TACHOWA

1470 or. Thachowa (PG 57, 40), Ptakowo! (PG 8, 116-117, dawniej k. 58, →Uwaga), 1588 obl. 1591 Tachowa (PG 158, 247), wieś, obecnie nie istnieje, leżała k. Gaju, Kiączyna i Młodaska (→Młodawsko); Gaj Wielki 11,5 km na NNE, Kiączyn 16,5 km, a Młodasko 13,5 km na N od Buku.

1. [Pow. pozn.]

2. 1588 [wieś opust.] T. graniczy z Kiączynem →p. 3.

1721 w akcie rozgraniczenia wsi Kiączyn i Gaj wspomn. m. in. miejsce sporne (fundus controversus) zw. T., w pobliżu stawu kiączyńskiego (PP 8, 17).

3. Własn. szlach. 1470 bracia Andrzej, Wojciech kustosz [kat.] gnieźn. i Aleksander Skórowie z →Gaju [k. Buku, ss. Piotra Skóry] dokonują podziału dóbr; wśród dóbr po ojcu wymieniona m. in. opust. T. (P.!) [dokładniej →Gaj, →Międzychód] (PG 8, 116-117, dawniej k. 58; PG 57, 39-41v; także →Uwaga).

1588 podział dóbr między Andrzejem i Wojciechem ss. Stan. Skóry z Gaju [Wielkiego] Obornickiego [także →Oborniki – starostwo]; Andrzej otrzymuje: wieś os. Gaj, wsie nieosiadłe Stramnica i Sierpowo, 1/2 stawu kiączyńskiego oraz 1/2 dziedziny T. „lasami zarosłej”, która to 1/2 T. jest oddzielona [tzn. wydzielona z całej wsi] 23 nowymi kopcami [idącymi] od stawu kiączyńskiego [k. wsi Kiączyn] aż do Młodawska; Wojciech otrzymuje: Kiączyn z lasami Zielęcino, Stare i Kotlą Strugą, 1/2 dziedziny T. przy tej strudze, 1/2 stawu kiączyńskiego od kopców do grobli, z młynem i sadzawkami, 1/2 Grzebieniska, wszystkie swoje części Witkowic (PG 158, 247-248); 1596 tenże Wojciech sprzedaje Stan. Wielżyńskiemu wieś Kiączyn z borami Zielęcino i Stare, rzeczką Kotla Struga, 1/2 dziedziny opust. T. przylegającą do tej strugi, 1/2 stawu w Kiączynie, idąc od kopców przy brzegu [stawu] aż do grobli z młynem i stawami rybnymi przy młynie, a także 1/2 Grzebieniska i części Witkowic za 10000 zł (PG 24, 815-817; PG 25, 80-82).

[T. nie występuje w wykorzystanych przez nas rejestrach poborowych z XVI w.]

Uwaga: 1. Informacja z 1470 ujęta w haśle →Ptakowo albo Tachowo niewątpliwie dotyczy naszej wsi T. W PG 8, 116-117, odnotowane zostały 3 wzajemne rezygnacje dóbr dokonane przez 3 braci Skórów i faktycznie za każdym razem pisarz oddał nazwę naszej wsi opust. jako Ptakowo – wydaje się, że może być to proste powielenie raz zrobionego błędu (odczytu z brulionu: litery Th i Pt mogą być łatwe do pomylenia). Kolejne znane transakcje dotyczące dóbr Skórów Obornickich nie pozostawiają wątpliwości, że w 1470 także chodziło o T. Tym samym należy uznać rzekome Ptakowo za ident. z T.

2. T. nie występuje na mapach Perthéesa i Gaula oraz Gilly’ego.