BIAŁA

(1229 Bala, Biala) rz., dziś Biała Dunajcowa albo Dunajecka, prawy dopływ Dunajca (HW 123), uchodzi przy wsi Białej [pow. pilzn.].

[Pow. sądec. i biec.]

1229 papież Grzegorz IX zatwierdza kl. tyn. zwolnienie od świadczenia zw. „słone” nadane przez ks. Grzymisławę ludziom z wsi klaszt. położonych [nad rz.] Wisłoką, B. i Dunajcem (Tyn. 9); 1340 Kazimierz W. wydaje przyw. lokacyjny dla m. → Grybowa nad rz. B. (Mp. 3, 662); 1340-1 kl. tyn. lokuje na pr. magd. wieś Siedliska, której granice biegną od wsi Chojnik, następnie od rz. B. miedzą do wzgórza między Siedliskami a Baboniówką. Mieszkańcy Siedlisk i Lubaszowej mają naprawiać drogi i jaz na rz. B. (ZDM 1, 65 - data 1351 jest błędna, uw. wyd.); 1343 Kazimierz W. wydaje przyw. lokacyjny dla → Jaszkowej osadzonej nad rz. B. (ZDM 1, 43); 1344 tenże wydaje przyw. lokacyjny dla → Kąśnej osadzonej po obu brzegach rz. Kąśnej, w granicach od jej źródeł do ujścia do rz. B. [przy Kąśnej] (ZDM 1, 44); 1348 tenże zakłada m. we wsi → Ciężkowice, któremu nadaje m. in. rz. B. z oboma jej brzegami (Mp. 3, 688); 1359 tenże nadaje Janowi Gładyszowi podrzędcy sądec. celem osadzenia na pr. magd. las po obu brzegach rz. → Ropy, m. in. aż do góry, która rozciąga się do rz. B., i po obu brzegach potoków wpływających do Ropy od prawej strony, począwszy od potoku Seczerzny aż do góry oddzielającej ten potok od rz. B. (ZDM 1, 91 - fals. znany z transumptu z r. 1528 - MBiecza. 169); 1391 Władysław Jag. nadaje bpowi krak. Janowi zamek i m. → Muszynę z wsiami i całe terytorium tego grodu wraz z przepływającymi przezeń wodami, m. in. rz. B. z oboma jej brzegami (KK 2, 379); 1407 kl. tyn. sprzedaje Piotrowi z Kijan sołectwo w → Zborowicach nad potokiem → Biestna, niedaleko rz. B. Sołtys ma też lasy, gaje, łąki i stawy k. rz. B., graniczące z m. Ciężkowicami i wsią Kąśną, może także zbudować 2 młyny na Biestnej i B. (Tyn, 136); 1437 Katarzyna ż. zm. Mikołaja z Łosi zeznaje, że Abraham Żydówka wykupił u niej bliższość do cz. dziedzictwa Pozna z łąkami nad rz. B. i do 1/2 karczmy przed dworem w Gromniku (ZB 1 s. 15); 1468 Janusz z Jeżowa z ż. Materną dają Stanisławowi pleb. w Bobowej ogrody, czyli łąki w → Jeżowie w pow. biec., między rz. B. a Stróżą (Mp. 5 t. M. 59); 1480 tenże zapisuje kościołowi par. w Bobowej 50 grz. m. in. na rolach zw. Kąty między rz. B. a Stróżą k. drogi z Nowego Sącza do Bobowej (ZB 2 s. 24); 1487 Kazimierz Jag. zezwala Janowi Wielopolskiemu, wójtowi Gromnika, własn. kl. tyn., zbudować most na rz. B. w tej wsi lub w innych miejscach zw. pospolicie obłazy (MS 1, 1845; Tyn. 279); 1488 Kazimierz Jag. poświadcza, że Kazimierz W. zezwolił Hankowi mieszcz. sądec. lokować m. Grybów nad rz. B. (Mp. 5 t. Q 99); 1525 Zygmunt Stary transumuje dok. z r. 1487 [→ wyżej] i podwyższa mostowe na rz. B. (BPAN Katalog 1, 170); 1527 ogród wsi Jeżów po tej stronie rz. B., gdzie jest młyn, a 2 ogrody po tej stronie rz. B., gdzie jest zamek, tu też pastwisko z drzewami owocowymi (SP 6, 417); 1564 w m. Ciężkowicach młyn wójtowski na rz. B. (LK 1 s. 121); sołtys Gromnika okazuje przyw. Kazimierza Jag. [1487] zatwierdzony przez Zygmunta Starego [1525] na pobór mostowego przeznaczonego na budowę mostu na rz. B. (AS 19 s. 209-10); 1570 droga z Nowego Sącza [przez Ciężkowice] do Biecza we wsi Zimnawodka bardzo górzysta i nad rz. [B.] (LDK s. 39).

Uw. B. płynie przez woj. krak. i sand. W niniejszym haśle podano tylko dane źródłowe z terenu woj. krak., tj. z pow. sądec. i biec.