NIENAWISZCZ

1388 or. Nenaviscz (Lek. 1 nr 291), 1389 Naviscz (Lek. 1 nr 690), 1389 Nenauisscz (WR 1 nr 75), 1391 Nawiscze (WR 1 nr 260), 1394 Nenaviczsz (Lek. 1 nr 1749), 1401 Nawiscz, Nenawiscz (KP nr 495, 506), 1422 Nyenawyscz (WR 3 nr 954), 1464 Nawyscz (PG 7, 226), 1475 Nyenawisz (PZ 20, 26v), 1494 Nawyszcz (PG 7, 38v), 1500 Nyenawiszcz (PG 12, 76v), 1508 Nyenawysch (ASK I 3, 19v), 1510 Nyenawyschcz (LBP 95), 1519 Nienawiscz (PG 15, 287v), 7 km na S od Rogoźna.

1. 1464 n. pow. pozn. (PG 7, 226); 1508 n. par. Słoniowo (ASK I 3, 19v).

2. 1464 jez. w N. → p. 3; 1469 małe jezioro1Na MTop. 1950 w okolicach N. widoczne są dwa połączone ze sobą ciekiem wodnym jeziora: większe – to Jez. Nienawiskie, mniejsze na mapie nie ma nazwy, dwór i folw. w N. → p. 3: bracia Słomowscy; 1510 w N. jezioro duże i małe (lacus maior i minor) [→ przyp. 1] oraz folw. opust. (LBP 95); 1570 w N. staw rybny zw. Wilczykierz; droga z N. do Boguniewa (PZ 36, 102); 1617 w podziale dóbr między braci Skrzetuskich wymieniono m. in. folw. w Boguniewie, który graniczy z N. (PG 200, 512v); 1620 z rozgraniczenia pomiędzy Studzieńcem Mik. Skrzetuskiego oraz N. os. i Zalasowem opust. (przynależnym do N.) Stefana Gębickiego kaszt. rogoz. i Boguniewem, a także Łoskuniem: wymieniono m. in. kopce gran. między Studzieńcem, N. i Boguniewem; kopce gran. dzielące N. i Studzieniec; droga ze Studzieńca do N. oraz droga z Rogoźna do Poznania, która „rozgranicza” N. i Zalasowo (PP 5, 17v-23).

3. Własn. szlach. 1388 Mirosław z N. pozwany przez Mac. [Jada] z Bądlina o zabójstwo jego brata (Lek. 1 nr 291).

1389-94, 1420 Zofia z N., ż. Mirosława: 1389-91 taż pozywa Pietrasza ze Słomowa o zabójstwo męża i zabranie jego rzeczy wartości 4 grz.; Pietrasz zarzuca, że Mirosław nie był tak samo szl. jak inni, przeciwko czemu protestuje taż Zofia wraz ze swoim szwagrem (levir) Małą [prawdop. z → Golęczewa, bratem Mikołaja z N.? → niżej] i innymi [krewnymi?, klejnotnikami?]; 1391 Pietrasz dowodzi przy pomocy świadków, że nie zabił Mirosława, ani nie kazał go zabić (Lek. 1 nr 690; WR 1 nr 75, 260); 1394 taż → niżej: Mikołaj; 1420 taż → niżej: Mirosław.

1394-1404 Mikołaj z N., Nienawiscki [brat Mirosława?] (WR 1 nr 207, 425, 519, 664, 716): 1394 tenże wraz z Małą [z Golęczewa?, swoim bratem?] powinni zrezygnować na rzecz Zofii, jej brata Bodzęty [z Komornik k. Kostrzyna?, z N.? → niżej: Bodzęta] lub wuja Szymona [z Boguniewa k. Rogoźna i z Czekanowa w pow. gnieźn.?] z N. 1/2 dziedziny zw. N. albo dać 60 grz.; jeżeli tego nie uczynią, powinni wwiązać Zofię lub jej krewnych w całą dziedzinę N. (Lek. 1 nr 1749); 1401 tenże w sporze z Blizborem Kurnatowskim (KP nr 508); 1402 tenże w sporze z bratanicą Przechną z N. o 1/2 N. oraz o ścięcie jej ojcu zboża wartości 15 grz. (KP nr 884, 981; WR 1 nr 533); 1404 tenże w sporze z Abrahamem Żydem z Pyzdr zobowiązany jest wykupić w ciągu 6 tygodni swój dok. (exbrigare literam suam: KP nr 1726, 1750, 1771).

1401 Sędka z N.: taż w sporze z Blizborem z Kurnatowic (KP nr 495); taż dziedziczka w N. ma dzierżyć swoją ojcowiznę wraz z dobrami doń przynależnymi, dopóki dzieci [dziecko?] nie ukończą 12 lat (KP nr 506).

1402 Przechna z N. → wyżej: Mikołaj.

1403 Bodzęta z N. wraz ze swoim ojcem i braćmi w sporze z Pietraszem Wojnowskim w sprawach wartości 3 grz. (KP nr 1566).

1409 Paszek Rzepczyński w N. [dziedzic?, może w cz. N.?], śwd. (WR 1 nr 788).

1414 Stanisław z N. w sporze z Teodorykiem Margonińskim o 80 grz. sumy głównej i o czynsze od niej (PZ 4, 36v).

1419-24 Mirosław, 1419-20 Nosala i 1423-24 Dziersław z N., bracia [Mirosław i Dziersław od 1423 z Nowej Wsi w par. Ś. Wojciech k. Poznania]: 1419-20 ciż Mirosław i Nosala pozwani przez swoją siostrę Szymkę, ż. Dziersława z Jabłkowa [k. Skoków w pow. gnieźn.], o 40 grz. [posagu?]; 1420 w imieniu uczc. Szymki jej mąż kwituje tychże Mirosława i Nosala z posagu i uwalnia od wszelkich innych spraw, w których pozywała ich niegdyś Szymka (PZ 5, 146; PZ 6, 39); 1420 tenże Mirosław pozwany przez Piotra kmiecia z Wargowa o to, że jego matka Mirosława [Zofia] Nienawiscka zabrała bezprawnie majątek [= nieruchomości?] Piotra o wartości 20 grz. i osadziła tam Mirosława (WR 1 nr 983); 1423 ciż Mirosław i Dziersław niegdyś dziedzice w N. w sporze z Dobrogostem z Dąbrówki [Ludomskiej] o szkody (PZ 7, 73v); 1424 ciż Mirosław i Dziersław niegdyś dziedzice z N. przedstawiają w sądzie dok. dotyczący nabycia → Nowej Wsi [w par. Święty Wojciech k. Poznania] (PZ 7, 138).

1419-21 Szymka [z N.?], siostra Mirosława i Nosali z N., ż. Dziersława z Jabłkowa: 1419-20 taż → wyżej; 1421 taż uzyskuje na mocy prawa bliższości od Wincentego z Potrzonowa dziedzinę N. i w ciągu 6 tygodni ma dać mu pieniądze lub zrezygnować z roszczeń (PZ 6, 128).

1422-29 Dobiesław Raczkowski z N. (PZ 8, 66): 1422 tenże uzyskał od Winc. Potrzonowskiego dziedzinę N. z tytułu pr. bliższości i zobowiązuje się zapłacić mu 200 grz.; Wincenty zeznaje jednak, że za N. zapłacił o 95 grz. więcej [czyli 295 grz.] (WR 3 nr 945); 1427 [woźny sąd.?] Przesiecki zeznaje, że stracił listy poręczenia Dobrogosta Szamotulskiego za Maćka Potrzonowskiego i tegoż Dobiesława (WR 1 nr 1254); 1429 tenże w sporze z Bogusławem z Oleśnicy [k. Chodzieży?] (PZ 10, 165v).

1435-48 Andrzej z N., Słomowa: 1435 tenże ze Słomowa sprzedaje z zastrz. pr. odkupu Maciejowi z Boguniewa wieś N. za 100 grz. (PG 1, 68); 1445 tenże sprzedaje z zastrz. pr. odkupu Szymonowi z Czekanowa [w pow. gnieźn.; także z Boguniewa] swoją wieś N. za 160 grz. (PG 2, 119v); 1448 tenże ze Słomowa, N., Szczytna, Zatomia i Głażewa w sporze z Andrzejem niegdyś z Dąbrówki o 90 grz. szkód (PZ 16, 229).

1448 Jarosław z N. pozwany przez Wojc. Bojanowskiego [z Bojanowic?, może to Bojanice k. Gniezna?] o 24 grz. oprawy należnej Bojanowskiemu w N. po zm. matce Jarosława Włoszce z Bojanowic; Wojciech stwierdza, że ma lepsze pr. bliższości do tych pieniędzy (PZ 16, 203).

1464-72, zm. a. 1501 Mikołaj duchowny, 1464-1500 Jan (także Zatomski, dz. w Zatomiu), 1464-72 Piotr, 1464-97, zm. a. 1501 Stanisław i 1464 – zm. a. 1501 Gerward ze Słomowa, Słomowscy, bracia rodz. [ss. Andrzeja ze Słomowa?]: 1464 ciż dziedzice w Słomowie sprzedają z zastrz. pr. odkupu Marcinowi Studzieńskiemu 7 ł. os. w N. wraz z jeziorem za 130 grz. (PG 7, 226); 1469 tenże Mikołaj dz. i pleb. w Słomowie i N. [zapewne pleb. w Słomowie i dz. w N.] sprzedaje z zastrz. pr. odkupu Mikołajowi niegdyś Chwałkowskiemu 5 ł. os. i 2 ł. opust. w N. wraz z dworem i małym jeziorem, ale bez folw., za 100 grz. (PG 8, 18v); 1470 tenże Mikołaj pleb. w Słomowie i dz. w N. (PG 8, 55v); 1471 ciż Jan i Stanisław → niżej: pobór; 1472 ciż Mikołaj, Jan, Piotr i Stanisław sprzedają z zastrz. pr. odkupu Jakubowi Gorzewskiemu całe części Zalasowa i N. w pow. pozn. za 400 grz. (PG 8, 157); 1475 → niżej: pobór; 1497 tenże Stanisław daje Dobiesławowi Kaczkowskiemu burgr. gnieźn. z miłości braterskiej trzecie swoje cz. we wsiach Słomowo, Boguniewo, Szczytno, N. i Zalasowo (PG 7, 152v); 1500 tenże Jan Zatomski daje swojemu s. Andrzejowi Słomowskiemu 1/4 swoich cz. we wsiach Szczytno, Słomowo, Boguniewo, N. i Zalasowo (PG 12, 72v); 1500 tenże Jan dz. w Zatomiu otrzymuje od swojego s. Andrzeja Głażewskiego [Słomowskiego] z tytułu działów 1/2 wsi Słomowo, Boguniewo, Szczytno, N. i Zalasowo, a następnie daje wspomn. Andrzejowi wymienione dobra; dobra te przypadły Janowi Zatomskiemu (Słomowskiemu) z tytułu działów po śmierci braci rodz. Mikołaja, Stanisława i Gerwarda (PG 12 k. 72v, 76v).

1472 Jakub Gorzewski → wyżej: bracia Słomowscy.

1494 Jan i 1494 Mik. Gorzewscy: 1494 ciż dzielą się majątkiem: otrzymują m. in. po 1/2 N. (PG 7, 11); 1494 tenże Jakub pozywa Szymona z Boguniewa o to, że wtargnął on wraz z 4 szlachcicami oraz 50 wozami (przy każdym z wozów było 2 ludzi i 3 konie) do N., skąd uwiózł drewno do swojego dworu i domu w Boguniewie (KBR nr 150); 1494 ciż kupują z zastrz. pr. odkupu od Wojciecha i Jana dziedziców z Chwałkowa [→ wyżej: bracia ze Słomowa, 1469] ich pr. do 5 ł. os. i 2 ł. opust. w N. za 100 grz. (PG 7, 38v).

1500-19 Andrzej Słomowski, Głażewski, syn Jana Słomowskiego, Zatomskiego: 1500 tenże → wyżej: bracia ze Słomowa; 1500 tenże sprzedaje Janowi Lutomskiemu pleb. w Sierakowie i altaryście we → Lwówku [p. 5Hb] 1 grz. czynszu rocznego na swych częściach dziedz. w Słomowie, Boguniewie, Szczytnie, N. i Zalasowie [na których ciążył zgodnie z dok. Sędziwoja z Ostroroga z 1423] za 12 grz. sumy głównej (PG 12, 112v); czynsz ten został wykupiony w 1504 (PG 12, 290v); 1500 tenże kwituje swojego ojca Jana Zatomskiego z dóbr ojczystych i macierzystych w Słomowie, Boguniewie, Szczytnie, N., Zalasowie, Nowym i Starym Zatomiu oraz w → Durmowie (PG 62, 85v); 1511 tenże daje Stan. Redeckiemu [z Redecza, obecnie Recz, wójtowi w → Obornikach] połowy wsi Boguniewo, N. i Zalasowo, a otrzymuje w zamian 1 ł. roli w Złotnikach i 600 grz. dopłaty (PG 14, 293); 1519 tenże kupuje od swojego brata rodz. Piotra Zatomskiego alias Słomowskiego całe cz. po ojcu i matce w Słomowie, Szczytnie, Boguniewie, N., Zalasowie oraz Starym i Nowym Zatomiu za 500 grz. (PG 15, 287v).

1510-23 Mik. Gorzewski: 1510 tenże? → p. 5; 1510 tenże → niżej: pobór; 1523 tenże daje w dożywocie ż. Reginie Zwanowskiej c. zm. Grzegorza Skockiego ze Zwanowa [w pow. gnieźn., obecnie Dzwonowo] 1/4 Gorzewa, N. i Zalasowa oraz Ludom (PG 15, 497).

1519-22 Piotr Zatomski, Słomowski, brat Andrzeja Słomowskiego: 1519 tenże Zatomski alias Słomowski → wyżej: Andrzej Słomowski; 1522 tenże Zatomski, dz. w Słomowie, sprzedaje Abrahamowi Wojnowskiemu 1/4 Słomowa, Szczytna, N. i opust. Zalasowa za 800 grz. (PG 15, 451).

1534 Jerzy Redecki zapisuje ż. Dorocie c. zm. Wojc. Polickiego pisarza ziem. pozn. po 700 zł posagu i wiana na 1/2 Boguniewa, N. i Zalasowa (PG 16, 681).

1534 Mac. Wojnowski sprzedaje z zastrz. pr. odkupu Mac. Wełmińskiemu [z Wełny k. Rogoźna] całe czwarte części N. i Zalasowa (PG 16, 650v); 1551 Jerzy i Tomasz Wojnowscy sprzedają z zastrz. pr. odkupu Stan. Łowęckiemu 1/2 N. i Zalasowa za 250 grz. (PZ 25, 11v); 1577-81 Grzegorz Wojnowski → niżej: pobór.

1551-54 Stan. Łowęcki [zw. Trąd]: 1551 → wyżej: Wojnowscy; 1553 tenże daje ż. Annie Wełmińskiej m. in. całe swoje części w Boguniewie i N. (PZ 25, 18v); 1554 tenże sprzedaje z zastrz. pr. wykupu mansjonarzom kolegiaty w Szamotułach 7 grz. czynszu rocznego od sumy głównej 100 grz. na 1/2 N., którą nabył z zastrz. pr. odkupu, oraz na 1/2 Boguniewa (PG 19, 173v).

Areał: 1471 N. Jana i Stanisława ze Słomowa w wykazie wsi, które nie zapłaciły poradlnego i nie dopuściły do egzekucji (PG 57, 130v); 1475 część Słomowskiego [którego?] w N. w wykazie zaległości podatkowych (PZ 20, 26v); 1508 pobór z N. [formularz nie wypełniony] (ASK I 3, 19v); 1510 pobór z cz. Mik. Gorzewskiego od 1 1/2 ł. (ASK I 3, 262v); 1510 w N. wsi panów z Gorzewa są 3 ł. os., wiele ł. opust. i 3 zagr. (LBP 95); 1563 pobór z N. (ASK I 5, 234v); 1577, 1580-81 pobór z N. Grzegorza Wojnowskiego; 1581 od 4 zagr. (ASK I 5, 713v; ŹD 34).

4. 1410 Stanisław sołtys w N. [oraz w → Boguszycach] w sporze z Markuszem Boguszyckim [o sołectwo w → Boguszycach] (PZ 3, 125).

5. 1510 z [części] N. panów z Gorzewa ze wszystkich łanów os. i opust. płacona jest dzies. pieniężna po 10 gr dla kościoła par. w Rogoźnie, a z opust. folw. dla plebana [w Słomowie] (LBP 95).

6. 1464-72 Mikołaj dz. w N., pleb. w Słomowie → p. 3: bracia Słomowscy.

1 Na MTop. 1950 w okolicach N. widoczne są dwa połączone ze sobą ciekiem wodnym jeziora: większe – to Jez. Nienawiskie, mniejsze na mapie nie ma nazwy.