BOROWNA

(1342 Borowna, Borowno, Borowa, 1515 Poborowna) 11 km na SE od Bochni, zw. dziś Borówna.

1. 1489 n., 1581 pow. szczyrz. (ŹD s. 56, 445); 1470-80 par. Lipnica [Murowana] (DLb. 2 s. 140); 1500 par. Wiśnicz (RP s. 258); 1529, 1597 par. Chronów (LR s. 274; WR k. 205).

2. 1342 B. lokowana w lesie B. k. m. Lipnica [Murowana] (AS 5, 3).

3A. Własn. król., następnie szlachecka. 1388 Staszko z Chronowa i jego br. Zbyszko, Filip i Gotard przeciw Jaszkowi, Mikołajowi i Klemensowi o sprzedane za 20 grz. cz. Chronowa, Łopusznej i B. (SP 8 uw. 95/65); 1399 Żegota z B. (SP 8, 8433); 1400 Małgorzata ż. Wojtka z Chronowa sprzedaje za 20 grz. Janowi z Chronowa całą cz. macierzystą swego dziedzictwa w Chronowie, Łopusznej i B. (ZCz. 1 s. 27); Świętosław z Chronowa sprzedaje za 60 grz. Marcinowi z Chronowa części swej ojcowizny w tychże wsiach (SP 8, 10 791); 1408 Marcisz z B. (KK 2, 504); 1409 Grzegorz z Chronowa sprzedaje za 40 grz. Hankowi z Chronowa części swego dziedzictwa w ww. wsiach z wszelkimi prawami, z wyjątkiem pr. kollacji kościoła w Chronowie (ZCz. 1 s. 221); Święszek z Chronowa sprzedaje za 30 grz. swemu br. Marciszowi dobra w B. oraz 1/2 ł. w Łopusznej i 3 niwy w → Chronowie (ZCz. 1 s. 222); 1412 Włostek z Chronowa sprzedaje za 20 grz. Szymkowi z Chronowa części w Chronowie, Łopusznej i B. wraz z pniami bartnymi. Jego ż. Świętochna i jej siostry zrzekają się tu wszelkich praw (SP 2, 1304); 1413 Zygmunt z Chronowa sprzedaje za 20 grz. br. Pełce z Chronowa całą cz. swej ojcowizny w ww. wsiach (ZCz. 2 s. 68); 1416 → Chronów; Piotr z Chronowa i jego ż. Dobrochna sprzedają za 30 grz. trzecią cz. dziedzictwa w ww. wsiach (ZCz. 2 s. 144); 1420 Piotr, Maciej i Stanek kmiecie z B. (ZCz. 2 s. 318, 334); 1423-30 Michał Boroweński z B.; 1430 Świętochna ż. Michała z B. (wg ind. WAP); 1437 Dominik z Chronowa sprzedaje za 12 grz. 2 niwy w B. Stan. Oszmanowi z Chronowa (ZCz. 3 s. 130); 1458 → Chronów; 1462 Małgorzata wd. po Grzegorzu z Chronowa całą rolę, czyli kmiecia zw. Czandey w B., którą miała w zastawie za 2 grz. od Rafała z B., zastawia Dobiesławowi [Kmicie] z Wiśnicza kaszt. wojnickiemu; Stanisław s. Olbięda z Chronowa sprzedaje za 5 fl. Klemensowi i Mik. Wojciechowiczom z Chronowa całą swoją rolę, czyli kmiecia w B. (ZCz. 4 s. 224); 1467→ Chronów; 1469 Małgorzata ż. Stanisława z Popowic sprzedaje za 30 grz. Maciejowi z Tabaszowej swe cz. w B. i Chronowie (ZCz. 4 s. 395); 1470-80 własn. król. [!]. Ł. kmiece, role sołt. (DLb. 2 s. 140); 1472 Maciej z Chronowa sprzedaje za 5 grz. Mik. Wojciechowiczowi z Chronowa kmiecia z rolą, położoną przy miedzy [roli] Głęborowicza (ZCz. 4 s. 479); 1489, 1490-4, 1496 pobór z 2 1/2 ł. (ŹD s. 445; RP s. 153, 167, 182, 196, 214, 86, 348); 1491 Maciej z B. (ZCz. 5 s. 264); 1493 Dobiesław z Chronowa ustępuje mieszczanom krak. Andrzejowi Kunczy i jego ż. Katarzynie kmiecia Mikołaja w B., którego trzymał w zastawie od Żegoty z Chronowa (ZCz. 5 s. 285); Anna ż. Macieja z B., 1498 wd. (ZCz. 5 s. 286; 7 s. 77); 1495 → Chronów; 1502 Marcin Kuncza krawiec z Krakowa zostaje uwolniony przez króla z powodu choroby od wyprawy wojennej, do której jest obow. z dóbr Chronów i B. (MS 3, 447); 1507 Andrzej Kuncza z Chronowa mieszcz. krak. gotów był zrobić zapis w aktach ziemskich na rzecz Andrzeja Gomolca z Chronowa, na łanie pola dworskiego w Chronowie i na kmieciu Włodku w B. (ZCz. 7 s. 261); tenże sprzedaje Andrzejowi Kaweckiemu z Kawca m. in. kmiecia Włodka w B. (ZCz. 7 s. 274); Andrzej Kuncza tenut. B. odstępuje za 15 grz. Andrzejowi z Kawca .kmiecia Korpyla i niwy w B., które miał w zastawie od Dobiesława z Chronowa (ZCz. 7 s. 275); 1529 7 zagrodników (LR s. 274).

3B. Własn. Kmitów z → Wiśnicza. 1441 Mikołaj z Wiśnicza kaszt. przem. i Małgorzata ż. Mościca z Koźmina Wielkiego [woj. kaliskie] dokonują po śmierci Jana Kmity podziału dóbr. Mikołajowi przypada zamek → Wiśnicz z przynależnymi wsiami, m. in. z B. (SP 2, 2898); 1462 → 3A; 1484 br. Piotr, Stan. i Andrzej Kmitowie z Wiśnicza [ss. Dobiesława] i Barbara c. zm. Stanisława [Kmity] z Dubiecka [ziemia przem.], ż. Stan. Derszniaka z Rokietnicy [ziemia przem.] dokonują po śmierci Kmity z Wiśnicza wwdy sand. podziału dóbr. Zamek → Wiśnicz z przynależnymi wsiami, m. in. z B., przypada ww.. braciom (SP 2, 4284); 1487 własn. Piotra Kmity z Wiśnicza star. spiskiego (MS 1, 1879); 1509 Stan. Kmita z Wiśnicza wwda ruski i jego bratanek Piotr, s. zm. Andrzeja dzielą dobra po zm. Piotrze z Wiśnicza wwdzie krak. Piotr otrzymuje → Wiśnicz z przynależnymi wsiami, m. in. z B. (MS 4, 9022); 1515 Piotr z Wiśnicza Sobieński star. przem. i jego br. Stanisław w wypadku dziedziczenia dóbr → Wiśnicz z przynależnościami, m. in. z B., zobowiązują się wypłacać corocznie 200 fl. pol. Natalii alias Nawojce c. zm. Andrzeja Sobieńskiego z Wiśnicza (MS 4, 2459); Zygmunt Stary zatwierdza testament Piotra Kmity z Wiśnicza star. sołeckiego, który zapisuje zamek → Wiśnicz z przynależnymi wsiami, m. in. z B., br. stryjecznym Piotrowi i Stanisławowi (AS 5, 68); Nawojka c. zm. Andrzeja Kmity, ż. Piotra Ligęzy z Bobrku zrzeka się dóbr → Wiśnicz z przynależnościami, m. in. z B., na rzecz swego br. stryjecznego Piotra Kmity star. przem. (AS 5, 70, 74); Zygmunt Stary zezwala Piotrowi z Wiśnicza star. przem. sprzedać za 1500 fl. z pr. odkupu 30 grz. czynszu Stanisławowi drowi pr. kanonicznego i Andrzejowi z Przedborza [pow. chęc.] altaryście kaplicy Jana Olbr. w katedrze krak. na swych dobrach dziedz., m. in. na B. (MS 4, 10 662); 1523 Piotr Kmita z Wiśnicza marszałek dworu, star. przem. i spiski zapisuje ż. Annie, c. Łukasza z Górki [woj. pozn.] kaszt. pozn. 5000 fl. pol. na dobrach → Wiśnicz z przynależnościami, m. in. na B. (M3 4, 4141; AS 5, 122); 1529 czynsz roczny 32 grz. zapisany na dobrach Piotra [Kmity] Sobieńskiego marszałka Królestwa, m. in. na B., należy do altarii Ś. Macieja w kaplicy Jana Olbr. w katedrze krak. (LR s. 342).

4. 1342 Kazimierz W. zezwala opatrz. Wojsławowi założyć wieś na surowym korzeniu w lesie zw. B., koło m. Lipnicy [Murowanej] na pr. średz. niem. Wieś otrzymuje imm. sąd., 20 l. wolnizny, po upływie której mieszkańcy będą dawać 9 sk. czynszu królowi. Do sołtysa należą 4 ł. wolne, trzeci den. z kar i szósty den. z czynszów. Sołtys jest obow. do wyprawy wojennej (AS 5, 3); 1470-80 sołectwo z rolami (DLb. 2 s. 140).

5. 1342 Kazimierz W. przy lokacji B. [→ p. 4] przeznacza 2 ł. na kościół pod wezw. Ś. Klemensa. Dzies. ze wsi ma należeć do bpa (AS 5, 3); 1470-80 dzies. pien. z ł. kmiecych bpowi, z ł. sołtysich plebanowi w Lipnicy [Murowanej] (DLb. 2 s. 140); 1529 45 gr dzies. pien. od kmieci bpowi, dzies. wart. 1 kopy gr od 7 zagr. plebanowi w Chronowie (LR s. 8, 274).