1283! [recte: 1286] kop. XV w. Treczenica, Treczenicza (Wp. 1 nr 529), 1319 kop. XV w. Trczenicz (Wp. 2 nr 1009), 1357 kop. XV w. Trzczienycza (Wp. 3 nr 1361), 1441 Trczenicza (AC 2 nr 1112), 1510 or. Trzczyenicza (LBP 157), 1563 Thrczyenycza (ASK I 4, 206), 1564 Trzczienicza (IBP 285), 1571 Trczienicza (ASK I 5, 422v), 1581 Trzczienica (ŹD 88), 1592 reg. 1758 Trzcenica (WsP 3, 409), 1592 kop. 1776 Trzcienica (CP 382 nr 17), 1744 Trzcielnica! (CP 8, 82), obecnie Trzcinica, 4 km na NE od Wielichowa.

1. 1530 n. pow. kośc. (ASK I 3, 135); 1510 n. par. Wielichowo (LBP 157).

2. 1319 źrebia zw. Chrosty i Gola przyległe do dziedziny Czaplice rozciągają się od lasów zw. →Rzeczyce i Brześce do granic Łubnicy i T. (Wp. 2 nr 1009); 1357 droga z T. do wielkiego lasu w kierunku rz. Obry; na lewo od tej drogi leży łąka soł. →p. 4.

1592 (reg. 1758 i kop. 1776) rozgraniczenie między m. Ziemin a dobrami bpów pozn., tj. m. Wielichowo i wsią T.: kopce narożne wsi Parzęczewo, Ręcsko, T. i [m.] Ziemin leżą przy ostrowie i miejscu zw. Brzenczowa Kłoda; od nich granica biegnie rzekami Brzozowa, Piaseczna, Izdebna, Domowa, Wązia, aż do ław uczynionych nad samicą [tj. nad korytem rzeki, której?] i tamże kończących się u samej grobli; nad samicą wbity jest pal, od niego 16 pali aż do rz. zw. Witna (Wythna) Wielichowska; w niej 2 pale, od nich [granica biegnie] rzeką [Obrą?] ku Wysokiemu Ostrowowi [wzdłuż] 8 pali wbitych między Wielichowem a Zieminem; na granicy jest przewóz [na Obrze między Wielichowem a Zieminem] (CP 382 nr 17, 18; WsP 3, 409).

3. Własn. rycerska, potem kościelna – bpów pozn., w kluczu Wielichowo. 1283 [recte: 1286]¹Datę dok. poprawia S. Krzyżanowski, Dyplomy i kancelaria Przemysława II, „Pamiętnik Akademii Umiejętności, Wydział Filologiczny i Historyczno-Filozoficzny” 8, 1890, s. 173. Dok. w Wp. 1 nosi datę II Idy października (14 X) 1283, indykcja XIV, jednakże dla 1293 poprawna indykcja to XI; indykcja XIV zaś właściwa jest dla 1286. Wydaje się, że kopista mógł pomylić się w końcówce zapisanej cyframi rzymskimi daty rocznej i wnieść III zamiast VI. Także dopiero dla 1286 zgodna jest lista świadków. Za emendacją daty rocznej tego dok. na 1286 przemawia też inny dok. ze stycznia 1286, w którym ks. Przemysł II zatwierdzał darowiznę wsi →Charbielin i Dłużyna przez tegoż zm. komesa Bogusza na rzecz klasztoru lub.; darowiźnie tej sprzeciwiali się bratankowie zm. komesa, w tym wspomn. w naszym dok. Mściwój syn Blizbora (Wp. 1 nr 561) ks. Przemysł II zaświadcza, że komesowa (comitissa) Chomecz, wd. po Boguszy synu Piotra [z →Charbielina i Dłużyny], wypełniając testament zm. męża, darowała wieś T. biskupstwu pozn. na rzecz mensy bpiej; darowiznę oprotestował rycerz (miles) Mściwój syn zm. komesa Blizbora, a bratanek zm. Boguszy, twierdząc, że T. nal. do jego dziedzictwa; książę po wysłuchaniu wdowy i bpa pozn. Jana zatwierdza darowiznę tegoż Boguszy, a Mściwój rezygnuje ze swoich pretensji (Wp. 1 nr 529); 1357 wieś bpia →p. 4.

1530-80 pobór z T. bpów pozn.: 1530 od 7 ł., od sołtysa 1 wiard. (ASK I 3, 135); 1563 od 11 ł., 2 ł. soł., 1 karczmy dor., 1 komor. (ASK I 4, 206); 1571 od 11 ł. po 10 gr, 2 ł. soł. po 10 gr, w sumie 4 zł 10 gr; nie ma komor. ani zagr. (ASK I 5, 422v); 1581 od 10 1/2 ł. os., od 3 półł. opust., 1/4 ł. karczm., 2 komor., 2 ł. soł. (ŹD 88); 1583 od 10 1/2 ł. po 30 gr, 3 półł. opust. po 5 gr, 2 ł. soł. po 30 gr, 1/4 ł. karczm. 7 1/2 gr, od 1 komor. z inwentarzem 8 gr, od 1 komor. ubogiego 2 gr 13 den. (ASK I 6, 570).

4. 1357 bp pozn. Jan sprzedaje za 5 grz. sołectwo w T. Bogdanowi synowi Pawła z Ruchocina [Ruchocin k. Witkowa w pow. gnieźn., albo →Ruchocice k. Rakoniewic, ale może osada →Ruchocki Młyn k. Wolsztyna] w celu lokowania T. na pr. średz.; sołtys otrzymuje 2 ł. wolne, wolną karczmę, jatki rzeźniczą, szewską, chlebową i kowalską z 2 ogrodami (ortus) [nal. do kowala czy sołtysa?], 1/3 opłat sąd. oraz łąkę położoną obok spalonego dębu i po lewej stronie drogi, która prowadzi z T. do wielkiego lasu w kierunku rz. Obry; sołectwo może być sprzedane przez tegoż Bogdana lub jego spadkobierców tylko za zgodą bpa; mieszkańcy wsi otrzymują 7 l. wolnizny od czynszu i dzies., po upływie której będą płacić na ś. Marcina [11 XI] z łanu czynsz po 2 miary (mensura) pszenicy, 4 miary żyta i 6 miar owsa oraz po 6 sk., licząc 2 gr na skojec, a także będą zobowiązani do takich samych płatności i służb, jak sołtysi innych bpich wsi [lokowanych] na pr. niem.; a ponieważ pr. m. Środa nie są bpowi znane, to [uprzedzając wszelkie wątpliwości] wszelkie prawa przysługujące właścicielowi rezerwuje on dla siebie (Wp. 3 nr 1361).

1441 szl. Krystyn dz. w T. [najpewniej to sołtys w T.], śwd. czynności bpa pozn. Andrzeja [z Bnina] w Kiebłowie (AC 2 nr 1112).

1510 4 ł. soł. →p. 5; 1530 sołtys, 1563, 1571, 1581 2 ł. soł. →p. 3: pobór.

1744 sołectwo w T. bpów pozn. (CP 8, 82).

5. 1510 wieś T. w par. Wielichowo i kluczu bpów pozn. Wielichowo; liczy 14 ról os. (ager, [łanów?]) [łącznie z łanami soł.?, →niżej, pod 1564], 4 sołtysów posiada po 1 ł.; meszne płacą plebanowi w Wielichowie (LBP 157).

1564 wieś T. w kluczu Wielichowo ma 12 ł. os., z których płacą czynsz po 56 gr oraz po 3 ćw. owsa, 2 koguty i 15 jaj; są też 2 ł. soł., sołtysi dają 2 zł i należne służby (servicia); wiecne płacą w owsie; w sumie z T. dają: 15 grz. 12 gr, 3 małd. „owsa czynszowego”, 24 koguty, 3 kopy jaj i owsa wiecnego [nie podano wielkości daniny] (IBP 285).

8. Grodzisko ok. 2 km na S od T.; osada średniowieczna ok. 1,2 km na E od T.; skarb srebrny odkryty w pobliżu wsi, niedaleko jeziora (Hensel 7, 62-66).

Uwaga: K 3, 330, odnosi do naszej T. przekazy dot. wsi Crescenica, nadanej w 1149 przez Piotra Włostowica opactwu Ś. Wincentego na Ołbinie we Wrocławiu (SU 1 nr 19) i znajdującej się potem w posiadaniu tego kl. Chodzi jednak o Trzcinicę k. Kępna w ziemi wieluńskiej (Słownik historyczno-geograficzny ziemi wieluńskiej w średniowieczu, oprac. R. Rosin, Warszawa 1963, s. 164-165, podobnie wcześniej SG 12, 547).