KŁODAWA

(1413 Clodawa, 1417 Glodawa) 8,5 km na NW od Jasła.

1. 1530, 1581 pow. biec. (RP k. 49; ŹD s. 120); 1570-80, 1595 par. Brzyska (DLb. 2 s. 278; WR k. 17).

2. 1469 zarośla zw. Ujazdem → p. 4; 1470-80 K. graniczy z Brzyskami, Dąbrową, Wróblową i Kołaczycami [pow. pilzn.] (DLb. 3 s. 205-7); młyn, role za starym rzeczyskiem [Wisłoki] → p. 3; 1546 rz. Wisłoka → p. 4.

3. Własn. kl. bened. w Tyńcu. 1430-1 Stanisław [kmieć] z K., w 1430 ławnik sądu pr. niem. na zamku goleskim [Golesz, pow. pilzn.] (SP 9, 378, 389); 1456 Kazimierz Jag. potwierdza kl. tyn. przywileje i posiadanie m.in. wsi K., której nadaje pr. magd. (Tyn. 219); 1470-80 K. własn. kl. tyn., 3 ł. kmiece we wsi i 5 za starym rzeczyskiem. Czynsz 3 grz. i 16 gr. Kmiecie dają jaja, kapłony, odrabiają pańszczyznę, płacą 7 gr i 2 kwadranty oprawy, 8 sk. obiednego. Młyn, z którego klasztor pobiera miarę, i 9 zagród. Zagrodnicy nie płacą czynszu, lecz odrabiają 1 dzień pańszczyzny w tygodniu (DLb. 2 s. 279, 280 - tu 4 ł., zamiast 3; 3 s. 205); 1511 Maciej młynarz z K. s. młynarza mąż Małgorzaty c. zm. Jana Żurawskiego, sołtys z Krajowic [pow. pilzn.] (SP 9, 1440, 1477); 1529 K. własn. kl. tyn., który wybiera tu 1 grz. i 17 gr czynszu oraz 3 korce owsa (LR s. 246); 1530 w K. pobór z 1 ł. i młyna o 1 kole dorocznym (RP k. 49); 1536 w K. pobór z 1 ł., karczmy i od 1 komor. (RP); 1564 wieś kl. tyn. K. daje z 1 ł. sep owsianą do zamku nowokorczyńskiego, żytnią do zamku biec. (LS s. 54).

4. Sołectwo dziedz. 1413 Maciej [sołtys] z K. (KSN 3164); 1417-8 szl. Mściszek [sołtys] z K. (ZB 1a s. 109, 111, 113, 124-5, 130-1, 138, 142, 147; SP 2, 1516); przed 1425 szl. Mik. Drzemlik sołtys w K. i → Brzyskach, pierwszy mąż Doroty, ojciec Katarzyny i Zuchny → niżej (SP 9, 443, 485, 491, 494, 496, 512, 514, 831-3 zapiski z l. 1449-71, w których był wymieniany jako zm.); 1425-47 szl. Mik. Strepa, Strzemień h. Strzemię, sołtys w → Brzyskach w l. 1417-58, sołtys w K. [tu jako opiekun pasierbic] i ławnik sądu wyższego pr. niem. na zamku goleskim, ż. Dorota (SP 9, 311, 343, 360, 366, 372, 378, 407, 409, 412); 1425 → Brzyska p. 4; 1446 Dorota ż. Mik. Strepy sołtysa w K. z c. Katarzyną zeznają, że wyłożył on 40 grz. z własnych pieniędzy na sołectwa w Brzyskach i K. (SP 9, 403); 1449 własn. Katarzyny i Zuchny cc. zm. Mik. Drzemlika → Klimontów, par. Proszowice.

1450-70 szl. Stanisław Bydłowski [h. Topacz] wójt w Kołaczycach od 1446, sołtys w K. i ławnik sądu wyższego pr. niem. na zamku goleskim (SP 9, 485, 492, 494, 496, 523-4, 528, 530, 536, 574-6, 595, 735, 821); 1450 Stan. Bydłowski [wójt kołaczycki] „posuit cladl” 10 grz. Katarzynie c. Drzemlika „pro Clodawyensy sculteciatu” (SP 9, 485); 1451 szl. panna Zuzanna c. zm. Mik. Drzemlika sołtysa z K. wyznacza swym opiekunem i pełnomocnikiem Michała dz. Kowalów w sprawie sprzedaży jej cz. sołectwa w K. (SP 9, 491); taż Zuzanna w obecności opiekuna Michała z Kowalów i rzecznika Mikołaja sołtysa z Brzysk zeznaje, że Stan. Bydłowski wójt z Kołaczyc zapłacił jej 40 grz. półgr i 15 grz. gr posp. za sprzedaną mu połowę sołectwa w K. Honesta Dorota zeznaje, że c. Zuzanna dała jej 5 grz. z wiana, które ma wyznaczone w wysokości 30 grz. na sołectwie w Brzyskach (SP 9, 494--5); Katarzyna ż. Mik. Poskakty z Dębicy [pow. pilzn.] zeznaje, że w jej imieniu opiekun Mikołaj z Dębicy i rzecznik Stan. Burek z Kołaczyc wzięli 40 grz. półgr i 15 grz. gr posp. od ww. Bydłowskiego za połowę sprzedanego mu sołectwa w K., którą miała po ojcu Mik. Drzemliku (SP 9, 496); 1453 Stan. Bydłowski zapłacił 20 grz. Katarzynie i Zuzannie cc. zm. Drzemlika za sołectwo kłodawskie (SP 9, 512, 514); 1456 → p. 3.

1469 szl. Jakusz zw. Bartoszem zeznaje, że sprzedał za 220 grz. gr pras. [Stan. Bydłowskiemu] sołectwo w K. z zaroślami zw. Ujazdem [K. graniczyła ze starą wsią tyn. Ujazdem] z wszelkimi wolnościami (SP 9, 772); 1470-80 w K. sołectwo z 2 ł., karczma sołtysa z rolami, z której ma on 3 i 1/2 grz., a od kmieci pobiera szósty denar z czynszu. Klasztorowi płaci 1 wiard. obiednego (DLb. 2 s. 280; 3 s. 205); 1471 → Brzyska p. 4; 1475-92 Stan. Bydłowski [h. Topacz] wójt kołaczycki i sołtys w K. s. Stanisława, brat Mikołaja i Jerzego, ławnik sądu wyższego pr. niem. na zamku goleskim (SP 9, 862, 870, 874-5, 879, 900, 915, 925, 937, 939, 991, 1003, 1011, 1019, 1035); 1475 br. Mik., Jerzy i Stan. ss. zm. Stan. Bydłowskiego w sporze z siostrą Jadwigą ż. Mik. Lichego sołtysa z Niepli [pow. pilzn.] o jej cz. ojcowizny i macierzyzny (SP 9, 861-2); 1481 Mik. Lichy składa do księgi rezygnację ż. Jadwigi na rzecz jej braci z ojcowizny i macierzyzny na wójtostwach kołaczyckim i kłodawskim (SP 9, 904, → też 955, 957 - 1486: rezygnacja na rzecz. Mik. Kopacza i Jerzego); 1483 Mik. Bączalski z K. [jako mąż Katarzyny c. Stan. Bydłowskiego] ławnik sądu wyższego pr. niem. na zamku goleskim (SP 9, 932); 1484 Katarzyna c. zm. Stan. Bydłowskiego ż. Mik. Bączalskiego z Bączala zeznaje, że jej br. Stanisław spłacił ją z 1/3 ojcowizny i macierzyzny, dlatego zrzeka się na jego rzecz z cz. dóbr [tj. sołectwa w K.]1W 1486 r. osobno zrezygnowała z cz. dóbr na rzecz br. Mik. Kopacza i Jerzego, do których należało wójtostwo kołaczyckie (SP 9, 951); 1487 Apolonia c. zm. Stan. Bydłowskiego, ż. Jana Bączalskiego z Bączala siostra Jerzego Bydłowskiego z Kołaczyc (SP 9, 939, 981); 1487-8 taż Apolonia w sporze ze swym br. Stanisławem, Mik. Kopaczem i Jerzym Bydłowskim o cz. ojcowizny i macierzyzny [m.in. na sołectwie w K.] (SP 9, 983-90); 1487 Apolonia ż. Jana z Bączala wnosi skargę na br. Stan. Bydłowskiego [sołtysa w K.] o 30 grz. z tytułu ojcowizny i macierzyzny oraz o 30 grz. z tytułu działu po matce (SP 9, 984-6); 1488 Stan. Bydłowski sołtys z K. ma dać siostrze Apolonii 2 grz. pod warunkiem wwiązania jej na rok do karczmy w K., taż Apolonia ż. Jana z Bączala c. zm. [Stan.] Bydłowskiego zeznaje, że jej br. Mik. Kopacz, Jerzy i Stanisław spłacili ją z dóbr po ojcu i matce tj. z wójtostwa kołaczyckiego i sołectwa kłodawskiego, dlatego rezygnuje na ich rzecz z tych dóbr (SP 9, 991-2)2Sprawy rezygnacji dotyczą także zapiski 980-1, 983-6, 988 i 990, których treść zostanie podana w haśle Kołaczyce, gdyż bracia Mikołaj i Jerzy pisali się z Kołaczyc, a K. nie była w nich wymieniana (należała do Stanisława); Stan. Bydłowski ma zwrócić 6 1/2 grz. Janowi Ciężkiemu włodarzowi z Brzysk pod warunkiem wwiązania go do karczmy w K. (SP 9, 1003); 1489 Jan z Bączala [mąż Apolonii Bydłowskiej] ma ustąpić w 2 grz. czynszu Janowi [Ciężkiemu] z Kątów włodarzowi w Brzyskach karczmę w K., gdyż Stan. Bydłowski sołtys z K. nie oddał mu w terminie 2 grz. (SP 9, 1009, 1011); tenże Ciężki zeznaje, że Jan Strzemień sołtys z Brzysk wyłożył mu 8 1/2 grz. gr posp. które miał zapisane przez Stan. Bydłowskiego na karczmie w K., dlatego daje Strzemieniowi wwiązanie do tej karczmy; 1491 szl. Jan Strzemień sołtys z Brzysk zastawia za 6 1/2 grz. Janowi z Krakuszowic karczmę z rolą w K., którą sam ma w zastawie od Jana Ciężkiego ongiś włodarza w Brzyskach (SP 9, 1014, 1031); 1492 Stan. Bydłowski sołtys z K., wziąwszy od ż. Katarzyny 60 fl. węg. posagu, wyznacza jej 120 fl. posagu i wiana na połowie sołectwa w K. z rolami i karczmą; 1493 Jan Krakoszowski zastawia za 8 1/2 grz. Jerzemu Bydłowskiemu karczmę w K. z rolami, ogrodami i czynszem. Zgodę wyraża wcześniejszy zastawnik Jan Ciężki (SP 9, 1035, 1049); 1498 wyznaczeni arbitrzy pośredniczą w ugodzie między Jerzym Bydłowskim, działającym w imieniu bratanka [Jana Bydłowskiego] sołtysa w K., a Janem Gzelą z Pilzna. Gzela zabierze zboże wymłócone i zasiane, które wysiewał za życia swej żony a matki [z pierwszego jej małżeństwa] Jana Bydłowskiego [Katarzyny], 2 krowy z cielętami przysługujące mu po żonie z sołectwa w K. w zamian pod zakładem 30 grz. zrzeknie się na ich rzecz w imieniu swoim i córki pr. do sołectwa kłodawskiego (SP 9, 1247).

1511-41, w → 1498 nieletni Jan Bydłowski, Kłodawski dz. cz. wójtostwa w Kołaczycach i sołtys w K. [s. Stanisława i Katarzyny], ławnik sądu wyższego pr. niem. na zamku goleskim, 1541 r. pisał się z Kołaczyc, zm. przed 30 XII 1545 (SP 9, 1447, 1480, 1482, 1499, 1520, 1540, 1556, 1558, 1656-7, 1681, 1688, 1691, 1694, 1697, 1702-4, 1714, 1764; GB 6 s. 479); 1512 Jan Bydłowski sołtys z K. wydzierżawia na 2 lata za 14 fl. Mik. Chronowskiemu burgr. zamku goleskiego sołectwo w K. z karczmą i rolami. Obow. wypraw wojennych należy do Bydłowskiego; 1516 Jan Kłodawski zastawia za 10 grz. gr pol. Mik. Staszowskiemu cz. młyna w Kołaczycach. Gdyby miał kłopoty z objęciem zastawu, Jan przeniesie go na sołectwo kłodawskie (SP 9, 1447, 1470); 1519 Jan Kłodawski wydzierżawia za 30 grz. na 3 lata Agnieszce wd. po Piotrze Gniadym sołectwo dziedz. w K. i 1/3 łaźni i młyna w Kołaczycach, o ile wykupi ją za 12 grz. z zastawu. Sołectwo przekazuje jej wraz z dworem, zasiewami jarymi i ozimymi, obsianymi ogrodami, 3 krowami, 2 cielętami, 3 świniami, 4 koniami roboczymi i 3 źrebiętami oraz pozostawia jej 7 połci słoniny. Daje jej też czynsze, szósty obol od kmieci kl. tyn., a od swoich zagrodników i karczmarza po obolu. Da jej też przy objęciu dóbr kopę gr z czynszu od karczmarza, który obecnie pobrał. Pani Gniada, ustępując z dworu, zwróci Janowi ww. inwentarz; 1522 Jan Kłodawski zastawia na rok za 80 fl. pol. Agnieszce wd. po Piotrze Gniadym z Niedźwiady [pow. pilzn.] swoje dziedzictwo czyli sołectwo w K. z dworem, karczmą i zagrodami (SP 9, 1496, 1512); 1523 Jan Kłodawski wyznacza ż. Annie c. Biernata Łyczki po 125 fl. posagu i wiana na połowie sołectwa w K. i na cz. dóbr [wójtostwa] w Kołaczycach; tenże Jan zastawia za 10 grz. Annie Kawieckiej cz. młyna w Kołaczycach (SP 9, 1542-3); 1525 Jan Kłodawski dz. K. zastawia za 12 grz. szl. Janowi Marszkińskiemu cz. młyna w Kołaczycach (SP 9, 1552); 1529 Jan Kłodawski zastawia za 13 fl. Bernardowi faktorowi w Brzyskach cz. młyna w Kołaczycach; tenże Jan zastawia za 50 fl. pol. Stan. Broniowskiemu sołectwo w K. (SP 9, 1604-5); 1535 Jan Bydłowski dz. K. ma oddać 120 fl. pol. długu Kat. Łyczkowej i jej s. Wojciechowi dziedzicom Skurowej [pow. pilzn.] pod warunkiem wwiązania ich do sołectwa w K. Jego ż. Anna za zgodą swego br. Adama Białowodzkiego wyraża zgodę na ten zapis; 1537 tenże Bydłowski ma oddać 130 fl. długu Wojc. Łyczce ze Skurowej pod warunkiem wwiązania go do całego sołectwa w K. Anna ż. Jana wyraża zgodę na zapis, a Wojciech zeznaje, że Jan zapłacił mu sumę wg umowy z 1536 r. (SP 9, 1666, 1685); 1539 Jan Kłodawski dz. K. ma zwrócić 97 fl. temuż Łyczce pod warunkiem wwiązania go do sołectwa w K. Anna ż. Jana wyraża zgodę na ten zapis, a Wojciech kwituje go z poprzedniej dzierżawy dóbr w K. (SP 9, 1963); 1540 tenże Jan wykupuje za 15 grz. od Bartłomieja Kaczkowskiego zastawioną mu cz. młyna w Kołaczycach i zastawia ją w tej sumie Feliksowi Kolanowskiemu (SP 9, 1696, 1698); 1541 Jan Bydłowski dz. [wójtostwa] w Kołaczycach za zgodą ż. Anny sprzedaje za 300 fl. pol. Więc. Wojakowskiemu sołectwo w K. (SP 9, 1702-3); ten zaś zastawia temuż Janowi za 40 fl. karczmę w K. z wszystkimi jej przynależnościami; 1542 tenże Jan ustępuje z karczmy w K., gdyż Więcesław spłacił mu zastaw (SP 9, 1704, 1719); 1544 tenże Więcesław zabezpiecza Maciejowi Cywińskiemu 158 fl. długu na wójtostwie w K.; 1545 Barbara ż. Macieja Cywińskiego za zgodą męża zeznaje, że tenże Więcesław sędzia goleskiego sądu wyższego pr. niem. zapłacił jej 150 fl. zabezpieczonych na sołectwie w K. (SP 9, 1727, 1737); tenże Więcesław ma oddać 10 grz. gr pol. Stan. Strzemieniowi sołtysowi z Brzysk pod warunkiem wwiązania go do połowy sołectwa w K.; Maciej Cywiński zeznaje, że ww. Więcesław zapłacił mu 50 fl. zapisanych na sołectwie kłodawskim (SP 9, 1762, 1766); 1546 tenże Więcesław winien 99 fl. pol. temuż Cywińskiemu, które zapisuje mu na karczmie, 2 zagrodach i połowie ról czyli wzoru w K.; szl. Więc. Wojakowski sołtys dziedz. w K. i sędzia sądu sołeckiego wydzierżawia na 4 lata za 85 grz. gr pol. Stan. Strzemieniowi [sołtysowi] z Brzysk sołectwo w K., pozostawiając sobie cz. ról alias piaski nad Wisłoką. Wojakowski przekazuje dzierżawcy 4 krowy mleczne, które ma zwrócić po 4 latach, a także obsiane role, tak jak je bierze. Wojakowski albo doda mu 5 ćw. i korzec owsa, albo jeszcze tyle wysieje; Maciej Cywiński kwituje tegoż Wojakowskiego z sumy 100 fl., które miał zabezpieczone na sołectwie dziedz. w K. (SP 9, 1767, 1775-6).

5. 1470-80 dzies. snop. z 5 ł. kmiec. w K. za starym rzeczyskiem wart. 5 grz. plebanowi w Brzyskach, z 3 ł. kmiec., ról sołeckich i karczmarskich wart. 3 grz. plebanowi w Kołaczycach (DLb. 2 s. 279-80 - tu 4 ł., zamiast 3; 3 s 205); 1529 dzies. snop. w K. [z łanów kmiec.] wart. 1 grz. klasztorowi tyn., z ról sołeckich łącznie z rolami wójtostwa w Kołaczycach wart. 4 grz. plebanowi tamże (LR s. 92, 246).

6. Bon. 2 s. 274-5; W. Sarna, Opis powiatu jasielskiego, Jasło 1908, s. 584-5.

7. Osada wczesnośred. (J. Gromnicki, Ślady dawnych osad w Kołaczycach i Kłodawie, pow. Jasło, ACC 1/1, 1958, s. 114.

1 W 1486 r. osobno zrezygnowała z cz. dóbr na rzecz br. Mik. Kopacza i Jerzego, do których należało wójtostwo kołaczyckie (SP 9, 951).

2 Sprawy rezygnacji dotyczą także zapiski 980-1, 983-6, 988 i 990, których treść zostanie podana w haśle Kołaczyce, gdyż bracia Mikołaj i Jerzy pisali się z Kołaczyc, a K. nie była w nich wymieniana (należała do Stanisława).