ŁĘŻCE

1394 or. Lanczecz (Lek. 1 nr 1720), 1398 Løzce (Lek. 1 nr 2734), 1398 Lanszcze (WR 1 nr 364), 1403 Lanszecz (KP nr 1632), 1408 Lanscze (PZ 3, 66), 1434 Lascze (PZ 12, 112v), 1435 Ląscze (PZ 13, 11v), 1436 Lascze Maior (PZ13, 151v), 1443 Magna Lazecz (PZ 14, 182), 1447 Maior Lanscza (PZ 16, 31v), 1466 Laszcze (PG 6, 220), 1483 Maior Lanszcze (ACC 61, 7v), 1510 Laschcze (LBP 174), 1563 Lanscze Maius (ASK I 5, 226), 1564 Maius Leszicze (IBP 307), 1580 Łęszcze Minus [sic!; recte: Ł. Maius] (ŹD 20), 9 km na SE od Sierakowa.

1. 1466 n. pow. pozn. (PG 6, 220); 1408, 1429, 1451 n. par. własna (SzPozn. 211 bez podania źródła; ACC 38, 28v).

2. 1434-35 Sędziwój Myliński z Mylina toczy spory z Janemi Bodzętą z Lutomia o gran.: 1434 wsi L. z Lutomiem i Rokszynem [wieś zaginiona] i 1435 wsi L. z Rokszynem i Lutomiem Małym (PZ 12, 112v; RZ 13, 11v).

1482, 1535, 1508-80 mł. wodny w M.L. → p. 3.

1448 sąd polubowny ma rozstrzygnąć spór o gran. wsi L.M. Wyszka i Andrzeja braci z Mylina, Lutomie Małe Bodzęty i Jana z Lutomia oraz Mościejewo Niemierzy z Lubosza (PZ 16, 222)

1559 wzm. 1560 na gran. wsi L. Pielgrzyma Kurskiego i wsi Rokszyno Winc. Lutomskiego zniszczono 18 kopców gran. (PZ 33, 518v).

3. 1386-87 Bogiel [z L.]: 1386 tenże w sporze z Dobiesławem [Kwileckim]; śwd. zeznający na rzecz Bogla zamiast 150 [grz.?] wymienia 300 [grz.?], na co in. śwd. odmawia zeznań i opuszcza sąd (Lek. 1 nr 31); 1387 tenże płaci karę (Lek. 1 nr 271).

1388-1403 Mik. Boglewicz, s. Bogla: 1388 tenże przegrywa proces o 20 grz. z Żydem Ostroszem [z Poznania] (Lek. 1 nr 864); 1391 tenże w sporze z Filipem z → Jardanowic o 14 grz. (Lek. 1 nr 896); 1394 tenże w sporze ze Szczepanem (Stephanus) z Ninina o 7 grz. i lichwę wg zeznania Żyda [którego?] (Lek. 1 nr 1714); 1394 tenże z matką (→ niżej) odpiera roszczenia [Ochny] Księskiej do 16 grz., które ona winna była Danielowi Żydowi [z Poznania] (Lek. 1 nr 1720); 1397 tenże [ma prawdop. zapłacić 12 grz. za Ochnę wd. po Wincentym Księskim z Kobylopola]; Daniel Żyd z Poznania wygrywa proces z tąże panią Księską o 24 grz. [długu] wraz z lichwą i otrzymuje 2 [stare?] dok. (każdy z nich opiewa na 12 grz.), jeden Boglewicza, a drugi [zm.] męża Ochny (Lek. 1 nr 2446); 1403 tenże w sporze z Żydem Abramem [z Poznania] (KP 1 nr 1632).

1394-1408 Boguszka (Boguchna) Boglewa Łęska wd. po Boglu: 1394 → wyżej; 1394-98 taż w sporze z Dobiesławem Kwileckim: 1394 ciż sięgają po wstecz [odwołują się do sędziego, który wydał poprzedni wyrok], a sąd polubowny nie może ich pogodzić, 1398 świadkowie Boguszki nie chcą zeznawać w jej sprawie, a ona dowodzi, że Dobiesław ją zgwałcił (Lek. 1 nr 1828, 1944, 1978, 2734; WR 1 nr 364); 1408 taż w sporach o kobyły: z Piotrem i Wojciechem z Tarnowa [którego?] oraz z dziećmi Mikołaja [swego syna?], którym dowodzi, że nie ma już ani jednej kobyły z tych, które kupił [ich ojciec] (PZ 3, 66; WR 1 nr 660).

1434-35 Sędziwój Myliński z Mylina posiada L. → p. 2.

1436-48 Andrzej i 1442-48 Wyszek (Wisław) Mylińscy z L.M. [ss. Sędziwoja]: 1436 tenże Andrzej w sporze z Maciejem pleb. z Chrzypska (PZ 13 k. 151v, 176); 1442 Helena ż. Wyszka z L. w sporze z tymże plebanem (PZ 14, 168v); 1443 tenże Wyszek w sporze z tymże pleb. (PZ 14, 182); 1447 tenże Wyszek w sporze z Anną wd. po Mikołaju z Mylina (PZ 16 k. 31v, 60); 1447 ciż Andrzej i Wyszek z L. w sporze z Niemierzą z Lubosza (PZ 16, 38v); 1448 ciż → p. 2.

1463 Sędziwój Myliński [s. Andrzeja] oraz Jan [starszy?] z L. i Małgorzata uznają darowiznę Wyszka [s. Sędziwoja starszego] 50 grz. ze wsi Kąpiel i Szyszłowo [obie wsie w pow. gnieźn.] dla kl. cyst. w Lądzie [pow. kon.] i zobowiązują się do płacenia temuż kl. 4 grz. czynszu rocznego (Hock. III 439).

1463-72 Jan starszy z L.: 1463 tenże → wyżej; 1472 bracia Jan starszy i Jan młodszy dziedzice w L. [ss. Wyszka Mylińskiego] otrzymują w działach od braci Sędziwoja z Mylina i Jana pleb. w Kaźmierzu połowy wsi Kąpiel, Izdebno, Szyszłowo i Przecław [wszystkie wsie k. Kleczewa] w pow. gnieźn.1Te 4 wsie w pow. gnieźn. przeszły na Mylińskich prawdop. po Przybyslawie ż. Wyszka Mylińskiego s. Sędziwoja (Hock. III nr 439) i całą wieś L. oraz, dopłatę 160 grz. (PG 8, 146v).

1466-82 Jan Łężecki z L. zw. Janem młodszym2Po sprzedaży Ł. w 1482 Jan młodszy oraz jego bratanek Wyszek osiedli we wsiach Izdebno, Kąpiel, Przecław i Szyszłowo k. Kleczewa w pow. gnieźn. i nadal używali nazwiska „Łężecki”. W 1504 podzielili się: Jan wziął Przecław i Kąpiel, a Wyszek Izdebno i Szyszłowo. Jan był wicewojewodą w Gnieźnie (1481-92), w Kaliszu (1485-92) i w Pyzdrach (1491) oraz burgr. w Kaliszu (1493-98; GUrz.C 46, 148, 174, 595). Kat. Knyszyńska ż. Jana występuje do 1504, a w 1509 ż. Jana [tego samego, czy jego syna?] jest Katarzyna, wd. po Leonie Ludomskim. Wyszek, który w 1525 sprzedał Izdebno i Szyszłowo Marcinowi z Lubomyśla i nabył z zastrz. pr. odkupu 1/2 Zajączkowa w pow. pozn., miał w 1527 ż. Agnieszkę, a w 1532 zapisywał oprawę na Zajączkowie drugiej ż. Annie c. Mik. Wierzchaczewskiego (PG 7 k. 7, 15, 109v; PG 10 k. 45v, 98, 139v, 153, 177; PG 11, 9v; PG 12 k. 201, 208v, 241v, 243, 243v, 253, 253v, 272, 287; PG 13 k. 3, 79v; PG 14 k. 90, 91, 443; PG 15 k. 11, 14; PG 16 k. 83v, 175, 521v; CP 16, 638) [s. Wyszka Mylińskiego] (PG 8 k. 64v): 1466 tenże zapisuje ż. Katarzynie [c. Jana Sobockiego vel Knyszyńskiego z → Knyszyna] po 180 grz. posagu i wiana na L. (PG 6, 220); 1471 tenże oraz [bracia] Jan pleb. w Kaźmierzu i Sędziwój z Mylina sprzedają z zastrz. pr. odkupu 1/2 Mylina i 1/2 Radziszewa za 100 grz. Annie wd. po Mikołaju z Mylina (PG 8, 119); 1472 tenże bierze udział w działach majątkowych → wyżej; 1473 tenże [ponownie] bierze udział w działach majątkowych rodziny Mylińskich i wraz ze swymi bratankami Mikołajem, Piotrem i Wyszkiem [może ss. Jana starszego?] otrzymuje połowy wsi Izdebno, Szyszłowo, Przecław i Kąpiel w pow. gnieźn., a bracia Jan pleb. w Kaźmierzu i Sędziwój dziedzice Mylina otrzymują połowy wsi Mylin, Radziszewo [wieś zaginiona] i Kłodzisko (PG 7, 215v); 1476 tenże po dokonaniu podziału dóbr z bratankami Mikołajem, Piotrem i Wyszkiem3Nie znamy imienia ojca tych 3 braci; wd. po nim również bezimienna była zapewne później ż. jednego z Otuskich, gdyż w 1514 Wyszka nazwano bratem przyrodnim (z tej samej matki) Tomasza, Reginy i Elżbiety Otuskich (PG 15, 11) zapisuje tej samej ż. Katarzynie po 150 grz. posagu i wiana na wsiach Kąpiel, Przecław i Izdebno w pow. gnieźn. (PG 9, 64); 1478 wspomn. Wyszek i Mikołaj ss. Jana [starszego?] Łężeckiego w sporze z Mik. Strzeżmińskim (PZ 19, 173v); 1481 tenże Jan Łężecki sprzedaje Elżbiecie ż. Jana Przetockiego 1/2 L. za 200 grz. [z zastrz. pr. odkupu?] (PG 9, 132); 1482 tenże z bratankami Piotrem, Wyszkiem i Mikołajem sprzedaje L. Michałowi Konińskiemu [z Konina pod Lwówkiem] za 600 grz. (PG 9, 158v).

1469 wieś L. zalega z poborem (PG 57, 33).

1474 Kat. Łężecka [ż. Jana ?] wysyła na wyprawę wojenną pieszego [ze wsi L.?] (ExpBel. nr 676); 1476, 1478 Katarzyna c. Jana Knyszyńskiego, ż. Jana Łężeckiego → Knyszyn.

1476 Jakub Popowski z Popowa [k. Wronek, par. Biezdrowo] zapisuje ż. Katarzynie po 100 zł węg. posagu i wiana na 1/2 swych dóbr w Białczu oraz na połowie sum, jakie ma na L. (PG 9, 50v).

1482-93 Michał Koniński vel Łężecki: 1482 tenże → wyżej; 1482 tenże zapisuje ż. Dorocie po 300 grz. posagu i wiana na 1/2 M.L. i na całym mł. wodnym tamże (PG 9, 158v); 1485 tenże kupuje od Jana Rąbińskiego jego pr. do wsi Koninko nal. do Winc. Pniewskiego (PG 10, 21v); 1493 tenże zapisuje 1 grz. czynszu od sumy 12 grz. z M.L. dla Jana Dąbrowskiego z Dąbrowy4Prawdop. byt to s. Piotra Słapa z → Dąbrowy par. Skórzewo k. Poznania, p. 6, pleb. w Tarnowie [prawdob. w obecnym Tarnowie Podgórnym k. Poznania] i altarysty ołtarza Ś. Trójcy, NMP, Wszystkich ŚŚ. w kościele par. we Lwówku (ACC 70, 49); 1513 jego c. Małgorzata jest ż. Jana Grodzickiego z Grodziszczka [k. Buku] (PG 14, 470).

1497 Mik. „Lazeczski” [czy z Ł.?; może brat Michała, → Konin pod Lwówkiem, p. 3] zabiera na wyprawę wojenną swego domownika (familiaris) Andrzeja, a ponadto łucznika (sagittarius), który ma reprezentować jego niedzielnych [współposiadaczy w L.?] (ExpBel. nr 332).

1509 Jarosław i Jerzy bracia z L. dają 1/2 L. Sędziwojowi Przetockiemu, a on w zamian daje im części w Przetocznie i Goraju5W nowych posiadłościach obaj bracia zachowali nazwisko „Łężecki”. Jarosław Łężecki zapisał oprawę ż. Elżbiecie c. zm. Wojc. Przetockiego na cz. Goraja i na całym sołectwie tamże. W 1545 wśród współwłaścicieli Przetoczna, Krobielewa i Goraja występują m. in. Jerzy Łężecki oraz jego bratankowie Franciszek i Joachim ss. zm. Jarosława Łężeckiego (PG 14, 470; PG 15, 492v; PG 87, 398v). Nie wiemy, jakie pokrewieństwo łączyło braci Jarosława i Jerzego oraz braci Marcina i Jana Łężeckich. występujących później w Piekarach (→ p. 3: r. 1510); jedni byli zapewne potomkami Michała Konińskiego vel Łężeckiego, drudzy to może ich bracia stryj., ss. Mikołaja? (→ p. 3: r. 1497) (PG 14, 214); 1511 Sędziwój Przetocki sprzedaje 1/2 wsi L. za 305 grz. Piotrowi Kurskiemu (PG 14, 266)

1510 Marcin i Jan bracia z L. sprzedają 1/2 L. z 1/2 mł. w L. za 300 grz. Piotrowi Kurskiemu i za 350 grz. kupują Piekary od Marcina pleb. w Granowie i Judasza vel Jugona z Piekar; żoną Jana Łężeckiego z Piekar jest Barbara c. zm. Szczepana Gnuszyńskiego (PG 14 k. 245, 246 – 4 zapiski).

1510 na wsi L. ciąży [czynsz] 2 grz. dla par. Pniewy (LBP 210).

1510-13 Piotr Kurski: 1510 tenże → wyżej; 1511 tenże → Międzyrzecz miasto, p. 3Ac; 1513 tenże zapisuje ż. Annie c. Tomasza Jezierskiego [z Jezior Wielkich w pow. pyzdr.] po 300 zł węg. posagu i wiana na 1/2 L. (PG 14, 431); 1514 tenże kupuje z zastrz. pr. odkupu od rady miejskiej w Poznaniu mł. Bogdanka w Poznaniu za 1000 zł (M Poznań D 368); 1518 Anna wd. po tymże Piotrze Kurskim, matka Jakuba, Dobrogosta i Pielgrzyma jest panią wienną na 1/2 L. (PG 15, 222v).

1535 Pielgrzym Kurski z matką Anną zapisuje ż. Agnieszce c. Winc. Ordzińskiego po 450 grz. posagu i wiana na 1/2 M.L. i na mł. wodnym tamże oraz na 1/3 z 1/2 wsi Biezdrowo i Zakrzewo, a także na mł. wodnym w Biezdrowie (PG 16, 756); 1535 tenże kupuje za 100 grz. cz. M.L. od swej bratanicy Urszuli Kurskiej c. zm. Jakuba (PG 16, 751v); 1559/60 tenże? Pielgrzym w L. → p. 2.

1508-80 areał: 1508 wiardunki wojenne z L.: 12 ł., karczma i mł. o 1 kole (ASK I 3, 11); 1509 pobór: 12 ł., karczma i mł. (ASK I 3, 48v); 1510 [formularz nie wypełniony] (LBP 174); 1563 pobór: 8 ł., karczma dor., mł. dor. o 1 kole (ASK I 5, 226): 1564 w M.L. 10 ł. (IBP 307); 1577 Marcin Kurski płatnik poboru (ASK I 5, 690v); 1580 tenże płaci pobór: 11 półł., 1/2 ł. karczmarskiego, 1/2 ł. młynarskiego, 4 zagr., 5 komor., 1 pasterz ma 10 owiec, mł. o 2 kołach (ŹD 20; ASK I 6, 115).

1447 Jan kmieć z M.L. w sporze ze Stanisławem dz. Pożarowa (PZ 16, 31v).

5. 1408 NN pleb. w L., śwd. wdowy Boguszki [Boglewej]; 1429 Piotr pleb. w L. (SzPozn. 211 bez podania źródła).

1451 Paweł pleb. w L. pozywa Andrzeja Słomowskiego o zaległy od 6 l. czynsz roczny z Zatomia w wysokości 1 grz. od sumy 12 grz.; czynsz ten wykupił niegdyś Sędziwój z Mylina i przeznaczył dla pleb. w L. (ACC 33, 28v); 1455 tenże Paweł pleb. w L. ma objąć opiekę nad kościołem par. w Biezdrowie do czasu rozstrzygnięcia tamże sporu o pr. patronatu (ACC 36, 16).

1475 Piotr Słomowski zapisuje kościołowi par. w L. 1 grz. czynszu rocznego z Głażewa z zastrz. pr. wykupu za 12 grz. (PG 9, 24); 1483 Bartłomiej witryk kościoła par. w L. pozywa Jana Zatomskiego oraz jego bratanków Andrzeja i Piotra ss. zm. Piotra Zatomskiego [zw. też Słomowskim], dziedziców w Głażewie, o zaległy czynsz z Głażewa (ACC 61, 7v); 1510 Piotr pleb. i witrycy z L. pozywają Andrzeja Głażewskiego o zaległy od 20 l. czynsz z Głażewa (ACC 87, 14v).

1510 par. L. [formularz nie wypełniony] (LBP 174).

1564 dzies. z 10 ł. w M.L. należy do uposażenia klucza pszcz. bpów pozn. (IBP 307).

1 Te 4 wsie w pow. gnieźn. przeszły na Mylińskich prawdop. po Przybyslawie ż. Wyszka Mylińskiego s. Sędziwoja (Hock. III nr 439).

2 Po sprzedaży Ł. w 1482 Jan młodszy oraz jego bratanek Wyszek osiedli we wsiach Izdebno, Kąpiel, Przecław i Szyszłowo k. Kleczewa w pow. gnieźn. i nadal używali nazwiska „Łężecki”. W 1504 podzielili się: Jan wziął Przecław i Kąpiel, a Wyszek Izdebno i Szyszłowo. Jan był wicewojewodą w Gnieźnie (1481-92), w Kaliszu (1485-92) i w Pyzdrach (1491) oraz burgr. w Kaliszu (1493-98; GUrz.C 46, 148, 174, 595). Kat. Knyszyńska ż. Jana występuje do 1504, a w 1509 ż. Jana [tego samego, czy jego syna?] jest Katarzyna, wd. po Leonie Ludomskim. Wyszek, który w 1525 sprzedał Izdebno i Szyszłowo Marcinowi z Lubomyśla i nabył z zastrz. pr. odkupu 1/2 Zajączkowa w pow. pozn., miał w 1527 ż. Agnieszkę, a w 1532 zapisywał oprawę na Zajączkowie drugiej ż. Annie c. Mik. Wierzchaczewskiego (PG 7 k. 7, 15, 109v; PG 10 k. 45v, 98, 139v, 153, 177; PG 11, 9v; PG 12 k. 201, 208v, 241v, 243, 243v, 253, 253v, 272, 287; PG 13 k. 3, 79v; PG 14 k. 90, 91, 443; PG 15 k. 11, 14; PG 16 k. 83v, 175, 521v; CP 16, 638).

3 Nie znamy imienia ojca tych 3 braci; wd. po nim również bezimienna była zapewne później ż. jednego z Otuskich, gdyż w 1514 Wyszka nazwano bratem przyrodnim (z tej samej matki) Tomasza, Reginy i Elżbiety Otuskich (PG 15, 11).

4 Prawdop. byt to s. Piotra Słapa z → Dąbrowy par. Skórzewo k. Poznania, p. 6.

5 W nowych posiadłościach obaj bracia zachowali nazwisko „Łężecki”. Jarosław Łężecki zapisał oprawę ż. Elżbiecie c. zm. Wojc. Przetockiego na cz. Goraja i na całym sołectwie tamże. W 1545 wśród współwłaścicieli Przetoczna, Krobielewa i Goraja występują m. in. Jerzy Łężecki oraz jego bratankowie Franciszek i Joachim ss. zm. Jarosława Łężeckiego (PG 14, 470; PG 15, 492v; PG 87, 398v). Nie wiemy, jakie pokrewieństwo łączyło braci Jarosława i Jerzego oraz braci Marcina i Jana Łężeckich. występujących później w Piekarach (→ p. 3: r. 1510); jedni byli zapewne potomkami Michała Konińskiego vel Łężeckiego, drudzy to może ich bracia stryj., ss. Mikołaja? (→ p. 3: r. 1497).