SANOCZEK

(1424 Sanoczeg, 1426 Sanoczek, 1446 Sanoczek Maior, jeśli to nie pomyłka pisarza, a Maior dotyczy wsi Stroże Wielkie) 5 km na W od Sanoka.

1. 1426 in terra Russiae et distr. san. (ZDM VII 1999); 1485 in distr. san. (XVI 1694); 1493 z. san. (MRPS II 89); 1515 z. san. (ŹD XVIII s. 151); 1523, 1526, 1530 z. san. (AS I 21 k. 100, 417, 515).

2. 1426 gran. z wsiami Prusiek i Dąbrówka [Ruska], łąka Trochorza [Tuchorz] między drogą publiczną z Sanoka do Beska a potokiem Sanoczek (ZDM VII 1999); 1523 Buthnye (AS I 21 k. 38); 1571 rubeta dicta Budnie ad fluvium Sanoczek sita et partem pratorum Tuchorz penitus desertata…, rubeta Budnye… unacum parte pratorum Tuchorz, a fluvio Sanoczek ad montem dictum Zlotichorb nadaje starosta Mikołaj Cikowski Janowi Wróblowskiemu na wykarczowanie i założenie sołectwa o 4 łanach (CPr 309 s. 1791-1792); 1569 granice → Pisarowce.

3. Własn. król., później w zastawie; 1424 Stayn młynarz z S. oczyszcza się z zarzutu kradzieży (XI 70); 1426 król Władysław wydaje Mikołajowi Zambie przywilej na osadzenie wsi S. na prawie magd. → p. 4 (ZDM VII 1999); 1426-40 Mikołaj Zamba, Ząba, Ząmba, Zemba z Jarosławic, 1424-29 podstarości san., 1434-40 wojski san. (ZDM VII 1999; AGZ XI wg indeksu); 1429 Barscz de S. domini Zamba (XI 304); Stan karczmarz z S. oczyszcza się z zarzutu stawianego przez pana Klimaszka z Pobiedna w sprawie klaczy (XI 356); 1437 Mikołaj Zamba, Zyaba, wojski san., zapisuje ż. swej Ewie [córce Matiasza ze Zboisk] 60 grz. na połowie wsi S., sołectwa i połowie pieniędzy posiadanych za zasługi od króla, z warunkiem, że gdyby po śmierci Zamby wyszła ponownie za mąż, może być wykupiona z połowy wsi i młyna (XI 299, 960); 1441 szl. Hlasko pozywa Mikołaja [Burzyńskiego], sędziego z. san., o wtargnięcie do dóbr S. i zabranie 3 skrzynek, w których było 100 grz. szerokich gr, 100 zł, 50 grz. drobnej monety i dokumenty dot. dóbr i sum, a także misek, garnków, futer wartości 60 grz. Hlasko twierdzi, że posiada większe pr. bliższości do dóbr. Obie strony godzą się na arbitraż w sprawie dóbr zm. Mikołaja Zamby i innych ruchomości i nieruchomości w tegoż domu. Jeśli sędzia Mikołaj zabierze dzieci do swego domu, wówczas z S. ma otrzymywać na ich potrzeby 1 barana i miarę żyta na 2 tygodnie (XI 1407, 1408); 1442 umowa, mocą której ur. Mikołaj Panchowski bierze w opiekę Annę, c. zm. Mikołaja Zamby, swą siostrzenicę, wraz z przypadłymi jej dobrami jako dzierżawą, winien jej płacić w pierwszym roku 5 grz., następnie po 8 grz. aż do jej pełnoletności, pieniądze winien składać radzie miejskiej w ratuszu miasta Krosna. Anna po dojściu do pełnoletności wejdzie w posiadanie przypadłych jej dóbr i w plath wg pr. ziemskiego. Jeśli zaś dobra te zostaną w tym czasie wykupione, należność zostanie złożona dla niej również w ratuszu krośn. z dokumentami. Piotr wojski i wójt san. oraz Mikulec ze Smolic, podsędek san., ręczą za wypełnienie powyższego przez Panchowskiego (XI 1451, 1452); trzej mieszkańcy Dąbrówki i S. ręczą za Stepana z S., że nie ucieknie od żony (XI 1564); sługa szl. [Jana] Swinarskiego w imieniu podwójciego i całej gromady z S. oraz kmieci z obojga Strożów w sprawie z powodem Janem, wwdą gr. san. (XI 1604, 1605); 1443 szl. Jan Swinarski jako opiekun i ż. jego Elżbieta, jako dziedziczka, odstępują Jerzemu Matiaszowiczowi z Humnisk połowę ojcowizny i macierzyzny posiadanej we wsiach S., oboje Stroże i Gruszówka według przywileju król. Jerzy jest im winien 100 grz. zabezpieczonych na wsi Górki (XI 1651-1652a, 1656); 1445 wieś S. wraz z innymi bierze udział w naprawie parkanów wokół zamku san. (XI 2059c); 1446-49 Jan z Kobylan, zastawnik (obligatorius) z S. Większego [?], w sporze z Mikołajem z Burzyna, sędzią z. san., o 50 grz. i kary oraz gwałt, o sołectwo w → Gruszówce i posiadłość w S., której zarządca Mikołaj występuje w sporze (XI 2238, 2285, 2432-2435, 2439-2442, 2455, 2456, 2458-2461, 2464, 2493, 2536, 2539, 2542, 2794, 2795);

1446-71 Jan z Kobylan, Kobyleński (XI, XVI wg indeksów); 1447 Anna, c. zm. Mikołaja Zamby, siostrzenica Mikołaja Panchowskiego, podsędka sandom., czyni wolnym Mikulca z Pielni i Piotra, wojskiego i wójta san., poręczycieli za Panchowskiego w sprawie jej dóbr w S. (XI 2383); taż kwituje Jana Kobyleńskiego z 2 krów, 50 owiec, 4 klaczy cobili zaprzęgowych oraz z 2 lat, kiedy dzierżył jej dobra (XI 2384); 1448 Mikołaj kmieć z S. płaci karę piętnadzieścia i tyleż sądowi za gwałt zadany 2 kmieciom z Prusieka, okradzenie i poranienie (XI 2591); Mikołaj z S. niegdyś zarządca z S. (XI 2592); kmieć z Prusieka pozywa Mikołaja kmiecia, niegdyś zarządcę z S., o głowę ojca. Szymon zarządca z S. Jana Kobyleńskiego odkłada sprawę (XI 2616, 2622, 2626, 2630, 2643, 2652, 2671); wieś S. winna naprawić 16 łokci parkanów wokół zamku san., co wskazuje na 16 łanów we wsi (XI 2681); 1449 Schimek zarządca z S. (XI 2794, 2795); 1451 Piotr ze Zboisk i Piotr Czeszykowicz z Rytarowiec, ręczyciele za Jana Kobyleńskiego, dają Mikołajowi Burzyńskiemu, sędziemu san., intromisję w 2 kmieci w S. płacących 2 grz. czynszu, za 20 grz., które Burzyński uzyskał prawnie na Kobyleńskim. Jeśli nie zapłacą 20 grz. do 25 XII, Burzyński będzie posiadał tych kmieci aż do pełnej spłaty (XI 2898, 2908, 2910, 2981, 2985, 2996, 3006, 3009); prac. Klemens sprzedaje za 7 grz. swemu bratu Kuźmie (Cusme) młyn w S. koło sadzawki królewskiej. Kuźma winien zapłacić 1 grz. i 16 gr do 25 IV, a 5 grz. dzieciom Iwana Zawady (XI 3022); 1463 sław. Andrzej z S., zarządca i urzędnik Jana Kobyleńskiego (XVI 11); gromady z obojga Strożów i z S. ręczą za stawienie przed starostę 3 ludzi ze Strożów (XVI 14, 15); Mikołaj Tywon mieszcz. san. ręczy za stawienie przed wojewodę gr. san. Jurka Sulaka z S.; zarządca Kobyleńskiego Andrzej wraz z 2 ludźmi ze Strożów ręczą Mikołajowi Tywonowi za stawienie Sulaka. Gromada wsi S. i poddani z kilku innych wsi ręczą zarządcy Andrzejowi i Mikołajowi Tywonowi za stawienie Sulaka (XVI 24-26); 1464 w związku z zastawem wsi → Gruszówki Mikołajowi i innym dziedzicom z Grabownicy, Jan Kobyleński zastrzega, że kmiecie z Gruszówki winni dla niego pracować co roku przy 2 stogach siana w S. (XVI 108); 1466 Senko kmieć z Trepczy skarży Jana Kobyleńskiego w sprawie krowy, i Andrzeja zarządcę z S. za zranienie, uwięzienie i zniesławienie (XVI 341-343); 1471 zeznanie woźnego o nakazanej intromisji w wieś S. Jana Kobyleńskiego na rzecz Henryka Kamienieckiego, do której nie dopuścił Kobyleński i został skazany na kary (XVI 814-816, 826-828, 837, 838, 840, 844); 1483-93 Hieronim Kobyleński (XVI wg indeksu); 1483 Hieronim Kobyleński zastawia w długu 300 zł Andrzejowi i Stanisławowi Barzym z Błożwi wsie S., Stroże Wielkie i Małe i Gruszówkę, daje im dokumenty król., zobowiązuje się wyjednać zgodę królewską na zastaw i chronić ich od pretensji króla i braci swych niedzielnych Jana i Jakuba (XVI 1604); 1485 Jan i Jakub z Kobylan odstępują br. swemu starszemu Hieronimowi 7 wsi w pow. san.: S., oboje Stroże, Gruszówka, Rogi, Miejsce i Lubatówka z tym, że w razie podziału dóbr między Hieronimem, Janem i Jakubem, br. rodzonymi z Kobylan a synami Jakuba de Dambno, kaszt. i star. krak. Hieronim otrzymuje m.in. dobra król. S., oboje Stroże, → Rogi w pow. san. (MRPS I 1878); 1493 król Jan Olbracht pozwala Hieronimowi Kobyleńskiemu, dzierżawcy dóbr król. S., Lubatówka i Rogi w z. san., zastawić te dobra Andrzejowi Straszowi z Białaczowa, który pożyczył mu 1000 zł węg. (MRPS II 89); Hieronim z Kobylan jako poręczyciel za króla Jana Olbrachta zobowiązuje się zapłacić Andrzejowi Straszowi z Białaczowa 1000 zł węg. pod gwarancją intromisji we wsie Rogi, Lubatówka i S. z sołectwami (XVI 2148); 1496 Hieronim z Kobylan (Kobyleyszky), nie mając męskich potomków, przekazuje braciom swym Janowi i Jakubowi dobra dziedziczne Kobylany i in., a zachowuje dla swych córek dobra zastawne król. w pow. krak. i bieckim oraz S. i in. w pow. san. (IV 122); 1515 posiadacz Kobyleński, 6 ł., młyn, karczma, pop (ŹD XVIII s. 151); 1519 król Zygmunt zachowuje Hieronima Kobyleńskiego i tegoż ż. Katarzynę w posiadaniu dóbr król. m.in. → Rogi, Miejsce, S. (MRPS IV 1, 2881); Hieronim Kobyleński, dzierżawca dóbr król. m.in. → Rogi, Miejsce, S., daruje królowi połowę sum zapisanych na tych dobrach (MRPS IV 1, 2882); 1522 król Zygmunt pozwala na wykup wsi król. → Rogi, Miejsce, S. i in. z rąk egzekutorów testamentu i dzieci zm. Hieronima Kobyleńskiego i innych (MRPS IV 1, 4081); Dorota panna, c. Jana z Tarnowa kaszt. bieckiego, zapisuje przed sądem z. krak. swemu stryjowi Stanisławowi z Tarnowa i Rzemienia wszystkie sumy zapisane jej przodkom na wsiach m.in. → Rogi, Miejsce, S. (MRPS IV 1, 8272); Stanisław z Tarnowa i Rzemienia za zgodą ż. Katarzyny z Dąbrowicy rezygnuje na rzecz Jana z Tarnowa, kaszt. bieckiego i star. pilzn., z sum pieniężnych na dobrach król. m.in. → Rogi, Miejsce, S. (MRPS IV 1, 8273); 1523 podymne 12 gr (AS I 21 k. 100); 1526 6 ł., młyn, pop (AS I 21 k. 417); 1530 6 ł., młyn, karczma, pop (AS I 21 k. 515); 1536 6 ł., młyn, pop (AS I 21 k. 563); 1546 Elżbieta c. Jana Tarły ze Szczekarzowic krajczego kor., ż. Jerzego Manasterskiego z Jazłowca, kwituje [kogo?] i wyrzeka się dóbr macierzystych i sum zapisanych m.in. na dobrach → Miejsce, S. (MRPS IV 1, 7591); 1552 17 gosp., karczma, młyn o 1 kole, pop (AS I 21 k. 1003).

Mieszkańcy: 1424 Hyrin servilis, Stayn młynarz (XI 15, 70); 1429 Stan, Barscz (XI 304); Stan karczmarz (XI 356); 1442 Chodor, Phal, Stepan (XI 1564); Mikołaj sługa (XI 1604, 1605); 1444 Dauid kmieć (XI 1927); 1448 Wassil Rydzy, Mikołaj kmieć, niegdyś zarządca, Anna ż. tegoż, Szimon zarządca (XI 2589, 2591, 2592, 2616, 2622, 2626, 2630, 2643, 2652, 2671); 1449 Chomicza, Chomicza Olexin szin, Iacob Turko, Iwan Ianthosszouicz, Procz frater Iacobonis, Wasil Onaczkow szin, Phal (XI 2765); Schimek zarządca (XI 2794, 2795 wymienieni też inni, lecz niepewne czy z S.); 1451 Climek, Iain kmiecie (XI 2898, 2910); prac. Clemens młynarz, Cusma jego brat, Iwan Zawada (XI 3022); 1463 Andrzej zarządca i urzędnik, Iurko Sulak, Senko i Manko bracia (XVI 11, 24-26); 1466 Mikołaj, Andrzej (XVI 313); 1481-82 Paschko Rutenus f. Iaczkonis (XVI 1548, 1580).

4. 1424 Hyrin servilis, czyli służka wg pr. ruskiego (XI 15); 1426 król Władysław powierza szl. Mikołajowi Zamba osadzenie wsi S. na prawie niem. magdeburskim i pomierzenie na łany frankońskie, nadaje mu sołectwo z 4 łanami, łąką Tuchorza, młynem już urządzonym i obszarami. Sołtys winien brać udział w wyprawie wojennej z 2 końmi i 2 łucznikami. Dla kościoła [później nie powstałego] przeznacza 1 łan wolny do wykarczowania, łąkę i zagrodnika, meszne z łanu po miarze żyta i owsa od kmieci oraz dziesięcinę 8 gr. Łan wolny na skotnicę. Kmieciom przybywającym do wsi 8 lat wolnizny, po upłynięciu której winni dawać z łanu po 20 skojców czynszu, 2 koguty, 2 sery i 12 jaj, winni też robociznę dla króla nie większą jak 14 dni. Król znosi wszelkie prawa polskie i ruskie i nadaje immunitet sądowy (ZDM VII 1999, gdzie błąd w nazwisku Zambr zamiast Zamba); 1429 małżonkowie z Płowiec sądzeni przez sąd [pr. ruskiego?] złożony z wojewody gr., tywona z Olchowiec i 5 mieszkańców wsi S. [dwaj], Płowiec i Strożów, czyli rządzących się prawem ruskim (XI 304); 1437 sołectwo w posiadaniu Mikołaja Zamby, → p. 3 (XI 960); 1442 jeden kmieć z Dąbrówki i dwaj z S. w razie niestawienia Stepana z S. winni zapłacić hominem sethny (XI 1564); podwójci → p. 3 (XI 1604, 1605); 1493 sołectwo w posiadaniu Hieronima Kobyleńskiego → p. 3 (XVI 2148).

5. 1424 pop (baythko; XI 19); 1426 przywilej przenoszący wieś S. na pr. niemieckie przewiduje uposażenie kościoła i plebana wraz z mesznem i dziesięciną, jednak erekcja kościoła później nie nastąpiła → p. 4 (ZDM VII 1999); 1467 pop Fyedor wraz z innymi baythkones ręczy za stawienie popa (baythkonem) z Zasławia (XVI 420); 1468 Fyedor baythko z S. za gwałtowny napad w mieście Sanoku na mieszczanina zasługujący na utratę gardła, czyni zadośćuczynienie i wyrzeka się gróźb (XVI 527); 1515, 1526, 1530, 1536, 1552 pop → p. 3.