GOŚCIEJEWO

(1296 kop. Gostogewo, 1368 kop. Goschechowo, 1402 or. Goscegewo, Gostyyewo, 1406 Gosczieyewo, Gosczeyewo, 1420 Gosczeewo, 1471 Gosczegowo, 1484 Gosczyegyewo, 1507 Goscziyewo, 1508 Gosczyewo, 1564 Gosczieiewo) 4 km na NW od Rogoźna.

1. 1475 n. pow. pozn. (PZ 20, 26v); 1508 n. par. Rogoźno (ASK I 3, 16v).

2. 1565 staw Ruda (→ Ruda osada k. Rogoźna) na gruncie wsi G., na rz. Wełnie, zarośnięty i nie nadający się do spuszczenia; cło [na rz. Wełnie] w stwie rogoz. wybiera się m. in. w G. (LWK 1 s. 247, 259).

3. Własn. książęca, przejściowo szlach., następnie król. (→ Rogoźno stwo). 1296 Władysław Łok. nadaje Mikołajowi s. Janka [h. Zaremba] wdzie pomorskiemu wsie G. i Olszewa Straka [niezident.]1Nazwa Olszewa Straka później już w źródłach nie występuje. 2,5 km na E od Gościejewa istnieje wg MTop. 1950 leśniczówka o nazwie Olszyna. Na mapach Perthéesa i Gilly’ego nazwa taka nie występuje (Wp. 2 nr 746, por. PSB 21, 85-86); 1343 trans. 1550 Kazimierz W. nadaje komesowi Sędziwojowi z Czarnkowa Czarnków z przyległościami, a w zamian otrzymuje od niego Rogoźno, Studzieniec i G.2Cytowany dok. należy do grupy falsyfikatów czarnkowskich (→ Czarnków dobra p. 3), jednakże w materiale źródłowym dot. → Rogoźna znajdujemy informację, że dziedzicem tego miasta byl w 1340 r. komes Sędziwój (Wp. 2 nr 1201), co pozwala przyjąć, że taka transakcja między królem a Sędziwojem z Czarnkowa rzeczywiście miała w tym czasie miejsce (Wp. 6 nr 131); 1368 tenże nadaje w lenno braciom Dobrogostowi, Ulrykowi, Arnoldowi, Bartoldowi i Henrykowi [von Ost] dziedzicom z Drzenia [obecnie Drezdenko] Rogoźno z wsiami, m. in. z G. (Wp. 6 nr 222); 1402 pani Kuna z Drzenia wd. po Ulryku (Orlik) z s. Ulrykiem (Orlik) pozwana przez Katarzynę, Małgorzatę i Hankę, cc. zm. Langa, mieszcz. z Rogoźna, i pasierbice Wasyla, mieszcz. pozn., o zabrany im majątek po ojcu: Rudę k. Rogoźna, 2 ł. wolne w G., ostrow zw. Smigewa z łąkami, dom w Rogoźnie i folw. pod Rogoźnem (KP nr 877, 923, por. 881, 887).

1420 Przybysław i Wierzbięta Piętowie [tenutariusze rogoz.], dziedzice! w G. (por. → p. 4) i w Przesiece [pow. gnieźn.] w sporze z Arnoldem star. wał. (PZ 6, 58v); 1500 w podziale stwa rogoz. między 2 braci tenutariuszy wieś G. z folw. Garbatka przypadła Marcinowi [Kretkowskiemu] dz. m. Chodecz [na Kujawach], → Rogoźno stwo p. 3 (PG 62, 165).

1471, 1475, 1499 wieś G. nie zapłaciła poradlnego (PG 57, 129; PZ 20, 26v; PG 62, 12v); 1508 pobór od 21 ł. i karczmy (ASK I 3, 16v); 1509 pobór od 22 ł. i karczmy (ASK I 3, 56); 1510 pobór od 20 ł. (ASK I 3, 276v); 1563 pobór od 35 1/2 ł., 2 karczem, krawca, kołodzieja i od Rudnego Młyna (→ Ruda, osada k. Rogoźna) o 2 kołach (ASK I 5, 232); 1565 folw. w G.: dom, obora z szopami i owczarnią, gumno ze stodołą; na folw. służba: dworka, 2 dziewki, pasterz (LWK 1, 49); podano roczny urodzaj zboża i rozchód ziarna na siew w folw. G. i w Owieczkach [na rolach kmiecych opust.]; inwentarz na folw.: 20 krów dojnych, 3 byki, 74 szt. in. bydła młodego oraz jałowego, 13 świń, 45 gęsi; we wsi G. 31 kmieci na 34 1/2 śl., płacą ze śladu po 1 fl. 18 gr, 1 ćw. owsa, 2 kapłony, 20 jaj, robią, kiedy im każą i 1 dzień pracują z wozami; 3 karczmarzy, którzy mają ogrody, płacą po 10 gr, 2 karczmy opust. na skutek morowego powietrza, 1 zagr. ma 2 ogrody i płaci z nich po 4 gr; dochód z łąk, zw. łączne, wynosi rocznie ok. 26 fl. 15 gr; do folw. w G. przyłączono 2 śl. kmiece opust., role po 2 opust. karczmach i 1 ogród opust. (LWK 1, 256-257); 1577 Krzysztof Sokołowski star. rogoz. płaci pobór (ASK I 5, 706); 1580 tenże płaci pobór od 14 ł. i 3 zagr. (ŹD 30).

1455, 1507 kmiecie z G.: 1455 Jakub, zw. Raczwol, i Jan, zw. Sostak (ACC 36, 30av); 1507 Michał z G., brat Katarzyny ż. zm. Stanisława rzeźnika w Rogoźnie (ACC 84, 89v).

4. 1427 Przybysław i Maciej sołtysi w G. (RH 14, 58); 1441 w G. odbywają się 3 razy w roku sądy gajone (iudicia bannita); śwd. Przybysław sołtys w G. (Pot. 304 k. 103v, 105v); 1448 Przybysław sołtys w G. kupuje 1/4 sołectwa w G. od brata Jana pleb. w Potulicach [pow. kcyn.] za 75 grz. (AG perg. 1118; PG 3, 20v; Rykaczewski 284 reg., w którym brak wzmianki, że transakcja dot. sołectwa); 1449 tenże kupuje 1/4 sołectwa w G. za 75 grz. od Katarzyny [swej siostry?] c. zm. Wierzbięty sołtysa w G. (AG perg. 1400; PG 3, 111v; Rykaczewski 285 – tu cena 35! grz.); tenże wraz z [byłym tenut. rogoz.] Wierzbiętą [Piętą] dz. Grzybowa [k. Skoków, pow. gnieźn.] wyznaczeni przez Jana [z Kretkowa na Kujawach] tenut. rogoz. na sędziów polubownych w sporze między wójtem a burmistrzem w Rogoźnie (M. Rogoźno I 3); 1463 Stanisław, Maciej i Szymon3Ciż bracia ok. 1473 r. nabyli wieś → Gać i jako jej dziedzice używali nieraz nadal nazwiska Gościejewski lub Gościchowski! Por. też → Gać przyp. 3 o dalszych losach Macieja bracia niedz. sołtysi w G. oddają Andrzejowi Kretkowskiemu kaszt. brzeskiemu [tenut. rogoz.] sołectwo w G., a otrzymują w zamian dobra [sołectwo?] we wsi Dziewoklicz4W XV w. jako dziedzice wsi Dziewoklucz występują Łukowscy ze Zbyszewic, a materiały SHG nie zawierają żadnych przekazów o pr. Kretkowskiego do tej wsi; brak tam również dalszych wzmianek o b. sołtysach z G. Może byli oni przejściowo posiadaczami sołectwa w Dziewokluczu, które nabył dla nich Kretkowski? [pow. kcyn., obecnie Dziewoklucz] (PG 6, 107v).

5. 1429 kmiecie z nowo lokowanej wsi Owcze Głowy mają dawać [plebanowi w Rogoźnie] dwojakie ziarno [tzn. żyto i owies] oraz pieniądze jako meszne, tak jak dają mieszkańcy G. (Pot. 304, 106.)

6. 1415-18 Baran z G.5Wg KR 4, 9 występował on też w Przysiece k. Skoków [pow. gnieźn]., co wskazywałoby na pokrewieństwo z rodzinami tenutariuszy rogoz. i sołtysów w G (WR 1 nr 1017; KR 4, 9 cytowanego aktu z 1415 r. nie udało się odnaleźć).

8. Ok. połowy X w. – połowa XIII w. grób szkieletowy (Hensel 2, 116).

Uwaga: Gościejewskim nazywano też błędnie Mac. Godziszewskiego, który prowadził spory z Benwą z Karny (Lek. 2 nr 2731).

1 Nazwa Olszewa Straka później już w źródłach nie występuje. 2,5 km na E od Gościejewa istnieje wg MTop. 1950 leśniczówka o nazwie Olszyna. Na mapach Perthéesa i Gilly’ego nazwa taka nie występuje.

2 Cytowany dok. należy do grupy falsyfikatów czarnkowskich (→ Czarnków dobra p. 3), jednakże w materiale źródłowym dot. → Rogoźna znajdujemy informację, że dziedzicem tego miasta byl w 1340 r. komes Sędziwój (Wp. 2 nr 1201), co pozwala przyjąć, że taka transakcja między królem a Sędziwojem z Czarnkowa rzeczywiście miała w tym czasie miejsce.

3 Ciż bracia ok. 1473 r. nabyli wieś → Gać i jako jej dziedzice używali nieraz nadal nazwiska Gościejewski lub Gościchowski! Por. też → Gać przyp. 3 o dalszych losach Macieja.

4 W XV w. jako dziedzice wsi Dziewoklucz występują Łukowscy ze Zbyszewic, a materiały SHG nie zawierają żadnych przekazów o pr. Kretkowskiego do tej wsi; brak tam również dalszych wzmianek o b. sołtysach z G. Może byli oni przejściowo posiadaczami sołectwa w Dziewokluczu, które nabył dla nich Kretkowski?

5 Wg KR 4, 9 występował on też w Przysiece k. Skoków [pow. gnieźn]., co wskazywałoby na pokrewieństwo z rodzinami tenutariuszy rogoz. i sołtysów w G.