WIERZBICA PAŃSKA

1Nie wszystkie, być może, wzmianki dotyczące dwóch haseł – W.P. i Wierzbica Szlachecka zostały prawidłowo zidentyfikowane (1388 Virzbicza, Wyrzbycza, Wyrzbicze, Magna Wyrzbicza, Vyerzbicza Romaszki) nad rz. Dzierzążnicą, 14 km na W od Płońska.

1. 1388 n. distr. płoc. (MK 5, 50); 1578 pow. płoń., par. Skołatowo (ŹD 97).

2. 1461 → p. 3; 1487 struga oddzielająca dobra Dzierzążnia od dóbr W. łączy się ze strumieniem, który płynie od Wierzbicy Szlacheckiej i oddziela dobra W. od Błomina (PZR 2, 134); 1595 zagon w Karwowie od granic Karwowa do drogi idącej do W.; inny zagon od tejże drogi do strumienia (PG 98, 112v); 1596 pole pod W. do granic Wierzbicy [Szlacheckiej] (PG 98, 768).

3. Włas. szlach. 1388 → p. 4; 1438 Jan zw. Szarukan dz. z W. bierze w zastaw od Piotra z Cieszewa 2 cz. ojcowizny w Cieszewie i Druchowie w 30 kopach gr posp. na 2 lata (MK 336, 75v-76); 1441 dziedzice z Głazewa (z. wysz.) sprzedają Dziersławowi zw. Kosma z W. swoje części w Głazewie i w Pętkach2Pętki – miejscowość dziś nie znana, niegdyś w z. wysz; ks. Bolesław IV określa wysokość czynszu na nabyte części na 12 gr (MK 3, 260); 1444 Piotr z W. sprzedaje Wielatowo (MK 341, 156v); 1445 Jan zw. Szarukan z W. starosta płoc. zabezpiecza żonie Helenie 75 kóp gr w półgr. na połowie swego dziedzictwa, przypadłego z podziału między nim a braćmi, tytułem wiana (MK 336, 56v); 1448 Mikołaj Szarukan z V. ustanawia synów Jana i Jakuba zastępcami w swoich sprawach (Ep. 5, 18); 1449 prac. Wojciech z V. młynarz kupuje od opata czerwińskiego młyn w Skołatowie za 17 kóp gr, za który ma płacić 100 gr rocznie jako czynsz (Cim. 71, 13-14); 1452 Jakub Szarukan z W. zabezpiecza żonie Małgorzacie 80 kóp gr na połowie swych dóbr tytułem wiana (MK 337, 98); 1454 Mikołaj Szarukan z W. zastawia ur. Andrzejowi z Borzewa staroście płoń. folwark książęcy w Rębiszewie (MK 5, 64v); 1461 Szarukan z W. sprzedaje Mikołajowi z Sobanic 1 wł. w W. z łąkami, od drogi wierzbickiej do drogi dzierząskiej, i cz. młyna (MK 5, 81); 1463 Katarzyna c. zm. Mikołaja z M.W. darowuje synowcom Mikołajowi i Barbarze, dzieciom zm. Szarukana z M.W., wszystkie dobra dziedziczne w zamian za dożywocie (MK 337, 8); 1474 opat czerw. zatwierdza kupno młyna w Skołatowie przez prac. Mateusza z Kondrajca od prac. Wojciecha z W. za 20 kóp gr; czynsz roczny ma wynosić100 gr. (Cim. 71, 11-12); 1475 Jakub z Sarnowa i Marcin z W., spokrewnieni z Piotrem Falęckim, h. Prus; babka ich ojczysta, siostra ojca, była h. Ślepowron (RTH VI nr 22) 1486 Mikołaj z V. zamienia z ur. Bogusławem Murawskim z Rumoki pkom. płoc. całą swą własność w V., z siedliskiem, domami, zabudowaniami, młynami, z wyjątkiem 1 wł. roli należącej do Nikiela z cz. młyna, na 1 wł. roli w Rumoce z dopłatą 630 kóp gr w półgr. przez Bogusława (MK 6, 180v); 1489 Stan. Szarukan pleban w Dłutowie, Jan i Piotr, synowie zm. Andrzeja, dziedzice z Błomina, sprzedają Maciejowi z Gumowa s. zm. kasztelana wis. dobra Błomino [Gumowskie], Okrzeszyn i łąkę zw. Pradlna w V. (MK 6, 225); 1521 Prokop Rumocki z W. zawiera ugodę z opatem czerw. w sprawie granic między W. a Skołatowem (Cim. 71, 213-216); 1531 W.R.: 11 1/2 wł. os., młyn o 2 kołach (płaci od 1 koła, drugie popsute) (RP 41, 114v).

4. 1388 ks. Siemowit IV nadaje Mikołajowi Szarukanowi i Piotrowi, braciom, dziedzicom z V. pr. lokowania wsi V. na pr. niem., z czynszem po 8 gr pras. (MK 5, 50-50v, 58); 1474 Nikiel z Sobanic otrzymuje potwierdzenie pr. niem. nadanego w 1388 na swoją cz. w W. (MK 5, 50-50v).

5. 1475 Piotr Petrykoza pleban w Skołatowie zawiera ugodę z Janem z M.W. w sprawie dzies., którą rzeczony Jan ma zapłacić plebanowi (Ep. 10, 68).

1 Nie wszystkie, być może, wzmianki dotyczące dwóch haseł – W.P. i Wierzbica Szlachecka zostały prawidłowo zidentyfikowane.

2 Pętki – miejscowość dziś nie znana, niegdyś w z. wysz.