(1426 Brodnicza) m., obecnie część wsi Brodnica, 10 km na NW od Śremu.

1. 1435 pow. kośc. (PG 1, 77v); [par. Brodnica wieś].

2. Granice m. i wsi B. → Brodnica wieś p. 2 [termin „miasto” występuje tylko w rozgraniczeniu z 1582 r.].

3. Własn. szlach. 1435-89 m. B. wymieniane w transakcjach dot. → Brodnicy wsi; 1458 m. B. ma dostarczyć 1 pieszego na wyprawę do Malborka (CMP 129); 1464-65 m. B. płaci podatek cyza: raty 7-13 wynoszą łącznie 127 gr (Cyza 547-549); 1507 B. płaci od ról [wzmianka w rejestrze szosu]¹Por. → Brodnica wieś; rejestry poborowe wykazują w B. nieznaczną liczbę rzemieślników: 1563: 1 i 5 rzem., 1566 i 1581: 3 rzem. oraz w 1581 nie spotykany na ogół we wsiach podatek od 3 beczek śledzi i 3 beczek soli (ASK I 4 k. 141v, 238v; ŹD 59) (ASK I 5, 2); 1562 dziedzice m. B. → Brodnica wieś.

6. 1426 Nikel mieszcz. w B. w sporze z Maciejem z Wronowa [i B.] (WR 3 nr 1175).

Uwaga: Już w 1418 r. w B. mieszkał Jakub [kupiec?, a więc mieszczanin?], który pozwał opata z Lubinia o należne mu 7 wiard. za sprzedaną sól (WR 3 nr 690).

Z planu B. z 1852 r. wynika, że osada ta składała się jeszcze w XIX w. z 2 członów (każdy z nich był ulicówką) ustawionych do siebie prostopadle; wyloty tych ulic prowadziły na E i S. Do zabudowań wiejskich przylegały: od W zabudowania folwarczne i dworskie, a od E, w kącie utworzonym przez obie ulicówki, folwark plebański. Przypuszczać można, że jedna z tych ulicówek stanowiła ślad po piętnastowiecznym mieście (Katalog planów miast i wsi wielkopolskich, oprac. K. Górska-Gołaska, z II, Warszawa 1968, nr 1114, ryc. 4).