ŚREM – dekanat

[Wg Now. 2, 323, podział archidiakonatów na dekanaty nastąpił po 1298 (wtedy bp pozn. Andrzej Zaremba utworzył trzy archidiakonaty, →Śrem – archidiakonat) a przed 1371, gdyż z tego roku pochodzi pierwsza znana wzm. o dziekanie z diecezji pozn. (→niżej). Podział na dekanaty znany z 1510 (LBP) aktualny był do początku XVII w. Najpewniej w 1602 bp pozn. Wawrz. Goślicki dokonał reorganizacji podziału diecezji na dekanaty, wprowadzając m. in. korekty zasięgu poszczególnych dekanatów, a także tworząc nowe dekanaty (→niżej); ten podział przetrwał do początków XIX w. (Now. 2, 322-326).

Do początku XVI w. dekanat śrem. zwany był także gostyńskim →niżej.]

1371 Mikołaj z →Mórki [k. Dolska] dziekan [śrem.], śwd. w dok. opata lub. (Wp. 3 nr 1649).

1415-16 Ziemięta [z Bylęcina k. Krzywinia] pleban w →Strzelcach [Wielkich], dziekan foralny: 1415 tenże dziekan (decanus) [brak określenia terytorialnego] toczy proces z Bylęckimi (WR 3 nr 558; →Strzelce Wielkie, p. 5); 1416 (kop. 1457) tenże dziekan foralny (decanus ruralis) [gostyński – przy jego dziekaństwie nie podano określenia terytorialnego, najpewniej jednak i do Ziemięty należy donieść określenie „in Gostin” umieszczone w dok. przy następnym świadku: Pawle plebanie], śwd. (ACC 38, 117v); [1426-28 tenże pleb. w Gostyniu: →Gostyń miasto, p. 5, →Gostyń Stary, p. 5].

1441 szl. Mik. Lurant z Pogorzeli i szl. Mikołaj z →Krzekotowic proszą Mikołaja z Głęboczka wikariusza gen. in spiritualibus bpa pozn. o odwołanie interdyktu nałożonego na dekanat gostyński [= śrem.] (ACC 24, 17v; →Pępowo, p. 5, pod 1440).

Ok. 1471, ok. 1517 dekanat śrem. [parafie do niego należące: Now. 2, 409-424] →Śrem – archidiakonat.

1510 do dekanatu śrem. należą parafie: Śrem, Wieszczyczyn, Lubiń, Krzywiń, Bojanice, Świerczyna, Kunowo, Gostyń, Gostyń Stary, Rydzyna, Strzelce, Krobia, Poniec, Kołaczkowice, Dupin, Wysocko [recte: Nowe Miasto], Jutrosin, Niepart, Czesram, Żytowiecko, Domachowo, Skoraszewice, Pakosław, Siemowo, Gołaszyn, Dalewo, Pępowo, Dolsk, Mórka, Szkaradowo, Konary, Łaszczyn, Zakrzewo, Dłoń, Górka [Miejska], Sarnowa (LBP 104-124).

1552 z wykazów poboru kontrybucji król. nałożonej na kler: z dekanatu śrem. zebrano 111 1/2 zł 9 gr 5 den., zaległość – 19 zł 10 gr (CP 39, 93v); 1558 podwójna kontrybucja król.: z miasta S. zebrano 11 zł 8 gr (zaległość – 1 zł 24 gr), a z pozostałych parafii dekanatu – 85 zł 1/3 gr (brakuje 12 zł 21 1/2 gr; CP 40, 198); 1562 kontrybucja król.: zebrano 80 fl. 18 gr, zaległość – 10 fl. 9 gr (CP 41, 105).

1590 do dekanatu śrem. należą [m. in.] parafie: Śrem, Żytowiecko, Dupin, Pępowo, Krobia (ACC 127, 395); 1602 dekanat Śrem w archidiakonacie śrem. →Śrem – archidiakonat.