ŚWINIARY

1394 or. Swinari (Lek. 1 nr 1948), 1420 Swynar[y] (WR 1 nr 995), 1430 Swynari (PZ 11, 31), 1433 Swinary (WR 1 nr 1428), 1446 Swynary (PZ 15, 211), 1494 Svynarj (MS 2 nr 429), 1508 Szwynarwy (ASK I 3, 20), 1510 Szwynary (PG 14, 91v), 1563 Szwiniari (ASK I 5, 235v), 1577 Swiniary (ASK I 5, 715v), 1944 Schweinert, 7 km na NE od Skwierzyny.

1. 1444 n. pow. pozn. (PG 2, 14); 1508 n. par. Skwierzyna (ASK I 3, 20).

2. 1420 wspomn. rola w Dłusku granicząca z S. (WR 1 nr 995); 1508 bory [nal. do] wsi S. →p. 3: mieszkańcy; 1564/65 bory i lasy skwierzyńskie ciągną się ku wsi S. pana Ostroroga (LWK I/1, 169).

3. Własn. szlach. 1394 Mik. Baworowski i Dobiesław Kwilecki toczą spór o dziedziny Góra [k. Sierakowa], Kijewice, Dzierzązna i S.; Baworowski [do czasu rozstrzygnięcia sporu] ma posiadać te dziedziny (Lek. 1 nr 1948).

1433-44 Marcin i 1444 Jan Zajączkowscy z S.: 1433 tenże Marcin pozwany przez mieszczkę pozn. Elżbietę Fafkową i in. mieszczan o niezapłacenie za „kramne rzeczy odważone i odmierzone”; Fafkowa i in. świadkowie mają zeznawać każdy o długu na kwotę 5 grz., aż do sumy [całego długu] 28 grz. (WR 1 nr 1428); 1444 ciż bracia →niżej.

1444-1592 Ostrorogowie z →Ostroroga, dziedzice m. in. S. [Ś. nal. do ich dóbr międzychodzkich; Ostrorogowie posiadali 1/2 →Międzychodu]:

1444-73 (zm. a. 1478) Stanisław podstoli kal. i 1444 Dobrogost kasztelan kam. z Ostroroga [ss. Sędziwoja]: 1444 ciż w dziale dóbr z Marcinem i Janem z Zajączkowa otrzymują wsie Strych, S. i cz. Dzierzązny oraz 200 grz. (PG 2, 14); 1446 tenże Stanisław otrzymuje od Małgorzaty ż. Andrzeja Słomowskiego jej pr. bliższości do części dziedzin Goraj, Strych, Dzierzązna, S. i Krobielewo (PZ 15, 211); [do ok. 1449/50 obaj bracia pozostawali w niedziale; po podziale dóbr, m. in. 1/2 Międzychodu wraz z wsiami, w tym z S., przypadła temuż Stanisławowi →Ostroróg, s. 495, 499 i przyp. 11]; 1456 tenże Stanisław daje Janowi Rogali z Kołodziejewa [w pow. nak.] 1/4 S., a w zamian otrzymuje Wszeradowo w pow. kcyn.; wspomn. Rogala sprzedaje Janowi Sobockiemu [z →Soboty, Nieczajny i Knyszyna] nabyte S. za 120 grz. (PG 5, 31-32); 1473 tenże Stanisław daje szl. Barbarze, wd. po Wawrzyńcu mieszcz. w Koźminku [k. Kalisza], a obecnie ż. Jakuba mieszcz. tamże, 4 ł. w S. oraz 200 grz., a w zamian otrzymuje jej części we wsiach Nakwasin, Osuchów i Smółki w pow. kal. (PG 9, 1).

1494, 1500 Jan z Ostroroga kaszt. pozn. (1494 także starosta gen. Wlkp.) [zm. 1501; syn Stanisława] daje swojej [drugiej] ż. Dorocie z Wrześni w dożywocie m. in. 1/2 m. Międzychód i wieś S. (MS 2 nr 429, 1420; PG 7, 36); 1502 wspomn. Dorota z Wrześni toczy proces z Władysławem [Wacławem], Stanisławem [swoimi pasierbami] i Achillesem [swoim synem] z Ostroroga o posiadanie m. in. Międzychodu z wsiami, w tym z S. (PZ 23, 47v).

1510 Wacław z Ostroroga w dziale dóbr ze swoim bratem Stanisławem [ss. Jana i jego pierwszej ż. Heleny c. ks. raciborskiego Wacława oraz Małg. Szamotulskiej] otrzymuje m. in. 1/2 m. Międzychód z wsiami, w tym z S. [→Ostroróg – dobra, p. 3A] (PG 14, 91v-92, dawniej s. 180-182); 1511 tenże zapisuje swojej ż. Urszuli [Potockiej] z Kutna po 700 fl. posagu i wiana na 1/2 Międzychodu oraz m. in. na S. [→Ostroróg – dobra, p. 3A] (PG 14, 139v, dawniej s. 277); 1518 tenże daje Piotrowi i Stefanowi z Bielejewa 1 ł. opust. w S. i 300 grz., a w zamian otrzymuje 1/2 Bielejewa w pow. pozn. (PG 15, 211); 1532 wspomn. Urszula wd. po tymże Wacławie [zm. 1527] daje swoim ss. Janowi, Jakubowi i Stanisławowi swoją oprawę zapisaną na 1/2 Międzychodu z przynależnymi wsiami, w tym na S., a ss. przenoszą 700 fl. jej posagu na m. Koźminek z wsiami (PG 16, 502v-503).

1540 w działach braci Jakuba i Stan. Ostrorogów [ss. Wacława] Stanisław otrzymuje m. in. 1/2 m. Międzychód z wsiami, w tym z S. (PG 17, 333); 1564/65 tenże [Stan.] Ostroróg kaszt. międz. posiada S. (LWK I/1, 169); 1577 Zofia [Tęczyńska wd.] po tymże Stanisławie [zm. 1568] płaci pobór →niżej.

1592 Jan Ostroróg [wda pozn., syn Stanisława] sprzedaje Janowi Opalińskiemu z Bnina m. Ostroróg wraz z wsiami, m. in. S. z folw. (PG 23, 822v).

1508 pobór z S. [formularz nie wypełniony] (ASK I 3, 20); 1563 pobór od 11 rybaków i 1 karczmy dor. (ASK I 5, 235v); 1577 pobór z S. Zofii [Tęczyńskiej] kasztelanowej międz. [wd. po Stan. Ostrorogu kaszt. międz.] (ASK I 5, 715v); 1580 pobór od 10 kwart roli os., 1 ł. soł., 7 zagr., 2 komor., 10 rybaków, 1 rzem. (ŹD 35).

1430 prac. Jan kmieć z S. toczy spór ze szl. Janem Herstopskim (PZ 11, 31); 1508 uczc. Małg. Skrzypczewa [mieszcz. prawdop. ze Skwierzyny] wraz ze swoim synem Bartłomiejem1Tak na k. 39v; w następnych zapiskach obok Małgorzaty występuje jej syn Jan ze wsi Chocim [obecnie Gościm k. Drezdenka, →Notecka Puszcza, p. E: Dodatek] pozywa witryków kościoła par. w Skwierzynie o barcie w borach nal. do S.; barcie te przypadły kościołowi na mocy testamentu zm. Małg. Żórawek [z Chocimia] ciotki powodów, a witrycy bez ich zgody mieli je sprzedać Janowi Hela kmieciowi z S.; Małg. Skrzypczewa ocenia stratę na 30 grz. (za barcie i pozyskiwany z nich przez 12 l. miód); sąd kościelny chce odesłać sprawę do sądu świeckiego, natomiast pełnomocnik powodów dowodzi, że jest to sprawa dot. testamentu i legatu [na rzecz Kościoła] i jako taka powinna być rozpatrywana przez sąd kościelny (ACC 86 k. 39v, 43, 45, 48v).

4. 1580 1 ł. soł. →p. 3.

1 Tak na k. 39v; w następnych zapiskach obok Małgorzaty występuje jej syn Jan.