(1299 ad Mogilnam — Mp. 1, 132; 1326 Mogilno — MV 1 s. 144; 1327 Mogylno — MV 1 s. 217; 1328 Mogylnow — MV 1 s. 306), 9 km na NE od Nowego Sącza.

1. 1326 n. par. własna (MV 1 s. 144; DLb. 2 s. 304; LR s. 282—3; WR k. 6v); 1326, 1341, 1346—52, 1354—5 dek. Sącz (MV 1 s. 144; 2 s. 188, 195, 204, 214, 224, 233, 242, 251, 267); 1373—4 dek. Siedliska (MV 9 s. 11, 31); 1529, 1596 dek. Bobowa (LR s. 282; WR k. 6v).

2. 1299 Gryfina księżna krak., pani sądec. Nadaje Janowi Bogatemu (Diviti) mieszcz. Kamienicy [Nowego Sącza] w zamian za usługi, jakie oddał jej i jej matce zm. Kindze i za działki ziemi przekazane klaryskom w Nowym Sączu 100 ł. frank. pod lokację na pr. niem. w lesie nad rz. Łubinką [prawy dopływ Dunajca], położonym z jednej strony między łanami m. Kamienicy, z drugiej Zabełcza, a z trzeciej przylegającym do dóbr książęcych Siedlec i rozciągającym się do M., włączając ten las do powyższej liczby łanów (Mp. 1, 132); 1586 sąd podkomorski postanawia, że rozgraniczenie Paszyna należącego do Nowego Sącza z → Koniuszową i M. należącymi do Wojciecha, Samuela, Remigiana i Katarzyny dzieci zm. Zygmunta Rożna nastąpi po osiągnięciu przez nich pełnoletniości (ZK 406 s. 350—2; 409 s. 98—102).

3. Własn. szlach. Pieniążków z Iwanowic i Krużlowej h. Odrowąż do końca XV w., a następnie Rożnów z Jastrzębiej. -3a. Sprawy własnościowe.

1383—94 Piotr z M., ojciec Mikołaja, dziad Jakuba i Prokopa (KK 2, 322; ZDM 1, 190; ZDK 1, 200); 1394 Mik. [Pieniążek] z → Iwanowic [par. własna] pozywa Piotrasza Pieniążka z Iwanowic o M., Koniuszową, Śmidlno [czyli Starą Wieś w par. Krużlowa], Posadową i o sprzedaż Kamyszowa [pow. wiśl.] (ZK 2 s. 156).

1424 z podziału dóbr ojczystych między br. Jakubem i Prokopem [Pieniążkami] z → Krużlowej Prokopowi przypada: → Krużlowa, Stara Wieś [par. Krużlowa], Posadowa, M., → Koniuszowa, → Łęka [par. M.], 70 grz. na sołectwie w Krużlowej, połowa pr. patr. prebendy w Krużlowej i połowa domu na Stradomiu (ZK 7 s. 418; też → Iwanowice p. 3).

1433 Prokop [Pieniążek] z → Krużlowej zapisuje na M. Franciszkowi s. Bony Junty z Jawczyc 250 grz., które podjął od niego z dóbr Ciężkowice, z tym zastrzeżeniem, że jeśli Helena ż. Prokopa nie będzie miała dzieci lub umrze bezdzietnie, wówczas Franciszek otrzyma ww. 250 grz., za które będzie zobowiązany wykupić → Łaszów (ZK 19 s. 136).

1437 Jan z Mokrska i Prokop Pieniążek z Krużlowej zamieniają się dobrami: Jan daje Prokopowi Złotniki i Kunice w zamian za Łaszów, Pamięcice i Pałecznicę. Prokop zobowiązuje się stawić w Proszowicach swą ż. Helenę, szwagra czyli szurzę Franciszka Juntę i [ich?] macochę Jadwigę, którzy ustąpią na rzecz Jana z ewentualnych praw, jakie mają na Łaszowie, Pamięcicach i Pałecznicy; Prokop zobowiązuje się wypłacić terminowo Janowi 150 grz. pod rygorem wwiązania go do wójtostwa w Jaśle; tenże Prokop gwarantuje Janowi, że uwolni go od pretensji Mikołaja z Boryszowic i jego braci z tytułu zapisanego na Łaszowie wiana. Jeśli tego nie dopełni da mu wwiązanie do M. (ZK 150 s. 29—31).

1447 Prokop Pieniążek z Krużlowej zapisuje Andrzejowi z Mokrska 250 grz. na M., które to pieniądze stanowią wiano Heleny ż. Prokopa, a zostały podniesione z dóbr Łaszów. Pieniądze te po śmierci Heleny mają trafi ć do rąk Andrzeja lub jego spadkobierców, a do czasu ich wypłacenia Andrzej będzie trzymał M. (ZK 146 s. 507).

1465 → Koniuszowa p. 3; 1467 Prokop Pieniążek z M. i Krużlowej skazany za niezapłacenie poborów wiardunkowego i łanowego (ZK 152 s. 127, 130; SP 2, 3875); → Krużlowa p. 3a; 1470 → Koniuszowa p. 3; 1470—80 M. własność Jana i Prokopa [Pieniążków]. We wsi jest folwark, karczma i łany kmiec. (DLb. 2 s. 304); 1472 → Koniuszowa p. 3.

1491 Jan, Mikołaj, Anna i Helena [Pieniążkowie, dzieci zm. Prokopa] z M. nie stawili się w sprawie wytoczonej ich zm. matce przez br. Stanisława, Jana, Adama i Marcina [Mokrskich] z Pałecznicy (ZCz. 5 s. 268); 1493 ww. bracia [Mokrscy] z Pałecznicy pozywają rodzeństwo Jana, Mikołaja, Annę i Helenę [Pieniążków] z M. dzieci zm. Prokopa o 250 grz. wiana zapisanych niegdyś na M. przez ich dziada [także] Prokopa Pieniążka dz. Krużlowej i M. po śmierci swej ż. Heleny, a babki pozwanych, zm. Andrzejowi Mokrskiemu (w zapisce błędnie Morskiemu). Pieniądze te następnie przypadły ż. Andrzeja, a matce powodów Magdalenie, po śmierci której, domagają się oni zwrotu tej kwoty. Pieniążkowie nie chcą wypłacić ww. pieniędzy ani wwiązać ich do M. (ZCz. 5 s. 295—6); Mik. i Prokop Pieniążkowie z Krużlowej zamieniają się dobrami z Zygmuntem Rożnem z Jastrzębiej, dając mu Posadową, M. i → Koniuszową za → Jastrzębię [par. własna] (ZCz. 5 s. 316—8)¹Transakcja w świetle zapisów o podziale dóbr między Pieniążkami z lat 1494 i 1495 nie doszła do skutku przed 1495 r. Może to jednak oznaczać, że zamiany dokonano przed formalnym podziałem.

1493—1511 Zygmunt Rożen z M., Koniuszowej, Posadowej, dzieci: Andrzej i Katarzyna 1º v. ż. Jakuba Strasza z Zakrzowa [pow. opocz.], 2º v. ż. Irzyka Szaszowskiego, ż. Anna c. Jana Wielopolskiego (ZCz. 5 s. 316—8; 7 s. 70, 116, 324—5; ZB 1 s. 152 — błędnie wszyte w księgę pod r. 1456; 4 s. 131—2, 221—2; Żychl. 15 s. 18).

1494—5 Mik. i Jan Pieniążkowie z → Krużlowej dzielą się dobrami: Mikołaj bierze m.in. M., → Koniuszową i Posadową. Jan winien w ciągu 8 lat wykupić z rąk Adama z Trzecierza → Koniuszową i połowę M. (ZCz. 7 s. 32; ZB 4 s. 19).

1498 Zygmunt Rożen z → Jastrzębiej zapisuje ż. Annie c. zm. Jana Wojnarowskiego po 150 grz. posagu i wiana na połowie swych dóbr w → Koniuszowej, M. i Posadowej (ZCz. 7 s. 70); 1502 Katarzyna c. Zygmunta Rożna z M. ż. Jakuba z Zakrzowa s. Mik. Strasza z Zakrzowa [i Białaczowa] sędziego ziemskiego krak. za zgodą ojca unieważnia zapis oprawy w księgach ziemskich opocz. i zapisuje dożywotnio temuż Mikołajowi pożytki i mieszkanie na swej oprawie w dobrach Miedzna Drewniana (Parva Myesdzwne) i Wola Radwańska [= Straszowa, pow. opocz.] (ZK 154 s. 59, 88); 1504 Zygmunt Rożen z M. pozywa Mik. Pieniążka z Krużlowej o 1000 fl. węg. poręki, ponieważ dokonał zapisu oprawy swej ż. Katarzynie c. Jana Wielopolskiego na dworze w Krużlowej (ZCz. 7 s. 200); 1507 Katarzyna c. Zygmunta Rożna z M. wd. po Jakubie Straszu z Zakrzowa kwituje ojca z pr. do dóbr rodzicielskich (ZCz. 7 s. 290); 1511 Zygmunt Rożen i jego c. Katarzyna ż. Irzyka Szaszowskiego (ZB 4 s. 221—2).

1513 Stan. Jeżowski dzierż. M. odstępuje Zofii ż. Jakuba Rożna c. Janusza Mstowskiego pr. do połowy wsi M., pozyskane w sumie 140 fl. od br. Niepodzielonych Jakuba i Andrzeja Rożnów (ZCz. 8 s. 151—2); 1514 Jakub Rożen dz. M. zastawia na rok za 400 fl. ż. Zofii c. Janusza z M. części dziedz. w M. i Koniuszowej (ZCz 8 s. 167—8); → Mstów, par. Góra Ś. Jana p. 3a.

-3c. 1470—80 w M. folw., łany kmiece i karczma (DLb. 2 s. 304); w M. 1530 pobór z 1 ł. (RP k. 42); 1536 pobór z 1 ł. i karczmy dziedzicznej (RP); 1563 pobór w M. z 4 ról i 1 karczmy dorocznej, dawniej z 1 ł. (RP s. 357—8).

5. 1326—7, 1350—1, 1354—5 par. oszacowana na 20 sk. (MV 1 s. 144, 217; 2 s. 346, 397, 429, 437); 1328 świętop. z M. 6 sk.; 1331 świętop. 9 sk.; 1335—6, 1345—52, 1354, 1373—4 świętop. 10 sk. (MV 1 s. 306, 321, 370, 395; 2 s. 188, 195, 204, 214, 224, 233, 242, 251, 267; 9 s. 11, 31).

1326—7 pleb. Bartłomiej (MV 1 s. 144, 217); 1396 kapelan Piotr z M. (ZK 2 s. 404); 1470—80 kościół drewniany Ś. Marcina. Dzies. snop. z łanów kmiec. w M. należy do bpów krak., a z folwarku i karczmy do miejscowych pleb., którzy pobierają też dzies. snop. z folwarku w Koniuszowej (DLb. 2 s. 304); 1529 pleb. pobiera dzies. snop. w M. od 2 kmieci i karczmarza wart. 2½ grz. 12 gr oraz meszne 30 ćw. żyta i tyleż owsa miary bobowskiej wart. 8½ grz. 12 gr, dzies. snop. z Łęki [Siedleckiej] wart. 30 gr i Koniuszowej od 2 kmieci 36 gr. Klerykatura 20 gr. Dochód pleb. 13 grz. i 14 gr. Dzies. z [łanów kmiec.] w M. wart. 6 grz. należy do bpów krak. (LR s. 44, 282—3).

Okręg parafialny. 1470—80 do par. należą M., Koniuszowa i Tyluszowa (DLb. 2 s. 304); 1529 do par. należą M., Łęka i Koniuszowa (LR s. 282—3); 1596 do par. należą M., Koniuszowa, Posadowa i Łęka (WR k. 6v).

7. A. Rutkowska-Płachcińska, Sądecczyzna w XIII i XIV wieku. Przemiany społeczne i gospodarcze, Wr. 1961, s. 62, 85, 133, 164, 166.

8. W kościele par. w M. z XVII w. chrzcielnica kamienna, renesansowa z 1540 r. i 3 płyty nagrobne Rożnów (KatZab. 1 s. 307).