ŚREM – opole

1242 (fals. z początku XIV w.) ks. Przemysł I uwalnia wsie kl. w →Lubiniu leżące w opolach (vicinia) Przemęt, Kościan, S., Nedesim [niezident.], Krzywiń i Starogród [k. Kobylina, pow. pyzdr.] od ciężarów na rzecz tych opoli i łączy je w jedno opole, które ma składać daninę (krowę i wołu) opatowi i braciom [bened.] w Lubiniu (Wp. 1 nr 236; DBL nr 11, z obszernym komentarzem; →też hasła dot. opoli Kościan, Krzywiń i Lubiń)1Chm. 19, przyp. 28, omyłkowo pod datą 1245.

1279 ks. Przemysł II przenosi wieś Psarskie komesa Borka syna Wojsława z opola i kasztelanii S. do opola Drzonek i wyznacza granice między wsią Psarskie a m. Śrem [dokładniej: →Śrem – gród i kasztelania, →Śrem miasto, p. 2D (granice)] (Wp. 1 nr 486).

Uwaga: 1. Dok. z 1242 jest podwójnym fałszerstwem: falsyfikatem jest zarówno dok. rzekomo Przemysła I datowany na 1242, jak i transumpt rzekomo Przemysła II datowany na 1294, w którym znajduje się tekst dok. z 1242. Przy falsyfikacie zawieszono autentyczną pieczęć Przemysła II. Całość powstała zapewne dopiero w początku XIV w. Mimo to uznać należy, że fałszerz oddał realia oraz nazwy rzeczywiście istniejących opoli (dokładniej →Nedesim).

2. Chm. 19, odnosi do opola śrem. wzmianki o prowincji i terytorium śrem. do pocz. XIV w. Jednak wobec niejednoznaczności tych terminów nie zdecydowaliśmy się na ich tak jednoznaczną interpretację; zbieramy te przekazy w haśle →Śrem – okręg, nie przesądzając tam ich przyporządkowania.

3. W sprawie opola śrem. zob. też wszystkie prace ogólne dot. instytucji opola, zestawione w haśle →Przemęt – opole.

1 Chm. 19, przyp. 28, omyłkowo pod datą 1245.