BIAŁA

(1268,1277 Bala, Byala) 10 km na NW od Wielunia.

1. 1493 distr. Viel. (MS 2, 72); 1499 par. B., adkt wiel. (Pat. 1958, 282).

2. 1496 pole „Slothnycza” i rów Kośmider (GW 2, 25, por. K 6, 194).

3. 1511 abpowi dzies. z 15 1/2-25 ł. po 1 wiard., mierze żyta i owsa, dzies. z pustek sprzedano za 1 grz. (VG 389, 392); 1511 – 7 1/2 ł.; 1518 – 16 ł. (ŹD 210); 1520 – 9 ł. sołt., 2 ł. pleb. (Ł 2, 154-155); 1552 cz. szlach. 42 kmieci; 1553 cz. król. – 15 ł. i 1 ł. sołt. (ŹD 297); 1564 cz. król. 18 kmieci, każdy na 1 ł., i 1 ł. wspólny z Kośmiderem. Płacili po 1 fl. i 18 gr oraz w naturze, 4 zagr. po 12 gr, 1 karcz. miał 2 ł. i płacił 10 fl., drugi – 1 ł. i płacił 5 fl., trzeci bez ziemi – 18 gr (MKL 182).

4. 1277 Bolesław Pob. zwrócił kl. w Ołoboku Mieleszyn zamieniony na B. na czas budowy Bolesławca (Wp 471), rozpoczętej w 1268 (MPH 3, 35); 1303 Ubysław kaszt. kal. nadał kl. w Ołoboku B. i Radostów (Wp 878); 1380 właśc. Pecz Bielski (H. 10); 1397-98 Lutold (ZR 89, ZS 2, 86); 1404 → Cieciułów; 1404-19 Wierusz (H. 26; Wp 309), w 1410 jako Bieniasz Wierusz z B. przełożony pokojowców w straży przybocznej króla (DH 4, 52), od 1413 chor. wiel. (AGd 3420); 1430-31 Lutold (ZR 122; Pat. 1958, 239), 1448 sędzia gener. wiel. (AGd 3518); 1444-45 Jan albo Janusz (Wp 716; ZH 91); 1455-60 Mik. Dunda (GO 1, 232, 243, → Wyszanów); 1493 J. Kośmider przejął 1/2 B. od Jana Dąbrowskiego (MS 2, 72); 1496 Lutold odkupił od właśc. Stolca 1 ł. os., 1 ł. opust. i 1/3 karczmy w B. (GW 2, 25); 1499 tenże jako śwd., 1 folw. w B. (AC 2, 883); 1520 plebanowi w B. dzies. snop. z łanów folw., z 9 ł. sołt. po 6 gr (Ł 2, 154-155). 1552-53 własn. króla oraz J. Wilamowskiego, 2 Bielskich i 2 Kośmiderów (ŹD 297).

5. 1430, 1496 sołtys (OW 7, 206; GW 2, 25).

6. 1430 kościół i karczma (Pat. 1957, 428; 1958, 239); 1520 kościół ś. Piotra w okowach, do parafii 3 wsie (Ł. 2, 154); 1551 fortalicja (GW 5, 339).

7. 1337-1548 Wp 1174; DP 51, 59; AGd 3408, 756; ZR 98; Wójc. 33; GW 2,91-92; BJ 5012, 553; AC 2, 884, 885; MS 2, 244; 4, 635, 1186, 4295, 8190, 8718, 10075, 12176, 12742; BC 1725, 345; Ł 2, 102.