JASZKOWICE

(1274, 1356 Trebol, 1363 Iascowice, 1398 Jaschouicze, 1403 Jaschcouicze, 1497 Jaczkouicze [!]), dziś Jaśkowice, 11 km na SW od Skawiny.

1. 1363 ziemia krak. (Mp. 1, 269); 1470-80 pow. zatorski (DLb. 3 s. 193); 1581 pow. szczyrz. (ŹD s. 48); 1470 n. par. Pobiedr (DLb. 1 s. 64).

2. 1363 J. położone w ziemi krak. „iuxta fluvium Wyslam inter Raduanos [tj. pośród dóbr Radwanitów → Brzezinka [par. Pobiedr], → Brzeźnica [par. Marcyporęba] i Trzebol (Mp. 1, 269); 1422 sadzawka (ZK 1 s. 194); 1470-80 J. graniczą z Powozowicami [dziś Pozowice] (DLb. 3 s. 193); 1490 na polu k. Wisły zostaje dokonane rozgraniczenie między wsią kl. tyn. Powozowice a wsią Jana J. Granice poczynają się od przykopy zw. Przerwisko na Wiśle i biegną w kierunku Powozowic aż do miejsca zw. Karaś1W Tyn. błędnie „ad lacum, quod (sic) nuncupatur Karasz” zamiast „ad locum...”. Niżej w tym samym dok. poprawnie „locus” zamiast „lacus” [dziś tu pole zw. Karosek; Mapa Obrębów], przy którym zostają usypane 2 kopce narożne. Granice idą dalej przez wodę, pozostawiają po lewej stronie las i staw Tobra, z jednym brzegiem Wisły, jako przynależne do klasztoru, a brzeg, las i pole po prawej stronie aż do ww. kopców przy miejscu Karaś dla Jana Jaszkowskiego. Kopce usypane są aż do wielkiego lasu dębowego i od miejsca zw. Karaś prosto aż do granicy trzebolskiej, gdzie usypany zostaje ostatni kopiec z → Glinnikiem (Tyn. 284); [1490-9], 1504 rozgraniczenie J. i Brzezinki → Brzezinka p. 2; 1550 na mocy ugody zawartej niędzy Stanisławem Rusockim z J. a Stanisławem Grodowskim i Januszem Strzałą, dziedzicami Bęczyna, Rusocki winien usypać 3 kopce narożne naprzeciw 2 kopców nad rz. Pniówką [dziś w J. zagajnik zw. Pniówki; UN 1 s. 89], która stanowi granicę między Bęczynem, Brzezinką i J. Od kopców narożnych granica ma biec do końca grobli stawów Rusockiego na potoku. Dalej granica winna iść wg znaków uczynionych na wierzchowinie stawów do drogi zw. przeczną lub przecznicą, która to droga idzie „nad Bęczynem, nad J.” (ZK 31 s. 1631-4); 1570 stary gościniec z Krakowa do Oświęcimia przez Trzebol, J. - w J. idzie przez długi, bardzo wąski wąwóz - i Chajdugę (LDK s. 7-8).

3. Własn. szlach. 1274, 1356 [J.] wymienione bez nazwy wśród kilku wsi Radwanitów określonych wspólną nazwą Trzebol [→ Brzezinka i Brzeźnica] (Pol. 1, 59; 3, 55)2→ Brzezinka [par. Pobiedr] przyp; 1363 Kazimierz W. potwierdza, iż br. Gaweł, Sadek i Jaszek ss. Wojsława dziedzica Kaliny [prawdopodobnie h. Topór] sprzedali za 140 grz. i za karczmę w Zawadzie [par. Pogwizdów] dobra J. w ziemi krak., położone pośród dóbr Radwanitów, Andrzejowi Myszce [z Nieprześni, h. Gryf]. Posiadali oni J. ze spuścizny po matce [pochodzącej prawdopodobnie z Radwanitów] (Mp 1, 269); 1398 Byczek z J. z Adamem z Trzebola o zabranie kotła i o pieniądze za świnie (SP 8 uw. 241/30); Janusz z Kazimierza procesuje się z tymże Byczkiem o 4 grz. długu (SP 8 uw. 273/15); 1403 Mikołaj vel Miczek Byczek z J. (ZK 3b s. 46); Formoza ż. Paszka zw. Radwanem z J. i Jawczyc procesuje się z ww. Byczkiem o pobicie i wypędzenie 2 kmieci i zrujnowanie dóbr macierzystych dzieci tegoż Miczka (ZK 3b s. 117, 128, 135); → Górki [par. Marcyporęba] p. 3; 1403-22 Formoza ż. Paszka zw. Radwanem lub Węgrzynem dz. J., Jawczyc i Sosnowic, wd. od 1414 (wg ind. WAP); 1408 Elżbieta ż. Pietrasza z Witanowic i jej siostry Kachna, Anna i Małgorzata [dziedziczki J.] pozyskują przy pomocy zeznań świadków na Janie z Sosnowic połowę ogrodu w J., należącego do karczmy (ZK 5 s. 91); 1409 → Goleniowy p. 3; 1411 Jan z Sosnowic dz. J. i Trzebola (BJ rps 5348/II s. 21); 1412 Kachna ż. Klemensa z Sobolowa sprzedaje za 60 grz. Kachnie ż. Świętopełka z G. całą swoją cz. w J. i Trzebolu (ZK 5 s. 282); 1412-20 Katarzyna [pochodząca z Radwanitów] ż. Świętopełka z → Goleniów, dz. J. i Trzebola, wd. od 1414 (ZK 5 s. 282, 431; wg ind. WAP); 1414 taż uwalnia wieczyście Formozę wd. po Paszku z Sosnowic od pretensji o 1 1/2 ł. w J. (ZK 5 s. 431); Korzyszczyna z J. z synami pozywa Laczka z Pobiedra o zajęcie wołu lub [!] konia (ZK 5 s. 406); wdowa po Grzegorzu z J. (wg ind. WAP); 1415 ww. Formoza z J. pozywa Imrama z Kwiliny o połowę dóbr J. i o 100 grz. szkody (ZK 6 s. 52); taż Formoza ustępuje Annie c. Jana z Sosnowic z połowy wsi J. i z połowy wsi Krzyszkowice [nie zid.] (ZK 6 s. 76); 1416 karczma w J. (SP 2, 1458); 1417 Wiech kmieć z J. (wg ind. WAP); 1418 Jan z Goleniów [s. Katarzyny i Świętopełka] sprzedaje za 20 grz. Jaszkowi z Barwałdu [Górnego] swoje cz. z macierzyzny w Trzebolu i J. Po śmierci matki winien Jan wwiązać Jaszka z Barwałdu w te dobra. Gdyby zaś matka Jana za życia te dobra sprzedała, ma on zwrócić Jaszkowi 20 grz. Gdyby zaś Jan wcześniej zmarł, Jaszkowi ma być wypłacone 30 grz. z cz. Jana w Goleniowach (ZK 6 s. 475); 1420 Katarzyna wd. po Świętopełku z Goleniów sprzedaje za 300 grz. Janowi z Barwałdu całe cz. swej ojcowizny i macierzyzny w Trzebolu i J. (ZK 7 s. 105); 1420-1 Warcisław z J. [i → Goleniów, s. Świętopełka i Katarzyny] (wg ind. WAP).

1421 Mikołaj z Rusocic [h. Zadora] gwarantuje Janowi z Barwałdu zwrot 130 grz. ewentualnym wwiązaniem w Trzebol i J. (ZK 1 s. 187); 1422 tenże Jan sprzedaje za 300 grz. temuż Mikołajowi całe swoje cz. kupione w J. i Trzebolu (ZK 7 s. 193); Formoza wd. po Paszku Węgrzynie z J. wyznacza swej c. Małgorzacie ż. Mikołaja z Rusocic i jej dzieciom z racji posagu 4 kmieci, 1/2 karczmy i 1/2 sadzawki w J. (ZK 7 s. 194); 1424 Wiernek z Sosnowic skazany na karę XV Mikołajowi z Rusocic i karę XV sądowi za zabranie 2 koni karczmarzowi we wsi Mikołaja J. (ZK 7 s. 347); 1428 Mikołaj z Rusocic [s. Mikołaja] oddala prawem roszczenia pozywającej go Anny ż. Filipa z Brzezinki [c. Katarzyny i Świętopełka z Goleniów] o połowę dziedziny w J. i trzecią cz. dziedziny w Trzebolu, które są jego spuścizną po ojcu (ZK 146 s. 132-4); 1428-62 Mikołaj Rusocki z → Rusocic i J. (ZK 15 s. 231, 389, 406; 146 s. 132-4, 541; GK 16 s. 290); 1464 br. Leonard i Andrzej [ss. Mikołaja] z → Rusocic dzielą dobra. Starszemu br. Leonardowi przypadają J. i Rusocice z obowiązkiem wypłacenia siostrze Małgorzacie Okuniek 60 grz. z dóbr ojczystych i macierzystych (ZK 17 s. 184-5); 1464-[1480] Leonard Jaszkowski h. Płomień [czyli Zadora] z J. i → Rusocic (ZK 16 s. 645; 17 s. 184-5; DLb. 1 s. 64); 1470-80 właśc. ww. Leonard. 13 ł. kmiec., folwark (DLb. 1 s. 64); 1490-1515 Jan Rusocki vel Jaszkowski [s. Leonarda?] z Rusocic i J. (Tyn. 284; DLb. 2 s. 129 wpis ręką z XV/XVI w.; ZK 22 s. 72; 23 s. 212; OK 6 k. 251 v.); XV/XVI w. tenże jednym z patronów kościoła w Pobiedrzu (DLb. 2 s. 129).

5. 1416 Augustyn pleban z Pobiedra stawia w sprawie przeciw Klemensowi Radomskiemu kan. krak. o dzies. snop. wszystkich kmieci z 2 karczem w Trzeboli i J. Sąd ziemski krak. odsyła strony do sądu bpa (SP 2, 1458); 1448 oficjał krak. Rafał ze Skawiny rozstrzyga spór między Dziersławem z Krzyżanowic kan. preb. Dziewięcielskiej w kat. krak. a Pawłem z Kłobucka pleb. z Pobiedra o dzies. snop. i pien., m.in. w J., na rzecz ww. prebendy, jako że do niej z dawna należały (DLb. 1 s. 66-7; ZDK 2, 527); 1470-80 dzies. snop. i kon. wart. 8 grz. z wszystkich łanów kmiec. ww. prebendzie, dzies. snop. z folwarku plebanowi w Pobiedrzu (DLb. 1 s. 64); XV/XVI w. dzies. z J. wart. 8 grz. 3 wiard. plebanowi w Pobiedrzu (DLb. 2 s. 129)3Wpis w DLb. dokonany ręką z przełomu XV i XVI w. zapewne w związku ze sporem o dzies. z J. między pleb. z Pobiedra a prebendą Dziewięcielską; por. wyżej 1416 i 1448; 1529 dzies. snop. wart. 5 grz. z całej wsi ww. plebanowi (LR s. 117).

6. 1493 Bernard s. Jana [Rusockiego] z J. studentem Ak. Krak. (Ind. s. 33).

7. O. Halecki, Powołanie księcia Władysława Opolskiego na tron krakowski w r. 1273, KH, 27 (1913), s. 283-315 - rozdział pt. Pokój 1274 r.; Radwanici z Trzebola.

1 W Tyn. błędnie „ad lacum, quod (sic) nuncupatur Karasz” zamiast „ad locum...”. Niżej w tym samym dok. poprawnie „locus” zamiast „lacus”.

2 → Brzezinka [par. Pobiedr] przyp.1

3 Wpis w DLb. dokonany ręką z przełomu XV i XVI w. zapewne w związku ze sporem o dzies. z J. między pleb. z Pobiedra a prebendą Dziewięcielską; por. wyżej 1416 i 1448.