CHEŁM

(1343 Chelm, Chelmec, Chelmek) 3 km na S od Wolbromia.

1. 1530 pow. krak. (RP k. 9; ŹD s. 26); 1470-80 n. par. Gołaczewy (DLb. 2 s. 57).

2. 1343 Ch. graniczy z Porębą Górną i Gołaczewami → p. 4.

3. Własn. bpów krak. 1343 → p. 4; 1470-80 własn. bpa krak., folwark, 14 ł. kmiec. (DLb. 2 s. 57); 1489-99 pobór z 5 ł. (RP s. 134; ŹD s. 435; RP s. 160, 175, 204, 70, 36, 6); 1493, 1497 brak danych (RP s. 190, 108); 1529 bp krak. pobiera w Ch. 6 grz. i 10 gr czynszu (LR s. 5); 1530 pobór z 5 1/2 ł. (RP k. 9).

4. 1343 bp krak. Jan Grot powierza synowi Heinmanna szklarza z Opawy [Śląsk] las zw. Ch. między wsiami Poręba Górna i Gołaczewy celem wykarczowania i osadzenia kolonistów na pr. średz. na 30 ł. frankońskich. Sołtys dostaje 2 wolne ł., karczmę i trzeci denar z kar. Wolnizna 20 lat, czynsz z łanu 1/2 grz., dzies. snop., obowiązek uprawy 2 morgów pól bpich. Przez 10 lat sądownictwo we wsi sprawuje sołtys, a potem 3 razy w roku prokurator bpa. Jeśli w ciągu 20 lat nie osadzi wsi, wówczas sołectwo wraca do bpa (KK 1, 173); 1351 bp krak. Bodzanta na prośbę syna Heinmanna szklarza z Opawy, sołtysa z Ch., potwierdza ten przyw. (KK 1, 194); 1394 Arnold sołtys w Ch. → p. 5; 1470-80 sołectwo z 2 ł. i karczmą z rolą (DLb. 2 s. 57); 1489-98 Bartosz sołtys z Ch. (GK 23 s. 55, 676; 27 s. 151); 1529 sołectwo (LR s. 180).

5. 1343 → p. 4; 1394 bp krak. Piotr rozsądza spór pomiędzy Wawrzyńcem pleb. w Gołaczewach a Arnoldem sołtysem w Ch. postanawiając, że sołtys ma wypłacać plebanowi corocznie 8 sk. monety pospolitej jako dzies. z 2 ł. sołtysich (ZDK 1, 114 ― reg.; wyd. J. Wiśniewski, Historyczny opis... pamiątek w olkuskim, Mariówka 1933, s. 80); 1470-80 dzies. snop. i kon. wart. 12 grz. bpowi krak. (DLb. 2 s. 57); 1529 dzies. snop. z całej wsi wart. 9 grz. bpowi krak., dzies. pien. z sołectwa wart. 16 gr i meszne w życie i owsie wart.

7 1/2 grz. plebanowi w Gołaczewach (LR s. 3, 180).