MIERZEŃ

(1408 Mirzno - ZK 5 s. 24; 1417 Myrzno - ZK 6 s. 294; 1419 Mirzen - ZK 6 s. 520; 1459 Myrzen - ZK 15, s. 46; 1466 de Myrzna - GK 17 s. 874; 1491 de Myrzeny - GK 23 s. 465; 1529 Myrzynycze - LR s. 405; 1563 Myrzini - RP s. 170) 8 km na SE od Dobczyc.

1. 1419 ziemia krak. (ZK 6 s. 520); 1563, 1581 pow. szczyrz. (RP s. 170-1; ŹD s. 51); 1470-80, 1597 par. Raciechowice (DLb. 3 s. 275; WR k. 50v).

2. 1481 cz. → Gruszowa [par. własna] leży przy M. (ZK 20 s. 46-7); 1512 Stan. Mirzeński z M. składa protest przeciw Janowi Raciechowskiemu [z Raciechowic], ponieważ gotów był do wyznaczenia granic [między M. a Raciechowicami] i dokonania zapisu zgodnie z wyrokiem arbitrów [lecz ten się nie stawił] (ZK 24 s. 347); 1534 Stan. Mierzeński z M. w sporze z Janem Krzeszem z → Gruszowa [par. własna] uzyskuje wizję sądową w sprawie drogi z Gruszowa do Bukownika, biegnącej między Gruszowem a M. (ZK 49 s. 16, 21); 1536 pola Gawrońce w M. → p. 3; 1567 granice między Sosnową a Komornikami poczynają się od ściany wsi M. i od potoku Mokry i biegną do debrzy zw. → Czerwone Płonki, która dzieli Sosnową od Komornik (ZK 41 s. 1595-7).

3. Własn. szlach. 3a. Sprawy własnościowe. 1408 Jakub z M. pozywa Mikołaja kmiecia z Wilkowiska o odejście od niego przed terminem (ZK 5 s. 24).

1417-19, zm. przed 1423 Jan Sławiec Cudny z Korabiewic [Mazowsze], M., Topoli od 1416, Skrzydlnej, cz. → Cudzynowic 1419, cz. → Bobina 1416-9, → Kwapinki i cz. → Gruszowa, h. Szarza, s. pkom. płockiego Andrzeja, br. Jana kan. krak., kanclerza kujawskiego, Mikołaja z Korabiewic i Topoli, Andrzeja z Korabiewic, Stanisława z Krzesławic, Marka z Korabiewic i Skrzydlnej pkom. gostynińskiego, ojciec Jana Sławca i Dąbrówki ż. Jenka z Jičina [Morawy] (ZK 6 s. 294, 342, 520, 564, 589; 194 s. 203; GK 1 s. 614, 624, 636, 645; SP 2, 1611); 1417 Jakusz z Wieruszyc zastawia za 22 grz. półgr Janowi [Sławcowi?] z M. całą wieś Ubrzeż (ZK 6 s. 294); Prandota z Raciborzan pożycza 10 grz. od Jana z M., zobowiązując się zwrócić dług w terminie pod rygorem zwiększenia tej kwoty do 16 grz. (ZK 6 s. 342 zp.); 1419 [Jan] Sławiec Cudny z Korabiewic [Mazowsze] oddaje w zarząd swemu br. Markuszowi [tj. Markowi] z Korabiewic swoje dobra dziedz. w ziemi krak.: połowę Topoli, części w Cudzynowicach, → Bobinie, Sierakowie, Zbyszkówce oraz cały M. (ZK 6 s. 518, 520); → Krzesławice, par. Góra Ś. Jana, p. 3a; 1423 Prandota z Dobrej oddala pretensje Stanisława z Krzesławic, jakoby gwałtownie zajął dobra Sławca, stwierdzając że uczynił to z rozkazu króla; Jenko z Jičina z Moraw [br. stryjeczny Janczyka z Jičina, drugiego męża późniejszej królowej Elżbiety Pileckiej] nie stawił się w sądzie w sprawie ze Stanisławem z → Krzesławic [par. Góra Świętego Jana] o dobra dziedz. jego br. Sławca w Topoli, Słonowicach, Bobinie, Cudzynowicach, Gruszowie, Kwapince i M. oraz o szkody, czynsze i dochody z tych dziedzin. (ZK 7 s. 256); 1424 Klemens Wątróbka ze Strzelec poręcza za dzieci Sławca wypłacenie 100 grz. półgr Grzymale z Lubani [nie zid.] i jego ż. Małgorzacie; Markusz z Korabiewic [i Skrzydlnej] pkom. gostyniński, wziąwszy w zarząd wszelkie dobra dzieci swego br. [zm.] Sławca [z M.], leżące w ziemi krak., zobowiązuje się co roku płacić z nich Klemensowi Wątróbce po 80 grz., aż do osiągnięcia przez nie pełnoletności. Zapis ten wykreślono za zgodą Wątróbki, wyrażoną na wiecu (ZK 7 s. 313, 337-8); 1427 Marek ze Skrzydlnej pkom. gostyniński bierze w opiekę dobra: Topolę, cz. w Bobinie, cz. w Słonowicach, M., cz. w → Gruszowie i Kwapinkę, należące do jego bratanków, dzieci Sławca i zobowiązuje się płacić im po 50 grz. gr krak. czynszu na ręce Klemensa Wątróbki ze Strzelec [Wielkich] (ZK 146 s. 72-3); 1428 tenże Marek wydzierżawia na 6 lat Straszowi z Górki dobra dziedz. swych bratanków, dzieci [zm.] Sławca, leżące w ziemi krak. [m.in. M.]; tenże Strasz wraz z poręczycielem Wilczkiem z Zakrzowa zobowiązują się płacić z ww. dóbr temuż Markowi oraz ww. Wątróbce przez pierwsze dwa lata po 40 grz., a przez następne 4 lata po 50 grz. (ZK 146 s. 140 zp.).

1435 - zm. 1453 Jan Sławiec z M. i Topoli 1436-1453, h. Szarza, s. Jana Sławca Cudnego, br. Jadwigi ż. Stanisława ze Skawiny, 2o v. Andrzeja z Trzewlina i Nowej Wsi, ojciec Barbary ż. Mik. Reja z Szumska [pow. sand.] (GK 5 s. 308-9; ZK 11 s. 319-20, 390; 151 s. 206; DLb. 3 s. 275); 1435 Stanisław z Krzesławic i jego bratanek Sławek s. Sławca z Topoli zawierają ugodę w obecności kaszt. i star. krak. Mikołaja z Michałowa, kaszt. wojn. Jana z Tęczyna oraz kaszt. biec. i star. sądec. Klemensa Wątróbki ze Strzelec. Stanisław jako opiekun Sławka bierze w zarząd jego dobra: Topolę, cz. w Bobinie, cz. w Słonowicach, cz. w → Gruszowie, M. i Kwapinkę. Każdego roku na ś. Mikołaja będzie płacił z tych dóbr 85 grz. na ręce Michała i Klemensa (GK 5 s. 308-9); Sławiec s. Sławca Cudnego z Topoli kwituje stryja Marcisza z Korabiewic [i Skrzydlnej] z opieki nad sobą, dobrami nieruchomymi i ruchomymi (ZK 11 s. 319-20).

1458-64 Barbara z M., Topoli, c. Jana Sławca, ż. Mik. Reja z Szumska (Kniaz. 4; ZK 15 s. 46; ZK 17 s. 175; Kniaz. 11; AGZ 9, 66); 1458 Barbara ż. Mik. Reja z Szumska [pow. sand.] uzyskuje sądownie, po złożeniu przysięgi przez 6 świadków, odziedziczone po ojcu [Janie] Sławcu [z Topoli] a zajęte przemocą przez [ciotkę] Jadwigę ż. Andrzeja Trzewlińskiego dobra: Krzesławice, M., Kwapinkę, Sieraków i cz. w → Gruszowie (Kniaz. 4); 1459 Mik. Rej łowczy krak. i Andrzej Trzewliński zawierają w imieniu swych żon ugodę w sprawie dóbr Krzesławice, M., Kwapinka, ½ Sierakowa i → Gruszowa. Jadwiga ż. Trzewlińskiego ustępuje Barbarze ż. Reja swe pr. do ww. dóbr, a Rej i jego s. Mikołaj zobowiązują się wypłacić Trzewlińskiemu 300 grz. (Kniaz. 5); Mik. Rej s. stren. Jana z Szumska zastawia za 36 fl. węg. i 3 grz. Mik. Krzeszowi z → Kunic M., Kwapinkę i cz. Gruszowa. Krzesz ma wybrać czynsze z tych dóbr i potrącić je z sumy zastawu, podobnie 3½ grz. za zasiewy jare (ZK 15 s. 46 zp.); 1460 Mik. Krzesz z Kunic i [zastawnik w M.] w sporze z Maciejem kmieciem z Gdowa o zagarnięcie jego ojcowizny i wyposażenia domu wartości 20 grz. (ZK 15 s. 128, 135, 149-50); 1463 Nieustęp [br. Mik. Krzesza, Jana i Grada, zastawnik] z M. kwituje Zygmunta z Kosocic z 20 grz. zapisanych mu na Kosocicach (GK 17 s. 108); 1464 Barbara z Topoli ż. Mik. Reja z Szumska sprzedaje z pr. odkupu do 3 lat Mik. Krzeszowi niegdyś ze Słupowa za 195 grz. całe wsie M., Kwapinkę i cz. w → Gruszowie (ZK 17 s. 175; Kniaz. 11; AGZ 9, 66).

1464-5 Mikołaj Krzesz z → Kunic 1447-60, h. Leliwa, od 1459 zastawnik M., → Kwapinki i → Gruszowa, s. Stachny, br. Jana, Nieustępa i Grada, ż. Elżbieta, ojciec: Barbary, Małgorzaty i Stanisława (ZK 17 s. 175; Kniaz. 11; AGZ 9, 66; ZK 16 s. 112).

1466 Grad Krzesz z M., br. ww. Mikołaja, Jana i Nieustępa (GK 17 s. 860, 874).

1466-81 Jan Krzesz z M., → Gruszowa i → Kwapinki 1467-92, s. Stachny, br. Mikołaja, Nieustępa i Grada, ojciec Jana dz. → Kwapinki 1493-1536 (ZK 16 s. 412; 18 s. 178; 19 s. 29; GK 17 s. 1008; 18 s. 811).

1466 Jan Krzesz w imieniu swych bratanków: Barbary, Małgorzaty i Stanisława dzieci zm. br. Mikołaja pozywa Mik. Reja [z Topoli] i jego ż. Barbarę o pieniądze zapisane na M., Kwapince i [cz.] Gruszowa (ZK 16 s. 412; GK 17 s. 1008); 1467 Jan Krzesz z dziećmi br. Mikołaja: Barbarą, Maszą i Stanisławem zeznają, że zgodnie z zapisem w księgach byli gotowi podjąć od Barbary i jej męża Mik. Reja z Topoli pieniądze, ciążące na Kwapince, M. i cz. → Gruszowa, ale nie były przygotowane zgodnie z zapisem w księdze, a przypozew nie odpowiadał procedurze sądowej (ZK 17 s. 433, 455); 1470 Katarzyna [sołtyska] z Gostwicy pozywa Jana Krzesza z M. o przeszkadzanie jej w wykupnie młyna w Gostwicy (GK 19 s. 253-4, 268).

1471-7 Nieustęp Krzesz z M., br. ww. Mikołaja, Jana i Grada, ż. Ofka (GK 19 s. 274-5, 464-5, 876; 20 s. 305, 582-3).

1476-1536 Stanisław Krzesz, Mierzeński z M. i Czasławia, h. Leliwa, s. Mikołaja, br. Barbary i Maszy, ojciec Doroty ż. Piotra Wierzbięty, inaczej Wita z Lasocic i NN ż. Włodka sołtysa w Jaroszowie, ż. Krystyna 1504 (GK 21 s. 695, 938; 22 s. 47; 23 s. 270, 465-6; 24 s. 971; 25 s. 174; 27 s. 102-3; 28 s. 418; ZK 18 s. 241; 21 s. 77-8; 23 s. 123-4, 378; 24 s. 347; 25 s. 356-7; 26 s. 35, 178, 223, 352, 527, 590-2, 595; 27 s. 19, 46-7, 56, 86-7, 122, 162, 1135; 154 s. 135, 154-5; 160 s. 94; Bon. 14 s. 28; KUJ 4, 365); 1477 Jan Krzesz z M. poręcza Mikołajowi z Ubrzeża i Michałowi ze Zbigniewa za bratanka Stanisława s. zm. Mik. Krzesza, że ten po dojściu do lat sprawnych skwituje ich z 10 grz., zapisanych przez nich jego matce Elżbiecie (ZK 18 s. 308); → Gruszów p. 3; 1481 Jan i Stan. Krzeszowie z → Gruszowa dzielą się dobrami: Janowi przypada cz. w Gruszowie, która należała do M. (spectabat ad Myrznow), → ½ Kwapinki, ciągnąca się w kierunku Stryszowej oraz kmieć w Lasocicach. Stanisław bierze M., ½ Kwapinki i kmiecia w Starym Rybiu. Na pół dzielą 60 grz. zastawu na Falkowicach oraz lasy (ZK 20 s. 46-7)1W haśle → Gruszów zapis ten pomieszczony jest pod błędną datą 1480, reg. niepełny i częściowo błędny. Tam też błędna interpretacja położenia cz. Gruszowa należącej do Krzeszów; 1486 Stan. Krzesz z M. zastawia za 10 grz. Januszowi z Mstowa dwa siedliska [w M.] na których siedzą kmiecie Wicher i Piotr z czynszami oraz robociznami (GK 22 s. 548); 1498 → Gruszów p. 3; 1503 → Lubomierz p. 3a; 1507 Stanisław z M. zobowiązuje się pod zakładem 100 grz. doprowadzić do sądu ziemskiego ż. Krystynę dla zatwierdzenia podziału dóbr w Czasławiu dokonanego między nią i siostrami: Zofią ż. szl. Macieja Ujmy z Bochni i Zuzanny ż. Zbigniewa ze Zbigniewa; ww. Zofia i Zuzanna sprzedają za 90 grz. Stanisławowi z M. swoje cz. po ojcu w Kunicach (ZK 23 s. 371-3); 1517 Achacy Jordan z Zakliczyna pozywa Stan. Mirzeńskiego z M. o zeznanie jego ż. Krystyny w sprawie dóbr Kunice, zgodnie z wcześniejszym zapisem (ZK 26 s. 13); 1518 Krystyna ż. Stan. Mirzeńskiego z M. zatwierdza umowę sprzedaży przez męża Kunic Achacemu Jordanowi (ZK 26 s. 45-6); 1520 br. Jan i Stan. Gradowie kmiecie z Banowic kwitują Stan. Mirzeńskiego z 50 grz., które miał zapisane na Kunicach ich zm. ojciec Stan. Grad (ZK 26 s. 263).

1533-6 Jan Krzesz dz. → Gruszowa, → Męciny, par. własna 1509-38, → Kwapinki 1493-1536 i M., s. Jana Krzesza (ZK 29 s. 270-1; 48 s. 588)2Nie wiadomo od kiedy Jan Krzesz okupował dobra w M; 1533 wyrokiem sądu Jadwiga Zaduska c. zm. Eustachego Krzesza nie będzie mieć żadnego pr. „nec intercise” do wykupienia dóbr M., → Kwapinka i cz. w → Gruszowie, sprzedanych za pewną kwotę Barbarze macosze Mik. Krzesza (ZK 48 s. 588-9); wyrokiem sądu Jan Krzesz „occupator et nunquam iuste possesor certorum honorum” we wsiach → Gruszów i → Kwapinka jest wolny od pozwu o te dobra Stan. Mierzeńskiego, który pozwał go o to, że w aktach ziemskich krak. jest zapis, iż zm. Barbara z Topoli ż. Mik. Reja z Szumska sprzedała z pr. wykupu wsie Mierzeń, Kwapinkę i cz. w G. za 195 grz. zm. ojcu Stanisława Mik. Krzeszowi [→ 1464]. Stanisław może wnieść inny pozew (ZK 48 s. 608); 1536 Stan. Mierzeński z M. i → Kwapinki oraz jego bratanek Jan Krzesz z → Gruszowa i Kwapinki dzielą się dobrami: Stanisław bierze cały M. i ½ Kwapinki a Jan cz. w Gruszowie i drugą ½ Kwapinki. Strony ułożą się później w sprawie buczyny, łąk i pól zw. Gawrońce w M. Dobra te są w posiadaniu Stanisława od 55 lat [→ 1481 r.] (ZK 29 s. 270-1).

3b. Kmiecie: 1423 Mikołaj kmieć z M. pozywa Spytka z Grabia o poranienie (GK 2 s. 188, 198, 205); 1508 Mik. Śmieszek → p. 4.

3c. Areał i pobór w M. 1470-80 folwark i łany kmiece (DLb. 3 s. 275); 1489-1501, 1508-14, 1517, 1519-20 pobór z ½ ł. w M. (RP s. 26, 53, 91, 126, 142, 185, 199, 217, 263, 292, 302, 353, 375, 555, 582, 608, 640, 719, 801, 840, 861); 1563 pobór z 2 ł. dawniej z ½ ł. (RP s. 170-1).

4. 1508 Jan i Stanisław sołtysi z M. oraz Mik. Śmieszek [kmieć] z M. pozywają szl. Stanisława ze Słupi (ZK 261 s. 416-7).

5. 1470-80 dzies. snop. z ról folw. w M. należy do pleb. w Raciechowicach, a dzies. snop. i kon. z łanów kmiec. do kl. Benedyktynów w Sieciechowie (DLb. 3 s. 275); 1529 dzies. z ról folw. i połowy innych w wysokości kopy gr w M. należy do pleb. w Raciechowicach, a dzies. pien. z M. w wysokości 21 gr do kl. sieciechowskiego (LR s. 115, 405).

6. 1515 Benedykt Mirzeński dworzanin królewny Elżbiety (Wypisy1501-1515, 230)3Pochodził zapewne z M; 1531 Jakub z M. substytut w kol. Ś. Michała na zamku krak. (Wypisy 1530-1533, 684).

1 W haśle → Gruszów zapis ten pomieszczony jest pod błędną datą 1480, reg. niepełny i częściowo błędny. Tam też błędna interpretacja położenia cz. Gruszowa należącej do Krzeszów.

2 Nie wiadomo od kiedy Jan Krzesz okupował dobra w M.

3 Pochodził zapewne z M.