STARY DWÓR

1444 or. Staridwor (ACC 27, 109v), 1460 Starydwor (CMP nr 131), 1510 Antiqua Curia (LBP 175), 1540 Altenhoffe (KBR nr 177), 1559 Altenhoff (KBR nr 185), 1944 Altenhof, 12 km na SSE od Międzyrzecza.

1. [Pow. pozn.]; 1444 n. par. własna (ACC 27, 109v), 1510 dek. Międzyrzecz (LBP 175).

2. 1528-30 opisy granicy Wlkp. ze Śląskiem: 1528 →Kędzierzawy Buk dzieli Lutol, S. i Brójce w Królestwie [Pol.] od Myszęcina w Ks. [Śląskim]; 1530 kopiec narożny zw. Krausene Buche albo Kędzierzawy Buk dzieli Łagowiec i S. w Królestwie od Myszęcina w Księstwie (Reces s. 18, 23).

1563 dwa młyny pod kl. Paradyż →p. 3.

3. Własn. kl. cystersów w Paradyżu. 1444 →p. 5; 1460 król Kazimierz Jag. rozstrzyga spór opata parad. z tenut. w Międzyrzeczu; wsie klaszt. Wyszanowo i S. nie mają obowiązku dawać do zamku w Międzyrzeczu wieprzy, jak in. wsie klaszt., ich mieszkańcy winni natomiast orać, siać, kosić, zbierać zboże i zwozić drewno na rzecz zamku (CMP nr 131); 1540, 1559 wieś opata parad. →p. 4; 1563 opat parad. sprzedaje gromadzie (Bauerschaft) w A. przylegające do tej wsi grunty i łąki w zamian za 2 grz. miśnieńskie czynszu (KBR nr 188).

1508 pobór od 12 ł., od karczmy 1 wiard. (ASK I 3, 20); 1509 pobór od 17 ł., sołtys od 2 ł., od karczmy 6 gr (ASK I 3, 61); 1510 w A.C. jest 12 ł. os., 1 karczma, 2 sołtysów ma po 2 ł. (LBP 175); 1563 pobór od 12 ł., 4 ł. soł., 4 komor., 1 kowala, 2 młynów dor. położonych pod (ante) kl. Paradyż, każdy o 1 kole (ASK I 5, 235v); 1577 wieś S. opata parad. (ASK I 5, 715); 1580 pobór z S., wsi opata parad., od 16 ł., 15 zagr., od 3 komor. po 3 gr, od 12 komor. po 2 gr, od 3 rzem. (ŹD 35).

1493 Kuba karczmarz zapisuje altarii Ś. Krzyża w Międzyrzeczu czynsz 1 grz. 8 gr na 1 ł. w S. (AV 34, 365v).

4. 1509 sołtys ma 2 ł., 1510 dwóch sołtysów ma po 2 ł. →p. 3; 1540 opat parad. daje Krzysztofowi Giringk i jego ż. Annie 1/2 sołectwa w A., za co służyć ma on opatowi na koniu wartości 3 grz. albo płacić 1 grz. czynszu rocznie (KBR nr 177); 1559 opat parad. daje Piotrowi Giring 1/2 sołectwa w A., za co służyć ma on na koniu wartości 3 grz. albo płacić 1 grz. czynszu, a na Boże Narodzenie dawać podarki (KBR nr 185).

5. 1444 Mac. Krowek z Ostroroga pozwany przez bpa pozn., by wytłumaczył się, jakim prawem zajmuje kościół par. w S.; Maciej wyjaśnia, że był dzierżawcą [dochodów] tego kościoła, a potem ciężko zachorował; zapytany przez bpa, dlaczego po wyzdrowieniu nie zadbał przez 2 lata o uzyskanie inwestytury, nie odpowiedział (AE I 96v); 1444 Maciej pleb. w S. pozywa opata z Paradyża oraz kmieci z Wyszanowa, którzy okupują 1 ł. nal. do plebana (ACC 27, 109v).

A. 1461 Michał, 1461 Michał Walter, 1495-99 Maciej, 1508 zm. Jakub syn tkacza (textoris), 1508 Jerzy Czeszyman z Belzig w diec. miśnieńskiej, plebani w S.D. (Now. 2, 475, bez podania źródeł).

1499 Maciej pleb. w S. pozwany przez Piotra Ramolta przeora z Sierakowa o koszulę (tunica) amsterdamską wartości 5 fl. po swym zm. bracie stryj. Janie lektorze w Międzyrzeczu (ACC 76, 45v).

1510 do par. A.C. w dek. Międzyrzecz nal. A.C. i Wyszanów (LBP 175).

1596 Baltazar z Głogowa brat konwentu w Paradyżu, pleb. w S.D. (AE XV 92v-94v); 1601 bp pozn. instytuuje na kościoły par. w Wyszanowie, Chociszewie, S.D. i Koźminku Jana Myślęckiego subdiakona, prezentowanego przez opata parad. (AE XVI 179); 1605 Jan Myślęcki kan. pozn. rezygnuje z kościołów w Chociszewie, S.D. i [na wpisanie trzeciej nazwy zostawiono wolne miejsce], które odzyskał z rąk innowierców długo je okupujących (AE XVIII 43v); 1613 bp pozn. instytuuje brata Piotra Szeftera ze Zbąszynia, prezentowanego przez opata parad., na kościół par. w S.D. i filialny w Wyszanowie, które od dawna zajęte były przez innowierców (AE XXII 90v-91).

1640 kościół par. Ś. Wawrzyńca w S.D. murowany z cegły, ma dzwonnicę wymagającą naprawy, w niej 3 dzwony; nawa główna przykryta sklepieniem ceglanym, nawy boczne stropem drewnianym; w środku kościoła krucyfiks [na belce pod łukiem tęczowym]; [przy kościele] murowana kostnica; kościół ma tylko relikwie Pięciu Braci oraz ś. Urbiny; pleb. pobiera z 12 ł. [w S.D.] po 12 miar (metreta) żyta i tyleż owsa, ma łan plebański i pewne kawałki roli; szkoła wymaga częściowej naprawy; rektor szkoły pobiera od każdego kmiecia po 2 korce (modius) żyta; parafii podlega kościół filialny w Wyszanowie (AV 10, 34; ŁOp. 2, 357-359).

Uwaga: O nazwie →Stary Dworek, Uwaga.