BIELÓW

(1369 Bellow, 1390, 1444 Below, 1414, 1433 Byelow, 1437, 1439, 1440, 1441, 1442 Byelow, Byelyow, 1442, 1449 Bielow, 1446 Byelowska, 1450 Byelyow, Byelyowiensem, Byelowiensem, 1470-80 Byelow, Byelyow, Wyelow, 1495 Vilewo, Vylewo [!], 1504 Byelyow, Bijelow, 1510 Bÿelow, 1529, 1530, 1531 Byelow, 1532 Bÿeloff, 1540 Byelyow, 1553n. Bielow, 1564-5 Bylyow, 1569, 1571 Bieliow, 1577 Bielow, 1578 Biellow, 1629n. Bielow, 1650, 1651 Bielow, w Bielowie, Biełowianie, 1789 Bilow, 1819 Bielów, 1827 Bilów; Niec. 26; Kop.K 79; NMP I 180/1) dziś cz. wsi → Mirocice.

1. 1442n. pow. sand. (Mp. IV 1434). 1819n. pow. opat. (Gacki 254; Tabela I 23); 1470-80n. par. → Nowa Słupia (DLb. II 463, 490).

2. 1437 do B. włączona zostaje cz. → Bostowa, mianowicie cała w Dębnicy, z zaroślami, lasami, łąkami (ZDM II 496), a także dąbrowa (merica) z rolą w Bostowie, od granic kl. święt. do rzeczki Dębnicy1„Dambnicza” - ob. potok Dębianka (Mp. IV 1329; AG 1822); 1439 granica z należącymi do kl. Mirocicami prowadzi od narożnicy między Bostowem, B. i Mirocicami wzdłuż rzeczki Pokrzywianki (Koprzywianka), omijając staw Bartłomieja z B. brzegiem do starego kopca granicznego przy drodze z Mirocic do młyna Bartłomieja z B. naprzeciw grobli ww. stawu. Dalej wzdłuż potoku „Zaszronin” przez drogę ze → Słupi [Nowej] do Bodzentyna, do końca łąk należących do Mirocic w kierunku B., omijając mały staw położony k. dworu Bartłomieja, do ścieżki z B. na → Święty Krzyż, a stąd do wielkiego lasu k. góry [Łyśca] i dalej strumieniem do kopca granicznego między → Huciskiem i B., następnie do dąbrowy (merica) → Rudka należącej do kl., gdzie koniec rozgraniczenia (Mp. IV 1351); 1442 granica między wsiami kl. święt. B. i Mirocice a cz. Bostowa należącą do Jana [z Bostowa] wiedzie w dużej odległości od granic posiadłości Niemierzy z Bostowa i jego braci oraz ich potomstwa, nie narusza granic włości klaszt. Prowadzi do narożnicy, czyli wjezdnicy. wzdłuż znaków „alias pasmukem” do lasu, czyli łęgu, a stąd przez łęg do potoku Dębnica (ib. 1424); 1446 do B. włączone zostają łąki leżące między potokiem Dębnica płynącym z wsi Jeziorko a dziedzictwem „Bielowska” (ZDM III 746); 1450 do B. włączone zostają zarośla należące do Jarosława z Bostowa, leżące k. stawu bielowsko-mirocickiego, ciągnące się od wiązu, który rozdziela działy Jana, br. stryjecznego Jarosława, i śp. Niemierzy. jego br. rodzonego, dalej od strony wiązu (wyanz) i w górę do dębu, a następnie w dół do stawu (ib. 855); 1470-80 graniczy z Jeziorkiem, Bostowem, → Baszowicami, Słupią [Nową] (DLb. III 233); 1696 Michał Tymiński z Bostowa wyprocesował od kl. święt. grunty przy drodze bostowskiej za wiązem, aż do grobli stawu bielowskiego (Gacki 241); 1801 graniczy z Jeziorkiem (Lefebvre V/6 173v).

3. Własn. szlach., od 1441 r. [w całości?] kl. święt.

1369 Piotr z B. wymieniony wśród familii Stefana opata święt. (Mp. III 830); 1390 br. Jan, Pietrasz i Marcin, ss. Cedra, sprzedają Paszkowi z Bostowa swoją cz. B. za 40 grz. (ib. IV 1006; Hube 13; AG 1799); 1414 Piotr z B. h. Ostoja (AKP 8 626); 1433 Jan z B. (AKH 3 13 s. 52);

1404 Jachna wd. po Paszku z Bostowa z dziećmi Katarzyną, Elżbietą, Mikołajem i Paszkiem odstępują Bartłomiejowi s. Jachny całą cz. w B. z młynem i stawem oraz sołectwo w Krzyżu (ZDM I 260); 1404-50 Bartłomiej Bostowski z B. i Bostowa h. Bielawa2W rzeczywistości Bielina, por. Derwich 1997 163 (AKH 3 68; ZL X 279; SHGL 223; DLb. II 463; III 233; Mp. IV 1351, 1389, 1392, 1060, 1510; ZDM III 854); 1414 sąd z. sand. stwierdza na podstawie wpisu do księgi sądowej, że Bartłomiej z B. kupił od Heleny wd. po Macieju z Nieczmirza [?] jej cz. matczyną w B. za 20 grz. (Mp. IV 1147; Hube 22; AG 1807); 1437 Bartłomiej z B. kupił od Jana z Bostowa cz. Bostowa zw. Dębnica za 40 grz. (ZDM III 496; → p. 2) oraz od tegoż za tę samą sumę dąbrowę z rolą w Bostowie (Mp. IV 1329; AG 1822; → p. 2), a od Elżbiety ż. Piotra z Iłży cz. B. za 20 grz. (Mp. IV 1337); 1439 Bartłomiej z B. zobowiązuje się zwrócić kl. święt. 37 grz. do najbliższego Bożego Narodzenia [25 XII] (ib. 1355); 1440 tenże kupuje za 100 grz. od swego bratanka Niemierzy z Bostowa cz. B., którą za taką samą sumę nabył kiedyś od Jana s. Wawrzyńca z B. Mikołaj, ojciec Niemierzy (ib. 1376); 1441 → Mirocice; 1441 Bartłomiej z B. kwituje z należnych im z tytułu dziedziczenia cz. B. swoje cc: Jachnę, ż. Mikołaja z Łazisk (ib. 1390), Katarzyną, ż. Mikołaja Kazuskiego (ib. 1059; AG 1834) i Małgorzatę, ż. Tomasza z Kochowa (Mp. IV 1410);

1441 Bartłomiej z B. z ż. Heleną sprzedaje za 700 grz. kl. święt. wieś B. wraz z tym, co kupił od swego bratanka Jana z Bostowa; transakcję zatwierdził król (ib. 1403, 1406; DLb. II 463; III 233); 1441 Jan z Bostowa rezygnuje na rzecz kl. ze swych praw w B. (Mp. IV 1423); 1441 Anna, ż. Andrzeja z Warszowa [ob. Warszówek], c. Bartłomieja z B., rezygnuje za odszkodowaniem ze swych praw w B. na rzecz kl. (AG 1841); 1442 → Baszowice; 1444 szl. Mikołaj z B. (OK VI 733); 1446 Niemierza z Bostowa w 1/2 darowuje, w 1/2 sprzedaje za 23 grz. kl. święt. łąki między potokiem Dębnica i dziedzictwem bielowskim (ZDM III 746; → p. 2); 1450 Jarosław z Bostowa w 1/2 darowuje, w 1/2 sprzedaje za 12 grz. kl. święt. zarośla k. stawu bielowsko-mirocickiego (ib. 855; → p. 2);

1470-80 własn. kl. święt., który otrzymał go z nadania bezdzietnego Bartłomieja Bostowskiego h. Bielawa lub Bielów3Jw; 5 łkm., 1 zagroda z rolą, 4 stawy: „Nalanszny”, „Orzeszny”, „Forzstkonis”4Może fundacji benedyktyna święt. Mikołaja Forstka z Tczycy (ok. 1438-ok. 1451)? Por. o nim Derwich 1992 471-5 oraz młyn klaszt. ze stawem i rolą. Kmiecie płacą po 1 wiard. czynszu, dają po 30 jaj, 2 koguty oraz sep: po 2 kor. żyta i 3 kor. owsa, pracują po 1 dniu tyg. własnym wozem lub pługiem, odrabiają powabę wiosenną i zimową. Młynarz płaci z roli 4 grz. czynszu oraz miele zboże klaszt. (DLb. III 233; II 463, 490); 1495 Jakub Drozdowski z Wilewa odstępuje Janowi s. Abrahama cz. Wilewa, którą otrzymał od Katarzyny, c. Pawła Pachnickiego z Wilewa (AG 1883, in dorso „in Bielow”)5Dok. ten, o ile odnosi się do B. - na co wskazuje zapiska dorsalna - dowodzi, wspólnie ze wzmianką z 1444 r., że w 1441 r. jakiś niewielki dział B. nie został przekazany kl. święt. Prawdop. wchłonął go później pobliski, nadal szlachecki, Bostów. Warta uwagi jest forma nazwy (Wilewo), pojawiająca się także w DLb; 1504 pobór z 2,5 ł. i od 1 zagr. (ASK I/7 10v, 33v, 100v); 1506, 1510 pobór z 2 ł. (ib. 128v; I/10 20v);

1529 należy do stołu konw., daje 1 grz. czynszu (LR 350); 1529 własn. kl. święt., pobór z 2,5 ł. i karczmy (RP); 1530-2 pobór z 2 ł. i karczmy (ASK I/10 216v, 218v, 461v, 463, 598); 1553 → Baszowice; 1564-5 własn. kl. (LS 1564-5 329); 1569, 1571 własn. opata, pobór z 2,5 ł. i od 1 zagr. z ogrodem, karczma nie płaci (ASK I/7 265, 339, 410v); 1577 własn. opata, pobór od 5 kmieci na 2,5 ł., 1 zagr. z ogrodem, karczma opust. (ib. 583v, 587v); 1578 własn. konw., pobór od 5 kmieci na 2,5 ł. i 1 zagr. z rolą (ib. I/10 775v; Paw. 192); 1629 własn. konw., pobór od 6 kmieci na 2,5 ł. i 1 zagr. z rolą (RS 1629 63);

1650 konw. święt. daje pobór z 8 domów, od 6 kmieci na 2,5 ł. i 1 zagr. z rolą (AG nab. 936 9-9v); 1651 należy do stołu konw., 5 kmieci. 3 zagr., 2 chał., 1 tkacz. Powinności poddanych tak jak w → Baszowicach. Tkacz płacił 10/2 fl. czynszu, pomocne z innymi, teraz przyjął rolą, z której odrabia 1 dzień tyg. (ib. 10, 17-7v); 1662 własn. konw., pogłówne od 59 mkw (ASK I/67 32v, 35); 1673 pogłówne od 51 mkw (ib. 238v); 1674 pogłówne od 46 mkw (ib. 408v, 461); 1691-2 → Baszowice; 1696 → p. 2; 1787 liczy 58 mkw (Spis I 399; 118); 1819 należy do stołu konw. (AOkup. 6v, 54); 1827 ma 10 domów i 91 mkw (Tabela I 23).

4. 1442, 1553 → Baszowice, p. 3.

5. Dzies. należy do pleb. Świętomarzy.

1470-80 z całej wsi dzies. snop. i kon. wart. do 5 grz. dowożą pleb. Świętomarzy (DLb. II 463, 490; III 233); 1529 dzies. snop. wart. 4 grz. należy do pleb. Świętomarzy (LR 353); 1533 pleb. Świętomarzy bezskutecznie domaga się od kl. święt. 4 garnców wina rocznie za dzies. z gruntów młynarskich w B. (Gacki 276); 1540 dzies. należy do pleb. Świętomarzy (BPAN rps 6560 46); 1822 dzies snop. należy do tegoż (Wiś.Ił. 297).

7. Derwich 1992 wg indeksu; 1997.

1 „Dambnicza” - ob. potok Dębianka.

2 W rzeczywistości Bielina, por. Derwich 1997 163.

3 Jw.

4 Może fundacji benedyktyna święt. Mikołaja Forstka z Tczycy (ok. 1438-ok. 1451)? Por. o nim Derwich 1992 471-5.

5 Dok. ten, o ile odnosi się do B. - na co wskazuje zapiska dorsalna - dowodzi, wspólnie ze wzmianką z 1444 r., że w 1441 r. jakiś niewielki dział B. nie został przekazany kl. święt. Prawdop. wchłonął go później pobliski, nadal szlachecki, Bostów. Warta uwagi jest forma nazwy (Wilewo), pojawiająca się także w DLb.