POLIKOWO-PIOTROWICE

1464 or. Polyko! (ZapLiw. nr 1), 1476 Polykowo (Lub. nr 236; MK 5, 190), 1519 Pyothrovycze Choyeczne (BOss. 4874/I, 60), 1521 Pyotrowicze Polykowo, Pyotrovicze et Polykowo, Polykowo Pyotrovicze, Polikowo Pyotrovicze, Polikowo Pyotrouicze (MK 32, 205-206), 1523 Pyotrovicze Polikowo (MK 32, 171v), 1524 Polykowo Pyotrowicze, Polykouo Pyotrowicze (MK 32, 204), 1535 Piotrovicze (ASK I 39, 36), 1567 Piotrowicze (ASK I 38, 594), 1578 Piotrowice (ASK I 27, 949v), obecnie Piotrowice, kolonia wsi Nowa Sucha, 11,5 km na SSE od Liwa.

1. 1476 n. pow. liw. (Lub. nr 236; MK 5, 190); 1493 diec. pozn. (Ep. 3, 104); 1563 par. Grębków (ŹD 418; ASK I 38, 370).

2. 1447 młyn na rz. Suchej, 1521 część Koziełkowska w P.P. → p. 3; 1523 dział w Polikowie-Daćbogach k. gran. piotrowskiej (MK 32, 205; → Polikowo-Daćbogi, p. 3).

3. Włas. szlach. 1447-64 Andrzej Plichta z Piotrowic [z. czer.?], właśc. działów w Polikowie [którym?] oraz P.-P., h. Korab, zapewne syn Bernarda z P. [z. czer.?], wójta w → Grabowcu1Wskazuje na to wystąpienie tego imienia wśród ss. Andrzeja, brat Mikołaja, ojciec Bernarda, Abrahama, Mikołaja i Pawła: 1447 tenże z Piotrowic [z. czer.?] kupuje od Piotra Moszny z Polikowa jego dział ojczysty w obu wsiach Polikowo wraz z młynem na rz. Suchej2Jedną z wspomn. dwóch wsi Polikowo musiała być wieś nazwana później Polikowem-Piotrowicami, jako jedyna z całej okolicy polikowskiej położona nad rz. Suchą. Jeśli Andrzej Plichta pochodził z Piotrowic w z. czer., to zapewne jego zakup działu w Polikowie nad rz. Suchą skutkował przeniesieniem nazwy i wyodrębnieniem się wsi Polikowo-Piotrowice w z. liw (MK 4, 50; → Polikowo Wielkie); 1464 bracia Andrzej i Mikołaj Plichtowie z Polikowa [najpewniej z P.-P.], h. Korab przysięgają, że Paweł [niezident.] nie kradł z księżej [książęcej] ziemi ani nie utrzymuje złodziei (ZapLiw. nr 1); 1482 tenże Andrzej wspomn. jako zm. → niżej.

1464 Mikołaj Plichta z Polikowa h. Korab, brat Andrzeja (ZapLiw. nr 1) → wyżej.

1471-94 Paweł, 1476-82 Mikołaj i 1476-82 Abraham ss. Andrzeja Plichty z Polikowa h. Korab: 1471-94 tenże Paweł → p. 6; 1476 ciż Mikołaj i Abraham, a także Marcin [tenże? → niżej], Wit i Jan z Polikowa otrzymują od ks. Konrada [III] dla swych dóbr oraz dla osiadłych tam kmieci zwolnienie z powinności budowy oraz naprawy zamków i warowni (Lub. nr 236; MK 5, 191); 1482 ciż Mikołaj, Abraham i Paweł dzielą między siebie dziedzictwo po zm. ojcu w ten sposób, że Mikołajowi przypada siedlisko z budynkami po ich zm. bracie Bernardzie3Podział sugeruje, że Bernard zmarł bezpotomnie, więc raczej nie mógł być tożsamy z ojcem Jana występującego w 1522. Drugi Bernard mógł być wnukiem Bernarda wójta w Grabowcu, po jego synu Mikołaju Plichcie i z przyległym polem, Abrahamowi stare siedlisko ojcowskie, natomiast Pawłowi puste siedlisko koło Abrahama, a bracia są zobowiązani przekazać mu po 2 kopy gr w półgr na budowę; Mikołaj i Paweł mogą uzyskać działy lub zadośćuczynienie za nie w dobrach Chełchowo, które Abraham kupił za 8 kóp gr i 4 kopy gr w półgr z dóbr ojcowskich (MK 32, 172); 1510! [1515/16]4PiberAnd. 625; → Zaliwie tenże Abraham Piotrowski zastępca podkomorzego liw. (vicesuccamerarius Lywensis) wraz z czcig. Michałem Zakrzewskim podpiskiem liw. oraz Stanisławem z Kryp woźnym liw. delegowany z urzędu przez ks. Annę [Radziwiłłównę] do odebrania oświadczenia od nieobecnej z powodu choroby i starości Agnieszki Błońskiej c. Leonarda z Zaliwia (MK 60, 233v; → Zaliwie); 1517 tenże Abraham Piotrowski, mąż Anny z Proszewa, wspomn. jako zm. (MK 340, 8).

1476-1496 Marcin Piotrowski, Polikowski z P.-P., być może ojciec Ścibora z P.-P. i [Chojeczna-]Mingosów z małżeństwa z N.N. [→ niżej], ojczym lub ojciec Gotarda z Chojeczna-Widlisk z kolejnego małżeństwa z Barbarą c. zm. Pawła z Chojeczna, a także ojciec Mikołaja Piotrowskiego z P.Ch. (z małżeństwa z N.N. lub ze wspomn. Barbarą) [→ niżej]: 1476 [tenże?] → wyżej; 1482 tenże z Polikowa po otrzymaniu przez swą ż. Barbarę ojcowizny i macierzyzny, zwraca jej braciom Michałowi i Jerzemu zadatek posagu (MK 32, 35; → Chojeczno-Widliska); 1496 taż Barbara wraz z mężem Marcinem zawiera transakcję ze Ściborem z P. [synem Marcina z P.]5Możliwe, choć mało prawdopodobne, że występujący w zapisce Marcin mąż Barbary jest tożsamy ze wspomn. w kolejnej zapisce zm. Marcinem ojcem Ścibora. Mąż Barbary określony jest jako zm. w 1519, ale realizacja jego zapisu testamentowego w 1521 wskazuje, że raczej zmarł krótko przedtem. Marcin mąż Barbary nie mógł być identyczny z Marcinem Gasztołdem wdą trockim, ani też z Marcinem Gasztołdem Piotrowskim star. liw., zasiadającym w sądzie, przed którym dokonywana była wspomn. transakcja (MK 9, 215; → niżej); [a. 1497 tenże?] Marcin Piotrowski z Polikowa wspomn. jako zm. → niżej; 1519 [tenże?] z Polikowa wspomniany jako zm. (MK 32, 35; → Chojeczno-Widliska); 1521 wykonawcy testamentu [tegoż?] Marcina Polikowskiego za zgodą bpa pozn. Piotra [Tomickiego] kupują za 100 kóp gr w półgr pozostawionych przez zmarłego 8 kóp gr w półgr czynszu odkupnego z dóbr Wiciejewo, Iłowiec i Barcząca w z. czer. [należących do] Jana syna Aleksego z Rudna [z. czer] z przeznaczeniem na uposażenie altarii NMP, śś. Michała Archanioła, Stanisława, Marcina i Marii Magdaleny w kaplicy ś. Mikołaja w kośc. par. w Liwie; bp eryguje wspomn. altarię i zastrzega, że jeśli dojdzie do wykupienia czynszu, wówczas kwota ta ma być przekazana altaryście i kolatorom altarii, którymi będą spadkobiercy zmarłego, z przeznaczeniem na zakup nowego czynszu; altarysta jest zobowiązany odprawiać w każdym tygodniu trzy msze: jedną ku czci Trójcy Ś., drugą ku czci NMP i trzecią za zmarłych6W 1561 altarysta „fundi Polibomskich” w kościele w Liwie w ramach poboru od duchowieństwa archidiakonatu warsz. płaci 12 gr (RejArchid. 121) (AGAD perg. 5774; MK 32, 100v; Knap.mps 344); 1521 Gotard z Chojeczna-Widlisk syn zm. Barbary ż. tegoż Marcina Piotrowskiego tenutariusza w Chojecznie-Widliskach (NGABM 1759-2-64, 235).

1496-1521 Ścibor z P.P., następnie także z Chojeczna-Widlisk i Chojeczna-Mingosów [tam w l. 1503-1522]: 1496 tenże z P. pożycza Barbarze c. zm. Pawła z Chojeczna oraz jej mężowi Marcinowi 18 kóp gr w półgr na 18 tyg. pod zastaw połowy jej działu ojczystego (MK 9, 215); 1497 tenże syn zm. Marcina Piotrowskiego z Polikowa pożycza Jerzemu synowi zm. Pawła z Chojeczna 60 kóp gr w półgr na 18 tyg. pod zastaw jego działu w Chojecznie, lecz z wyłączeniem oprawy posagu żony Jerzego, Barbary (MK 9, 215); 1497 tenże prosi o wpisanie do metryki [książ.] wyciągów z ksiąg ziem. liw. jako potwierdzenie przepadku wspomn. zastawów na swoją rzecz. (MK 9, 215; → Chojeczno-Widliska); 1503 tenże właśc. działów w → Chojecznie-Widliskach i Chojecznie-Mingosach (MK 32, 52); 1520 tenże pożycza od Stanisława syna Szczepana wójta w Nowym Liwie 12 kóp gr w półgr na 18 tyg. pod zastaw swego działu w P. wraz z ciążącymi na nim zobowiązaniami 20 kóp gr w półgr i zaręcza mu spokój przez okres 3 lat [od roszczeń wszystkich krewnych], jeśli dojdzie do przepadku zastawu (MK 32, 205); 1521 Małgorzata ż. tegoż Ścibora z P.P. godzi się na zastawienie wspomn. Stanisławowi działu w P. i Polikowie, na którym ciąży oprawa jej posagu (MK 32, 205); 1521 tenże toczy proces z Maciejem, Janem, Stanisławem i Mikołajem ze Stpic tenutariuszami z Jagodnego [Chojeczno-Widliska]; sąd przyznaje mu połowę działu Barbary c. Pawła z Chojeczna, na którą miał [potwierdzenie] przepadku (NGABM 1759-2-64, 234v-235; → Chojeczno-Widliska, p. 3).

1501-15 Stanisław Piotrowski z P. → p. 6.

1507-22 Mikołaj Piotrowski z P.Ch., syn Marcina z P.P, 1507 burgrabia Ostrowi (ZR nr 74), 1519 star. nur. (BOss. 4874/I, 60; PiberSpis): 1521 tenże pożycza od Stanisława syna Szczepana wójta z Nowego Liwa 22 kopy gr w półgr na 18 tyg. pod zastaw części Koziełkowskiej w dobrach P.P. i zaręcza mu spokój przez okres 3 lat [od roszczeń wszystkich krewnych], jeśli dojdzie do przepadku zastawu (MK 32, 205v-206); 1522 tenże pożycza od wspomn. Stanisława 30 kóp gr w półgr na 18 tyg. pod zastaw trzech działów Miklaszowskich w dobrach Polikowo-Daćbogi (MK 32, 204; → Polikowo-Daćbogi).

1510-11 Jan z P. burgrabia [zamku w Liwie] (NGABM 1759-2-64, 233v; MK 32, 101; PacMat. 139).

1521 Marcin syn zm. Daćboga z P.P. pożycza od Stanisława syna zm. Szczepana wójta w Nowym Liwie 25 kóp gr w półgr na 18 tyg. pod zastaw swego działu w P.P., i zaręcza mu spokój przez okres 3 lat [od roszczeń] wszystkich krewnych, jeśli dojdzie do przepadku zastawu (MK 32, 205).

1521-1524 szl. i sław. Stanisław wójt w Nowym Liwie syn Szczepana wójta w Nowym Liwie [tenże również → Polikowo-Daćbogi, Polikowo-Oszczerze]: 1521, 1522 tenże → wyżej; 1524 tenże prosi o wpisanie do metryki [książ.] wyciągów z ksiąg ziem. liw. dotyczących wspomn. transakcji z lat 1521 i 1522 (MK 32, k. 204v, 205v).

1522 Jan syn zm. Bernarda [→ przyp. 3] z P.P. pożycza od Stanisława wójta z Nowego Liwa 4 kopy gr w półgr na 18 tyg. pod zastaw swego działu w Polikowie i zaręcza mu spokój przez okres 3 lat [od roszczeń] wszystkich krewnych, jeśli dojdzie do przepadku zastawu (MK 32, 205v).

1523 Andrzej syn zm. Abrahama z P.P. prosi o wpisanie do metryki [książ.] wyciągu z ksiąg ziem. liw. dotyczącego podziału z 1482 (MK 32, 171v).

1572 Sebastian Piotrowski syn zm. Stanisława Piotrowskiego i Paweł Piotrowski syn zm. Stanisława Piotrowskiego [bracia?] h. Korab, świadkami Wojciecha z Roguszyna-Wypychów (RogWyp.: LZG 36, 214).

1535 pobór od 4 wł. szl. bezkm. (ASK I 39, 36); 1540, 1541 pobór do 3 1/2 wł. 1 kw. szl. bezkm. (ASK I 46 k. 84v, 117v); 1563, 1567 pobór od 2 wł. os. i od 1 wł. szl. bezkm. (ŹD 418; ASK I 38 k. 370, 371, 594, 597); 1578 Paweł i Mikołaj Piotrowscy płacą pobór od 1 wł. szl. bezkm., Sebastian Piotrowski płaci od 2 wł. os. (ASK I 27, k. 949v, 980v).

6. 1471-1502 Paweł Piotrowski z P.P., h. Korab, syn Andrzeja Plichty: 1471 student Uniw. Krak. (MUK 1 nr 1471h/181); 1482 pisarz liw. (MK 32, 172); 1493 notariusz publ. kreacji cesarskiej, admitowany w diec. płoc. (Ep. 3, 104; E. Kobylińska, Admisje notarialne w diecezji płockiej u schyłku średniowiecza, dostęp on-line 18 III 2017: (http://atlasfontium.pl/index.php?article=admisje_plockie_katalog); K. Skupieński, Notariat publiczny w średniowiecznej Polsce, wyd. 2, Lublin 2002, s. 227, błędnie: Paweł Piotrawski z Palikowa); 1493-1502 tenże pleb. w → Korytnicy.

1501-15 Stanisław Piotrowski z P.-P.: 1501-03 podpisek warsz., 1503 pleban w Korytnicy (Tarcz 4, 62; ZR XXIII; Warsz. 9, 8; Bartne nr 17) [→ Korytnica, przyp. 19]; 1509 tenże star. liw. (MK 32, 192v); 1509-15 tenże pisarz ziem. liw. (MK 32, 192v; MK 340, k. 28, 41, 56; Ep. 10, 39-40; PacElita 91); 1512 tenże pełnomocnikiem ks. Anny [Radziwiłłówny] w procesie ze Stanisławem Jabłońskim z Jabłony (MK 340, 28); 1514 tenże pełnomocnikiem ks. Anny [Radziwiłłówny] (MK 340, 56); [b.d.] tenże ustanowiony pełnomocnikiem Jakuba Kalisza z Książek [pow. warsz.] w procesie toczonym z szl. Jerzym synem Pawła z pow. liw. (Warsz. 11, 1088).

Uwaga: 1. O genezie P.-P. → Polikowo Wielkie. Nazwa Piotrowice jest nazwą przeniesioną na tę część dziedzictwa Polikowo, która została nabyta przez szlachtę pochodzącą najpewniej z Piotrowic w z. czer. Przyporządkowanie nastarszych wzmianek o Piotrowicach do osady w z. czerskiej czy w z. liwskiej pozostaje niepewne. Pierwszymi właścicielami P.-P. w z. liwskiej byli bracia Andrzej i Mikołaj Plichtowie, zapewne synowie Bernarda z Piotrowic [z. czer.?], wójta w Grabowcu, poświętnym par. Liw.

2. Wsi Piotrowice w z. czer., par. Radwankowo, nie zaś naszego P.-P., dotyczą zapewne informacje: 1426 Andrzej syn Piotra z P. (Pyotrowicze, Pyothrowycze, Pyothruicze) student w Krakowie, 1428 bakałarz, 1433 magister (MUK 1 nr 26/075; KProm. nr 28/14B, 33/37M), a. 1450 bakałarz dekr., pleb. Nowej Warszawy (BOZ 70 s. 71, 178); 1427 Dominik i Jan ss. Floriana z P. (Pyotrouicze, Potrouicze) z siostrami Anną ż. Dziersława, Dobiechną Wojnową i Małgrzatą ż. Pawła (PP 5 nr 668); 1430 ciż otrzymują od Bernarda z P. jego dział ojczysty w P., a dają mu w zamian dział ojczysty zw. Dąbrówka w P. oraz 28 kóp gr posp. (PP 6 nr 175); 1429 Piotr z P. (Pyotrovicze) właściciel działu w P. (PP 5, nr 782; PP 6 nr 16); 1438 Piotr Hamkowic z P. (MK 3, 156v); 1429 Jan, Szymon i Mikołaj bracia z P. (Pyotrowycze, Pyotrovycze) w dystr. czer., właściciele działu w → Polikowie [Wielkim] (PP 5 nr 781; PP 6 nr 15); 1429 Maciej z P. kupuje ogród od Marcina z Polikowa i P. (PP 5 nr 782; PP 6 nr 16); 1431 Bernard z P. [zapewne ojciec Andrzeja i Mikołaja Plichtów z P.P.] kupuje od Macieja pleb. z Liwa wójtostwo w Grabowcu za 5 kóp gr posp. (PP 6 nr 271).

Wsi Piotrowice w z. czer. bądź Piotrkowice w z. warsz., nie zaś P.-P., dotyczą informacje: 1434 Jakub z P. w dystr. warsz. otrzymuje od ks. Bolesława [IV] prawo niem. dla swego dziedzictwa P. (MK 340, 169); 1444-52 Klemens Piotrowski z P. i Chajęt [pow. kam.] (MK 4, 12; TymProc. 262), h. Korab, pisarz warsz. (PacuskiSpis); 1471 Krystyna c. tegoż Klemensa, ż. Jana z Karpina [pow. kam.], sprzedaje swój dział w Chajętach (MK 9, 4); 1491-1515 Marcin Gasztołd Piotrowski z P. i Chajęt [h. Korab], rządca garw. 1491-92, 1502-04, star. liw. 1496-1501, wojski nurski 1515 (PacuskiSpis; PiberSpis); [był on na pewno różny od Marcina Gasztołda wdy trockiego oraz Marcina męża Barbary c. Pawła z → Chojeczna-Widlisk; PacElita 90, łączy Marcina Gasztołda Piotrowskiego z naszym P.-P. w z. liw., czemu jednak sprzeciwia się jego niewątpliwe pokrewieństwo z Klemensem].

1 Wskazuje na to wystąpienie tego imienia wśród ss. Andrzeja.

2 Jedną z wspomn. dwóch wsi Polikowo musiała być wieś nazwana później Polikowem-Piotrowicami, jako jedyna z całej okolicy polikowskiej położona nad rz. Suchą. Jeśli Andrzej Plichta pochodził z Piotrowic w z. czer., to zapewne jego zakup działu w Polikowie nad rz. Suchą skutkował przeniesieniem nazwy i wyodrębnieniem się wsi Polikowo-Piotrowice w z. liw.

3 Podział sugeruje, że Bernard zmarł bezpotomnie, więc raczej nie mógł być tożsamy z ojcem Jana występującego w 1522. Drugi Bernard mógł być wnukiem Bernarda wójta w Grabowcu, po jego synu Mikołaju Plichcie.

4 PiberAnd. 625; → Zaliwie.

5 Możliwe, choć mało prawdopodobne, że występujący w zapisce Marcin mąż Barbary jest tożsamy ze wspomn. w kolejnej zapisce zm. Marcinem ojcem Ścibora. Mąż Barbary określony jest jako zm. w 1519, ale realizacja jego zapisu testamentowego w 1521 wskazuje, że raczej zmarł krótko przedtem. Marcin mąż Barbary nie mógł być identyczny z Marcinem Gasztołdem wdą trockim, ani też z Marcinem Gasztołdem Piotrowskim star. liw., zasiadającym w sądzie, przed którym dokonywana była wspomn. transakcja.

6 W 1561 altarysta „fundi Polibomskich” w kościele w Liwie w ramach poboru od duchowieństwa archidiakonatu warsz. płaci 12 gr (RejArchid. 121).