CŁO

(1464 Theloneum, 1468 Czlo, Czelko, 1469 Czslo) karczmy i komora celna, dziś przysiółek Kościelnik (UN 1 s. 90; mapy), od r. 1973 w dzielnicy Kraków-Nowa Huta, 18 km na NE od centrum Krakowa.

1. 1489 n. pow. prosz. (Mp. 5 Q 258); [par. Ruszcza].

3. Własn. szlach. 1464 Mik. Strasz z Kościelnik dzieli się wsiami Kościelniki, Stanisławice i Wola [Stanisławska, dziś Wolica] z bratankami Stanisławem i Mikołajem, którzy poręczają za swego br. niepodzielonego Abrahama. Mik. Straszowi przypadają m. in. role w Stanisławicach idąc do Górki, zagroda za Th. idąc do Woli z połową tej wsi od końca Kościelnik, a także pół karczmy circa Navigatorium Wysla iacentem. Drugiej stronie przypada m. in. karczma in Th. sita wraz z cłem tamże, staw z rybnikiem powyżej młyna, Dolny Staw, młyn k. tej karczmy i k. Th. i połowa zagrody k. Th. idąc do Woli, a także pół Woli z połową karczmy k. Wisły sita in Navigatorio. Staw k. Th. obie strony będą mieć wspólnie przez 2 lata, quibus elapsis eadem piscinam defluere debent alias sposczycz et prandere alias nawylowyenye. Po wyłowieniu będzie on należał do bratanków Strasza (ZK 17 s. 282-4 - z podziału wybrano tylko elementy dotyczące C.); 1465 prac. Jan karczmarz ze Stanisławic de Th. (GK 17 s. 704); 1467 Stachna ż. zabitego karczmarza Jana zw. Kowal z Kościelnik (ZK 152 s. 126); 1468 Stachna wd. po Janie zw. Kowal karczmarzu w Cz. (ZK 17 s. 551); 1469 Stan. Białaczowski z Kościelnik ma karczmę w Cz. należącym do Kościelnik (ZK 146 s. 714); 1470-80 w Stanisławicach 3 karczmy bez nazw [w tym najpewniej i karczmy przy Cle] (DLb. 1 s. 31); 1474 prac. Marcisz Kozarz z Dębnik kupuje od szl. Abrahama Strasza z Kościelnik staw w Stanisławicach blisko Cz. celem połowu ryb (GK 19 s. 974); 1489 Kazimierz Jag. poświadcza, że Abraham Białaczowski z Kościelnik i Stanisławic z ż. Katarzyną z Goszczewic [pow. rad.] i z br. Mikołajem pleb. z Wrzosu [pow. rad.] przekazali za wieś Wieczyska w ziemi sand. [= Wierzchowiska w pow. rad.] i za 3000 grz. Krzesławowi z Kurozwęk [pow. wiśl.] kanclerzowi Królestwa swoje dobra dziedz.: Kościelniki, Stanisławice, Wolę Stanisławską, źreb w Rzędowicach i cło w karczmach na drodze publicznej z Krakowa do Wawrzeńczyc blisko Stanisławic w pow. prosz. (MS 1, 1981 - tu opuszczone cło; Mp. 5 Q 258); 1505 Aleksander Jag., potwierdzając dekret Andrzeja Róży z Borzyszowic [Borszowic] arcybpa gnieźn., poleca Mikołajowi z Kurozwęk wwdzie lubel. i star. sier. zwrócić 60 wołów lub ich równowartość, zabranych Janowi i Jakubowi z Sycowa [Śląsk] służebnikom Hynka Hugowica z Biskupic [Morawy] z powodu nie zapłaconego cła (MS 3, 2452); 1570 przez wieś Cz. k. Kościelnik droga z Krakowa na Ruś. Karczmarz twierdzi, że ma przywilej na cło, ale go nie okazał lustratorom (LDK s. 27).

Domniemana osada wczesnośredn. (S. Buratyński, Dwudziestolecie badań archeologicznych na terenie Huty im. Lenina i Nowej Huty, „Spraw. Archeol.”, 22, 1970, s. 267).