BARANOWO

(1387 or. Baranowo, 1396 Barnowo!) 6 km na SE od Mosiny.

1. 1435 pow. kośc. (PG 1, 74); 1510 par. Przewóz (LBP 135).

2. 1521-1580/81 młyn w B. → p. 3; 1571 granica B. z Krajkowem od narożnika wspomn. wsi z wsią opust. Dąbie, leżącego w środku starego koryta rz. [Warty], biegnie kolejno przez ostrów Pilchowiec k. białodrzewu, k. dębu, przez grzępę, przez ostrów k. nowego koryta [rz. Warty], które idzie k. Baranowa, k. drogi z B. do Krajkowa, wzdłuż drogi z B. do Śremu aż do poprzecznego smugu i strugi zw. Rudka, przy której znajdują się 3 kopce narożne B., Krajkowa i Przewozu (PP 1, 87).

3. Własn. szlach. 1387-90 Paweł Naram z B., 1387 tenże z ss. Bogusławem i Naramem w sporze z Janem ze Zbąszynia, kaszt. łęczyckim, o 27 grz. z tytułu poręki (Lek. 1 nr 212); 1390 tenże w sporze z Mikołajem [z Jurzykowa, obecnie Jerzykowa, pow. gniezn.], kaszt. ostrowskim, o 15 grz., o ile nie otrzyma tej sumy, będzie wwiązany w dziedz. Jurzykowo1W Jerzykowie już w 1389 r. spotykamy Narama Ostrowskiego z Jerzykowa. Jest to zapewne ten sam Naram, a nazwisko „Ostrowski” może mieć związek z funkcją kaszt. ostrowskiego piastowaną w tym czasie przez Mikołaja z Jerzykowa. Możliwe, że Naram był jego bliskim krewnym, może nawet bratem? Zapewne tego samego Narama spotykamy w r. 1393 w Sierosławiu, a w l. 1396-99 jako zastawnego posiadacza Rosnowa (Lek. 1 nr 1451, 2660, 2947) (Lek. 1 nr 212, 812).

1387-1445 Bogusław Baranowski [s. Narama] (WR 3 nr 744; KR 1, 21), 1387 tenże w sporze z Bodzętą z Karczewa [k. Grodziska] (Lek. 1 nr 115), 1435 tenże zapisuje ż. Dorocie po 50 kop gr posagu i wiana na 1/2 B. (PG 1, 74); 1445 tenże w sporze z Jarosławem Dokowskim [z Dokowa Suchego]; tenże w sporze o 40 grz. z Piotrem Granowskim (KoścZ 12 k. 601, 602).

1391-1403 Mik. Baranowski z B. (WR 1 nr 254, 552; WR 3 nr 97; Lek. 2 nr 2442, 2528); 1398 tenże pozwany przez Piotrka z Piotrkowic [k. Czempinia] o cz. Borowa [k. Czempinia], którą trzymał w zastawie od braci Wilka, Floriana, Jana i Grzymka z Dokowa [Suchego] (Lek. 2 nr 2107).

1396 Agnieszka c. Jakusza [Jad?] z B., ż. Janusza, w sporze z panią Donin z B. (Lek. 2 nr 473).

1397-1407 Jakusz Jad z B. [i z Rynarzewa]2W l. 1386-96 występuje Maciej Jad z → Bądlina, [wice?] podsędek w Poznaniu; brak przesłanek stwierdzających pokrewieństwo tych 2 osób. Nie wiadomo też, który Jad miał w 1397 r. s. Stanisława (Lek. 1 nr 2344, 2377) i czy można tegoż Stanisława identyfikować ze Stanisławem z B., który w r. 1445 występuje jako wuj braci niedz. z Chojnicy, dziedziców w Dąbrówce [Miejskiej k. Obornik] (PG 2, 114v) (Lek. 2 nr 2527, 2987; KP nr 125, 531, 1373) wicepodsędek w Kościanie 1397-98 (Lek. 1 nr 2743, 2744, 2987; Lek. 2 nr 2122; Lek. 2 s. 252, 253, 267-269, 273), wicepodkomorzy w Poznaniu (GUrz. C 1030; KP passim) wicechorąży w Poznaniu 1405, 1407 (KP nr 2083, 2843); 1397 tenże w sporach z Bieniakiem Sadowskim [swym zięciem?] (WR 1 nr 375, 394); 1400 tenże w sporze z Wawrz. Łódzkim [z Będlewa] (KP nr 125, 176); 1400-01 tenże w sporach z Borzysławem Siekierką [ze Strzeszyna] o 20 grz., o 3 1/2 grz., o 3 grz. (KP nr 84, 86, 706); 1400 tenże przegrywa spór o 100 kop gr z Teodorykiem s. Mroczka z Iwna (KP nr 56); 1402-03 tenże z ż. Beatą w sporze ze swą teściową Zofią z Sędzina o 1/2 (lub 1/3) Sędzina, która stanowić miała dożywocie Zofii, a po jej śmierci miała przypaść Beacie; Zofii nie wolno tej cz. Sędzina sprzedać (KP nr 927, 943, 958, 1018).

1403-45 Maciej (Masz) z B. [i z Rynarzewa?] s. Jakusza (WR 1 nr 815, 1539, 1626, 1633); 1443 Jan z Bieczyn kupuje B. za 800 grz. od Jarosława z Dokowa [Suchego] (PG 2, 63); 1444 tenże Jan zw. Baranowski w działach [z bratem] Wawrzyńcem z Brodów otrzymuje 1/2 Pakosławia [k. Lwówka], a odstępuje Bródki i Srocko Wielkie (PG 2, 9); 1448 Jan i Marek z B. nabywają z zastrz. pr. odkupu Ptaszkowo i Dokowo [Mokre] od Pawła z Ptaszkowa Małego (PG 3, 19).

1451-85 Jan Baranowski z B. [identyczny z wspomn. wyżej Janem z Bieczyn?; również z Bzowa, Chomęcic i z Dąbrówki w par. Skórzewo k. Poznania?] (PG 6 k. 222, 234v, 250v; PG 9, 62; PG 18, 34v; BR 628 nr 174; KBR nr 150, 151) kaszt. krzyw. 1465-84, zm. a. 25. X 1485 (GUrz. A 182); 1451 tenże otrzymuje od Piotra z Bnina, tenutariusza w Mosinie, wsie Bzowo oraz Rogaczewo [k. Czempinia], a w zamian daje mu Jastrzębniki i 1200 zł (PG 4, 27v); tenże zapisuje ż. Wichnie po 200 grz. posagu i wiana na Bzowie i Rogaczewie (PG 4, 28v); 1462 tenże kupuje od Bieniasza z Dąbia 1/3 wsi Dąbie [k. Mosiny] (PG 6, 120v); 1464 tenże jest winien 86 fl. Michałowi, Janowi, Marcinowi i Wojciechowi niedz. Drogockim, ss. Wierzbięty (PZ 18, 21); 1466 tenże kupuje od braci niedz. Piotra kan. pozn. i Macieja [z Bnina] Mosińskich wsie Borowo [k. Czempinia?], Grabowiec [pow. pyzdr.] i Rogaczewo [k. Czempinia] za 1200 grz. (PG 7, 240a); 1469 tenże kupuje z zastrz. pr. odkupu od braci niedz. Jana i Wojciecha z Krajkowa za 100 zł węg. wieś Sulewo [k. Śremu] (PG 8, 38v); 1473 wzm. XVIII w. tenże? zawiera ugodę w sprawie B., Krajkowa, młyna w Sulewie i sołectwa [też w Sulewie?] (CA XLV 3); 1475 tenże zapisuje ż. Wichnie po 100 grz. posagu i wiana na Bzowie, Chomęcicach i Dąbrówce (PG 9, 20); tenże kupuje od Marcina i jego braci księży ze wsi Łążek [k. Książa] 1/2 Sroczewa (PG 9, 29); 1476 tenże posiada → Sroczewski Młyn (PG 9, k. 56, 103v); 1478 tenże kupuje z zastrz. pr. odkupu od Macieja i Mikołaja z Russocina za 100 grz. 1/4 Russocina i Gajewy Młyn (PG 9, 103v); tenże wraz z Marcinem Będlewskim kupują z zastrz. pr. odkupu 1/2 Będlewa od Sędziwoja i Andrzeja z Będlewa (PG 9, 100v); 1481 tenże daje w dożywocie Eufemii (Femce), ż. swego syna Adama, wieś Grzybno [k. Mosiny] z wyłączeniem lasów i sołectwa tamże (PG 7, 150); tenże sprzedaje z pr. odkupu za 80 grz. Katarzynie, wd. po Andrzeju Rosnowskim, i jej ss. Jakubowi, Marcinowi, Kasprowi i Chwałowi folw. w Rogaczewie (PG 9, 149); tenże kupuje od wspomn. braci z Rosnowa cz. Rosnowa za 200 grz. (PG 9, 149); tenże nabywa od Mac. [z Bnina] Mosińskiego wdy pozn. cz. wsi Przewóz z patronatem kościoła oraz z przewozem przez Wartę (Cieplucha 241)3W tymże roku występuje też Jan Baranowski [czy ten sam?] jako posiadacz 7 1/2 ł. w Samsiecznie w pow. nak. (NG 2, 278); 1484 tenże kupuje z zastrz. pr. odkupu za 12 grz. pr. wyrębu drzewa na opał i budowę w lasach Będlewa i Srocka [Małego] (PG 10, 9).

1481-85 Jan Baranowski, s. Jana4Dalsza informacja o nim:→ Chomęcice (do 1492 r.) i → Chrząstowo (do 1496 r.), wicepodkomorzy w Kościanie 1481-82, wicepodsędek w Poznaniu 1491 (GUrz. C 865, 1027); 1485 działy Baranowskich, ss. Jana kaszt. krzyw.: Jan otrzymuje Chomęcice, Bzowo, 1/3 Rosnowa, 1/2 Sroczewa i 150 grz., a Adam otrzymuje B., Grzybno, Rogaczewo z folw., 1/3 wsi Przewóz z przewozem przez Wartę (PG 10, 18v); 1485 Adam Baranowski [s. Jana] zapisuje ż. Eufemii po 500 grz. posagu i wiana na B. i Rogaczewie (PG 10, 24); tenże zaspokoił pretensje swych pasierbów Jana i Małgorzaty, dzieci zm. Jana Ullok z Wygnańczyc, do ich dóbr po matce Czerwony Kościół, Krzan i Białe Jezioro (PG 10, 10); 1487 Wichna, wd. po Janie Baranowskim [kaszt. krzyw.] daje synowej Femce, wd. po Adamie Baranowskim swą oprawę na B., Grzybnie i Rogaczewie, a Femka po 200 grz. ze swego posagu i wiana [na B. i Rogaczewie] odstępuje s. Janowi (PG 10, 83).

1486-1531 Jan Baranowski [s. Adama] (MS 4/2 nr 10 378; CP 111, 122v); 1486 tenże ze stryjem Janem Baranowskim [z Chomęcic i Chrząstowa] nabywa z zastrz. pr. odkupu 1/2 wsi Witkówki za czynsz 7 grz. od sumy 84 grz. (PG 10, 52v); tenże sprzedaje z pr. odkupu Apolonii Gryżyńskiej ż. Mik. Młynkowskiego 6 ł. os., folw., dwór i 1/2 łąk folw. w Rusocinie oraz 1/2 mł. zw. Gajewy Młyn za 140 grz. (PG 11, 140v; por. KoścG 4, 104); 1505 tenże zapisuje ż. Katarzynie po 200 grz. posagu i wiana na B. (PG 13, 56); tenże daje matce Eufemii wieś Rogaczewo w dożywocie w zamian za jej oprawę zapisaną na B. i Rogaczewie (PG 13, 55v); 1523 tenże kupuje Rogalin; 1524 tenże sprzedaje Rogaczewo i Mirosławki za 1000 grz. Andrzejowi Dobrogostowi Brodzkiemu (Cieplucha 254); a. 1515 Eufemia Baranowska [wd. po Adamie] uzyskała pewne prawa do dóbr król. Sowiniec, Krosna [obecnie Krosno] i Żabinko [w stwie Mosina], będących tenutą Hieronima Mosińskiego i przekazała je swej córce Urszuli, ż. Jana Komornickiego (MS 4/1 nr 2457); 1521 Piotr młynarz w Baranowie zabity przez Piotra Krajkowskiego (Cieplucha 103).

1510 2 ł. os.; 5 ł. opust. nie uprawnych, 9 zagr., 2 karczmarzy, z nich jeden warzy piwo; dziedzic uprawia 2 ł. soł. (LBP 135); 1530 pobór z B. od 1 ł. i młyna o 2 kołach (ASK I 3, 131), 1535 młyn walnik opust. (ASK I 5, 142v); 1563 pobór z B. od 5 3/4 ł. i mł. o 2 kołach walnych (ASK I 4, 186); 1580 pobór od 2 1/2 ł. opust., 2 zagr., 1 komor., mł. walnego o 2 kołach (ŹD 81; ASK I 6, 278).

4. 1510 dziedzic uprawia 2 ł. soł. → p. 3.

5. 1510 wiard. dzies. z 2 ł. os. dla plebana w Przewozie (LBP 135).

6. 1519-31 Stan. Baranowski albo Jerzykowski5Należał on zapewne do rodu Ostojów Baranowskich albo Jerzykowskich, o których wspomina Paprocki; Kozierowski nie wiedział, z którego Baranowa wywodził się ten ród (K 7, 306). Zebrane w kartotece SHG przekazy o Naramie z B. i z Jerzykowa pozwalają związać ród Baranowskich albo Jerzykowskich z B. koło Mosiny. Wspomn. altarysta Stanisław nie miał już żadnych powiązań z B. i nie wiadomo, czy łączyło go jeszcze coś z Jerzykowem (w kartotece SHG brak danych), altarysta w kat. pozn. (Now. 1, 245; MS 4/2 nr 15 058).

7. 1487 (PG 10, 67v).

8. Ok. V-XI w. ślady osady 3 km na N od B. (Hensel 1, 15).

Uwaga: Z B. związać można zapewne osobę komesa Barana młodszego, który w r. 1256 prowadził spór z kustoszem kat. pozn. o pr. łowienia ryb w Warcie k. osady → Świątniki [k. Mosiny] (MPHn. 6, 39).

1 W Jerzykowie już w 1389 r. spotykamy Narama Ostrowskiego z Jerzykowa. Jest to zapewne ten sam Naram, a nazwisko „Ostrowski” może mieć związek z funkcją kaszt. ostrowskiego piastowaną w tym czasie przez Mikołaja z Jerzykowa. Możliwe, że Naram był jego bliskim krewnym, może nawet bratem? Zapewne tego samego Narama spotykamy w r. 1393 w Sierosławiu, a w l. 1396-99 jako zastawnego posiadacza Rosnowa (Lek. 1 nr 1451, 2660, 2947).

2 W l. 1386-96 występuje Maciej Jad z → Bądlina, [wice?] podsędek w Poznaniu; brak przesłanek stwierdzających pokrewieństwo tych 2 osób. Nie wiadomo też, który Jad miał w 1397 r. s. Stanisława (Lek. 1 nr 2344, 2377) i czy można tegoż Stanisława identyfikować ze Stanisławem z B., który w r. 1445 występuje jako wuj braci niedz. z Chojnicy, dziedziców w Dąbrówce [Miejskiej k. Obornik] (PG 2, 114v).

3 W tymże roku występuje też Jan Baranowski [czy ten sam?] jako posiadacz 7 1/2 ł. w Samsiecznie w pow. nak. (NG 2, 278).

4 Dalsza informacja o nim:→ Chomęcice (do 1492 r.) i → Chrząstowo (do 1496 r.).

5 Należał on zapewne do rodu Ostojów Baranowskich albo Jerzykowskich, o których wspomina Paprocki; Kozierowski nie wiedział, z którego Baranowa wywodził się ten ród (K 7, 306). Zebrane w kartotece SHG przekazy o Naramie z B. i z Jerzykowa pozwalają związać ród Baranowskich albo Jerzykowskich z B. koło Mosiny. Wspomn. altarysta Stanisław nie miał już żadnych powiązań z B. i nie wiadomo, czy łączyło go jeszcze coś z Jerzykowem (w kartotece SHG brak danych).