ŚWIECIE

nad Osą (1391 Swecze, Swecz, 1404 i 1438 Polnische Swecze, Swyecze, Swiecze) 12,5 km na NE od Radzynia Chełmińskiego.

1. 1391 folw., komt. radz. (GA 561, 583); od 1404 również wieś (Fr. 1, 322); 1512 okr. radz. (MS 4/2, nr 10 252); 1570 pow. chełm., stwo radz., par. Linowo Król. (Bi. 34, 84).

2. 1404 granice wsi S.: od mostu lisnowskiego wzdłuż wsi Słup, Rychnowo i Nowy Młyn (Fr. 1, 322).

3. 1391-1449 folw., własn. Zak.; 1438 inwentarz folw.: 29 koni pociągowych, 1 tarpan, 7 cieląt rocznych, 60 szt. bydła, 14 źrebiąt, 5 połci mięsa, 50 świń starych, 21 świń półrocznych, 8 tuczników, 1 świnia zasolona, 7 kóp serów, 29 korców owsa, 428 owiec, 1 ćw. masła, 2 pługi z oporządzeniem1Inwentarz z r. 1438 podany przykładowo (GA 561, 564, 568, 571, 575, 577, 579, 582-3); 1438 wieś ma 46 ł. chł., z tego 20 ł. os., dają razem 10 grz. czynszu, 2 karczmy po 2 grz., mł. w S. daje 5 łasztów żyta czynszu; w folw. pracują 2 pługi (GZ 99); 1570 własn. król., wieś i folw., wieś ma 44 ł., mł. o 3 kołach, 4 zagr., 2 karczmy, rzemieślnicy, 8 zagr. dworskich (ŹD 17).

4. 1404 w. m. Konrad v. Jungingen nadaje mieszkańcom wsi P. S. 50 ł. na pr. chełm., w tym 2 1/2 ł. i 3 morgi lasu oraz pastwisko i pr. używania drzewa z lasu Zak. dla naprawy mostu na Małej Osie (Lutrynie); 4 ł. są dziedz., własn. Andrz. Grimmera, 46 ł. ma dawać czynsz po 1/2 grz. i 2 kury z łanu; sołtys ma 1/3 opłat z sądownictwa i pr. łowienia ryb w stawie młyńskim (Fr. 1, 322-3); 1512 przyw. dany Janowi Bystremu na mł. w S. wybudowany przez Jana Dąbrowskiego wdę chełm. (MS 4/2, nr 10 252).

6. 1414 szkody woj., wieś o 50 ł. spalona, 26 ł. opust., straty chł. 2000 grz., w kościele zrabowany dzwon, kielich, brewiarz, strat na 30 grz.; 20 ludzi zabitych lub zabranych, spalony folw., ze zbożem i mł. o 2 kołach (Br. 147, 149).

7. Br. 110.

8. Grodzisko wyżynne nad Lutryną przy ujściu do Osy, wał, fosa (Łęga 540); wieloczłonowe podgrodzie (Błachnio 197-8; Ziel. 27).

1 Inwentarz z r. 1438 podany przykładowo.