(1374 Marchoczicze – SP 8, 14; 1379 Marchocz – SP 8, 579; 1382 Marchocicz – SP 8, 1476; 1388 Marsocicz – SP 8 uw. 76/8; 1402 Marchocice – SP 2, 847; 1408 Marcocicze – GK 1a k. 64v; 1457 Marschouicze – GK 13 s. 412; 1468 Markoczicz – OK 12 s. 939; 1487 Marchonicze – GK 22 s. 733) 12 km na SE od Miechowa.

1. 1489 n., 1581 pow. prosz. (RP k. 137; ŹD s. 16); 1382 n., 1470-80 n., 1598 par. Racławice (SP 8, 1763; DLb. 1 s. 134; WR k. 244).

2. 1416 moczydła w M. (czyli stawki do moczenia konopi – ZK 193 s. 321); 1427 łan w Zarogowie położony k. drogi marchockiej (ZK 196 s. 62); 1428 gaje → p. 3a; 1440 gaje w Racławicach sięgające M. (ZK 257 s. 161); 1471 M. graniczą z Racławicami (GK 19 s. 318-9); pole w Racławicach położone między gajami a granicą z M. (ZK 201 s. 53); 1472 gaj w Racławicach przy drodze z Racławic do M. (GK 19 s. 693); 1473 gaj w Racławicach rozciągający się od gajów należących do M. i od granic [z M.] aż do drogi z Dziemierzyc (ZK 201 s. 98); 1478 gaje w Racławicach po prawej ręce, gdy idzie się z Racławic do M. (GK 20 s. 762); 1491, 1492, 1493 → p. 3a; 1538 → gaj Klin położony między granicami Janowic, Racławic i M.; 1552 granice między → Kaliną Małą a Zarogowem zaczynają się przy ścianie M. od 3 kopców narożnych, rozgraniczających Kalinę Małą, Zarogów i M.; 1584 rozgraniczenie między Nasiechowicami i Miechowicami a → Dziewięciołami poczyna się przy ścianie wsi M, granica idzie m.in. k. drogi krzyżowej z Nasiechowic do M. (ZK 406 s. 214-9).

3. Własn. szlach w posiadaniu Toporów i Okszyców. -a. Sprawy własnościowe. 1374-86 Jan z M. br. Bartłomieja i Szczepana (SP 8, 14, 811, 3839, 3897).

1379-1434,jako zm. 1438 Mikołaj Marchocki z M. i od 1428 z Racławic [h. Topór], br. Bartłomieja, Jana, Szczepana i Stanisława (SP 8, 597, 3559, 3627, 3917-8, 3935, 3953, 4064, 4174, 4206, 4248, 4352, uw. 3/5, 4/23, 6/18, 8/10, 16/3, 22/9, 23/5, 34/8, 48/3, 5, 50/3, 53/13, 55/1, 59/2, 75/10, 79/9, 95/39; ZK 3b s. 268, 400, 415; 5 s. 429; 6 s. 183, 202, 206, 276, 306; 7 s. 111, 138, 194, 225, 230, 259, 324, 335, 341, 397; 8 s. 6, 73, 130-1; 9 s. 118-9, 121; 10 s. 73, 188, 233, 237-8; 146 s. 3, 23-5, 37, 49; 193 s. 274; 194 s. 25, 29, 33, 53, 122, 144, 221, 255, 261, 268, 282, 320; 195 s. 2, 35-6, 39, 77, 82, 136, 152, 313, 389; 196 s. 109, 146, 172, 196, 215, 289; 197 s. 209, 258, 325, 333, 337; 256 s. 80; GK 1 s. 440, 667; 1b s. 148, 159; 2 s. 71, 82, 315, 319, 329, 458-9, 551, 559; SP 2, 1870, 1420).

1382-95 Wojsław z M. [h. Topór] (SP 8, 1476, 1911, 2105; ZK 1c s. 158).

1382-1434 Szczepan z M. i Racławic [h. Topór], br. Bartłomieja, Mikołaja, Stanisława i Jana, ojciec Piotra i Femki (SP 8, 1675-6, 1717, 1719, 1763, 4592; GK 1b s. 121; 2 s. 656; 4 s. 748; 5 s. 200; ZK 5 s. 64-5, 185, 317, 341; 6 s. 68, 91; 193 s. 321, 329-30; 195 s. 384; 196 s. 146; 197 s. 43, 188, 255, 258, 264, 333, 346, 352; Mp. 4, 1308); 1382 Nastka z M. pozywa Szczepana z M. o 2 uderzenia w twarz i o siepanie [= szarpanie] (SPS s. 1675, 1717, 1763); Świętosław z M. pozywa Szczepana z M. o zranienie, przywilej i przeszkody czynione na drodze (SP 8, 1676, 1719, 1763); Biernat, Bienięda, Bieda z M. pozwany przez Marcina z Janowic [par. Racławice] o 30 grz. i zabicie siostry, skazany na karę 6 grz. (SP 8, 1768, 1815, 1884); Wojsław z M. pozywa Bartka z M. o 38 siniaków i in. bezprawia (SP 8, 1911).

1382-1408 Bartłomiej Marchocki z M. [h. Topór], br. Szczepana, Mikołaja i innych ww. (SP 2, 847, 1135; 8, 1911, 2105, 2624, 3839, 3897, 4592, 4594, 6639, 6834, 8596, 9486, 9937, uw. 286/18, 287/27, 288/43, 291/62, 295/44, 298/65, 299/34, 300/100, 305/38, 310/16, 316/13, 318/3, 320/8, 321/20, 322/35, 324/55, 325/87; ZK 2 s. 52, 130, 152, 506, 510; 3 s. 245, 360, 3a s. 274, 293, 305, 326, 383-4, 397, 414; 3b s. 67, 107, 175, 232, 239, 253, 281, 284, 301, 305, 313, 320, 335, 416, 421, 436, 441, 449, 464, 523, 525, 547, 557, 563, 574, 594, 600, 626; 4 s. 27, 45, 85; 5 s. 40; SP 2, 1135; KMK 1, 94; Kacz. 1149)¹Bartłomiej z M. był częstym zastępcą procesowym w sądzie ziemskim krak; 1383 Jaszek s. Wyszka z Miroszowa odstępuje Janowi s. Rafała z Miroszowa za 20 grz. i za cz. dziedziny w M. całą swoją cz. w Miroszowie (SP 8, 1951); 1384-6 Maciek s. ww. Bieniędy z M. (SP 8, 2248, 2512, 2609, 2688, 3917, 3953); 1384 tenże w sprawie z Szymonem z M. o zranienie winien stawić kapelana z Racławic (SP 8, 2512, 2609, 2688).

1385-1405 Stanisław s. Wojsława z M., h. Topór (SP 8, 3465, 3542, 3615, 3642, 3935, 4064, 4547, 4594, 5360, 8372, 8597, 9486, 10163, uw. 12/8, 16/3, 20/7, 43/17, 48/2, 50/3, 53/13, 59/2, 76/8, 78/16, 204/19; ZK 3b s. 179, 274, 284, 332, 538, 614; 4 s. 51-2, 71, 78); 1385-8 Świętosława, Święchna c. Szczepana, bratanica Bartka (SP 8, 3753, 4592, 4594, uw. 79/9); 1385 Niemsta ze Skroniowa procesuje się z Mikołajem z M. o przywilej i 100 grz. (SP 8, 3559); Bartek i Janek z M. skazani na karę XV w sporze o dziedzinę ze [Świętochną] c. Szczepana, ich synowicą (SP 8, 3897); 1386 Mikołaj z M. pozywa Macieja s. Bieniędy z M. o zajęcie siłą domu i zaoranie niwy; woźny sądowy oświadcza, że kolejny raz nie zdołał wwiązać Mikołaja z M. w cz. dziedziny w M. tegoż Macieja (SP 8, 3917, 3953); Mikołaj z M. pozywa Staszka z M. o przeoranie 60 bruzd (SP 8, 3935); Grzegorz Nekanda [z Czapel Wielkich] pozywa Mikołaja z M. o 50 dębów, łąkę, o 50 świń, które wypędził z dąbrowy (SP 8, 4206); 1388 żona Mikołaja z M. (SP 8, 4523, uw. 73/5, 75/10, 77/22, 95/39); taż powierza swemu służebnikowi Staszkowi sprawę przeciw ww. Grzegorzowi z Czapel Wielkich (SP 8, 4523); Katarzyna siostra Święcha z M. zrzeknie się wieczyście na rzecz Mikołaja z M. cz. w M., jeżeli ten zapłaci jej 8 grz. (SP 8, 4573); Mikołaj z M. i jego żona pozywają Grzegorza z Grzegorzowie o cz. dziedziny w Czaplach (SP 8 uw. 95/39); Bartek z M. wznowi swą sprawę przeciw synowicy Świętochnie c. Szczepana z M. po upływie 7 lat. W ciągu tych 7 lat winien jej spłacić 6 grz. i 4 sk., po 1 grz. i 4 sk. rocznie do czasu dojścia jej do wieku sprawnego (SP 8, 4592, 4594); Mikołaj z M. oddala roszczenia ż. Sulisława Radwana o czwartą cz. łąki, ponieważ nie chciała ona przysięgać w sprawie łąki (SP 8, 4755); Świętochna z M. zastawia za 3 grz. Mikołajowi z M. cząstkę (particulam) swej dziedziny, z zastrzeżeniem, że nie może on przekazać jej osobie trzeciej (SP 8 uw. 79/9).

1392-1405, jako zm. 1408 Wilczek z M. ojciec Elżbiety ż. Klemensa Wątróbki ze Strzelec Małych i Małgorzaty ż. Stogniewa z Niedźwiedzia → 1416 (SP 8, 6517, 6718, 8380, 8440, uw. 265/13, 276/62, 277/18, 289/28, 312/11, 325/29, 344/9; ZK 1c s. 28, 36, 41, 558, 561; 3 s. 243, 305, 357; 3a s. 514, 597; 3b s. 77, 293, 314, 397, 464, 531-2, 686; 4 s. 45-6, 115, 210, 303; 5 s. 83; BJ rps 143; KK 2, 451); 1392 tenże pozywa Zbyszka [z Nasiechowic] archidiakona krak. o główszczyznę za swego człowieka, por. → p. 3b (ZK 1c s. 28, 36, 41); 1397-8 Stan. Parchal [ze Staniowic w pow. chęć] procesuje się z Wilczkiem z M. o 25 grz. główszczyzny za br. Stanisława i za 25 ran, por. → p. 3b (ZK 1c s. 558; SP 8 uw. 265/13, 277/18).

1398 Pełka z M. i Czapel Wielkich 1396-1409 (SP 8, 7567); prep. zwierzyn, [jako właśc. cz. Klonowa] oskarża Wilczka z M., że od 17 lat sprawuje „magna iudicia” wbrew prawu i dla obiednego (SP 8, 6517); Mik. Wątróbka ze Strzelec [h. Oksza] zgadza się, by Pełka z M. mógł przejąć z księgi dok. sąd., już unieważniony, dotyczący dziedziny w Czaplach (SP 8, 7567); 1399 Mik. Cztan ze Strzelec zastawia za 100 grz. Wilczkowi z M. całą swoją wieś Niziny (SP 8, 8137); Mirosław z Zarogowa i Strzesław z Boczkowic kupują za 4 grz. u Bartłomieja z M. stóg żyta (SP 8, 8596); → p. 3b; 1401 → Bielany, par. Zwierzyniec, p. 3B; Bartłomiej z M. winien stawić zachodźcę w sprawie przeciw Abrahamowi i Sobkowi z Bielan (ZK 3a s. 383); Mikołaj prep. kol. Ś. Floriana pozywa Bartłomieja z M. o dzies. (ZK 3a s. 637, 659); 1401-2 [Hanka] wd. po [wielkorządcy sand.] Wilhelmie [sołtysie] z Okaliny [pow. sand.] pozywa Bartłomieja z M. i jego żonę o 20 grz. Bartłomiej oświadcza, że pieniądze złożył, lecz nie chciano ich przyjąć (ZK 3 s. 360; 3a s. 467); 1401-3 Staszek ze Staniowic procesuje się z Wilczkiem z M., por. → 1397 (ZK 3 s. 243, 305; 3a s. 514, 597); 1404 → Grzegorzowice p. 3a; Bartłomiej z M. sprzedaje za 60 grz. i za 1 bałwan soli Wilczkowi z M. całą swoją cz. w M. (ZK 4 s. 45); Stanisław s. Wojsława z M. winien pod karą XV wwiązać w całą cz. M. na sumę 6 grz. Andrzeja [Niemstę] ze Skroniowa; tenże Stanisław skazany na karę XV za niespłacenie ww. 6 grz. (ZK 4 s. 52-2, 71, 78); → Kamienica, par. Gołcza, p. 3A; Wilczek z M. nie stawił się w sprawie przeciw Andrzejowi Niemście [ze Skroniowa] o 12 grz., na które ten u swego dłużnika Stanisława [z M.] dokonał zajęcia; tenże Wilczek winien wypłacić ww. Andrzejowi 6 grz. pod groźbą zajęcia 12 wołów i ich przepadku (ZK 4 s. 115, 130); Wilczek z M. procesuje się o pr. patr. kościoła w → Gołczy; prep. zwierzyn, procesuje się z Mikołajem z M. (ZK 3b s. 268, 400, 415).

1405 Dzierżek zM. (ZK 3b s. 551); → Chełm, par. Zwierzyniec, p. 3; Paweł Bobrek pozywa Bartłomieja z M. o dług żydowski, o okazanie przywilejów, o dom w Olszanicy i 3 grz. zapisane na tym domu (ZK 3b s. 523); Wilczek z M. procesuje się ze Zbyszkiem archidiakonem krak. i Klemensem z Nasiechowic (ZK 3b s. 531, 619); Tomasz s. Tomka z Masłomiącej, zgodnie z wolą zmarłego ojca, wybierając Stanisława z M. „in advocatum et tutorem”, powierza mu w opiekę siebie, dobra, trzodę, 2 konie, 2 woły, 3 krowy i 7 cieląt (ZK 3b s. 538); Andrzej z Marszowic [par. Luborzyca] ze Staszkiem z M. o zabranie chłopca i o dziedzinę (ZK 3b s. 614); Wilczek z M. jako poręczyciel za Zbyszka s. Marka dz. Nasiechowic pozywa Zbigniewa [z Nasiechowic s. Bogusza] archidiakona krak. o połowę wsi Błozowice i o 120 grz. Archidiakon stwierdza przed sądem, że Wilczek poręczał za Zbyszka s. Marka „pregnawo wlgariter wlnik [!] domini Sbignei archidiaconi”²„Pregnawus” jest zniekształconym zapisem słowa „privignus”, tj. pasierb, ojczym, a także jak tu: wnęk, tj. zapewne wnuk w linii bocznej, por. SStarop. 10 s. 264 i miał poręczenie zapisane na dobrach Zbyszka, mianowicie na 60 grz. posagu i 60 grz. wiana ż. Zbyszka Piechny. Archidiakon przekazał części swego dziedzictwa w Nasiechowicach i Rosiejowie do podziału dóbr bratankowi Klemensowi i ww. Zbyszkowi. Po śmierci ww. Zbyszka wwiązał się w te dobra na 120 grz. Wilczek. Świadkowie przez Wilczka powołani przysięgli, że archidiakon nigdy ww. dóbr nie przekazał bratankowi Klemensowi i „pregnawo suo” Zbyszkowi ani woli w tej sprawie nie wyraził. Archidiakon oddala roszczenia Wilczka do sumy 120 grz. na posagu i wianie Piechny i o 120 grz. szkody na ww. dobrach (ZK 3b s. 670-1); 1408 Paszek z Zakrzowa odzyskuje konia zabranego przez Szczepana z M. Szczepan skazany na karę XV (GK 1b s. 114); Pietrasz z Kamienia zobowiązuje się spłacić Kananowi Żydowi z Krakowa 9 grz. Jeżeli nie zapłaci w określonym terminie, wówczas zapłaci 12 grz. i więcej, licząc od każdej grzywny tygodniowo 1/2 gr. Po zwróceniu długu winien zwrócić dok. ze swoją pieczęcią i z pieczęcią Bartłomieja z M. (SP 2, 1135); Hanna wd. po Wilczku z M. oddala roszczenia Jaszka z Raszkowa do wsi Mordarka, jako że nie ma na tej wsi żadnych zapisów z racji wiana i posagu (ZK 5 s. 83); Szczepan z M. oświadcza, że Krystyn z Zagórzyc nie jest opiekunem dzieci [Tomka] z Masłomiącej (GK 1a k. 64v); 1408-16 Hanna, Anna wd. po Wilczku z M. (ZK 5 s. 83; 193 s. 199, 321); 1409 Pełka z Bydlina i Bartłomiej z Przegorzał jako poręczyciele za Piotra z Chełmu winni dać Szczepanowi z M. wwiązanie w Przegorzały (ZK 5 s. 114); 1412 ww. Bartłomiej nie stawił się w sprawie o 39 grz. przeciw Szczepanowi z M. (ZK 5 s. 317); 1414 Anna wd. po Wilczku z M. → Głupczów; 1415 taż Anna pozywa Szczepana i Mikołaja z M.; Szczepan z M. pozywa Stachnę z Przegorzał o 43 grz. (ZK 6 s. 91); 1415, 1416 → Chełm p. 3.

1416-37, jako zm. 1438 Stanisław Marchocki z M. i Racławic [h. Topór], br. Mikołaja, Szczepana i innych, ż. Elżbieta c. Boksy z Janowic [par. Wieliczka] → 1431, (ZK 146 s. 259; 193 s. 349; 195 s. 384; 196 s. 146; 197 s. 255, 267, 626; 256 s. 117; GK 4 s. 452; 5 s. 450, 580).

1416-7 Elżbieta c. Wilczka z M., ż. Klemensa Wątróbki ze Strzelec (ZK 194 s. 24; KK 2, 578); 1416 taż Elżbieta i Małgorzata ż. Stogniewa z Niedźwiedzia cc. Wilczka z M. przeprowadzają warunkowy podział dóbr dziedz. po ojcu. Elżbiecie przypada cała cz. dziedziny M. z folwarkiem, dworem i rolami dworskimi → Kamienica, par. Gołcza, p. 3A; Mikołaj z M. zobowiązuje się w ciągu 4 lat spłacić 30 grz. posagu dwóch sióstr Tomka z Masłomiącej, po 15 grz. każdej z nich. Jeżeli w ciągu 4 lat nie będą zamężne, Mikołaj winien płacić Tomkowi do czasu ich zamążpójścia co roku 3 grz. dochodu od 30 grz. (ZK 6 s. 183); Katarzyna wd. po Hanku z Chełma zastawia za 8 grz. Mikołajowi z M. swoją karczmę w Chełmie, poręczając za s. Jana, że nie będzie czynił żadnych przeszkód (ZK 6 s. 202); Klemens Birowo z Przybenic ustępuje wieczyście z pretensji do cz. wsi M., o którą pozywał Szczepana z M. (ZK 6 s. 256); cała wieś M. przypada z działu dóbr Elżbiecie [c. Wilczka z M.] ż. Klemensa Wątróbki ze Strzelec. Pełka z Bydlina ręczy za ww. Elżbietę pod zakładem 500 grz., że powyższy dział wpisze do ksiąg sądu ksiąs. (ZK 6 s. 269-70); Mikołaj z M. oddala roszczenia Piotra Kijanki o 2 woły zajęte za kary w Zdziesławicach (ZK 6 s. 306); Klemens Wątróbka ze Strzelec ręczy za ww. ż. Elżbietę, a Stogniew z Niedźwiedzia za ż. Małgorzatę [siostrę Elżbiety], że pod zakładem 500 grz. dokonają wpisu działu dóbr ojczystych w sądzie w Książu. Elżbieta bierze na siebie wszystkie sprawy w sądzie związane z M. (SP 2, 1487); Szczepan z M. oddala roszczenia Anny wd. po Wilczku z M. o moczydła tj. stawki do moczenia konopii (ZK 193 s. 321); Jakusz z Pirocic oświadcza, że Szczepan z M. wykupił za 13 grz. prawem bliższości cz. dziedziny [gdzie?] zastawioną Szczepanowi ze Zdziesławic (ZK 193 s. 329); Stanisław z M. sprzedaje za 10 grz. i za 1/2 ł. w Wojczy [pow. wiśl.] Annie wd. po Wilczku z M. swoje cz. dóbr w M. (ZK 193 s. 349); 1417 sąd ziemski krak. oddala wieczyście roszczenia Elżbiety i Małgorzaty cc. zm. Wilczka z M. wobec Jana Półkopka dz. Naramy o całą wieś Naramę, z powodu ich niestawiennictwa (KK 2, 578 or.); → Kijany p. 3A; 1418 Jaszek z M. (ZK 194 s. 144); 1419 Jan z Nasiechowic zastawia za 40 grz. Mikołajowi z M. 4 ł. w Nasiechowicach. Jeżeli Jan ich w ciągu roku nie wykupi, winny przypaść Mikołajowi wieczyście (ZK 194 s. 282); → Kalina Wielka p. 3A; 1420 Piotr z Olelina [dziś Olewin] gwarantuje Janowi z Łuczanowic i Mikołajowi z M. zwrot 30 grz. ewentualnym wwiązaniem w cz. dóbr w Przegorzałach i Bielanach (ZK 7 s. 111); → Dziemierzyce; 1421 Paszek Rpiszka z Łuczyc sprzedaje za 100 grz. Mikołajowi z M. dziedzinę zw. Piechnowska w Racławicach (ZK 7 s. 138); → Kamienica p. 3A; 1422 Mikołaj z Tochołowa [dziś Tuchołów] sprzedaje Mikołajowi z M. 3 kmieci w Radziemicach z pr. odkupu do 3 lat. Jeżeli w tym czasie nie zostaną odkupieni, Mikołaj z M. będzie ich wieczyście posiadać za 60 grz. (SP 8, 1870); 1423 Mikołaj z M. jako pozywający winien zachować pokój z Mikołajem z Tochołowa do czasu rozstrzygnięcia sporu w sądzie (GK 2 s. 71); Mikołaj z M. oddala przysięgą roszczenia Klemensa z Morska o 10 kóp orkiszu (ZK 195 s. 152); 1424 tenże oddala roszczenia Paszka z Knyszyna o 30 grz. poręki z racji dziedziny w Dziemierzycach i o 200 grz. szkody (ZK 7 s. 335); Michał Kawalec z Wolicy [par. Wieliczka] gwarantuje Mikołajowi z M. wypłacenie 30 grz. posagowych (dotales) wwiązaniem w swoich kmieci osadzonych na 3 grz. czynszu i zobowiązaniem zapłacenia 1 1/2 grz. „pro laboribus” (ZK 1 s. 397); 1425 Mikołaj z M. wieczyście umarza wszystkie swoje spory z Piotrem i kan. Klemensem z Morska (ZK 146 s. 3); Piotr Tochołowski był gotów na terminie przypozwanym zapłacić Mikołajowi z M. 30 grz., chcąc wykupić zastawionych mu [3] kmieci [w Radziemicach] (GK 2 s. 329); Mikołaj z M. zobowiązuje się pod karą XV wypłacić 30 grz. swym bratanicom, cc. Bartłomieja z M. Beacie i Annie (ZK 8 s. 6, 73); 1426 tenże pozywa włodarza Mik. [Lanckorońskiego] s. marszałka oraz młockarzy Marcina, Pawła i Stanisława z Radziemic o to, że włodarz kazał im bezprawnie wymłócić owies Mikołaja (GK 2 s. 551); Szczepan z M. pozywa Piotra z Chełmu o cz. dziedziny w Przegorzałach wart. 30 grz. i o 10 grz. (GK 2 s. 636); Paszek s. Jaszka Rajskiego z Racławic zamienia z Mikołajem pleb. z Racławic i jego kościołem ojcowiznę w Racławicach za cz. Miroszowa. Pleban dopłaca 23 grz. i daje postaw sukna. Paszek ręczy za siostry, że zrzekną się praw do ojcowizny. Mikołaj z M. kwestionuje akt sprzedaży i zamiany dóbr (ZK 195 s. 389 – w księdze przekreślono poręczenie Paszka za siostry); Mikołaj z M. zobowiązuje się wypłacić 20 grz. i 2 grz. dochodu od tej sumy Annie c. Stachny mieszcz. krak.; Anna oświadcza, że Mikołaj wypłacił jej ww. 2 grz. dochodu od 20 grz. (ZK 8 s. 130-1; 146 s. 22-3); 1427 Mik. Żydówka z Racławic sprzedaje za 60 grz. Mikołajowi z M. dziedzinę zw. Pukarzowska w Racławicach. Sumę tę Marchocki winien spłacić po 20 grz. rocznie w ciągu 3 lat i wówczas będzie dziedzinę posiadał wieczyście (ZK 196 s. 109-10); → Damianice, par. Koniusza, p. 3.

1428-34 Klemens Wątróbka ze Strzelec Małych i M. h. Oksza, mąż Elżbiety, ojciec Henryka (ZK 196 s. 146-7; 197 s. 360); 1428 pozwanie Katarzyny wd. po Andrzeju z Rawałowic o przywileje dotyczące dziedziny w M., które nie zostały zwrócone przez ww. Andrzeja, i o 1000 grz. długu. Dobra te były niegdyś w dzierżeniu i posiadaniu ww. Andrzeja, a powinien je pozyskać Birowo (ZK 146 s. 159 – zapiska nie ma początku z powodu braku poprzedniej karty, stąd jej niejasność); br. Szczepan, Mikołaj i Stanisław z M. pod zakładem 50 grz. dzielą dobra dziedz. w M. i Racławicach oraz zastawne, gdziekolwiek je posiadają. Szczepanowi przypada trzecia cz. M. z łaźnią i stajnią, z trzecią cz. ról, gajów i zagród w M. i Racławicach, siedlisko na górze w Racławicach. Mikołaj otrzymuje środkową cz. M. z budynkami, rolami, łąkami i gajami w M. i Racławicach, siedlisko w Racławicach „in fine s dołu”. Stanisław dostaje trzecią cz. M., poczynającą się od kmiecia pana Wątróbki, z rolami, gajami i zagrodami, siedlisko w Racławicach między siedliskami Szczepana i Mikołaja. Każdy z braci dostaje trzecią cz. pieniędzy z zastawów. Suma 30 grz., którą Mikołaj wziął dla siebie z Radziemic i zapisał żonie na Damianicach, winna także podlegać podziałowi (ZK 196 s. 146-7); Krzesław Puzdro z Racławic sprzedaje za 50 grz. Mikołajowi z M. trzecią cz. swoich dóbr w Racławicach, z wyłączeniem ozimych zasiewów (ZK 196 s. 172); 1429 Anna c. Stachny mieszcz. krak. otrzymała od Mikołaja z M. 7 grz., resztę długu ma dostać w ciągu 3 tygodni, por. wyżej → 1426 (ZK 9 s. 118-9); 1430 Zbigniew z Janowic [par. Racławice] i jego matka Pachną sprzedają za 10 grz. Szczepanowi z M. czwartą cz. dziedziny w Racławicach, na której osadzona jest Dorota wd. po Maćku. Jeżeli w ciągu 3 lat nie wykupią tej dziedziny, Szczepan, dopłaciwszy 30 grz., będzie ją posiadał wieczyście (ZK 197 s. 43); 1431 → Damianice par. Koniusza; 1433 Piotr Żydówka z Racławic zastawia za 8 grz. spłacanych po 1/2 grz. rocznie Mikołajowi z M., czyli z Racławic opust. siedlisko w Racławicach, położone naprzeciw dworu bakałarza Niemierzy, nad potokiem, tam gdzie schodzi się nad stokiem. Kmieć osadzony na tym siedlisku będzie mógł brać drzewo na naprawy i opał (ZK 10 s. 233); 1434 Mikołaj z Racławic i jego ż. Stachna oświadczają, że byli gotowi wpisać do ksiąg akt sprzedaży dóbr br. Szczepanowi i Stanisławowi z M., lecz ci nie stawili się w sądzie; ww. Mikołaj sprzedaje za 15 grz. Szczepanowi z M. połowę swej dziedziny w M. i uwalnia tę cz. od pretensji do wiana i posagu ż. Stachny (ZK 197 s. 255, 258); Elżbieta c. Boksy z Janowic [par. Wieliczka], ż. Stanisława z M. (ZK 146 s. 259); Mik. Żydówka z Racławic zastawia za 6 grz. Szczepanowi z M. łan zw. Klimczowski w Racławicach (ZK 197 s. 264); Szczepan z M. winien oddalić przysięgą roszczenia Mik. [Żydówki] z Racławic o kłody dębowe, przyrządy do układania stogów (naczine acervorum) i sprzęty domowe (ZK 197 s. 338); Klemens Wątróbka z M. (ZK 197 s. 360); 1435 Helena wd. po Janie z Damianic wydzierżawia Stanisławowi z M. na 6 lat za 4 grz. czynszu całą cz. dóbr męża w Damianicach (GK 5 s. 450); 1436 Stanisław z M. gwarantuje Tomaszowi z Damic zwrot 6 grz. ewentualnym wwiązaniem w połowę ról i folwarku z łąkami w M. (GK 5 s. 580); Stogniew z Miechowic nadaje Stanisławowi z Sarnowa, czyli z M., i jego potomkom 1 łan zw. Ubiszowski ze swego sołectwa w Sarnowie. Stanisław zostaje zobowiązany do wysyłania 1 konnego z kuszą na wyprawy wojenne, do posług domowych i 4 razy w roku do posługi poselskiej zw. „drogi” do dóbr Stogniewa w ziemiach krak. i sand. lub do jego przyjaciół, kiedy będzie to potrzebne Stogniewowi albo jego potomnym (SP 2, 2660).

1437-8 Piotr Marchocki z M., Racławic i Januszowie [pow. wiśl.], jako zm. 1468, s. Szczepana i Femki, br. Pawła, ojciec Jana dz. Januszowie 1463-9, kilkakrotnie pisał się jako Marchocki z M. (ZK 147 s. 286, 306; 151 s. 29, 99, 102; 197 s. 679; 200 s. 12; 256 s. 117; GK 10 s. 123; 11 s. 228; 16 s. 931, 17 s. 82; SP 2, 3422)³W 1458 r. Zbigniew z Janowic [par. Racławice] podzastawił za 50 grz. Janowi Lubańskiemu [z Dobrowa pow. wiśl.] 3 1/2 ł., które trzymał zastawem od Piotra z M. (ZK 258 s. 142), chodzi jednak najpewniej o łany w Racławicach.

1438 Paweł, Paszek Marchocki zM. i Racławic 1440, niekiedy pisał się z M. lub niegdyś z M. 1439, 1440, jako zm. 1468, s. Szczepana i Femki, br. Piotra, ojciec Jana 1459-69 piszącego się ongiś z M. i Doroty ż. Jana Ujejskiego 1469 (ZK 17 s. 616; 256 s. 117; GK 6 s. 86, 329, 465; 7 s. 13); Stachna wd. po Mik. Marchockim gwarantuje Stan. Marchockiemu zwrot 40 grz. ewentualnym wwiązaniem w łan, który kupiła u Mik. Żydówki w Racławicach (ZK 256 s. 80 zp.); ww. br. Piotr i Paweł z M. sprzedają za 100 grz. Henrykowi s. Klemensa [Wątróbki] ze Strzelec kaszt. sand. swoją cz. oraz cz. br. stryj. Jana s. zm. Stanisława w M. Femka wd. po Szczepanie z M. zrzeka się praw do wiana i posagu na sprzedanej części. Piotr i Paweł poręczają za wszystkie siostry, iż nie będą się sprzeciwiać sprzedaży (ZK 256 s. 117-8).

1443-50 Jan Wątróbka ze Strzelec (GK 8 s. 281; ZK 257 s. 420); 1443 tenże Wątróbka gwarantuje podsędkowi krak. Piotrowi Cikowskiemu zwrot 270 fl. węg. długu Andrzeja z Tęczyna ewentualnym wwiązaniem w wieś M.; tenże poręcza Piotrowi z Międzygorzyc zwrot 60 grz. długu kan. gnieźn. Jana z Rytwian ewentualnym wwiązaniem w wieś M. (GK 8 s. 281, 322-3).

1444-68 Stanisław Wątróbka ze Strzelec br. Jana (GK 8 s. 937; ZK 152 s. 159); 1444-68 Mikołaj Morski z Morska s. Żegoty, zastawnik wsi M., z której także się pisał (GK 13 s. 370; 16 s. 4, 30, 53, 103, 117, 131, 143, 181, 207, 578, 612, 640; 17 s. 304, 318, 388, 395, 494, 709, 762, 831; ZK 14 s. 217; 151 s. 229; 258 s. 198); 1444 Jan Wątróbka ze Strzelec gwarantuje Mik. Bielance z Nowej Wsi zwrot 175 grz. ewentualnym wwiązaniem w M. (GK 8 s. 715); Mikołaj [Morski?] z M. i jego ż. Dorota (GK 8 s. 721); ww. Jan i jego br. Stan. Wątróbkowie ze Strzelec gwarantują Andrzejowi z Tęczyna zwrot 600 grz. ewentualnym wwiązaniem w ich wieś M. (GK 8 s. 937, 946); 1445 Andrzej z Tęczyna był gotów dokonać wpisu do ksiąg grodzkich krak. zastawu M. na sumę 800 grz. przez Jana i Stan. Wątróbków ze Strzelec (ZK 257 s. 38, 79); 1446-8 Paweł senior i jego ss. Paweł junior i Andrzej z Sędziszowa procesują się z Jerzym, Jurkiem Klausem dzierż, z M. s. Klausa z Krakowa o 2 srebrne kielichy i 2 kubki czyli roztruchany wart. 30 grz., zastawione Jerzemu przez Andrzeja. Sąd oddala ich roszczenia (SP 2, 3284; ZK 147 s. 197, 478); 1450 Stan. Wątróbka ze Strzelec do sumy 800 grz. zapisanych Mikołajowi z Morska na dobrach swoich i brata [Jana] w M. dopisuje 100 grz. (ZK 257 s. 420); ww. Mikołaj z racji pr. bliższości swej ż. Małgorzaty wykupił za 800 grz. od Andrzeja z Tęczyna całą dziedzinę w M. (ZK 151 s. 2); 1456 → p. 3b; sąd postanawia, że Mikołaj z Morska poniósłszy karę XV winien wwiązać Laczka z Zebrzydowic w 10 ł. osadzonych w M. (ZK 14 s. 257); 1457 Stan. Wątróbka ze Strzelec do sumy 400 grz. zapisanych Mikołajowi z Morska na M. dopisuje 400 grz. na tychże M. (ZK 258 s. 129-30); 1459 sąd postanawia, że Mik. Płaski winien w ciągu tygodnia pojechać z woźnym sądowym dla przejęcia wwiązania w łany osiadłe od Mik. Morskiego. Morski ma dać to wwiązanie pod sankcją kary XV. Jeżeli Płaski nie uzyska czynszu, który pokrywałby wartość zapisu, to może dochodzić swych praw przed sądem; woźny oświadcza, że Morski dał Płaskiemu wwiązanie w 4 ł. osiadłe w M.; Płaski oskarża Morskiego, że pobrał 5 grz. czynszu z 4 ł., w które wwiązał Płaskiego, wyrządzając mu szkodę na tę sumę (GK 14 s. 195, 307-8); ww. Morski zastawia Płaskiemu za dług 30 grz. i za 21 grz. kar 4 ł. w M., na których osadzeni są kmiecie: Rzemyk, Andrzej Nagórny, Nowak i Paszek, i daje w nie wwiązanie do czasu spłacenia całej sumy (GK 15 s. 147); 1459-60 Katarzyna ż. krawca z Krakowa pozywa Mik. Morskiego z M. o odbicie wwiązania i wnosi o karę XV. Sąd daje jej woźnego dla dokonania zajęcia (GK 14 s. 201, 215, 233, 429-30, 435); 1460 → p. 3c; 1461 Mik. Morski z M. podzastawia za 100 grz. Świętochnie wd. po Piotrze Siesławskim z Siesławic [pow. wiśl.] i jej synom 8 ł. osiadłych w M., położonych z lewej strony dworu tegoż Morskiego, na których siedzą kmiecie Makolągwa stary, Koścień, Stan. Malaw, Makolągwa młody, Tator (Thator = Tatar?), Mleczko, Domarzatko, Maciek i Mróz (Mroź), płacący roczny czynsz (GK 15 s. 390-1 zp.); 1462, 1463, 1464-5 → p. 3b; 1464, 1466 Olka ż. Jana Naszona z Ostrowiec i Widuchowej [obie wsie w pow. wiśl.] procesuje się z Mikołajem z Morska zastawnikiem (tenutarius) M. (ZK 147 s. 350, 377); 1465-6 → p. 3b.

1468-74, jako zm. 1478 Mikołaj Morski z Morska i M. h. Topór, s. Żegoty, ż. Małgorzata, s. Mikołaj (GK 19 s. 976; 20 s. 760, 788; ZK 153 s. 142; 315 s. 186; DLb. 1 s. 134); 1468 Stan. Wątróbka ze Strzelec kaszt. sądec. sprzedaje za 1500 grz. Mikołajowi z Morska całą wieś M. (ZK 152 s. 159); 1474 → p. 3c.

1477 – zm. 1523/4 Mikołaj Morski z Morska, M., → Klonowa od 1469, Miechowic h. Topór, s. Mikołaja, br. Piotra i Jana, dworzanin królewiczów 1477, tenut. Olsztyna i Uścia, poseł na sejm 1505-6, ż. Anna (RK s. 196; SP 2, 4311; 6, 284; MS 4, 4245-6; Teki Pawińskiego 1 s. 186, 200; ZK 21 s. 378; 25 s. 221, 226; 152 s. 159; 153 s. 142, 235-6, 244-54; 154 s. 392; 202 s. 353; 203 s. 319, 360-1, 370; 261 s. 378; 263 s. 152, 162, 201-2, 282-3, 386-7, 389, 457-8; 264 s. 103-4, 128, 138-40, 160, 162-3, 355; GK 23 s. 600-1, 682, 689, 825, 863-6; 24 s. 100, 488-9, 510-1, 521-2, 533-4, 1016-7; 25 s. 15, 148-9, 220-2, 260, 284, 286-7, 309-10, 312-3, 356, 376, 452, 477, 504-7, 552, 607, 714, 736, 738, 755-6, 759, 776, 868, 875-6, 879, 951, 1042; 26 s. 4, 38, 47, 122-3, 174, 248, 252, 262-3, 276, 306-7, 843-4, 847-8, 850-1, 927, 941, 977-81; 27 s. 6, 7, 92-3, 169-70, 211, 429, 433, 457-8, 507-8, 545-6, 632-3, 645, 881-2, 1098; 28 s. 38, 45-6, 98, 270-1, 473, 533-4, 552, 581-2, 587, 592-3, 612, 814, 1135, 1165; 29 s. 128, 208, 254-5, 284, 292; OK 17 s. 327, 440; Mp. 5 T 73, 74; BJ rps 5348 II; Kurtyka Tęczyńscy s. 574-5); 1478 Stan. Słupowski z Nasiechowic pozywa Małgorzatę wd. po [zm. po r. 1474] Mik. Morskim z M. (GK 20 s. 760, 788).

1482-93 Piotr Morski, zw. też Ujejskim, h. Topór, dz. M. przed 1498, tenut. Uścia, s. zm. Mik. Morskiego, br. Mikołaja i Jana (GK 21 s. 511, 536, 678; ZK 263 s. 176, 457-8).

1483-98 Jan Morski z M. i → Klonowa h. Topór, s. Mikołaja, br. ww. Piotra, Jakuba, Stanisława i Andrzeja, 1494 prebendarz kościoła par. w Sieciechowicach (SP 2, 4311; ZK 201 s. 464; 202 s. 2, 37; 263 s. 162, 201-2, 282-3, 457-8; GK 23 s. 600-1, 863-6; 24 s. 510-11; 25 s. 148-9); 1485 → p. 3c.

1486-91 Stanisław Morski z Morska i M. h. Topór, s. Mikołaja Morskiego i br. ww. (SP 2, 4311; ZK 202 s. 353).

1486-94, zm. 1494 Jakub Morski z M., Janowic i → Klonowa, h. Topór, s. Mikołaja Morskiego i br. ww. (GK 23 s. 130, 154-5, 600-1, 856-7, 860, 863-6; 24 s. 397-8, 521-2, 587, 966; 25 s. 875-6; ZK 263 s. 162, 201-2; MS 2, 165); 1486 br. Jakub, Jan, Andrzej (Indrzych), Mikołaj i Stanisław z Morska zawierają kontrakt, według którego winni dzielić solidarnie i równo wszelkie dobra ruchome i nieruchome oraz pieniądze i darowizny za zasługi i z hojności przyjaciół. Zawarty pod zakładem 200 grz. kontrakt obejmuje dobra po ojcu i matce i po krewnych z pr. bliższości, które bracia już posiadają lub posiadać będą w przyszłości (SP 2, 4311); 1491 br. Jan i Dziersław Karwacjanowie z Janowic sprzedają za 200 grz. br. Jakubowi, Janowi i Mik. Morskim z M. całą wieś Janowice [par. Racławice] z wszystkimi przynależnościami, z pr. patr. kościoła w Racławicach, z gajem zw. Pożary i niwą zw. Paluszowa w Racławicach, położonymi po lewej stronie drogi z Racławic do M., która to droga idzie k. krzyża w miejscu zabicia Karwacjana, k. pól zw. Babiny. Morscy mogą wykupić cz. Janowic zastawioną Potockiemu [z Głupczowa]. Karwacjanowie winni pod zakładem 100 grz. wpisać sprzedaż do akt ziemskich w Książu (GK 23 s. 600-1); 1492 ww. Karwacjanowie wnoszą o karę XV z powodu niezapłacenia przez Mik. Morskiego 20 fl. zgodnie z zapisem (GK 23 s. 682, 689); Mik. Morski z M. winien pod sankcją kary XV zapłacić br. Indrzychowi 60 fl. węg. (GK 23 s. 825); Jakub Morski z M. zobowiązuje się pod sankcją kary XV zapłacić br. Mikołajowi 80 fl. węg. (GK 23 s. 860); br. Jakub, Jan i Mik. Morscy zastawiają za 14 grz. Janowi Potockiemu z Głupczowa całe cz. wsi Janowice, które trzymał zastawem Stan. Żydówka z Racławic, z polem zw. Pożar położonym po lewej stronie drogi z Racławic do M., tak jak te dobra posiadał ich zm. ojciec Mik. Morski, z wyłączeniem gaju zw. Pożar k. niwy zw. Babiny (GK23 s. 863-4); 1492, 1493 br. Jakub, Jan i Mikołaj z Morska⁴W podziale dóbr uczestniczy tylko 3 synów zm. Mikołaja spośród tych, którzy w r. → 1486 zawarli kontrakt o solidarnym i równym podziale dóbr. Zapewne między 1486 a 1492 r. nastąpił jakiś nieznany podział dóbr. Nieobecny w podziale z r. 1492 Andrzej pisał się później z Morska i Nasiechowic, jaki dział otrzymał Stanisław nie jest wiadomo, może zmarł przed podziałem. Wszyscy bracia używali nazwiska Morskich przeprowadzają podział dóbr ojczystych, macierzystych i „morticiniorum” [tj. dóbr przypadających dziedzicom po zmarłych bezpotomnie kmieciach]. Jakub otrzymuje: dwór z folwarkiem, ogród i winnicę oraz tę połowę wsi M., która leży na lewym brzegu potoku [dziś zw. Rzeka – UN 1 s. 65], łan zw. Snoszy, 2 ł. zw. Zambrowski i Biernatowski, 2 ogrody na prawym brzegu potoku, sadzawkę zw. starą pod dworem, połowę ról folw., gaj zw. Lipowy k. drogi z M. do Miechowa, po jej prawej stronie, oraz inny gaj zw. Grodzisko aż do drogi racławskiej [do Racławic], młyn dolny na uboczu wsi. Janowi przypada: druga połowa wsi na prawym brzegu potoku, tak jak idzie się od starego dworu, sadzawka w środku wsi czyli nowy staw, połowa ról folw. z chmielnikiem położonym naprzeciw tejże sadzawki, łąka Nadolna, wszystkie gaje oprócz ww., siedlisko zw. Chmielarzowe i cz. łąk chmielarza powyżej sadzawki. Jakub winien Janowi i jego kmieciom dawać drzewo na budowę, jeżeli Jan nie miałby go w swoich gajach. Mikołaj dostaje 300 grz., z których wziął już 175 grz., a pozostałe 125 grz. może Mikołaj wziąć z pieniędzy przypadających braciom w ziemi lub. po zm. Beacie Czerniernickiej. Resztę z tych pieniędzy podzielą bracia między siebie. Mikołajowi przypada też cała cz. Klonowa i cz. ról folw. w M. w sąsiedztwie Klonowa wg znaków przez braci ustanowionych, a także stary staw w M. Może on nad tym stawem zbudować młyn i posiadać go do czasu budowy młyna przez Jana. Jan i Jakub mają wyznaczyć Mikołajowi cz. łąk w M. do koszenia (GK 23 s. 864-6; ZK 263 s. 201-2). 1493 – zm. po 1513 Anna c. Andrzeja z Tęczyna i Rabsztyna i Jadwigi z Książa Wielkiego, wd. po Pawle Olsztyńskim ze Szczekocin tenut. łukowskim i olsztyńskim, współtenut. Olsztyna z racji zapisanej tu przez ww. Pawła oprawy posagu, 1493 ż. Mik. Morskiego z Morska i M., por. też → 1464-1471, 1509-10 Książ Wielki p. 3a (GK 24 s. 29, 521-2; 25 s. 220-2, 286-9; 26 s. 927; ZK 21 s. 378; 153 s. 142; 263 s. 457-8; 264 s. 160; Mp. 5 1 74; Katalog UJ 269; Kurtyka Tęczyńscy s. 574-5); 1494 → Klonów p. 4; Jakub Morski z M. gwarantuje Stan. Masłowskiemu z Wierzbna zwrot 100 fl. węg. ewentualnym wwiązaniem w swoją cz. M. (GK 24 s. 587); ww. Masłowski oświadcza, że gotów był przyjąć od Mik. Morskiego i potomków zm. Jakuba Morskiego z M. 330 fl. węg.; tenże gotów był przyjąć 100 fl. węg. od potomków zm. ww. Jakuba (GK 24 s. 966); 1495 Jan z Morska prebendarz w Sieciechowicach darowuje wieczyście br. Mikołajowi tenut. olsztyńskiemu trzecią cz. M., a dwie pozostałe cz. zastawia mu za 330 grz. (ZK 263 s. 282-3); → Klonów p. 4; Mik. Morski gwarantuje Stan. Wolwanowskiemu zwrot 230 fl. węg. ewentualnym wwiązaniem w cz. M., którą kupił od swego br. Jana Morskiego (GK 25 s. 148-9); → Książ Mały; Andrzej Stadnicki ze Żmigrodu, Piotr Szafraniec z Pieskowej Skały i Jan Pielsz z Sieradzic poręczają Mik. Morskiemu z M. zwrot pożyczonych królowi Janowi Olbr. 600 grz. (GK 25 s. 286-7 zp.); ciż poręczają Annie ż. Mik. Morskiego zwrot 1600 fl. węg. pożyczonych przez tegoż króla (GK 25 s. 286-9); br. Stanisław i Mikołaj [Kulowie] z Książa Małego sprzedają za 600 fl. węg. Mik. Morskiemu z M. wieś Miechowice; Morski gwarantuje ww. Kulom z Wojciechowic zwrot 100 fl. węg. ewentualnym wwiązaniem w Miechowice (GK 25 s. 312-3, 356; ZK 263: transkacja wpisana do ksiąg ziemskich 1496); 1495-6 tenże Morski pozywa Krzesława Opatkowskiego z Janowic o kmiecia Macieja Machulkę z Janowic i o bezprawne zabranie koni tegoż kmiecia (GK 25 s. 376, 452); 1496 tenże pozywa ww. Krzesława o stawienie zatrzymanej kmiotki Morskiego Małgorzaty ż. ww. Machulki. Krzesław oświadcza, że nie mógł jej stawić, gdyż leżała z powodu porodu. Mikołaj wnosi też o karę XV od Krzesława z powodu ciążenia we wsi Janowice (GK 25 s. 477); → Klonów p. 4; Mik. Morski gwarantuje Stan. Masłowskiemu z Wierzbna zwrot 330 fl. węg. z poręczenia za Stan. Wątróbkę ze Strzelec i 100 fl. węg. własnego długu ewentualnym wwiązaniem w całą wieś M. i w cz. Klonowa (GK 25 s. 506-7 zp); ww. Masłowski oświadcza, że był gotów przyjąć 430 fl. węg. od Mik. Morskiego z M., lecz ich nie otrzymał (GK 26 s. 38); Anna ż. Mik. Morskiego z Morska i M. darowuje wieczyście mężowi 1600 grz. oprawy posagu zapisanych jej przez 1-go męża, zm. Pawła z Olsztyna (ZK 21 s. 378); tenże Morski zastawia za 40 fl. pol. długu i za 18 grz. kar całą wieś M. Stan. Masłowskiemu z Wierzbna (GK 25 s. 776); tenże poręcza pod zakładem 100 fl. za Barbarę wd. po swoim zm. br. Jakubie Morskim synom zm. Pawła Olsztyńskiego Piotrowi, Janowi, Stanisławowi, Bartłomiejowi i Andrzejowi dziedzicom Włoszczowej [pow. chęć] oraz Jakubowi Szczekockiemu z Dębna, że na najbliższych rokach ziemskich w Chęcinach dokona ona wpisu zadośćuczynienia jej przez ww. braci i przez Jakuba Szczekockiego za posag i zrzeczenia się przez nią praw do wszystkich dóbr ojczystych i macierzystych (GK 25 s. 875-6); Piotr z Morska oświadcza, że za zgodą Stan. Wątróbki ze Strzelec dał Mik. Morskiemu z M. wwiązanie we wsie Strzelce Małe, Niedary i w cz. Strzelec Wielkich (GK 25 s. 1042); Maciej prep. zwierzyn, dz. Klonowa procesuje się z Mik. Morskim z M. (ZK 261 s. 378); Jan i Andrzej z Morska opiekunowie Jana s. zm. Jakuba z Morska [i M.] sprzedają za 600 grz. Mikołajowi z M. całą cz. Jana w M. Jan i Andrzej poręczają za nieletniego Jana, że ten po dojściu do lat sprawnych dokona wpisu aktu sprzedaży do ksiąg. Mikołaj gwarantuje spłatę 600 grz. w ciągu 2 lat ewentualnym wwiązaniem w M. (ZK 263 s. 386-7 zp.); wyżej → 1495, też Książ Mały.

1497 Barbara wd. po Jakubie Morskim z M. przeciw Jakubowi Szczekockiemu z Dębna o niestawienie się przez niego w sądzie ziemskim w Chęcinach dla dokonania wpisu o zrzeczeniu się przez nią roszczeń. Wnosi o zwrot 100 fl. wadium; por. wyżej → 1496 (GK 26 s. 10, 178, 308); Mik. Morski z M. winien pod sankcją kary XV dać wwiązanie Stan. Masłowskiemu z Wierzbna w M. i Klonów i zapłacić mu 3 grz. kary; Masłowski oświadcza, że Morski zapłacił mu 330 fl. węg. długu z poręczenia za Stan. Wątróbkę ze Strzelec i 18 grz. kar (GK 26 s. 122-3, 252); Mik. Morski zastawia za 300 grz. Janowi Pielszowi z Sieradzic całą wieś M. (GK 26 s. 262-3); tenże Mikołaj oświadcza, że gotów był przyjąć od br. Stanisława i Mikołaja z Książa Małego 96 fl., lecz ci nie stawili się (GK 26 s. 276); Mik. Morski z M. zastawnik Strzelec Małych podzastawia za 200 grz. br. Andrzejowi czyli Indrzychowi Morskiemu całe wsie Strzelce Małe i Niedary oraz cz. w Strzelcach Wielkich, które sam dzierży jako zastawione mu za 330 fl. węg. przez Stan. Wątróbkę ze Strzelec (GK 26 s. 306-7); 1498 → Małoszów, par. własna, p. 3a; Andrzej Morski z Nasiechowic oświadcza, że został spłacony przez br. Mik. Morskiego z M. z wszystkich zapisanych sum; Mikołaj ustępuje Andrzejowi z wszystkich sum zapisanych Mikołajowi przez Stan. Kostrzeckiego i jego ż. Ofkę na Śladowie, a te części Śladowa, na których są zapisy, zastawia Andrzejowi (GK 26 s. 850-1); Mik. Morski i jego ż. Anna zastawiają za 300 grz. Janowi Pielszowi z Sieradzic całą wieś M. i dają wwiązanie (GK 26 s. 927 zp.); Jakub z Lekszyc podzastawia za 250 fl. węg. Mik. Morskiemu z M. wieś Jawiczowice, którą sam miał w zastawie od Mik. Słabosza z Putnowic [ziemia chełmska] i Marcina Konwy z Jankowie (GK 26 s. 941); Mikołaj z M. zapisuje ż. Annie na całej wsi M., którą kupił od swoich br. Jana, Piotra i Andrzycha i od [bratanka] Jana s. zm. Jakuba z M., 2000 grz. oprawy zapisanej jej przez [1-go męża] Pawła tenut. Olsztyna i daje Annie wwiązanie w M. Za jej życia mąż Mikołaj będzie miał w tych dobrach „usum fructuum et sessionem et tenutam”, po jej śmierci dobra te winny przypaść jej dzieciom lub bliższym, gdyby zaś zmarła bezpotomnie, wówczas należeć będą wieczyście do [bratanka Mikołaja] Jana s. zm. Jakuba z M., „avunculum alias vnąku” (ZK 263 s. 457-8); Mik. Morski gwarantuje Piotrowi Łaganowskiemu zapłacenie 400 fl. węg. z poręczenia za Mikołaja z Kamieńca [ziemia san.] star. krak. i san. ewentualnym wwiązaniem w całą cz. M. (GK 27 s. 6-7 zp.); tenże gwarantuje Markowi i jego ż. Elżbiecie z Sarnowa [nie zid.] zwrot 20 gr ewentualnym wwiązaniem w swoje dobra w Klonowie (GK 27 s. 92-3); Andrzej Stadnicki ze Żmigrodu podzastawia za 80 fl. węg. Mik. Morskiemu z M. całą cz. Strzelec, którą trzyma zastawem od Stan. Wątróbki ze Strzelec (GK 27 s. 169-70); 1499 Mik. Morski gwarantuje Maciejowi z Poborowic zwrot 293 fl. węg. ewentualnym wwiązaniem w całą swoją dzierżawę w Strzelcach i w całą cz. Morska, którą mu tenże Maciej ustąpił (GK 27 s. 429); → Klonów p. 3A; → Małoszów, par. własna, p. 3a; Mik. Morski zastawia za 200 fl. pol. ww. Łaganowskiemu Miechowice (GK 27 s. 545 zp.); tenże zastawia za 31 gr br. Andrzejowi Morskiemu z Nasiechowic całą swoją cz. Klonowa (GK 27 s. 546); tenże podzastawia za 200 grz. Janowi Potockiemu z Głupczowa wieś Sietejów, którą trzymał zastawem od zm. Piotra z Kurozwęk (GK 27 s. 632-3 zp.); tenże winien pod karą XV zwrócić Piotrowi Łaganowskiemu 26 grz.; tenże gwarantuje Łaganowskiemu zwrot 140 fl. węg. ewentualnym wwiązaniem w Miechowice (GK 27 s. 645, 881-2).

1500 Mik. Morski z M. ustępuje na zasadzie zastawu Stan. Derszniakowi [h. Korczak] pkom. przem. wszystkie zapisy na dobrach Strzelce Małe i Wielkie oraz Niedary na sumę 500 fl., mianowicie 330 fl. węg. i 170 fl. pol., dokonane przez Stan. Wątróbkę ze Strzelec, Andrzeja Stadnickiego ze Żmigrodu i Stan. Rupniowskiego (GK 27 s. 1098); Piotr i Andrzej z Morska zastawiają na 7 lat za 70 grz. br. Mikołajowi wszystkie dobra ojczyste Jana s. zm. Jakuba z Morska w M. Suma zastawu powinna być spłacona po 10 grz. rocznie. Mikołaj nie może sprzedać lasów i gajów, a także odławiać ryb w sadzawkach (ZK 264 s. 23-4); → Małoszów, par. własna, p. 3a; 1501 Mik. Morski z M. bierze w zastaw za 200 fl. pol. od Jana Brenickiego z Brenia [pow. wiśl.] całącz. dóbr [czyli sum], która temuż Janowi przypadła na [król.] m. Uściu. Gdyby zdarzyło się, że powróci Stan. Wątróbka, przebywający od 3 lat na wojnie wołoskiej, to sam Jan winien zapłacić 65 fl. i reszta pieniędzy nie powinna go obciążać (GK 28 s. 270-1); 1502 Aleksander Jag. pozwala Mik. Morskiemu sprzedać 12 grz. czynszu z pr. odkupu na wsiach M. i Morsko jakiejkolwiek osobie duchownej; ww. Morski sprzedaje za 400 fl. węg. Maciejowi Mydlarzowi i Janowi Ruskowi dla altarii w kościele NPM w Rynku [w Krakowie] 12 grz. czynszu z pr. odkupu na wsiach Morsko z przewozem i M. Anna ż. Morskiego i br. Piotr Morski i Andrzej wyrażają zgodę na tę sprzedaż (GK 28 s. 533-4; Mp. 5 T 73, 75); ww. Morski oświadcza, że 500 grz. z sum zapisanych przez królów polskich Stan. i Janowi Wątróbkom i ich przodkom na m. Uście z wsiami i cłem darowuje i ustępuje królowi Aleksandrowi. Gdyby dobra te wykupił, wówczas przywileje i zapisy na sumę 500 grz. winien królowi zwrócić, zmniejszając w ten sposób sumę zapisów na ww. dobrach o te 500 grz. (GK 28 s. 473); Mik. Morski z M. i Miechowic zastawia za 200 fl. pol. Januszowi z Mstowa połowę wsi M. i całą wieś Miechowice (GK28 s. 581-2 zp., 587); Piotr z Morska zamienia z ww. Mikołajem z M. całą wieś Morsko z dopłatą 400 fl. za wieś Nasiechowice (GK 28 s. 592-3); Mik. Morski bierze w zastaw za 20 grz. od Piotra [Olsztyńskiego] z Włoszczowej [pow. chęc.] karczmę zw. Małoszowska z opustoszałymi rolami (GK 28 s. 814-5); 1503 Jan czyli Janusz z Mstowa poddzierżawia na rok Mik. Morskiemu połowę wsi M. i całą wieś Miechowice (GK 28 s. 1135); Mik. Morski zastawia za 400 fl. węg. Janowi z Tarnowa wwdzie sand. wieś M.; ww. Jan oświadcza, że został spłacony przez ww. Mikołaja z 400 fl. węg. zapisanych na M. (ZK 264 s. 103-4, 128).

1504-21 Stanisław Derszniakz Rokietnicy h. Korczak, pkom. przem., zm. 1504, i jego ss. Mikołaj, Jan, Piotr, Andrzej, dz. M. i → Klonowa (ZK 264 s. 162-3; 266 s. 296-7; GK 36 s. 27); 1504 10 I Janusz z Mstowa wydzierżawia Mik. Morskiemu z M. połowę M. i całe Miechowice, które ma od niego w zastawie, do ś. Jana Chrzciciela [24 VI]. Morski zapłaci z tytułu dzierżawy 10 fl., a jeśli do tego czasu nie zwróci sumy zastawnej, Mstowski obejmie dobra (GK 29 s. 91-100); tenże Morski sprzedaje za 700 fl. z pr. odkupu do 3 lat swemu bratankowi Janowi z M., s. zm. Jakuba Morskiego, wieś Strzelce (ZK 203 s. 370 zp.); [Stan.] Derszniak z Rokietnicy pkom. przem. daje Mikołajowi z Morska Strzelce Małe, cz. Strzelec Wielkich i połowę wsi Górka w zamian za M. i cz. Klonowa (→ Górka, par. Witów, p. 3A i GK 29 s. 226-7); tenże Derszniak zobowiązuje się zapłacić 250 grz. ww. Morskiemu, w przeciwnym razie da mu wwiązanie do ww. wsi – zp. Spłacony przez ss. zm. Stanisława (GK 29 s. 230); Mik. Morski z Morska, Andrzej Morski i br. Jan i Jakub Płazowie z Mstyczowa pod zakładem 1000 grz. poręczają za Jana s. zm. Jakuba Morskiego z M., swego bratanka (nepote germano), że ten po dojściu do wieku sprawnego stawi się w sądzie ziemskim i zrzeknie się na rzecz Piotra, Mikołaja, Jana i Andrzeja ss. zm. Stan. Derszniaka praw wynikających z bliższości do wsi M. i Klonów. Dobra te zostały zamienione przez Mik. Morskiego ze Stan. Derszniakiem za Strzelce i Górkę, → wyżej (ZK 264 s. 162-3); 1509 ww. Jan s. zm. Jakuba oświadcza, że został całkowicie spłacony za swoją cz. M. przez stryja Mik. Morskiego i wyraża zgodę na wszystkie warunki zamiany dóbr M. dokonanej przez stryja ze zm. Stan. Derszniakiem (ZK 264 s. 355); 1515 Mikołaj Derszniak z M. gwarantuje Witowi zw. Łyczek ze Strzelec Małych zwrot 200 fl. ewentualnym wwiązaniem w całą wieś dziedz. M. (ZK 25 s. 221, 226); → Grębynice; 1518, 1521 → Klonów p. 4.

-b. Kmiecie, włodarze, karczmarze. 1381 Stanisław kmieć z M. (SP 8, 852); 1392 Wilczek z M. procesuje się ze Zbyszkiem archidiakonem krak. o główszczyznę za swego człowieka; Staszek kmieć z M. procesuje się z ww. archidiakonem (ZK 1c s. 28, 36, 41); 1397 Stanisław zw. Parchał [kmieć] ze Staniowic [dziś Staniewice, pow. chęc.] z Wilczkiem dz. M. o 25 grz. główszczyzny za br. Stanisława i nawiązki za 25 ran; Mikołaj, Świątek, Piotr kmiecie z M. przeciw ww. Parchałowi w związku z główszczyzną za jego br. Stanisława (ZK 1c s. 558, 561); 1399 Wilczek z M. skazany na karę XV „pro seccacione” bezprawnie siedliska Pietrasza Kuropatwy (SP 8, 8380, 8440); 1403 Stanek kmieć z M. pozywa Bartosza dz. M. o 3 grz. szkody (ZK 3b s. 129); 1428 Piotr kmieć → Kaczkowice; → p. 3a; 1429 Beata wd. po Klemensie [z Mokrska] kaszt. rad. ma w sprawie przeciw Wojc. Rogoszowi kmieciowi z M. stawić jego poręczyciela Jana karczmarza w Dziewięciołach. Jan powinien rozpoznać, czy Beacie zostały dane 2 konie i 2 krowy tegoż Wojciecha. Beata winna przysiąc, że złożyła gościnne i że nie poleciła trzymać kmiecia związanego w więzieniu; ww. karczmarz oświadcza, że jako poręczyciel Wojciecha kmiecia z M. dał ww. Beacie 2 krowy i 2 konie, Beata zaś umarza roszczenia o nie; tenże Rogosz kmieć z M. ustanawia swoim pełnomocnikiem szl. Tomasza Pszonkę z Więcławie; tenże kmieć procesuje się z ww. Beatą (SP 2, 2275; GK 3 s. 252-3, 275, 285, 358, 368); 1451 Wojc. Przysz i Wojciech kmiecie → p. 5; 1456 Mik. Morski pozostający w sporze z Janem Ilikowskim winien stawić Jana swego włodarza w M.; Ilikowski pozywa ww. włodarza o zabranie gwałtem kmiecia Stanisława (GK 13 s. 379); 1459 kmiecie Rzemyk, Andrzej Nagórny, Nowak, Paszek → 3a; 1461 kmiecie [Stan.] Makolągwa stary, Koścień, Stan. Masław, [Maciej] Makolągwa młody, Tator (Thator = Tatar?), Mleczko, Domarzatko, Maciek, Mróz → p. 3a; 1462 Szczepan kmieć z M. procesuje się ze szl. Stanisławem z Kaliny niegdyś dz. Opatkowic o zabranie na wolnej drodze król. 1 grz. i o poranienie (GK 16 s. 4, 30, 53, 143, 181, 207); Andrzej karczmarz z M. i Andrzej Kłosek kmieć z M. (GK 16 s. 103); Andrzej Kłosek kmieć z M. i jego pan Mik. Morski przeciw ww. Marciszowi (GK 16 s. 131); 1463 Szczepan Czeczuła kmieć z M. i Mik. Morski procesują się ze Stan. [Opatkowskim] z Kaliny o trzykrotne odbicie wwiązania. Szczepanowi dany jest woźny dla dokonania wwiązania (GK 16 s. 490, 612, 640, 754, 1030); ww. procesują się z Anną i jej mężem Stanisławem z Przegini (GK 16 s. 578); 1464-5 woźny oświadcza, że ww. Opatkowski ponownie udaremnił wwiązanie Stan. Czeczuły kmiecia z M. Mik. Morski wnosi o karę (GK 17 s. 304, 318, 388, 395, 494); 1465 Stan. Łuszczek i Mik. Tłusto kmiecie → p. 5; 1465-6 wyrokiem star. krak. Jan z Kaliny winien w ciągu 4 tygodni wwiązać Szczepana kmiecia z M. w dobra w Kalinie. Jan twierdzi, że są to dobra jego siostry, a on je tylko dzierżawi i dlatego nie może dać wwiązania; 1466 woźny wwiązuje ww. Szczepana w cz. dziedziny Stan. Kalińskiego. Mik. Morski wnosi o karę za straty Szczepana i jego poranienie (GK 17 s. 600, 613, 923); Kat. Barczkowska z Racławic pozywa Mik. Morskiego o stawienie zbiegłego od niej kmiecia Stanisława, obecnie młynarza w M. i o 3 grz. jego czynszu (GK 17 s. 709, 762, 831); 1468 Marcin Mleczko kmieć; 1469 Stan. Makolągwa i Maciej Makolągwa młody kmiecie → p. 5; 1470-80 → p. 3c; 1478 Bartłomiej, 1479 Wojc. Kleszczowic kmieć → p. 5; 1480 Jan Kaliński z Kaliny Wielkiej oddala przysięgą i wyrokiem sądowym roszczenia Piotra Kózki kmiecia z M. o zranienie (ZK 262 s. 112); Stan. Makolągwa kmieć → Kalina Wielka p. 6; 1492 sąd nakazuje Stan. Gorzkowskiemu stawić zatrzymanych w Gorzkowie kmieci, a mianowicie Pawła karczmarza zbiegłego z M. oraz Stanisława, i zwrócić ich Jakubowi Morskiemu z M. (GK 23 s. 856-7); 1493 sąd wyrokuje po wizji woźnego, że Jakub człowiek zbiegły z M. i przebywający w Tępoczowie, wsi Krzesława z Kurozwęk kanclerza Królestwa, winien w ciągu 2 tygodni zapłacić swemu panu Jakubowi Morskiemu z M. i wówczas zostanie przysądzony Krzesławowi z wszystkimi dobrami i rzeczami, które to dobra i rzeczy winien Morski zwrócić zbiegłemu kmieciowi pod sankcją kary XV (GK 24 s. 397-8); 1496-1500 Jan Mirosz kmieć (OK 17 s. 646); 1496 tenże Mirosz kmieć Mik. Morskiego z M. przeciw Wojc. Opatkowskiemu ze Święcic jako pełnomocnikowi br. Krzesława Opatkowskiego złożonego chorobą (GK 25 s. 738); 1502 Stan. Lyssek [= Łysek?, Lisek?] służebnik Mik. Morskiego z M. (GK 28 s. 552); 1522 Andrzej wójt, Marcin Mirosz, Jan Mleczko i Stan. Wieczorek kmiecie ze wsi M. mają zapłacić 100 fl. ur. Wojc. Starzechowskiemu za brogi i płody złożone w gumnie (OK 44 s. 659); 1531 Marcin Mirosz → p. 5.

-c. Areał, folwark, pobór, obiekty gospodarcze. 1416 folwark, dwór, role dworskie; 1428 łaźnia, stajnia, zagrody, zabudowania; 1436 folwark z łąkami; 1456 w M. 10 ł.; 1458 3 1/2 ł.; 1459 4 ł. → p. 3a; 1460 cz. wsi M. należąca do Morskiego skazana na karę XIV za odbicie ciążenia i niezapłacenie wiard. (GK 14 s. 455); 1461 8 kmieci na 8 ł. → p. 3a; 1470-80 w M. 18 ł. kmiec., 2 karczmy, młyn bez ról, 3 zagrody z rolami (DLb. 1 s. 134); 1474 wieś M. należąca do Morskiego skazana na karę XIV za odbicie ciążenia z powodu niepłacenia wiard. (GK 19 s. 976); 1485 wieś Morskiego M. skazana na karę król. XIV za niezapłacenie wiard. i odbicie ciążenia (GK 22 s. 748); 1489-90, 1493-6 pobór z 4 ł.; 1497-1500, 1508 z 2 ł. (ŹD s. 440; RP k. 12v, 78v, 115r, 136v, 163r, 193r, 209r, 230r, 250v, 343r); 1492 dwór z folwarkiem, młyn → p. 3a; 1529 folw. → p. 5; 1530 pobór z 3 ł., karczmy i młyna o 1 kole (RP k. 21); 1563 dawniej pobór z 3 ł., reszta rubryk niewypełniona (RP k. 22).

4. 1522 Andrzej wójt [sądowy], kmieć z M. → p. 3b.

5. 1384 → p. 3a; 1407 Wierzbięta z Branic w sprawie przeciw Mikołajowi z M. winien stawić jako zachodźcę Nawoja z Tęczyna kan. krak. posesora preb. Marchockiej w kat. krak.; tenże Nawój jako zachodźca Wierzbięty oddala roszczenia Mikołaja z M. o dzies. z wszystkich ról kmiec. w M. w bieżącym roku (GK 1b s. 148, 159); 1408 Pełka dz. Czapli spowiada się u Klemensa kapelana pani Wilczkowej z M. (GK 1a k. 56r, 59v); Andrzej z Tęczyna sprzedaje za 70 grz. Wierzbięcie z Branic stolnikowi krak. dziesięciny swego br. Nawoja kan. krak. w Klonowie, M. i Dalewicach (GK 1a k. 67r); 1435-6 Mikołaj pleb. z Więcławic sprzedał dzies. z M. za 18 grz. → Luborzyca p. 6; 1450 Marcin Ryncza z Batowic kupił za 26 grz. od Mik. Głębockiego kan. krak. dzies. w Klonowie i M. (OK 9 s. 114); 1451 Wojc. Przysz i Wojciech kmiecie z M. kupili za 16 grz. tegoroczną dzies. od ww. kan. Głębockiego (OK 9 s. 186); 1465 Stan. Łuszczek i Mik. Tłusto kmiecie z M. kupują za 8 grz. i 1 wiard. dzies. z M. od tegoż Głębockiego (OK 12 s. 566); 1468 szl. Stan. z M. kupuje za 14 grz. dzies. snop. z M. za ten rok od Macieja z Milejowa wikariusza kat. krak.; Marcin Mleczko z M. ma zapłacić 8 grz. bez 1 wiard. za dzies. snop. z M. za rok bieżący, należną zm. kan. Głębockiemu, kan. krak. Jakubowi Lelowskiemu z Lelowa (OK 12 s. 938-9); 1469 Stan. Makolągwa i Maciej Makolągwa młody [kmiecie] z M. mają zapłacić 5 grz. za dzies. z M. Urielowi Górce prep. gnieźn. i kan. krak. albo jego faktorowi panu Janowi Gowarzewskiemu (OK 12 s. 1054); 1470-80 dzies. snop. i kon. wart. 18 grz. z cz. ról kmiec. i z folwarku należy do par. w Racławicach, z reszty łanów kmiec. do preb. zw. Marchocka w kat. krak. (DLb. 1 s. 134); 1479 Wojc. Kleszczowie [kmieć] z M. ma zapłacić 2 grz. długu za dzies. z M. kupioną od Stan. Pirwoszowskiego faktora bpa pozn. Uriela Górki (OK 3 s. 175); 1529 dzies. snop. wart. 4 grz. z folw. w M. należy do altarii Ś. Piotra w kościele par. w Racławicach, dzies. snop. wart. 6 grz. z ról kmiec. w M. oddawana jest preb. Marchockiej w kat. krak. (LR s. 233, 315); 1531 Marcin Mirosz z M. zobowiązuje się zapłacić 7 grz. za dzies. snop. z ról tej wsi kupioną od Marcina z Płocka archidiakona kurzelowskiego (OK 48 s. 85); [po r. 1550] od 4 lat Marcin Zborowski wwda kal. przestał oddawać dzies. wart. 12 grz. z folwarku w M. plebanowi w Racławicach (LR s. 233 w przypisie).

6. 1382 → Klonów p. 6; 1382, 1384, 1398 → p. 3a; 1392 → p. 3b; 1450-2 Andrzej z Woli Januszowskiej [pow.wiśl., dziś nie istnieje, zw. też Wolą Parchowatą] pozwany przed sąd nadworny przez Piotra Marchockiego o to, iż zabił (occisit) na wolnej, publicznej drodze szlacheckiego stanu domownika Piotra, zawiózł [zwłoki?] do swego domu, „iudicavit sicut sibi placuit” [odprawił sąd nad trupem?], wywiózł do lasu i dał psom na pożarcie (SP 2, 3422; ZK 151 s. 99, 102); 1478 w sprawie małżeńskiej między Bartłomiejem z M. a jego ż. Elżbietą Goczówną z Radziemic i Marcinem z Piotrkowa oficjał, wysłuchawszy oskarżeń i zeznań i mając dowody, dokumenty i przysięgi obu stron, udziela Elżbiecie rozwodu z powodu niemocy płciowej Bartłomieja oraz zezwala jej na ponowny związek z ww. Marcinem bez przeszkody z powodu 1-go małżeństwa. Bartłomiejowi zaś zakazuje w przyszłości ponownych związków małżeńskich (OK 2 s. 678); 1480 Marcin z M. prezentowany przez szl. Macieja z Poborowic na pleb. w Poborowicach składa rezygnację z tego urzędu (OK 3 s. 200); 1488 Maciej z Czapel Wielkich zeznaje przeciwko ż. Elżbiecie z M., że przed 8 lub więcej laty zawarli związek małżeński w kościele, a potem współżyli i mieszkali razem. Elżbieta jednak, nie znając, kędy duch wieje, zawierzywszy lekkomyślnej woli, odeszła od niego z niejakim Wojciechem zw. Przybyło, z którym współżyła i doczekała się potomstwa, zaś w ubiegłym roku przed Bożym Narodzeniem wzięła z nim drugi już ślub w kościele, obciążając duszę ciężkim grzechem i znieważając więzy małżeńskie. Maciej domaga się, aby do niego wróciła. Oficjał po wysłuchaniu stron wyrokuje, że Maciej winien dowieść przysięgą godnych świadków, że przed laty rzeczywiście wziął ślub z Elżbietą (OK 11 k. 173v); 1491 Wojc. Machalec z M. oskarża przed sądem oficjała Annę z Sietejowa, że przed 9 laty w kościele w Dziaduszycach zawarła z nim związek małżeński w obecności wielu osób, a potem przez 7 tygodni, chociaż nie ciągle, zamieszkiwała z nim. Potem jednak, z powodu niechęci jej samej i jej krewnych, i wobec gróźb, odszedł i wziął sobie inną kobietę w Nawarzycach, Anna zaś pojęła za męża niejakiego Jana w Sietejowie i do dziś z nim żyje. Wojciech prosi obecnie Annę, by z nim zamieszkała jako 1-sza żona, albo by mógł być od niej wolny, jeśli tak będzie wynikać z prawa. Oskarżona Anna, chociaż potwierdziła fakt małżeństwa z Wojciechem, usprawiedliwia się tym, że zm. szl. Rafał Ryterski dz. Dalewic siłą przymuszał ją do małżeństwa z Wojciechem, a ponieważ nie wyrażała na to zgody, zabrawszy jej klucze, zamknął ją w domu wraz ze wszystkimi jej rzeczami i dobrami, nie chcąc niczego z tych rzeczy wydać, dopóki nie zawrze małżeństwa podług jego planu. Z tego powodu małżeństwo zostało zawarte pod przymusem. Wojciechowi nie udało się go jednak skonsumować z powodu oporu Anny i odszedł od niej zabierając 4 konie z wozem okowanym, wziął też do siebie 2 kobiety, jedną po drugiej, pierwszą w M. a drugą w Nawarzycach. Anna kwestionuje wszystkie zawarte w pozwie oskarżenia, a oficjał wyznacza termin kolejnej rozprawy (OK 11 k. 398-398v); 1498 Mik. Morski z M. zeznaje, że wziął na swój użytek na wyprawę wojenną ubiegłego roku pewien kielich srebrny z kościoła par. w Racławicach, przynależny do altarii Ś. Stanisława, z rąk Jana pleb. z Lubczy wówczas komendarza w tejże parafii, i kielich ten we Wołoszy utracił. W zamian za ten kielich ma oddać inny podobny albo zapłacić 10 fl. Gdyby nie zapłacił, da wwiązanie do swych dóbr; tenże Morski zobowiązuje się zapłacić 10 grz. księdzu Bartłomiejowi skarbnikowi kl. miech, albo wwiązać go do swych dóbr (OK 17 s. 471-4); 1501 Łukasz Zebrzydowski podsędek ziemski krak. pozywa Mik. Morskiego z M. o niestawienie swego domownika szl. Adama Pierzchały i wnosi o karę XV; ww. Zebrzydowski przybywszy z woźnym i szlachcicami na sąd do Morskiego w M. w sprawie oskarżonego i niestawionego ww. Pierzchały, niegdyś domownika Zebrzydowskiego, stwierdza, że Pierzchała nie był osądzony przez Morskiego ani wg pr. niem., ani pr. pol., i z domu jego uszedł; woźny sądu grodzkiego przybywszy do dworu Morskiego w M. zatrzymuje Pierzchałę oskarżonego o to, iż w Klonowie, stanowiącym dzierżawę Zebrzydowskiego [od kl. zwierzyn.], wraz z 10 towarzyszami równymi mu stanem i 10 niższego stanu wtargnął do domu wd. po kmieciu Stan. Pawłowicu, rozbił bramę, drzwi do sieni, do izby i do drugiego przedsionka, zadał kmiotce krwawe rany i zabrał kmiecia Jana należącego do Zebrzydowskiego, wyrządzając szkody na sumę 30 grz. (GK 28 s. 38, 45-6, 98).

7. J. Kurtyka, Topory, Starekonie i Okszyce. W sprawie związków międzyrodowych w XIII i XIV wieku, KH 99, 1992, s. 17-37; Kurtyka Tęczyńscy s. 574-5 i wg ind.

8. Domniemane grodzisko wczesnośredniowieczne (G. Leńczyk, Katalog grodzisk i zamczysk z terenu Małopolski, oprac. S. Kołodziejski, Kr. 1983, s. 23, 75).