1398 or. Wanglino (Lek. 2 nr 2057), 1404 Wanglini (KoścZ 2, 64v), 1415 Wangliny (KoścZ 4, 44), 1465 Wągliny (KoścZ 15, 46v), 1466 Wanglyny (PG 7, 241av), 1467 Vagliny (PG 6, 241v), 1470 Waglyny (KoścZ 15, 457), 1513 Wanglyno (PG 14, 469), 1553 Vągliny (PWc. 1, 196v), 1580 Wenglinek [nazwa osady czy tylko młyna?] (ASK I 6, 220v; ŹD 68), osada, obecnie nie istnieje, leżała k. Choryni, Racotu (→Racat) i Gryżyny; Gryżyna 7,5 km na SE od Kościana.

1. 1445 n. pow. kośc. (PG 2, 125); 1530 n. par. Gryżyna (ASK I 3, 125v).

2. 1398-1583 młyn w W. →Wągliński albo Wągliny Młyn; 1404, 1415 zapowiedzi →p. 3.

1404-1793 bór, las Węgliński, Węgliny [między Racotem i Gryżyną]: 1404-15 las w [dziedzinie] W. →p. 3; 1470 bór Węgliński (Vøglynsky; KoścZ 15, 464); 1793 bór Węgliny (K 3, 363).

1513 fortalicjum w W. →Wągliński albo Wągliny Młyn (PG 14, 227).

3. Własn. szlach. w dobrach →Gryżyna. 1404 Jan Gryżyński, [syn Wojsława], zapowiada dziedziny W., Lubosz, Nielęgowo i Łękę [Wielką?, Małą?] wraz z pastwiskami, lasami i drogami (KoścZ 2, 64v).

1415 Borek Gryżyński, [syn Jana, brat Andrzeja], zapowiada pastwiska, drogi, gaje i lasy w [dziedzinach] W., Racat, Lubosz, Nielęgowo i Łęka Wielka (KoścZ 4, 44).

1445 Andrzej z Gryżyny, Gryżyński, Włoszakowski, [syn Jana, brat Borka oraz Wojc. Wojsława Włoszakowskiego czyli Gryżyńskiego]: 1445 tenże zapisuje ż. Annie, [c. Mościca ze Stęszewa kaszt. pozn.], po 400 grz. posagu i wiana na cz. dóbr należnej mu w działach braterskich, tj. na [częściach?] Gryżyny i in. wsiach, m.in. W. (PG 2, 125); 1466 tenże wspomn. jako zm. →niżej.

1466-70 Andrzej Gryżyński, Włoszakowski, syn Andrzeja, brat Jana i Mac. Mościca: 1466 tenże z braćmi Janem i Mac. Mościcem otrzymują w dziale dóbr od Małgorzaty, [swojej siostry stryj., c. Borka], m.in. W. z mł. wodnym (PG 7, 238); 1466 tenże wraz z braćmi Janem z Gryżyny i Mac. Mościcem z W. dzielą dobra po zm. ojcu Andrzeju oraz po stryju Wojc. Wojsławie Włoszakowskim; Mac. Mościc otrzymuje m.in. W. (PG 7, 241av); 1466 tenże z braćmi Janem i Mac. Mościcem oraz wspomn. Małgorzata, ż. Piotra z Opalenicy, dziedzice w Gryżynie, Włoszakowicach i W., fundują altarię w →Osiecznej (PG 7, 242a); 1467 tenże z bratem Janem otrzymują w dziale dóbr z bratem Mac. Mościcem m.in. cz. V. (PG 6, 241v); 1470 tenże z Gryżyny i m.in. z W. pozwany przez Tomisława Kluczewskiego o 3 grz. i 1 wiard. (KoścZ 15, 457).

1466-78 Jan z Gryżyny, Włoszakowic i W., syn Andrzeja, brat Andrzeja i Mac. Mościca: 1466-67 tenże →wyżej; 1478 tenże pozywa Barbarę Szczodrowską o najazd na dwór w Darnowie (KoścG 2, 50v).

1466-67 Mac. Mościc z Gryżyny, Włoszakowic, →Darnowa, →Racatu i W., syn Andrzeja, brat Jana i Andrzeja: 1466-67 tenże →wyżej: Andrzej; 1467 tenże zapisuje ż. Annie po 200 grz. posagu i wiana na swoich dobrach W., Darnowo i Racat (PG 7, 246).

1493-1513 Andrzej Gryżyński z Gryżyny i W. [syn Jana]: 1493 tenże daje Marcinowi Gołutowskiemu [z Gołutowa, pow. pyzdr., obecnie Gułtowy] wsie Racat i W., a w zamian otrzymuje 1/3 Piotrowa [k. Czempinia] i 500 grz. (PG 11, 7); 1513 tenże sprzedaje Janowi Domaradzkiemu m.in. mł. wodny w W. na rz. Obrze, →Wągliński albo Wągliny Młyn (PG 14 k. 227, 235v, 452, 469).

1513 wizytacja Gryżyny [zapewne z powodu ciążącej na cz. Gryżyny dzies. stołu bpiego]: nowo zbudowany mł. na rz. Obrze o 2 kołach daje 3 miary [panu], czwarta pozostaje dla młynarza; z powodu zniszczeń przez żołnierzy zaciężnych mieszkańcy zwolnieni są od czynszu i robocizny na folw. [na rzecz właściciela wsi] (CP 111, 40).

1553-54 Benedykt Staręski [ze Starężyna, pow. kcyn.] posiadacz Gryżyny i jego ż. Dobrochna (Dobroszka), [c. Jana Stana i Anny Gostyńskiej, wnuczki Mac. Gostyńskiego i Kat. Czarnkowskiej], pozwani przez Jana, Mikołaja i Krzysztofa Gostyńskich [ss. Jana Gostyńskiego, bratanków Macieja] m.in. o mł. W. →Wągliński albo Wągliny Młyn (PWc. 1, 196v; PG 98 k. 375v-377v, 754v).

1563-80 pobór ze wsi W. →Wągliński albo Wągliny Młyn; 1581 pobór z Węglinka [nazwa wsi czy mł.?]: od 1 mł. walnika o 2 kołach (ASK I 6, 494); 1583 pobór z Weglinei [nazwa wsi czy młyna?]: od 1 mł. walnika o 2 kołach (ASK I 6, 546v).

1398-1420 młynarze →Wągliński albo Wągliny Młyn.

6. 1517 prac. Jan Pierzynka [możliwy odczyt: Pieczynka] z W. [młynarz?] pozwany przez Michała [Grunowskiego] plebana i witryków z Goniębic o dokończenie przerwanego przez niego remontu dzwonnicy i cz. kościoła w Goniębicach, przez co parafia poniosła szkodę 3 grz.; pozwany zeznaje, że witrycy go z tej pracy zwolnili i mieli wziąć in. pracownika, którego on im wskazał; Pierzynka dał też witrykom z Goniębic 1 wiard. [z powodu odstąpienia od tej pracy?] (ACC 92, 338v).

Uwaga: Osada i mł. nie zostały zaznaczone na mapach Perthéesa, Gillyʼego, Gaula i UMTB 1826 ark. 2198.