ŚWIĄTNIKI

1465 or. Swyanthniki (CP 30, 51v), 1477 Swyąthnyky (PG 9, 83v), 1510 Posvetnye prope Garaschewo (LBP 30), 1516 Swyathniki (LBP 31; CP 111, 42v), 1531 Poswyathne (CP 111, 124), 1538 ager Poszwyathne (ACC 112, 188), dziś Świątniczki, 10 km na SE od Starego Rynku w Poznaniu.

1. 1477 n. pow. pozn. (PG 9, 83v); [par. Głuszyna].

2. 1531 P. graniczy z Garaszewem wsią kapituły kat. pozn. (CP 111, 124); 1571 P. graniczy z Krzesinami (PG 19, 329).

3. Własn. kościelna – kapituły kat. pozn. (uposażenie kustodii pozn.), potem szlach.

1465 S. wieś kustosza kat. pozn. →p. 4.

1477 Andrzej Kamieniewski zapisuje swojej ż. Katarzynie po 80 grz. posagu i wiana na Kamionkach [par. Głuszyna] i Wścieklicach oraz na 1/2 sumy zapisanej na S. [czyli z tytułu posiadania sołectwa w Ś.? →p. 4] (PG 9, 83v).

1510 kustosz kapituły kat. pozn. [Piotr Opaliński] posiada Kaczanowo k. Wrześni oraz dwie wsie Poświątne: jedną k. Garaszewa [= Ś.], a drugą k. rz. Warty [→Świątniki k. Mosiny] (LBP 30).

1516 z wizytacji S. wsi kustodii pozn.: wieś całkowicie opust., tylko niektóre role uprawia szl. [Jan?] Taczalski [ze wsi Taczały, obecnie nie istnieją, leżały k. Kamionek] z tytułu pilnowania okolicznych lasów; wizytator nie zdołał dowiedzieć się, ile wieś miała łanów i co z nich płacono (CP 111, 42v).

1537-38 Adrian [Żakowski] bp sufragan pozn. i pleb. w Głuszynie toczy spory z Janem Kamieniewskim [z →Kamionek] m. in. o zaległe za poprzedni rok 1/2 grz. z tytułu dzies. z roli P. w dziedz. Kamionki [zapewne Jan dzierżawił Ś. albo jego cz.]; Kamieniewski zeznaje, że nie wie, by miał z tej roli dawać dzies., ale w b.r. ją dał (ACC 111 k. 117v, 123v, 124v; ACC 112, 188).

1556 Andrzej Czarnkowski bp pozn. i kapituła pozn. zezwalają kustoszowi pozn. i staroście łowickiemu [w dobrach abpów gnieźn. na Mazowszu] Marcinowi Gałczyńskiemu na sprzedaż za 1500 zł chorążemu bydg. i podstar. pozn. Janowi Krzesińskiemu położonej między Krzesinami, Krzesinkami, Głuszyną, Piotrowem, Kaninkiem i Jaryszkami wsi S., należącej do uposażenia kustodii pozn.; S. z powodu zaniedbań poprzednich kustoszy od wielu lat jest opust. i prawie nie przynosi dochodów (PG 19, 329; MS 5 nr 7612).

1580 szl. Jakub Krzesiński płaci pobór z S. od 1 zagr. (ŹD 13); 1581 tenże Jakub oraz Jan i Sebastian Krzesińscy płacą pobór z S. (Piotrkowska 2 nr 72); 1585 Jan i Sebastian Krzesińscy bracia zm. Jakuba sprzedają z zastrz. pr. wykupu Janowi Kurowskiemu swoje części w Krzesinach i S. za 1500 zł (PG 22, 613v-614v).

1789 Ś. w par. Głuszyna nal. do dziedzica Zakrzewskiego (MikaOpisy 321).

4. 1465 kapituła pozn. zgadza się na posiadanie przez Andrzeja Kamieniewskiego [kupionego przez niego] sołectwa we wsi kustosza S., tj. 2 ł. i karczmy z zagr.; z tego sołectwa przysługuje kustoszowi służba na koniu o wartości 2 grz.; gdyby obecny kustosz lub jego następcy chcieli wykupić sołectwo, mają zapłacić 20 grz. (CP 30, 51v); 1477 wspomn. Andrzej Kamieniewski sołtys [?] w S. →p. 3.

Uwaga: W 1516 Ś. były już opust. Przypuszczalnie cz. wsi została włączona do →Kamionek (→p. 3: pod 1537-38), a reszta przetrwała jako Świątniczki.