ŚWIEBODZIN

1302 or. Swebosin (Wp. 2 nr 849), 1334 Svebusin (Wp. 2 nr 1140), 1335 Swebesin (CDB B 2, 97), 1352 Sweboczyn (Wp. 3 nr 1313), 1403 Swebodzino (WR 1 nr 810), być może zaginiona osada w zachodniej Wlkp. (→Uwaga).

1302 Gniewomir z S.1O rodzinie tej (prawdop. należącej do rodu Samsonów-Watów) →JurDz 53. Grzymisław jest najpewniej tożsamy z imiennikiem, synem Trzebiesława (który z kolei był synem Mścigniewa), w którego dobrach ks. Bolesław Pob. zbudował w 1267 gród →Niesłusz (może obecny Niesłysz k. Świebodzina na Śląsku?). Gniewomir miał Kupienin położony pod Świebodzinem na Śląsku (Wp. 1 nr 566), a także Tomyśl (Wp. 2 nr 749) i Kurowo k. Buku (Wp. 2 nr 780). Jego potomkami byli niewątpliwie dziedzice →Grodziszczka k. Buku, wśród których znajdujemy na przełomie XIV i XV w. Trzebiesława, Mścigniewa i Gniewomira śwd. w dok. Bogusza Wezenborga dla kl. cyst. w Paradyżu (Wp. 2 nr 849).

1334 Peczko i Wojtuś z S. świadkowie dok. Mik. Biechowskiego wdy pozn. dla kl. w Paradyżu (Wp. 2 nr 1140); 1335 Peczko z S. zobowiązuje się wobec margr. brand. Ludwika zostać jego wasalem i służyć mu ze swymi warowniami przeciwko wszystkim wrogom, z wyjątkiem króla pol. i ks. głog. Henryka; w zamian margr. ma mu zapisać 10 kóp gr czynszu z Neu-Ruppin [w Brandenburgii] oraz nadać wieś Klauswalde [w Nowej Marchii] (CDB B 2, 97; CDS 29 nr 5434); 1352 Pecz z S. uczestnik konfederacji szlachty wlkp. (Wp. 3 nr 1313).

1404-07 Jodok (Jost) z S., też z Wojnowic [k. Buku] i →Łagw2W Wojnowicach Jodok z przydomkiem Suczka występuje 1395-1412 (Lek. 1 nr 2088, 2689, 2853; KP nr 1727, 1999, 2038, 2312, 2427; WR 1 nr 304, 750; WR 3 nr 362, 363, 469; ZSW nr 1133; Wp. 7 nr 421; CP 10, 97v-98v; PZ 3 k. 5v, 23), w →Łagwach w 1404 (KP nr 1917). W Wojnowicach występował też 1392-94 Tomasz Suczka (Lek. 1 nr 1338, 1343, 1566, 1868; Lek. 2 nr 1657), prawdop. brat (a może ojciec?) Jodoka. Żoną Jodoka była Dzierżka poświadczona 1393-96 (Lek. 1 nr 1400, 1542, 1567, 2704; WR 1 nr 134). W 1412 Hanka ż. Pietrasza Rudnickiego przekazała Barbarze ż. Sędziwoja (z Ostroroga) wdy pozn. wszystkie dobra, do jakich ma pr. po zm. Joście z Wojnowic (PZ 3, 184v). Najpewniej chodzi tu o dwie cc. Jodoka Suczki. Wojnowice i Łagwy nal. potem do Ostrorogów: 1404 tenże śwd. Andrzeja Soczewki z Niegolewa w jego sprawie przeciwko Łękomirowi [z Niegolewa]3Z tym samym Łękomirem procesował się w 1404 Jost z Łagw (KP nr 1917) (WR 1 nr 810); 1406 asesor w sądzie ziemskim pozn. (Wp. 5 nr 98); 1407 tenże toczy proces z Wichną wd. po [Świętosławie z Szubina] kaszt. kal. o 1/2 dziedziny Tomyśl i ustanawia Stan. Dąbrowskiego swym pełnomocnikiem (KP nr 2886, 2889).

[W wykorzystanych przez nas rejestrach poborowych z XVI w. Ś. nie występuje.]

Uwaga: Kontekst spraw majątkowych znanych osób piszących się z Ś. może wskazywać, że była to zaginiona potem osada w zachodniej Wlkp., w okolicach Buku i Tomyśla. Być może jednak chodzi tu o Świebodzin, miasto na Śląsku, tuż przy granicy z Wlkp. (w diec. pozn.). Także i w tej okolicy miał bo- wiem dobra Gniewomir, a szczególnie mocno na rzecz takiej identyfikacji zdaje się wskazywać akt Peczka z 1335. Od XIV w. Świebodzin znany jest jako miasto książęce (pierwsza wzm. o mieście w 1319: Wp. 2 nr 1012), wcześniejszych jego losów nie znamy. Mogła tam jednak siedzieć rodzina rycerska, której przedstawiciele, utraciwszy te dobra, przenieśli się do Wlkp., ale zachowywali jeszcze długo pamięć o gnieździe swego pochodzenia. S. Kozierowski najpierw uważał Ś. raczej za nieznaną osadę w Wlkp. (K 3, 282), ale później odniósł te same wzmianki do śląskiego miasta (K 5, 376). Problem identyfikacji interesującej nas miejscowości wydaje się niemożliwy do jednoznacznego rozstrzygnięcia.

1 O rodzinie tej (prawdop. należącej do rodu Samsonów-Watów) →JurDz 53. Grzymisław jest najpewniej tożsamy z imiennikiem, synem Trzebiesława (który z kolei był synem Mścigniewa), w którego dobrach ks. Bolesław Pob. zbudował w 1267 gród →Niesłusz (może obecny Niesłysz k. Świebodzina na Śląsku?). Gniewomir miał Kupienin położony pod Świebodzinem na Śląsku (Wp. 1 nr 566), a także Tomyśl (Wp. 2 nr 749) i Kurowo k. Buku (Wp. 2 nr 780). Jego potomkami byli niewątpliwie dziedzice →Grodziszczka k. Buku, wśród których znajdujemy na przełomie XIV i XV w. Trzebiesława, Mścigniewa i Gniewomira.

2 W Wojnowicach Jodok z przydomkiem Suczka występuje 1395-1412 (Lek. 1 nr 2088, 2689, 2853; KP nr 1727, 1999, 2038, 2312, 2427; WR 1 nr 304, 750; WR 3 nr 362, 363, 469; ZSW nr 1133; Wp. 7 nr 421; CP 10, 97v-98v; PZ 3 k. 5v, 23), w →Łagwach w 1404 (KP nr 1917). W Wojnowicach występował też 1392-94 Tomasz Suczka (Lek. 1 nr 1338, 1343, 1566, 1868; Lek. 2 nr 1657), prawdop. brat (a może ojciec?) Jodoka. Żoną Jodoka była Dzierżka poświadczona 1393-96 (Lek. 1 nr 1400, 1542, 1567, 2704; WR 1 nr 134). W 1412 Hanka ż. Pietrasza Rudnickiego przekazała Barbarze ż. Sędziwoja (z Ostroroga) wdy pozn. wszystkie dobra, do jakich ma pr. po zm. Joście z Wojnowic (PZ 3, 184v). Najpewniej chodzi tu o dwie cc. Jodoka Suczki. Wojnowice i Łagwy nal. potem do Ostrorogów.

3 Z tym samym Łękomirem procesował się w 1404 Jost z Łagw (KP nr 1917).