KOMOROWO

1386 or. Komorowo (Lek. 1 nr 7), nad Jez. Bytyńskim, 11 km na SSW od Szamotuł.

1. 1434 n. pow. pozn. (PG 1, 1); 1508 n. par. Kaźmierz (ASK I 3, 8v).

2. 1404 zapowiedź dziedziny C. w swoich granicach w stosunku do wszystkich sąsiadów (KP nr 1895).

1450 gródek (fortalicium, PG 4, 80).

3. Własn. szlach. 1386-1405 Iwan z K., Komorowski (Lek. 1 nr 7; KP nr 1768): 1386 tenże toczy proces z Niemierzą z Żydowa, któremu najechał dziedzinę Żydowo, spalił gaj i wyrządził inne szkody; Iwan nie stajetia terminach i ma Niemierzy zapłacić [za szkody] 100 grz. (Lek. 1 nr 8); 1404 tenże zapowiada (arastavit!) swą dziedzinę C. (KP nr 1895); 1405 tenże oraz Winc. Trzcieliński, obaj h. Poturgi1K 7, 345-346 oraz KR 6, 109 zalicza Iwana do rodu Poturgów czyli Jeleni [jako wujowie] świadczą przy wywodzie szlachectwa Macieja z Jarosławca i jego braci Szymona i Mikołaja (MHP nr 70; KP nr 2481).

1423-35 Zachariasz z C. (MHP s. 339-341; CP 378, 28; CP 381 nr 83; PZ 12 k. 186, 205v, 207v): 1405 n. z Piaskowa, 1422 n. z → Ćmachowa, 1426 n. z → Biezdrowa [zaufany wdy pozn. Sędziwoja z Ostroroga]; 1419-26 burgr. w Kościanie, 1430-40 wicewojewoda w Poznaniu (GUrz. C 735, 952): 1423 tenże toczy proces o koma z Wincentym ze wsi Olsze [k. Śremu] (WR 3 nr 991); 1423 tenże Piotrowi Słapowi z [Dąbrowy i] Dąbrówki [k. Poznania, par. Skórzewo] ma zapłacić 5 grz. gr pras. i 3 grz. monety obiegowej (PZ 7, 77); 1426 tenże toczy proces z Wierzbiętą z Rozbitka o zagrodnika (PZ 9, 4v); 1426 na tegoż rzecz Stan. Rogaliński zeznaje 30 grz. szer. gr długu z tytułu poręczenia, ma nadto zapłacić po 3 grz. kary sądowi i powodowi, zaś Zachariasz na najbliższych roczkach ma zaprzysiąc, że poniósł szkody w wysokości 30 grz. (WR 3 nr 1170); 1426 tenże toczy proces z [Wierzbiętą] Rozbickim, który dowodzi, że nie przyrzekał Zachariaszowi co roku na Łężcach Małych2Łężce Małe, w par. Chrzypsko [obecnie Łężeczki, k. Sierakowa] należały podówczas do uposażenia kościoła par. w Biezdrowie [k. Sierakowa] „wyprawić od plebana 20 ćw. owsa” (WR 3 nr 1237); 1434 → niżej.

1434-50 Dobrogost z Szamotuł, podkom. kał., potem kaszt. pozn., [zm. 1464/65, s. Sędziwoja Świdwy, wdy pozn.]: 1434 tenże kupuje K. od Zachariasza Piaskowskiego [z K.] za 1000 grz. (PG 1, 1); 1445 tenże sprzedaje swym wnukom, [dzieciom Jana], Janowi [Starszemu] i Janowi [Młodszemu] zwanym Świdwa, ich siostrom przyrodnim [?, córkom Zofii Świdwa] Elżbiecie i Beacie, m. → Kaźmierz z wsiami, m. in. C, [w zamian?] za ich dobra macierzyste, za 2000 grz, z zastrz. pr. wykupu (PG 2, 87); 1450 tenże sprzedaje tymże m. → Kaźmierz z wsiami, m. in. K. z gródkiem (fortalicium), za 400 grz., z zastrz. pr. wykupu (PG 4, 80).

1469 Jan Świdwa Starszy z Szamotuł [s. Jana, wnuk Dobrogosta] pozwany ze swej cz. m. Szamotuły i połówek dziedzin, m. in. C, przez Jana s. zm. Winc. Sierakowskiego o 100 grz. półgr, które zapisał Wincentemu (PZ 18, 182v).

1502 Wincenty Świdwa z Szamotuł [s. Jana Starszego] na swej 1/2 m. Szamotuły, na 1/2 wsi Brodziszewo, na m. Kaźmierz i wsiach Pietrsko [obecnie Piersko], C. i Gorszewice, sprzedaje kolegium wikariuszy kat. pozn. 12 grz., 3 wiard. i 4 gr czynszu rocznego za 161 grz., z zastrz. pr. wykupu (PG 12, 188).

1512 1/2 m. Szamotuły, młyn w m. Kaźmierz, połowy wsi, m. in. 1/2 K. uwolnione od czynszu 16 grz. na rzecz wikariuszy kat. pozn. (CP 14, 640); 1526 wspomn. dobra uwolnione od czynszu na rzecz wikariuszy kat. pozn. (CP 14, 643; CP 24, 28).

1577 płatnik poboru Jan Świdwa [s. Jana, wnuk Wincentego] (ASK I 5, 682).

1580 płatnik poboru Jan Prusimski (ŹD 16).

1508-1580: 1508 pobór: 7 ł., karczma opust. (ASK I 3, 8v); 1510 pobór: 6 ł. (ASK I 3, 225v); 1510 7 ł. os., 7 ł. opust. (LBP 86); 1563 pobór: 8 ł., sołtys z 1 ł., karczma dor. (ASK I 5, 222v); 1580 pobór: 9 ł., sołtys z 1 ł. (ŹD 16).

4.1563, 1580 sołtys płaci pobór z 1 ł. (ASK I 5, 222v; ŹD 16).

5.1423 kop. 1488-92 dla prebendy zw. „Gorzyszewice”3Nazwę tej prebendy od wsi Gorszewice, która oddawała kanonikowi dziesięcinę (LBP s. 45-46, 86) w kat. pozn. dziesięcina snop. z C, lecz kan. Janusz [Szołowski, ze wsi Wszołów w pow. kal.] nie znajej wartości, ani też nigdy jej nie pobierał, ponieważ role [w C, niegdyś uprawiane przez kmieci, obecnie] uprawia szlachta [to jest dziedzice C.] (LBP 46).

1510 dla plebana w Kaźmierzu dzies. wiard. po 6 gr z ł. [kmiecego] oraz meszne (LBP 86).

8. Na półwyspie4O stanowisku archeologicznym Komorowo 1 → Bytyń p. 8 Jez. Bytyńskiego (dawnej wyspie), w pobliżu Pólka znalezisko ułamków naczyń glinianych z okresu ok. 600-1250. Na brzegu jeziora, w pobliżu stodoły polnej znalezisko ułamków naczyń glinianych z okresu ok. 600-1250 lub później. Przy drodze do Półka, gdzie odchodzi droga do Sokolnik Wielkich, od drogi do Pólka na S., cmentarzysko szkieletowe z okresu ok. 950-1100? (Kowalenko 235-236, 258-259; Hensel 3, 97-101).

1 K 7, 345-346 oraz KR 6, 109 zalicza Iwana do rodu Poturgów czyli Jeleni.

2 Łężce Małe, w par. Chrzypsko [obecnie Łężeczki, k. Sierakowa] należały podówczas do uposażenia kościoła par. w Biezdrowie [k. Sierakowa].

3 Nazwę tej prebendy od wsi Gorszewice, która oddawała kanonikowi dziesięcinę (LBP s. 45-46, 86).

4 O stanowisku archeologicznym Komorowo 1 → Bytyń p. 8.