grz. tytułem posagu i wyznacza tę sumę na L. oraz dodaje do tego 80 grz. wiana na tej dziedzinie. Będzie ona korzystać z tego zapisu dopóki pozostanie we wdowieństwie (ZB 1a s. 3); 1413 → Gabań p. 3.

1413-5 Nastka z L. i Szymbarku c. Mik. Gładysza, mąż Piotr (ZB 1a s. 7, 34); 1413 ww. Nastka wstrzymuje dok. swego ojca [Mikołaja], którym uposaża on swoją [2-gą] ż. [Stachnę] (ZB 1a s. 7); 1414 → Łapszów, p. 3Aa; 1414 ww. Mikołaj w sporze z panią z Szalowej ma dostarczyć dok.; z rozkazu króla Mikołaj kmieć [Gładysza] z Szymbarku odesłany do sądu tamże w sporze z panią z Szalowej (ZB 1a s. 14).

1414-17 Jan s. Pełki Gładysza pobiera w żupie bocheńskiej część soli przysługującej bachmistrzowi (AKH 3 s. 186, 189, 192)⁶Kilka razy w imieniu bachmistrza sól pobiera Jan Olszowiec w 1. 1408-12, błędnie identyfikowany w literaturze z synem Pełki – Janem (T.Wojciechowski, Bachmistrzostwo, s. 88, → p. 7). Od przezwiska Olszowiec łączono go z wsią Olszyny na N od Biecza. Podobnie wygląda sprawa Mikołaja s. Jana z Ropy, studenta Ak. Krak. występującego w r. 1424 (Ind. s. 219), którego można by identyfikować z synem Jana Gładysza. Wydaje się, że był on jednak tożsamy z synem Hanka sołtysa w Wielkiej Ropie (ZB 1a s. 167, 197), ponieważ w r. 1424 pojawił się Mikołaj s. sołtysa de Magna Ropa (ZB 1a s. 222); 1415 Nastka z Szymbarku i jej mąż [Piotr] pełnomocnik w sporze z Mik. Gładyszem o połowę dóbr macierzystych i ojczystych; Piotr zięć (gener) Gładysza powinien zapłacić mu 6 sk., a Gładysz ma okazać w sądzie dok. (ZB 1a s. 23, 26, 30-1, 33-4); Mik. Gładysz nie stawił się przeciw Janowi z Łękorza, ponieważ leży w L. złożony ciężką chorobą (ZB 1a s. 30); 1415-17 → Łękorz p. 3; 1416 Piotr Gładysz pleb. w Szymbarku zastawia za 100 grz. szer. gr pras. br. Pełce cz. dziedzin: Woli Matiaszowej [nie zid.], Zdyni Górnej i Wysowej z lasami (ZK 6 s. 256); 1417 Paweł Skotnicki pozywa Mik. Gładysza o to, że nie domagał się od niego prawa [sądu patrymonialnego], ale pozwał jego kmieci z Lubna, narażając ich na szkody: Macieja na 10, Grzegorza na 12, a Mikołaja na 15 grz. (SP 2 1506; ZB 1a s. 109, 119); 1418 Mik. Gładysz z L. przekazuje c. Katarzynie 60 grz. posagu i zapisuje je na połowie dóbr, które ma i mieć będzie, sobie nic nie rezerwując. Zapis ma obowiązywać przez rok (ZB 1a s. 166); Andrzej z Polnej zobowiązuje się zapłacić 4 grz. Mikołajowi z L. do najbliższych zapustów. Jeśli Mikołaj nie stawiłby się, to Andrzej zdeponuje pieniądze u plebana grybowskiego [w Grybowie] (ZB 1a s. 168, 170, 172); 1418-21 Pełka Gładysz przeciw Annie sołtysce z Dzwonowej [pow. pilzn.] o dług; w razie jej śmierci, jej mąż Ratold zobowiązuje się go zwrócić (GB 2 s. 83, 87, 91, 94, 97, 100-2, 105, 107, 112-3, 116-7, 119-20, 123).

1419-37 Mikołaj Kania (Kuna, Kana) z L., zięć Mik. Gładysza z L., mąż Katarzyny (ZB 1a s. 185, 193, 195, 198-9, 203, 205-6, 209-210, 222, 225, 227-8, 245, 254, GB 2, s. 113, 285); 1419 ww. Katarzyna przypozywa ojca o niesłuszne odroczenie terminu rozprawy lekką chorobą. Katarzyna żąda od ojca 25 grz. za szkody, które poniosła, ponieważ nie dał jej ról i zabrał inne pożytki oraz kary, do czego ona miała lepsze prawo (ZB 1a s. 183, 185-6); Mik. Gładysz przeciw Pełce z Szymbarku o przesunięcie terminu z powodu lekkiej choroby w sporze o nieosądzenie swego kmiecia i o szkodę 40 grz.; tenże Gładysz przeciw Jerzemu kmieciowi z Wielkiej Ropy, który przekładał termin lekką chorobą w sporze o 2 rany krwawe zadane Gładyszowi nocą w jego domu (ZB 1a s. 186-7); tenże Mikołaj daje c. Katarzynie wwiązanie w połowę swych dóbr. Podział przeprowadzi pod karą w ciągu trzech tygodni. Mikołaj powinien mieszkać w domu swoim, podobnie jak i jego córka, która obecnie tam nie mieszka. Prócz tego Mikołaj powinien podzielić z nią ogrody i siedliska i dodać jej ogród i siedlisko. Jeśli zdarzą się daniny z lasu, to bądzie je wybierał Mikołaj, gdyby jednak pojawiły się po upływie trzech tygodni, to będzie je dzielić z córką po połowie (ZB 1a s. 187); Mik. Gładysz z L. wraz z c. Katarzyną ż. Mikołaja akceptują w całości podział majątku wynikający z należnego Katarzynie posagu (ZB 1a s. 189); Mik. Gładysz pozywa Mikołaja z L. [swego zięcia] o niesłuszne pozwanie przed sąd grodzki, czym naruszył jego prawo szlach., przyczyniając mu strat na 20 grz. (ZB 1a s. 191); ww. Katarzyna przeciw ojcu o zastawienie bez jej wiedzy cz. w L. za 60 grz. i o tyleż szkody; Mik. Gładysz zwalnia ze wszystkich spraw br. Pełkę z Szymbarku; ww. Pełka ma osądzić swego kmiecia Jerzego z Wielkiej Ropy w ciągu trzech dni, inaczej Gładysz będzie miał z nim termin (ZB 1a s. 193); tenże Gładysz pozywa zięcia Mikołaja z L. o zagrodzenie i zaoranie starej drogi, zabranianie jeżdżenia nią i przyczynienie przez to szkód na 10 grz., zabronienie Gładyszowi wypasania owiec w lasach i zaroślach ze szkodą 2 grz., a na dodatek obrzucenie go obelgami i nazwanie [największym] złodziejem Królestwa („fur totius regni”); pozywa też zięcia o kradzież konia i o to, że nazwał go nikczemnikiem; córkę Katarzynę pozywa o nazwanie go starym synem nierządnicy, o trzymanie jego sługi Mikołaja ze szkodą na 1 grz., o zagarnięcie i okaleczenie konia ze szkodą 1 grz. (ZB 1a s. 192-3, 195, 197-8); ww. Katarzyna ż. Mikołaja z L. nagania ojca, że ten nie jest godzien prawa rycerskiego, ten zaś odpowiada, że jest rycerzem z herbu przedstawiającego pół czarnego gryfa z ogonem jesiotra, zawołania Pobandze (sum miles de clenodio: portat Griffonem nigrum parte exantiori, et caudam piscis jassothr, proclamatione Pobandze) (SP 2, 1648); Mikołaj, Przedbór i Stanisław z Bilska przeciw Mik. Gładyszowi z L. o 6 krwawych ran (ZK 6 s. 583).

1420 Piotr ze Strzeszyna zastawia za 20 grz. Pełce Gładyszowi połowę sołectwa w Strzeszynie (GB 2 109); Katarzyna przeciw ojcu Mik. Gładyszowi z L. o 60 grz. ojcowizny i macierzyzny (ZK 1 s. 23); Mik. Gładysz ma termin z c. Katarzyną i zięciem Mikołajem o wszystkie sprawy z wyjątkiem nagany szlachectwa → 1419; na wiecu w Krakowie panowie odrzucają naganę Katrzyny wobec jej ojca, ponieważ niesprawiedliwie stwierdziła że nie jest rycerzem, lecz wieśniakiem, oni zaś stwierdzili, że Mikołaj jest tak dobry jak inni rycerze (SP 2, 1690, 1700); Jan z Runowej z Mik. Gładyszem z L. na wiec w Krakowie, ponieważ Gładysz nie stawił się na termin w Niepołomicach i Jan poniósł stratę na 50 grz. (ZB 1a s. 205); Mik. Gładysz z L. oraz jego c. Katarzyna i jej mąż Mikołaj zawierają ugodę we wszystkich sporach, sprawach i terminach z wyjątkiem zastępstwa sądowego. Jeżeli stary Mik. Gładysz będzie chciał prowadzić sprawę, to będzie ją prowadził, jeżeli zaś będzie chciał zastępować Katarzynę, to będzie mógł ją zastąpić, ale jeżeli jej nie będzie zastępował w sądzie, to ona może go o to zastępstwo pozwać, a on może się wobec sądu bronić przed tym pozwem (ZB 1a s. 206, 209, 212); ww. Gładysz zobowiązuje się dać ser wartości 8 gr. podpiskowi sądowemu; Mik. Kania z L. z żoną zadość czynią zgodnie z karą star. bieckiego w sporze z teściem (socris alias dzcza); Mik. Gładysz uwalnia i kwituje Jana z Kunowej ze sprawy o dwie rany, o które pozywał go niesprawiedliwie przed królem w Bieczu (ZB 1a s. 210).

1422 Mikołaj Gładysz z L. pozywa c. Katarzynę ż. Mik. Kani o to, że przybywszy na jego gumno wszczęła zwadę, zadając mu w twarz krwawą ranę; ww. Gładysz pozywa tegoż Kanię o wszystkie sprawy niżej i wyżej opisane. Kania zajął Gładyszowi gwałtem 12 koni woźników i wołów na jego dziedzinie i trzymał głodne dniem i nocą, wyrządzając mu szkodę na 5 grz. Gładysz zaś na swoich łąkach zajął Kani 40 sztuk bydła i 2 konie, które zapędził do swej obory, z kolei Kania z drugą osobą odbił to bydło z jego obory i przez dziurę w płocie przegnał przez łąki i pola Gładysza na szkodę 2 grz. Kania i jego ż. Katarzyna przekładają swoje terminy lekkimi chorobami (ZB 1a s. 254); 1422-32 Mik. Kania z L. z Hankiem sołtysem z Wielkiej Ropy o sołectwo tamże, które Hanek kupił od niego przed ośmiu laty [licząc od 1425], a ten nie chce mu go uwolnić (GB 2 s. 126-7, 143, 145, 148, 157, 160-1, 163, 168, 170-1, 174, 176-7, 179, 182-3, 187, 202, 207-8, 210, 214, 217, 244, 248, 250, 257, 261, 263-6, 285, 291); 1423 Pełka Gładysz pozywa Więcesława ongiś sołtysa ze Swoszowej (GB 2 s. 141, 143); 1426 star. biec. uwalnia od winy Mik. Gładysza z L., ponieważ ten zobowiązał się stawić za dwa tygodnie pod groźbą utraty czci i majątku (GB 4 s. 7); Katarzyna c. Mik. Gładysza z L. sprzedaje za 60 grz. Tomaszowi z Trzecieża cz. L. (ZK 378 s. 25)⁷Późniejsze wiadomości wskazują, że transakcja nie doszła do skutku; m. Czchów daje podwodę synowi [Pełki, zapewne Janowi] Gładysza do L. za Szymbarkiem (APKr., Akta depozytowe 514 k. 5v); Gładysz [Jan?] pokojowiec króla wiezie w 4 konie rzeczy król. z Krakowa w kierunku Bochni (Podwody s. 431); 1432 Mik. Kania z L. z Mikołajem s. Hanka sołtysem z Wielkiej Ropy umarzają wszystkie sprawy między sobą ponieważ s. Hanka zapłacił Kani 22 grz., Kania zaś zrezygnował z praw do tego sołectwa. Wdowa po Hanku z ss. Mikołajem i Jakubem uwalniają Kanię ze wszystkich spraw i pozwów (GB 2 s. 291).

1434-75 Paweł Gładysz z L., Szymbarku, Zdyni, Uścia, Bochni [czyli dziedzic bachmistrzostwa], zm. przed 1478, s. Pełki Gładysza z Szymbarku i L., brat Jana i Warsza, bachmistrz bocheński do 1473, ojciec Stanisława, Jana, Piotra, Katarzyny i Anny⁸Ogólne i nieprecyzyjne informacje o Pawle i jego synach zob. M. Ludwig, Besteuerung und Verpfdndung koniglicher Stddte im spatmittelalterichen Polen, Berlin 1984, s. 298, ż. Katarzyna (ZB 1 s. 78-9, ZCz. 3 s. 106, 240-1, 259, ZDM 3, 743; GB 3 s. 596, 603, 611, 635; IB 725, 750; GK 8 s. 743, 508, 554, 736, 1008; 10 s. 724, 803-4, 928, 990; 18 s. 395; 19 s. 725, 816; ZP 21 s. 511; Dokumenty 2 → p. 7, 124); 1434 Paweł Gładysz z L. w liście do Czudara z Makowicy [na Spiszu] pisze, że wstawił się u star. biec. w sprawie rabusiów, którzy napadli ww. Czudara, i prosi jednocześnie, aby poddani dz. Makowicy nie polowali w lasach i nie łowili w jego [tj. Gładysza] rzekach (IB 265); 1435 Warsz z L. sprzedaje br. Pawłowi Gładyszowi cz. w L. i → Klimkówkę; 1436 Katarzyna [wd. po Mik. Kani, c. Mik. Gładysza] wraz z c. Dorotą sprzedają ww. Pawłowi całą swoją cz. L. wraz z przynależnościami za 40 grz. (ZCz. 3 s. 107); 1437 Mikołaj prebendarz z Bobowej i Jakub ongiś sołtys w Ropie, ss. Hanka, zeznają, że sprzedali za 60 grz. Katarzynie wd. po Mik. Kani sołectwo w Ropie (GB 2 s. 343); Paszek Gładysz ze Zdyni oczyszcza swe szlachectwo przysięgą świadków (SP 1 709; ZK 146 s. 348)⁹Być może od tego czasu Paweł używał h. Gryf, wcześniej jego stryj Mik. Gładysz pieczętował się h. Pobędzie → 1419 i przyp. 1; 1437 → Gromnik, p. 4¹⁰Tu błędna identyfikacja pod r. 1416 Mikołaja męża Katarzyny, c. Mik. Gładysza, z Mik. Szreniawą z Rzepiennika. Mik. Kania z L. i Mik. Szreniawa z Rzepiennika, to dwie różne osoby. Kania żył jeszcze w → 1432 r., podczas gdy w r. 1428 wystąpiła Katherina relicta strenui Nicolao Szreniawa de Rzepienniki (GB 2 s. 233). Chodzi więc tutaj o dwie różne Katarzyny i dwóch różnych Mikołajów; ww. Paweł z L. poręcza Mikołajowi z Woli [nie zid.] za Grzegorza Wołocha z Wysowej w sprawie o 6 serów wołoskich, każdy wartości 6 gr, subcin[c]turas alias pop[pręgi] i za derki pilśniowe pod siodło. Grzegorz zaś poręcza za innych Wołochów: Pawła, [...]netnicza, Dawida, Lukacza i Fi[lipa] (ZP 21 s. 632-3 – zapiska uszkodzona); 1438 Zygmunt [s. Katarzyny c. Mik. Gładysza]¹¹Przesłankami za uznaniem tegoż Zygmunta za br. Doroty wnuczki Mik. Gładysza z L. są zapiski z 1. 1446-7 o Dorocie sołtysce w Ropie i jej br. Zygmuncie (GB 3 s. 405-10). W r. → 1437 Katarzyna matka Doroty, c. Mik. Gładysza kupiła ww. sołectwo pełnomocnik [Pawła] Gładysza przeciw zbiegłemu z Szymbarku wójtowi Bartłomiejowi (ZB 1 s. 51-2); 1441 Paweł Gładysz bachmistrz bocheński poręcza swym urzędem długi żupnika i miecznika krakowskiego Mikołaja Serafina u Jana z Mokrska (GK 7 s. 634-5); 1442 ww. Paweł i Piotr Cikowski zobowiązują się pod zakładem 100 grz. dla star. krak. stawić w sądzie Macieja Matiasa, domownika pana Białonia; ww. Gładysz z Bochni poręcza swymi dobrami Janowi z Wielopola dług 400 grz. żupnika Mik. Serafina (GK 7 s. 806, 830-1); 1443 podsędek krak. Piotr Cikowski i Paweł Gładysz z Bochni poręczają Stachnie wd. po Krzeszu ze Słupowa zwrot 400 grz. przez żupnika Mik. Serafina. Piotr poręcza swą wsią Lewniową, zaś Gładysz bachmistrzostwem (GK 8 s. 13-4)¹²W r. 1444 Cikowski zwrócił Stachnie połowę niezapłaconego długu poręczonego przez niego i Gładysza (ZK 12 s. 237). W zapisce Gładyszowi przydano błędnie imię Mikołaj. Jeszcze w r. 1449 Stachna występuje przeciw Mik. Wielopolskiemu, któremu ojciec Jan cedował 400 grz. na bachmistrzostwie, gdyż zabraniał jej wwiązania z tytułu poręki danej jej przez Pawła Gładysza (GK 10 s. 893-4); Paweł Gładysz z Bochni poręcza Mik. z Wielogłów zwrot długu 250 grz. przez żupnika Mik. Serafina ewentualnym wwiązaniem go pod zakładem 100 grz. do bachmistrzostwa; Jan z Wielopola pozywa ww. Gładysza o 400 grz. pewnego długu [poręki za Mik. Serafina]; Paweł Gładysz wwiązuje Jana Wielopolskiego w bachmistrzostwo zgodnie z dok. poręki za dług żupnika Serafina; Jan z Wielopola [ponownie] pozywa Pawła Gładysza o ww. dług; ww. Gładysz wwiązuje Jana Wielopolskiego w bachmistrzostwo bocheńskie, w Szymbark z przynależnościami i w Ropę z przyległościami [w tym L.] do czasu spłacenia długu (LK 2 s. 129; GK 8 s. 325, 438, 508, 537, 554)¹³Wedle regestu zawartego w LK 2 s. 129 można domniemywać, że mniej więcej w tym samym czasie Gładysz zastawił Krystynowi sędziemu podkomorzego krak. 4 parobków w żupie bocheńskiej; 1444 podsędek krak. Piotr Cikowski pozywa Pawła Gładysza bachmistrza bocheńskiego o 400 grz., które współporęczali za Mik. Serafina Stachnie wd. po Krzeszu (GK 8 s. 744); Jan z Wielopola z dobrej woli zezwala bachmistrzowi Pawłowi Gładyszowi z Szymbarku na przebywanie we dworze w Szymbarku i w budynku swego urzędu bachmistrzowskiego (in officio suo warkmistrwo) w Bochni. Gdy poleci mu odejść, ma to uczynić i zabrać żonę, dzieci, bydło oraz dobytek. Jeśli nie opuści Szymbarku, Jan pozyska 400 grz. zakładu, w ramach którego może zająć wszystkie dobra ruchome i nieruchomości obojga małżonków. Gładysz ma pobierać z bachmistrzostwa diety (dierium), a zboże (annonam) i dochody z urzędu będzie wybierał Jan do czasu jego wykupienia. Gładysz ustąpi z urzędu, gdy mu się poleci (GK 8 s. 938-9); Jan z Wielopola wydzierżawia ww. Gładyszowi bachmistrzostwo w Bochni, które sam posiada w zastawie (GK 9 s. 62-3); 1446, 1462, 1469 → Borowa, p. 3; 1447 bachmistrz bocheński Paweł Gładysz zeznaje, że dał Kochnie ż. Zygmunta ze Stradomi [dziś Stradomka] 85 grz. z pieniędzy jego ż. Katarzyny, które ma ona po ojcu, za zastaw w Borowej i Dzierżaninach (ZCz. 3 s. 260); 1473 Paweł Gładysz z Szymbarku sprzedaje Janowi Wielopolskiemu z Wielopola bachmistrzostwo bocheńskie za 1000 grz. (SP 2, 4099)¹⁴W literaturze błędnie przyjmuje się, że Gładysz sprzedał Mikołajowi Wielopolskiemu (zamiast Janowi) bachmistrzostwo przed poł. XV w. – por. np. T. Wojciechowski, Bachmistrzostwo w Bochni, Studia i materiały do dziejów żup solnych w Polsce 14, 1985, s. 67, 88-9. W rzeczywistości sprzedaż miała miejsce w r. 1473. Zapisy Gładysza na bachmistrzostwie po śmierci Jana odziedziczył jego syn Mikołaj, a po nim syn Jan. Co prawda Wielopolscy tytułowali się bachmistrzami, ale byli tylko zastawnikami. Dopiero w r. 1473 bachmistrzrostwo stało się własnością Jana. Por. R Sikora, Wielopolscy herbu Starykoń do początków XVI w., Acta Universitatis Nicolai Copemici, Historia 26, Toruń 1992, s. 147-52; 1475 starosta krak. prosi mieszczan bardiowskich o zadośćuczynienie ww. Gładyszowi, ponieważ tamtejszy mieszczanin Fayerhunt spalił dobra Gładysza w Szymbarku, zagarnął bydło i inne sprzęty i podobnie napadłszy na publicznej drodze Maksyma, Wołocha tegoż Gładysza, zrabował mu konia wart. 4 fl. i wytargawszy okrutnie za długą brodę, uprowadził przez lasy (Dokumenty 2 → p. 7, 269).

1478-94 Jan Gładysz z L., Szymbarku i Polnej s. Pawła Gładysza, br. Stanisława z Szymbarku, → Kowalowej, Gilowej i Uścia, Piotra z Wysowej i → Kobylanki Górnej, Anny ż. Stan. Zawiszy z Łużnej i Katarzyny ż. Piotra Dzierżeńskiego z Rakowa [nie zid.], ojciec Erazma z Polnej sołtysa w Ropie Wielkiej, ż. Barbara z Jazowska c. Wiernka Gabańskiego (GB 3 s. 697-8 zp., 786; ZB 2 s. 114, 132, 166, 192, 213-16, 226, 233, 258; 3 s. 84, 87, 90, 95; 4 s. 2, 13-4, 107; ZCz. 5 s. 88, 101, 130, 142, 220, 234-5)¹⁵A. Wójcik, Gładysze → p. 7, s. 37 podaje całkowicie błędne filiacje Gładyszów w końcu XV w. Jego zdaniem bachmistrz bocheński Paweł występował w źródłach jeszcze w r. 1505 i miał ss. Pawła i Erazma. Tymczasem bachmisrz zmarł wnet po r. 1475. W roku zaś 1495 został poświadczony wnuk Pawła, s. Piotra Gładysza – Paweł, który dziedziczył w Kobylance Górnej i Wysowej. Erazm natomiast był synem Jana z L. i Polnej; 1480 br. Stanisław, Jan i Piotr ss. zm. Pawła Gładysza z Szymbarku potwierdzają dokonany przez ojca podział dóbr. Średniemu z nich Janowi przypadły wsie: → Klimkówka, L., → Bielanka aż do Unowicy [dziś Nowica]; Jan Gładysz zapisuje ż. Barbarze c. Wiernka Gabańskiego 200 grz. posagu i wiana na 1/2 dóbr w L., Klimkówce i Bielance (ZB 2 s. 25, 36); ww. Jan zastawia Janowi Giedce Wielopolskiemu za 20 grz. L. → 1510; 1485 Stanisław ze Staszkówki zastawia Janowi Gładyszowi za 100 grz. i 171 fl. węg. i 1 wiard. wieś Polna i daje mu wwiązanie; 1486 Eleazar z Bruśnika sprzedaje Janowi Gładyszowi za 100 grz. cały spadek po Janie Bobowskim w Polnej, który kupił od Doroty ż. Grzegorza Zakrzowskiego i od Jana Koleżka (ZB 2 s. 135, 155); 1488 Jan Gładysz z Szymbarku do rajców bardiowskich w sprawie niezapłacenia przez tamtejszego mieszcz. Antoniego zw. Anthel 10 fl. za szubę atłasową (Dokumenty 3 → p. 7, 60); 1489 ww. Gładysz bierze za 400 grz. od Jakuba Staszkowskiego ze Staszkówki zastaw, który ma w tej sumie w Polnej (ZB s. 213-5); 1490-1 części w Jazowsku, działka w Piestrzu i Gruszowie należą do Barbary z Jazowska ż. Jana Gładysza → Gruszów, par. Jazowsko; 1490 Jan Gładysz sołtys z Ropy z ż. Barbarą zastawiają toż sołectwo br. Jana Stanisławowi (GB 3 s. 776 zp.); Jan i Stan. Gładyszowie zastawiają za 201 fl. węg. Stanisławowi z Szalowej całą Polną (ZB 2 s. 226); 1491 Jan Gładysz z Polnej [i L.] z żoną Barbarą → Bieśnik, par. Szalowa p. 4; ww. Jan zastawia siostrze Dorocie karczmę i kmiecia w Ropie (GB 3 s. 786 zp.); tenże Jan ma zapłacić br. Stanisławowi 24 fl. węg. pod warunkiem wwiązania do sołectwa w Ropie (GB 3 s. 790); 1498 Jan Olbr. przyrzeka Hier. Branickiemu dobra Barbary Gładyszowej [wd. po Janie] w Szymbarku z wójtostwem i [sołectwo] w Ropie oraz dobra Stan. Gładysza: Kowalowy i Uście w ziemi biec, zagrożone konfiskatą z powodu nieobesłania wyprawy mołdawskiej (MS 2, 1242)¹⁶Wg A. Wójcika, Gładysze → p. 7, s. 38 Gładysze utracili tylko część klucza szymbarskiego [Bielankę, Klimkówkę i L.] na rzecz Branickich, lecz brak danych o procesie związanym z zagrożeniem konfiskatą ww. dóbr. Gładysze nic jednak nie utracili. Hier. Branicki pozyskał L., Bielankę i Klimkówkę zapewne przez kupno od Jana Gładysza. Ok. r. 1490 nie pisał się on z L., ale z Polnej, w której skupował sukcesywnie części. W r. 1502 do jego s. Erazma należały niepodzielone z braćmi stryjecznymi cz. na przedmieściu w Szymbarku i w Ropie (GB 4 s. 152). Jego ojciec nie pozostawił mu zatem w spadku dóbr L. Po śmierci Hier. Branickiego Erazm próbował odzyskać te dobra, o czym przekonuje wiadomość z r. 1520; 1510 Erazm Gładysz [s. Jana Gładysza] przeciw Barbarze ż. Hier. Branickiego, c. zm. Jana Giedki Wielopolskiego o nieprzyjęcie pieniędzy zgodnie z zapisem jego zm. ojca na rzecz ojca tejże Barbary, który wziął w zastaw za 20 grz. L. Erazm okazał zwyczajną minutę w sprawie zastawu dóbr L. sub actu feria sexta ante dominicam Palmarum [24 II] 1480 i chciał wciągnąć ją do akt, gdyż nie odnaleziono w nich zapisu dotyczącego zastawu ww. dóbr. Z tego powodu sąd oddalił pozew Erazma, nakazując mu taciturnitatem pronunc alias mylczenie i uznał bliższość Barbary do L. Gdyby Erazm miał do L. jakieś inne prawo, może wystąpić z pozwem (ZB 3 s. 126-7); 1520 ww. Erazm przeciw ww. Barbarze o to, że pozwana przezeń nie wzięła 20 grz., które jej przypadają w L. Sąd poleca Gładyszowi zdeponować te pieniądze w skrzyni i przysądza mu posiadanie dóbr L.; star. biec. Mik. Cikowski wyznacza 120 grz. wadium (GB 6 s. 75); 1522 podział dóbr pomiędzy br. Branickimi → Grabie. Piotrowi i Andrzejowi z Ruszczy i Zabełcza przypadają m.in. wsie: → Klimkówka, Bielanka, L. i Wola Łużna (ZK 26 s. 475-8); w wyniku podziału dóbr pomiędzy Piotrem i Andrzejem z Branic, → Klimkówka, Andrzejowi przypada m.in. wieś L. (ZK 26 s. 519; GS 1 s. 220-1); 1524 → p. 4; 1524-5 Andrzej Branicki zastawia za 150 fl. Achacemu Jordanowi z Zakliczyna wieś L. (GB 6 s. 366); 1528 Zygmunt I wydaje wyrok w sprawie wytoczonej przez Marcina Myszkowskiego przeciw Gładyszom [→ Blechnarka] oraz Andrzejowi i Piotrowi Branickim o pr. własn. m. Szymbarku z przynależnymi wsiami, które od dawna posiadają Gładysze, oraz → Bielanki, L., → Klimkówki i Unowicy, będących obecnie w posiadaniu Branickich. Gładysze okazali przyw. Kazimierza W. z r. → 1359; król zatwierdza prawo własności Branickim (MBiecza 169)¹⁷W r. 1527 Marcin Myszkowski pozwał Jakuba Gładysza i braci o rzekome dobra królewskie Szymbark i Ropę, nazywając ich tenutariuszami tych dóbr (GB 3 s. 494); 1529 Andrzej Branicki zastawia za 200 fl. Piotrowi [Odnowskiemu] z Felsztyna pkom. lwowskiemu wieś dziedz. L. (GB 6 s. 648).

-b. 1530, 1536 pobór w L. z 1 ł. (RP k. 50; RP).

4. 1480 Jan Gładysz dz. Szymbarku nadaje Piotrowi alias Paszkowicowi z Bednarki za 8 fl. węg. sołectwo w L. od rzeczki Łosianki, gdzie ona wpada do rz. Ropy, aż do wierzchowiska góry, gdzie ta rzeczka ma swe źródło. Odnawiane lokacją L. graniczy z Wielką Ropą – po jednym brzegu rz. Ropy do Słoćwiny zw. Obłaziec, po jej drugim brzegu do rzeczki Sąciaski (Sząnczyaska) z jej brzegami. Sołtys dostaje 3 ł. – dwa we wsi po obu jej krańcach i trzeci w Wielkim Lesie, tam gdzie sobie wybierze, prawo założenia sadzawki, nad którą może zbudować młyn, karczmy i barcie, osadzenia szewca, krawca, rzeźnika i kowala, od których może pobierać po 6 gr czynszu. Kmiecie z L. będą płacić po 1 wiard. czynszu, z którego co szósty denar sołtysowi, a obiednego po 2 gr, sołtys zaś 4 gr. Mają wolny wrąb w lasach. Na polach uprawnych wolnizna 4 lata. Pod kościół wyznacza się 1 ł., a na skotnicę po 1/2 ł. po obu stronach wsi. Na wyprawę wojenną sołtys daje 1 konia wart. 2 grz., odpowiada przed dziedzicem, dostaje dodatkowo dwa obszary – jeden przy granicach wsi Ropy między Zatoką drugi nad Okrąglanką k. płotów (AG perg. 6090 mocno uszkodzony; GB 238 s. 822-4); 1524 Andrzej Branicki nadaje wieczyście Waszkowi z L. i Rychwałdu (Wąsko de Losie natione de Rychwald) sołectwo w L., widział bowiem wielkie zniszczenie dziedziny. Sołectwo obejmuje obszar jak w r. 1480, a sołtys ma takie prawa jak w ww. dokumencie. Na nowo może zbudować jaz od brzegu do brzegu rzeki, a nad nim mieć młyn z pożytkami. Gdyby woda zniszczyła ten jaz, odbudujągo kmiecie. Przy młynie może mieć folusz i tracz. Poddani obow. mleć tylko w tym młynie pod karą 1 fl. Sołtys ma wolny wrąb w lasach na potrzeby młyna i pr. założenia nawsia, wybiera co szósty denar z karczmy i od rzemieślników, a z kar co trzeci. Czynsz od kmieci po 1 wiard. Obiedne jak w r. 1480. Dziesięcina w wieprzach dla dziedzica, a jeśli nie będzie 10 poddanych, będą jej płacić po połowie od każdego wieprza. Z dzies. tej sołtysowi przysługuje co szósty wieprz. Jeśli będą hodować owce, barany i jagnięta, od stu owiec lub baranów mają dawać 5 owiec panu, a z tych pięciu szósta część sołtysowi. Sołtys obow. dawać na wyprawę wojenną konia wart. 2 grz., który zostanie mu zwrócony po szczęśliwym powrocie pana. Kmiecie obow. płacić na wyprawę po 6 gr, odrabiać po 3 dni w roku dla sołtysa. Ten ma mieć nawsie, a wszyscy poddani skotnicę – po 1/2 ł. z każdej strony wsi. Sołtys otrzymuje ponadto pole k. granic z wsią Ropą, począwszy od skotnicy aż do rz. Ropy. Imm. sądowy. Sołtys ma pr. zakładania barci i polowania. Kmiecie mają wrąb na budowę i remonty domostw oraz wolny wypas, za co są obow. dawać dziedzicowi po serze (GB 191 s. 1365-8); 1536 sołectwo (RP).

5. 1536 cerkiew spustoszona (RP); 1581 pop ruski płaci z cerkwi, w par.: L., Bielanka i Klimkówka (ŹD s. 120)¹⁸W r. 1629 w skład tej par. wchodziła także → Kunkowa. Pierwsza wzm. o tej wsi pochodzi z r. 1512, mogła więc już w XVI w. należeć do par. Łosie.

7. Bon. 6 s. 91-2; M. Brylak-Załuska, Maziarska wieś Łosie, Wr. 1983, s. 13-5; Dokumenty polskie z archiwów dawnego Króletswa Węgier, t. 2, wyd. S. A. Sroka, Kr. 2000; t. 3, w przygotowaniu; A. Wójcik, Gładysze pionierzy osadnictwa na Pogórzu, Gorlice 1948; S. Kuraś, Osadnictwo i zagadnienie wiejskie w Gorlickiem do połowy XVI w., w: Nad rzeką Ropą Kr. 1968, s. 61-83; K. Pieradzka, Na szlakach łemkowszczyzny, Kr. 1939, s. 7-18.

Uw. Część zawartego w haśle materiału dotyczy w szerszym zakresie Szymbarku (przede wszystkim po r. 1437), ponieważ tylko w ten sposób dało się uchwycić szczegóły dotyczące genealogii rodziny Gładyszów.