PIOTROWO

1386 or. Potrowo (Lek. 1 nr 46), 1399 [nazwisko:] Poytrowska (Lek. 2 nr 2430), 1401 Poytrowo (KoścZ 2, 5), 1402 Poytrowice (KoścZ 2, 16v), 1406 Petrowo (KP nr 2593); 1413 Piotrcowo (KoścZ 4, 69), 1423 kop. 1488/92 Pyothrkowo (LBP 38), 7 km na NW od Czempinia.

1. 1444 n. pow. kośc. (PG 2, 21v); 1563 n. par. Głuchowo (ASK I 4, 167).

3. Własn. szlach. 1386-93 Henryk Falkenhein (Falkenhan, Felkenan, Falkenhain, Falkanus, Falcan, ) z P. [i z → Bruszczewa] (Lek. 1 nr 731): 1386 tenże w sporze z Jakuszem z Jasienia [k. Swarzędza] (Lek. 1 nr 46); 1388 tegoż pozywa Hannos Czumpe z synem o dług 50 grz. i o sołectwo [gdzie?] (Lek. 1 nr 433); 1388 tenże, Wojciech z Klonowa oraz ich pełnomocnik Piotr Seberlich przegrywają proces z Budką z Uścięcic i nie będą jej mogli pozywać z Dokowa [Suchego?] (Lek. 1 nr 437); 1393 tenże pozwany z 1/2 młyna w Bruszczewie przez Andrzeja z Gryżyny [i z Osiecznej] o 14 grz. i 8 grz. (Lek. 1 nr 1681); 1395 tenże pozwany przez Mac. Ptaszkowskiego [→ niżej] o to, że zajął bezprawnie 1/4 Nietąszkowa i 1/2 Unina (Lek. 1 nr 2046).

1391-1406 Kachna Falkenheinowa (Falkanowa, Falkenhanewa, Falkonissa, Walkhanowa), ż. Henryka, zw. też Piotrowska (Poytrowska), siostra Piotra Seberlicha, powtórnie zamężna za Gawłem: 1391 taż ręczy Winc. Łódzkiemu [z → Będlewa] za wspomn. brata (Lek. 1 nr 1046); 1393 taż w sporze ze Szczepanem (Stephanus) Łodzią [ze Srocka Małego?] (Lek. 1 nr 1557); 1398-99 taż (w 1398 razem z mężem) w sporach z Żydami: Markiem i Aronem [z Poznania] (Lek. 1 nr 2661, 2723a, 2752, 2955); 1393-1406] taż z bratem [Piotrem] toczą spory z Wawrz. Będlewskim albo Łódzkim [z → Będlewa] (KPnr 102): 1393 strony sięgają po wstecz do [wice]sędzicgo Wawrz. Sepieńskiego (Lek. 1 nr 1410); 1395 taż pozwana przez Wawrzyńca o 200 grz. (Lek. 1 nr 1956, 2070); 1396 ciż toczą spór między sobą o 100 grz. (Lek. 1 nr 2160); 1398 taż w sporze z Wawrzyńcem o wwiązanie do dziedzin [liczba mnoga!, nazwy brak] (Lek. 2 nr 2242); 1399 ciż toczą spór z Wawrzyńcem o 200 grz. (Lek. 1 nr 3094; Lek. 2 nr 2430); ciż sięgają po wstecz; sędzia Jan [Czarnkowski?; był sędzią w l. 1377-1400 (UDR I/l, 152)] stwierdza, że Zeberlich wieczyście zrezygnował Wawrzyńcowi 1/2 → Drożyńskiego Młyna (KP nr 22); 1404 taż w sporze z Wawrzyńcem o zakład oraz o 50 grz. „ad difiniendum” (KoścZ 2 k. 73, 83); 1404 Wawrz. Będlewski odpiera roszczenia Piotra Zeberlicha o 100 grz. zakładu (KoścZ 2 k. 78, 83v); 1406 wspomn. Wawrzyniec dowodzi w sporze z Kachną z P., że razem ze swym synem, po zawarciu ugody, przez 3 l. trzymał folw. Zastawa k. Drożyńskiego Młyna (WR 3 nr 318).

1394-1406 taż z bratem Piotrem w sporze z Andrzejem Robaczyńskim: 1394 Piotr pozywa Andrzeja w imieniu Piotra z Urbanowa; w sądzie Andrzeja zastępuje Mac. Ptaszkowski i zwalnia go od zarzutu, że Andrzej najechał na Nietąszkowo z 20 szlachcicami i 30 kmieciami (Lek. 2 nr 1566); 1394 tenże Piotr przedstawia Andrzejowi 2 dok. dot 1/4 Nietąszkowa i 1/2 Unina i zawierają między sobą w tej sprawie ugodę (Lek. 2 nr 1568); 1396 sędzia pozn. sięga we wspomn. sporze do wsteczy u [wice]podsędka [czy wicesędziego?] kośc. Dobiesza Zadory, który zeznał, że przyjmował [za swojej kadencji] przysąd w tej sprawie (Lek. 1 nr 2237); 1397-98 taż Katarzyna wygrywa proces z Andrzejem o 106 grz. na Chełkowie i Robaczynie (Lek. 2 nr 2008a; 2595); 1398 obie strony sięgają po wstecz do podsędka Jakusza Jaki (Lek. 1 nr 2744; KP nr 275); Szeberlich ma płacić kary „piętnaście” i „sześćdziesiąt”, bo zarzucił Robaczyńskiemu, że ten wygrał proces w sposób nieuczciwy (quod falsos terminos wlgariter newerne roky astaret; imputavit wlgariter narzekł, quod iniustum terminum astitisset; Lek. 2 nr 2697; KP nr 380); 1401 taż Kachna pozywa Robaczyńskiego o napad na jej wieś Chełkowo i wychodzi z sądu, nie chce bowiem toczyć procesu przed sądem ziemskim, lecz tylko przed królem; sąd ziemski uznaje, że Kachna nie stawiła się w sądzie (KP nr 649); 1404 tenże Piotr w sporze z Andrzejem o 100 grz. (KoścZ 2 k. 80v, 84v; ZSW nr 751); 1406 ciąg dalszy procesu o 100 grz.; dzieci zmarłego Andrzeja Robaczyńskiego nie mają lat sprawnych; młodsze z nich ma 3 l. (ZSW nr 1090).

1395 taż z bratem Piotrem w sporze z Mac. Ptaszkowskim: 1395 taż Kachna pozwana przez Macieja o to, że bezprawnie weszła do 1/4 Nietąszkowa i 1/2 Unina wraz z 20 paniczami (domicelli) i 60 kmieciami (Lek. 1 nr 2071); 1399 taż, w sporze z Mik. Zyszkowicem [osoba niezident.], przedstawia dok. starosty gen. wlkp. Domarata [1377-1382 (UDR I/l s. 172)], na podstawie którego posiada ona pr. do 1/2 Nietąszkowa i całego Unina, jednak jej mąż nie ma pr. przebywać na terenie tych wsi; gdyby żona na to przyzwoliła, a woźny go tam zastał, to żona będzie płacić [zobowiązania] za swego męża (Lek. 2 nr 2304); 1399 taż w sporze z Maciejem Ptaszkowskim przedstawia w sądzie 2 dok.: jeden wydany pod imieniem królowej [której?] (litera reginalis), a drugi dok. wzdawny (litera resignacionis) star. gen. wlkp. Domarata sprzed 19 lat [tzn. z 1380]1Z zapiski nie wynika wyraźnie, który z przedstawionych dokumentów był wystawiony przed 19 laty, ale ta liczba lat odpowiada datom urzędowania starosty Domarata (1377-82); o dok. królowej [Jadwigi?, Elżbiety Łokietkówny?] nie mamy żadnych informacji, w którym Jan Zeberlich [ojciec Kachny i Piotra?] zrezygnował [Kachnie] 100 grz.; Mac. Ptaszkowski przedstawił dok. sędziego pozn. starszy o 7 l. [tzn. z 1373], głoszący, że Maciej wygrał proces o 1/2 Unina i 1/4 Nietąszkowa (Lek. 2 nr 2311, 2369, 2387); 1399 tenże Piotr Seberlich ma wystawić dok. pod swoją pieczęcią, że sprzeda Ptaszkowskiemu P. (Lek. 1 nr 3098); 1400 sąd ziemski pozn. potwierdza dok. sądowy przedstawiony przez Mac. Ptaszkowskiego, z którego wynika, że Maciejowi w sporze z Piotrem i Katarzyną przysądzono cale Unino i 1/2 Nietąszkowa; sąd tę decyzję potwierdza (KP nr 25); ciż toczą proces o 1/2 Unina i 1/4 Nietąszkowa (Lek. 2 nr 2543); 1401 Katarzyna pozwana przez wspomn. Macieja o to, że wygnała go oraz woźnego z P. (KoścZ 2, 14v);

1400 taż z bratem Piotrem toczy proces z Piotrem Oganką z Cykowa o 24 grz., które wygrał od nich Cypek [Pradel] (Lek. 2 nr 2568); 1403 taż z bratem Piotrem toczy spory z Opaczem z Kokorzyna: 1403 Opacz odpiera ich roszczenia do 5 sztuk bydła; 1404 ciż zgadzają się zapłacić Opaczowi 5 grz. i 40 gr; 1404 ciż w sporze z Opaczem o 10 grz. (KoścZ 2 k. 44, 52v, 67, 68v);

1399-1401 taż oraz jej brat Piotr toczą spory z Dobieszem Zadora: 1399 Piotr pozwany o to, że niesłusznie nie wziął 2 kopy gr od Wawrzyńca z Sepna, poręczyciela Zadory, ma wprowadzić Dobiesza w 1 ł. w Chełkowie, z którego dochód wynosi 1/2 z 15 sk. (Kachna uważa się za dz. w Chełkowie); Piotr pozwany o 2 grz. szkody z powodu kmiecia (Lek. 2 nr 2305, 2449, 2527, 2663, 3907); 1400 tejże Dobiesz dowodzi, że nie zniszczył jej domów czyli chyż w P. (Lek. 2 nr 2458); 1401 taż z bratem [Piotrem] przegrywają proces z Dobieszem Zadora i mają mu zapłacić 6 grz., ponieważ nie uwolnili Wilkowa [którego?] od roszczeń in. osób; Kachna wyszła z sądu nie dawszy Dobieszowi poręki (KoścZ 2 k. 5, 20); 1401 sąd ziemski pozn. orzeka, że Dobiesz ma zapłacić Kachnie i Piotrowi (KP nr 695).

1403 taż w sporze z Mik. Lubiatowskim (KP nr 1421).

1391-1407 Piotr (Piotrek) Seberlich (Subirlich, Szubirlich, Szuberlich, Zeberlich, Zoybirlich, Soybirlich, Zyberlich, Zuberlich): 1391-1404 tenże → wyżej: Kachna; 1396 Piotr z P. w sporze z Wincentym i Mikołajem ze Srocka Wielkiego (Lek. 2 nr 1854); 1398-1400 tenże oraz jego brat Maciej [w jednym wypadku nazwany Mac. Ptaszkowskim], pozwani przez Bieniasza komandora [joan.] z powodu naruszenia granic i najazdu na Drożyński Młyn (Lek. 1 nr 2620, 2956, 2960; KP nr 126, 141); 1400 tenże w sporze z kmieciem Mik. Zegadło z → Kawczyna (Lek. 2 nr 2664);

1402-06 tenże Piotr w sporach z Gunterem i Niklaszem Pradlami oraz wdową po Gunterze: 1402 Piotrek ma zapłacić 12 grz. Gunterowi, a jeżeli nie zapłaci, ma się stawić u Pradla w Bronikowie i Pradel będzie miał pr. go uwięzić, a Kachna Falkenhein musi te pieniądze zabezpieczyć na P. (ZSW nr 366; KoścZ 2, 32); 1403 tenże zawarł w 1403 ugodę z Niklaszem Pradlem z Unina i Nietąszkowa i na mocy tej ugody ma zapłacić Niklaszowi4grz., 1404 spór toczy się o 30 [grz.?], 1405 spór toczy się o 48 grz. (KoścZ 2 k. 62v, 90, 94); 1406 wd. po Gunterze Pradlu dowodzi, że Gunter zapłacił Piotrowi za Nietąszkowo i za Unino i [już] nie był mu winien 48 grz. (WR 3 nr 33);

1403 tenże w sporze z Wawrzyńcem Będlewskim (Łódzkim) o 200 grz., 8 kusz (balliste) i 8 sztuk barchanu (pro 8 barchanis; KP nr 1423); 1404 tenże → niżej: Mac. Piotrowski lub Ptaszkowski; 1404 tenże ręczy, że doprowadzi Piotra Zadorę do sądu w jego sprawie z Anną Łodziną [ze Srocka Małego] (KoścZ 2, 78); 1406 tenże w sporze z Żydem Dawidem [z Poznania] (KP nr 2593).

1394-02 Mac. Piotrowski z P. [prawdop. identyczny z Mac. Ptaszkowskim2Prawdop. Maciej z P. i Maciej z Ptaszkowa to ta sama osoba. W KoścZ 2, 25v, nad nie skreślonymi słowami „Maciej z Ptaszkowa” nadpisano P. Również autor indeksu w KP przypuszczał, że oba te określenia dot. tej samej osoby]: 1394 tenże oraz Wawrz. Będlewski (Łódzki) toczą spór z Januszem Jarogniewskim o P.; Jarogniewski ma stawić w sądzie Kat. Falkenheinową i Piotra Seberlicha (Lek. 1 nr 1810, 2058); 1401 tenże śwd. (WR 3 nr 170); 1396 tenże → wyżej: Piotr; 1402 tenże pozwany przez Pakosza i Paszka z Wolikowa [k. Grodziska, obecnie Wolkowo] o to, że zamordował ich brata, a następnie naciągnął go na pal (KoścZ 2 k. 25v, 32); 1404 temuż jego brat Piotr Seberlich ma dać 100 grz. majątku po matce, ajeżeli nie da, to Maciej będzie miał pr. sprzedać [cz.?] P. (KoścZ 2, 84); 1404-05 tenże oraz Piotr Seberlich; Erazm Rosman Naramowski przedstawia dok. swój lub swego zm. ojca, z którego wynika, że Piotr i Maciej mają mu zapłacić po 50 grz. (KP nr 1900; 2332).

1413 Jan, Dochna Elżbieta i Zofia dzieci Kachny wd. po Falkenheinie (domina Kachna olim Falcanowa) → niżej.

1413 Niczek Unrow [Unruh] z Ujazdu; sąd uznaje jego pr. do 1/3 P., którą on kupił od Mac. Ptaszkowskiego, jak głosi dok. kupna (KoścZ 4, 76v, dawniej 152v)

1413-15 Jarosław, Jan i Winc. Jarogniewscy: 1413 ciż wraz z innymi braćmi i siostrami posiadają [cz.] P.; sąd uznaje ich pr. do P. w sporze z dziećmi Kachny Falkenheinowej → wyżej (KoścZ 4, 69, dawniej 145); 1413 ciż wygrywają proces z Niczkiem Unrow o te części P., które on posiadał po Piotrze Seberlich i Kachnie Fakenheinowej3W haśle → Jarogniewice podano, ze Niczek trzymał cz. P. w zastawie od Piotra i Kachny, ale to wyraźnie z cytowanych źródeł nie wynika (ex parte Petri... et Kachne...; KoścZ 4, 76v, dawniej k. 152v); Mikołaj, Jarosław, Jan, Michał i Pietrasz bracia Jarogniewscy odpierają roszczenia Andracha Borzysławskiego, Niklasza Unrowskiego i Kachny [Falkenheinowej] żony Gawła (Gallus)4Gaweł (Gallus) był drugim mężem Kachny z Seberlichów Falkenheinowej, → Jarogniewice, przyp. 3 do P.; Janusz Woźnicki ręczy za te osoby, że nie będą szkodzić Jarogniewskim w P. (KoścZ 4 186v, dawniej k. 83v); 1415 woźny wywołuje dok. Jarosława Jarogniewskiego dot. kupna P.; nikt nie zgłasza pr. bliższości (KoścZ 4, 131).

1444 Jan z Jarogniewic zapisuje Janowi synowi Wysza plebanowi [nazwa parafii nieczytelna] 5 grz. czynszu rocznego od sumy głównej 60 grz. na 1/2 jego części wP. (PG 2, 21v).

1445 Jadwiga [z domu Jarogniewska], ż. Mikołaja [Bnińskiego] ze Stęszewa, daje mężowi 1/3 swych dóbr w Jarogniewicach, Mikoszkach i P., a 2/3 tych dóbr zatrzymuje sobie (PG 2, 108).

1450 Synocha [z domu Jarogniewska] wd. po Macieju z Łekna [w pow. kcyn.] kwituje [swego teścia] Trojana z Łekna ze swej oprawy zapisanej na Jarogniewicach, P. i Mikoszkach; dobra te trzymał jej zmarły mąż [Cieplucha 167, datuje to małżeństwo na 1432] (PG 4, 89).

1472 Jan niegdyś Jarogniewski [może syn Jana?] dz. w Sędzinie sprzedaje 1/2 P. za 400 grz. Mik. Stęszewskiemu (PG 8, 162).

1493 Marcin Gołutowski [ze wsi Gołutowo w pow. pyzdr.; obecnie Gułtowy]5Cieplucha s. 239, 247, podaje, ze Marcin syn Wojciecha żonaty był już w 1485 z Jadwigą Kotwiczówną z Radomicka; zapis oprawy dla Jadwigi z 1493 był więc przeniesieniem oprawy na nowe dobra. Dobra gułtowskie przeszły na bratanka bpa Piotra Bnińskiego – Hieronima Mosińskiego: 1493 tenże daje Piotrowi z Bnina bpowi włocł. swoje części we wsiach Gołutowo, Drzązgowo, Sokolniki, Żabice i Ostrów w pow. pyzdr., a w zamian otrzymuje P. oraz 500 grz. (MS 2 nr 225); 1493 tenże zapisuje ż. Jadwidze po 200 grz. posagu i wiana na 2 częściach wsi P. (PG 10, 194); 1493 tenże daje Andrzejowi Gryżyńskiemu 1/3 P. i 500 grz., a w zamian otrzymuje wsie Racat [obecnie Racot] i Węgliny (PG 11, 7).

1541 Łukasz Gołutowski dz. wsi Racat i P. w sporze z Hieronimem Mosińskim tenut. mosińskim (KoścZ 26, 240v); 1581, 1583 [tenże?] z P. (KoścZ 67, k. 504, 779).

Areał: 1423 kop. 1488/92 w P. (Pyothrkowo!) 17 ł. (LBP 38); 1530 pobór od 7 ł. (ASK I 3, 126); 1535 w P. 1 ł. opust. (ASK I 5, 141v); 1563 pobór z P. od 9 1/4 ł., 1 karczmy dor. i opust. wiatraka (ASK I 4, 167); 1581 pobór od 9 ł., 1 kwarty roli karczmarskiej, 6 zagr., 2 komor., wiatraka dziedz. i 2 pługów ratajskich (ab aratris colonorum 2; ŹD 69; ASK 16, 497).

4. 1401 sołtys w P. [imienia brak] z braćmi w sporze z Wawrzyńcem Łódzkim i jego synem (KoścZ 2, 15).

5. 1423 kop. 1488/92 do uposażenia kanonikatu fundi „Drożdżyce” w kat. poz. należą wiardunki z 17 ł. w P.; egzekutor tych wiardunków przebywa w Głuchowie (LBP 38).

Uwaga: Falkenheinowie i Seberlichowie występują często bez określenia miejscowości. Wszystkie przekazy dot. tych osób zaszeregowaliśmy do hasła P.

Liczne transakcje Zadorskich z Zador (położonych w bezpośrednim sąsiedztwie P.) z Piotrowskimi dotyczą Piotrowskich z Piotrowic k. Święciechowy oraz Piotrowskich wywodzących się z → Piotrowa k. Poznania w par. Głuszyna.

1 Z zapiski nie wynika wyraźnie, który z przedstawionych dokumentów był wystawiony przed 19 laty, ale ta liczba lat odpowiada datom urzędowania starosty Domarata (1377-82); o dok. królowej [Jadwigi?, Elżbiety Łokietkówny?] nie mamy żadnych informacji.

2 Prawdop. Maciej z P. i Maciej z Ptaszkowa to ta sama osoba. W KoścZ 2, 25v, nad nie skreślonymi słowami „Maciej z Ptaszkowa” nadpisano P. Również autor indeksu w KP przypuszczał, że oba te określenia dot. tej samej osoby.

3 W haśle → Jarogniewice podano, ze Niczek trzymał cz. P. w zastawie od Piotra i Kachny, ale to wyraźnie z cytowanych źródeł nie wynika.

4 Gaweł (Gallus) był drugim mężem Kachny z Seberlichów Falkenheinowej, → Jarogniewice, przyp. 3.

5 Cieplucha s. 239, 247, podaje, ze Marcin syn Wojciecha żonaty był już w 1485 z Jadwigą Kotwiczówną z Radomicka; zapis oprawy dla Jadwigi z 1493 był więc przeniesieniem oprawy na nowe dobra. Dobra gułtowskie przeszły na bratanka bpa Piotra Bnińskiego – Hieronima Mosińskiego.