1397 or. [nazwisko] Swanczinski (WR 1 nr 336), 1398 [nazwisko] Svanczinszky (Lek. 1 nr 2591), 1401 [nazwisko] Swanczenski (KP nr 670), 1402 or. Swanczino (KP nr 885), 1403 Swancino (KP nr 1288), 1403 [nazwisko] Swanczski (KP nr 1314), 1446 Swantczyno (PZ 15, 155), 1480 Swianczyno (PG 9, 120v), 1546 Swyączino (PG 88, 173-173v), wieś, obecnie nie istnieje, leżała w okolicy Otorowa (→Uwaga); Otorowo 11 km na SW od Szamotuł.

1. 1480 n. pow. pozn. (PG 9, 120v); 1413 n. par. Otorowo (Wp. 5 nr 222).

2. 1408, 1413 pola w S. zw. Poświątne →p. 5; 1408 granice S., Krzestkowic i Golęcina →p. 3; 1425 zapowiedź S. i Otorowa →p. 3: Wincenty; 1502 łan w Otorowie zw. Na Świączynie →p. 3.

3. Własn. szlach. 1397-1414 Dziersław Świączyński: 1397-1408 tenże śwd. (WR 1 nr 336, 420, 421, 431, 436, 455, 623, 640, 656); 1398 tenże toczy proces z Przezdrewem z →Buszewa, którego matce ubliżył (Lek. 1 nr 2591); 1400 tenże toczy proces z Pawłem Wielżyńskim o 10 grz. z tytułu poręki (KP nr 213, 215 – tu mowa o 10 grz. z tytułu zakładu, może to osobne sprawy?); 1401 tenże toczy proces z Jakubem Wielżyńskim o „stronę męża Ociesławy”, którą Dziersław „ukradł a Jakub ją mu odjął” (odebrał; WR 1 nr 496); 1401 tenże toczy proces z Jakubem Wielżyńskim o 15 grz. zakładu; Dziersław wygrał proces z Jakubem, który go nazwał złodziejem i miał przyprowadzić świadków [których jednak nie przyprowadził?] (KP nr 670, 671); 1402-03 tenże zastępuje swoją ż. Elżbietę w procesie z Winc. Czarnotą i Gniewomirem z Krzestkowic o 1/2 [?] dziedziny Pończyno; sąd przysądza te dobra Gniewomirowi z Krzestkowic oraz Jadwidze z →Sękowa (KP nr 885, 1288, 1314, 1386); 1403 tenże wraz z innymi ręczy za Jakuba z Krzestkowic (KP nr 1493); 1404 tenże toczy proces z Przezdrewem z Krzestkowic i dowodzi, że gdy uzyskał na Czarnocie cz. Pończyna, Przezdrew ręczył za wyclenie tych dóbr (KP nr 1743; WR 1 nr 743); 1404 tenże toczy proces z Jakubem Wielżyńskim o 4 grz. (KP nr 2073; WR 1 nr 751); 1404 tenże pełnomocnik (procurator) Hanki Rabowej [z Policka] w procesie z Bieniakiem Polickim (KP nr 2449); 1414 Ludgierz Wielżyński uzyskuje od Siechny pr. do wykupienia za 20 grz. dóbr, które tenże Dziersław sprzedał jej mężowi [zm.?] Jakubowi [Wielżyńskiemu?] (PZ 4, 51).

1406 Świętomir z S. obiecuje Winc. Otorowskiemu dokonać rezygnacji dóbr [Ś.] (KP nr 2793).

1406-25 Winc. Otorowski z S. [w Otorowie występuje 1389-1427]: 1406 tenże →wyżej; 1408 tenże [jako dz. Ś.?, →Otorowo, p. 3] toczy proces z Elżbietą, Janem i Wojciechem z Krzestkowic oraz z Jachną i jej dziećmi z Krzestkowic, Golęcina i S. o rozgraniczenie Krzestkowic, Golęcina i S. (PZ 3 k. 69, 137); 1425 woźny sąd. zapowiada należące do tegoż Wincentego dziedziny Otorowo i S., wraz z ugorami, lasami, łąkami, drogami bocznymi i ścieżkami (PZ 8, 53v).

1408 Adam pleb. w Otorowie pozywa Mikołaja z Koźla o to, że ten okupuje należący do kościoła [w Otorowie] folwark [w Ś.?] zw. →Poświątne (ACC 2, 108v).

1412 Maciej z S. syn Mikołaja, śwd. (WR 1 nr 877).

1425-26 Jaroni [Hieronim] z S. [także z →Otorowa, gdzie występuje 1418-30] toczy proces z kmieciem Pawłem zw. Traff z Krzestkowic; za Jaroniego termin sąd. przekłada Tomisław z S. (PZ 8 k. 64, 67).

1426 Tomisław z S. [prawdop. tożsamy z Tomisławem z →Otorowa, domniemanym synem Winc. Otorowskiego] →wyżej.

1435-46 Kiełcz z →Otorowa i S. [prawdop. brat Jaroniego, ojciec Wojciecha i Jana]: 1435 tenże zapisuje ż. Jadwidze po 100 grz. posagu i wiana na 1/2 wsi Otorowo i S. (PG 1, 88v); 1436 tenże, a także Mikołaj oraz bracia niedz. Jan i Wincenty wszyscy z Otoro-wa, Buszewa i S. toczą procesy z Florianem i Niklem z Witkowic (PZ 13, 116); 1445 tenże ponawia zapis dla ż. Jadwigi (PG 2, 119v); 1446 tenże z Otorowa [i S.?] toczy proces z Janem [swoim?] kmieciem z S. (PZ 5, 155).

1465 spór o pr. patronatu kościoła par. w Otorowie pomiędzy Buszewskimi, braćmi Wojciechem i Janem [ss. Kiełcza] z Otorowa oraz braćmi Janem i Piotrem [ss. Sędziwoja] z Otorowa i S. a Szamotulskimi (ACC 44, 71-71v; dokładniej →Otorowo, p. 5).

1480 Jan Świdwa z Szamotuł kaszt. gnieźn. sprzedaje Jakubowi Buszewskiemu z Otorowa części w Otorowie i S. za 300 grz. (PG 9, 120v).

1481-1502 Wojciech i 1481 Jan bracia [zw. Kiełczami] z Otorowa i S. [ss. Kiełcza]: 1481 ciż sprzedają z zastrz. pr. wykupu Wojc. Bielawskiemu altaryście w Lwówku 2 grz. czynszu od sumy głównej 24 grz. (PG 9, 138v); 1502 tenże Wojciech zobowiązuje się płacić swojemu bratankowi Wojc. [Wilkowi, synowi Jana] Otorowskiemu 3 wiard. czynszu z uprawianego przez siebie, a nal. do bratanka łanu zw. Na Świączynie (Naswyaczyno; PG 62, 245v).

1530 Winc. Otorowski [syn Wojc. Kiełcza] zapisuje ż. Annie, c. Piotra Bytkowskiego, po 100 kóp gr posagu i wiana na 1/2 swych cz. wsi S., Otorowo i Krzestkowice (PG 16, 355); 1544-47 Anna Bytkowska, wd. po tymże Winc. Otorowskim, ż. Salomona Staruchowskiego: 1544 taż wd. daje swemu obecnemu mężowi Salomonowi Staruchowskiemu [o rodzinie tej →Sady, p. 3G] 100 zł, jakie oprawił jej pierwszy mąż na S. i Otorowie, tudzież 100 zł posagu swej zm. ciotki Tercji, ż. Jana Otorowskiego (PG 18, 123); 1546 taż toczy proces ze Stan. Otorowskim [bratem przyrodnim swojego zm. męża Wincentego] o wydzielenie jej działu z dóbr S. i Otorowo tegoż Stanisława; Stanisław okazuje dok. starosty gen. Wlkp. Łukasza Górki [1508-35] potwierdzający, że trzecią część dóbr podarował mu brat Piotr (PG 88, 173-173v); 1547 taż kwituje Stan. Otorowskiego z zapłaty 5 grz. i 1 wiard. za dzierżawę jej dóbr wiennych w →Otorowie i S. (PG 89, 315).

1537 Jerzy Buszewski pleb. w Otorowie sprzedaje Janowi Wielżyńskiemu z Krzestkowic swe dobra po ojcu i matce w Buszewie, Otorowie i S. za 40 grz., a 1538 otrzymuje je od Jana w darze na powrót i daje następnie swemu bratankowi Wincentemu (PG 17 k. 133, 177-177v).

1540 Winc. Buszewski [bratanek Jerzego Buszewskiego] sprzedaje Janowi Wielżyńskiemu z Krzestkowic 1 ł. w Otorowie oraz 1 ł. w S., na którym siedzi kmieć Wojc. Golanka, za 30 grz. (PG 17, 384v); 1541 tenże zapisuje swej ż. Elżbiecie, c. Jana Jeżewskiego, po 500 zł posagu i wiana na całym Buszewie z dworem oraz na połowach S.¹Cytując tę zapiskę w haśle →Otorowo, pominęliśmy omyłkowo Ś, Otorowa, Słopanowa i Oporowa [k. Ostroroga] (PG 17, 446v); 1545 temuż Wincentemu (swemu bratu stryj.) Anna Buszewska, c. zm. Piotra, a ż. Mac. Bylęckiego (w towarzystwie stryja Stan. Otorowskiego i wuja Wojc. Mrowińskiego), daje cz. Buszewa po ojcu, cz. Buszewa, jaka przypadnie jej po śmierci ciotki Kat. Buszewskiej, Otorowa i S., jaką jej ojciec kupił od swego brata Jerzego; Wincenty daje jej w zamian części Oporowa, Otorowa oraz S., które nabył od stryja Jerzego, a także 1 ł. opust. w Otorowie (PG 18, 193v-194v); 1556 tenże zapisuje swej ż. Magd. Bylęckiej po 800 zł posagu i wiana na 1/2 Buszewa, Otorowa i S. (PG 19, 357; PG 100, 534)

1601 Jan Otorowski sprzedaje z zastrz. pr. odkupu Janowi Boszkowskiemu synowi zm. Wojciecha części w Otorowie i S. (PG 27, 131v).

[W wykorzystanych przez nas rejestrach poborowych z XVI w. Ś. nie występuje.]

Mieszkańcy: 1446 Jan kmieć →wyżej: Kiełcz; 1540 Wojc. Golanka kmieć →wyżej: Wincenty.

4. 1413 sołtys →p. 5.

5. 1408 folw. Poświątne nal. do plebana w Otorowie →p. 3; 1413 do kościoła par. w Otorowie należą pola w S. zw. →Poświątne, dzies. snop. z ról sołtysa i kmieci oraz takaż dziesięcina z lnu i meszne (Wp. 5 nr 222).

Uwaga: Ś. zostało wchłonięte przez Otorowo zapewne na początku XVI w., o czym świadczy brak wzmianek o tej miejscowości w rejestrach poborowych. Chociaż jeszcze w początku XVII w. wymieniano Ś. w transakcjach majątkowych, czyniono tak prawdop. ze względu na dawną odrębność tej osady. Dokładne zlokalizowanie Ś. jest obecnie trudne, chociaż istnieją pewne przesłanki umożliwiające przynajmniej orientacyjne umiejscowienie tej wsi. Wzm. z 1413 (→p. 3) informuje o należących do kościoła par. w Otorowie polach zw. →Poświątne, znajdujących się w Ś. Wg SG 8 (1887), 854, w połowie drogi pomiędzy Szamotułami a Pniewami, znajduje się folw. Poświętne, który „należy do probostwa otorowskiego”. Położenie tego folw. odpowiada przysiółkowi Poświętne, zlokalizowanemu na MTop. 1950 1,5 km na W od Otorowa. Obecnie (1982), wg Wykazu urzędowych nazw miejscowości w Polsce, t. 3, s. 34, Poświętne, to część Otorowa. Na taką lokalizację naszego Ś. wskazuje także wspomniana zapiska z 1408, dotycząca sporu o rozgraniczenie Krzestkowic, Golęcina i Ś. Chociaż →Golęcino, podobnie jak nasze Ś. obecnie nie istnieje, to jednak pewnym punktem odniesienia są Krzestkowice (obecnie Krzeszkowice) i znajdujące się ok. 2,5 km na S od Otorowa.