(1389 Buczina, 1402 Buczyna, Byczina, Buczini, Buczina, Buczin, Budzyna, Byczyna) 9 km na SW od Bochni.

1. 1490 n. pow. szczyrz. (ŹD s. 446, 63); 1525 B. w pow. czchow. (ZK 27 s. 151); 1432 par. Sobolów (ZDM 5, 1392― dok. interpol. ?); 1470-80 n. par. Chełm (DLb. 2 s. 115).

2. 1395 B. k. Bochni (ZK 1c s. 176); 1477 las w Stradomi rozciąga się do wsi B., od Lisich Jam do strumienia płynącego z łanów i do drogi z tych łanów oraz do niwy (ZCz. 5 s. 12).

3. Własn. szlach. 1389-1430 ur. i szl. Jaszek, Jan, zwany Pisanka z B. i Drwaczowic [dziś Draczowice] (SP 8 uw. 158/23, 248/5, 250/8, nr 7806, 7821, 7876, 9737, 10 164; ZCz. 1 s. 233; Roty s. 100; ZK 3 s. 133, 139, 164, 245, 367, 383, 445-6, 518; 3 b s. 83; 4 s. 20, 33; 5 s. 419; 6 s. 531; 7 s. 341; GK 2 s. 290, 378, 786; ZK 193 s. 211; 196 s. 93, 187-8, 307-8, 333, 347, 361; 197 s. 50); 1389 tenże przeciw Paszkowi, Wilczkowi i Michałowi z Knyszyna (SP 8 uw. 158/23); 1390 Paszek z Mojkowic przeciw Janowi z B. o zajęcie Mojkowic [dziś Majkowice, pow. prosz.] (SP 8 uw. 208/1); 1395 Jaszek zw. Pisanka (Pyszanca) z B. wyznacza ż. Katarzynie 160 grz. posagu i wiana na B. i Włostowicach k. Bochni (ZK 1c s. 176); 1398 tenże Jaszek w sporze z Halszką ż. Klemensa z Wilkowiska o zaoranie nawsia, o 60 zagonów, o 360 pali i o 30 sustentaculis vulgariter przidky (SP 8, 7606); Mikołaj z B. (SP 8 uw. 250/8); 1399-1400 Jaszek z B. przeciw Marciszowi z Raciechowic o 6 grz. długu, które ma Marcinowi zapłacić w terminie (SP 8 uw. 287/36, 291/24, nr 8031); 1400 Marcisz z Chronowa w sporze z Jaszkiem Buczyńskim z B. o 30 grz. z tytułu poręki i o 100 grz. szkody (SP 8 uw. 309/11, 315/18, 317/15, 328/32, 345/22, 349/9, nr 9594); tenże Jaszek po sporze z Jaszkiem Brunem z Sobolowa o dług żydowski 6 1/2 grz. i szkody ma uzyskać 20 grz. pod gwarancją zastawu kmiecia w Sobolowie płacącego 2 grz. czynszu (SP 8, 10 025, 10 221, 10 467, uw. 321/15, 332/31, 334/43, 355/2); Piotr Spiczymir z Krakowa przeciw Jaszkowi z B. o 14 sk. (SP 8 uw. 351/3); tenże Jaszek przeciw Jaszkowi z Sobolowa o 2 grz. długu i tyleż szkody i o 2 konie zabrane z pola, za które wziął siekierę i wielki nóż (SP 8, 10 467, 10 894); 1402 Jaszek z B. kupuje za 65 grz. gr pras. od Jaszka z Sobolowa całą jego dziedzinę po ojcu zw. Sobolowiec [dziś Podsobolowiec] między rz. Nieprześnią i Stradomią (SP 2, 868); tenże przyjmuje w zastaw na 12 lat od Jaszka z Sobolowa łąki i niwy w Sobolowcu, które miała w zastawie Małgorzata ż. Jakusza z Turzyna (SP 2, 921); tenże ma zapłacić w terminie 20 grz. pras. Jakuszowi z Turzyna pod gwarancją wwiązania go do wsi Górka [par. Witów] (ZK 3 s. 376); Jaszek z B. daje Jaszkowi z Sobolowa role zw. niwy za Groblką i łąki tamże w Górce k. rz. Uszwi w zamian za wieś Sobolowiec (ZK3 s. 763); 1415 Hanek z Chełmu godzi się z Janem z B. w sprawie m. in. pastwisk między Kaczkowicami Hanka i → Drwaczowicami Jana (ZK 193 s. 271-2); tenże Jaszek przeciw Katarzynie wd. po Jaszku ze Stojanowic o sprzedaną cz. dziedziny w Stojanowicach (ZK 193 s. 213); 1419 Małgorzata c. Jaszka z B., ź. Mikołaja z Krzysztoporzyc (ZK 6 s. 533).

1428-83 Mik. Buczyński h. Strzemię dz. B. (SP 7/2, 1298; ZK 11 s. 262; 16 s. 501, 504; 17 s. 114; 152 s. 150; ZCz. 3 s. 125, 292-3; 4 s. 13, 482; 5 s. 23, 41, 66; SP 2, 4171; Tyn. 231, 271); 1428 Jaszek Buczyński z B. wydzierżawia na 6 lat w zamian za 30 grz. czynszu rocznie od Jana, Marcina i Jakuba ss. Jakusza z Kowar całe ich cz. w Kowarach, Krzyszkowicach [pow. prosz.], Rzędowicach i Przecławicach (ZK 196 s. 187-8); 1429 Jan z B. kupuje za 400 grz. i za posiadłość (hereditas) zw. Moczary [nie zid.]¹Mimo poszukiwań nie udało się zidentyfikować tej posiadłości. Zwrócić tu jednak trzeba uwagę na fakt, że w r. 1415 w umowie o pastwiska między Drwaczowicami Jana z B. a Kaczkowicami Hanka z Chełmu Jan mógł czynić Moczydła na swym brzegu , (czyli urządzić miejsce do moczenia konopi), do których miał włączyć pole i poprowadzić tam wodę z rzeki. Owa hereditas Moczary to być może późniejsza nazwa Moczydeł k. Drwaczowic (por. ZK 193 s. 271 -2) od Mikołaja z → Dobiesławic połowę tej wsi (ZK 196 s. 360-1); 1432, 34-45 Jan Buczyński z B. (ZDM 5, 1392 - dok. interpol. ?; ZK 146 s. 75, 230; 11 s. 61, 66; 12 s. 297; SP 2, 2858); 1432 Jan Buczyński dz. B., Sobolowca, Włostowic stwierdza m. in., że zagrodnicy tych wsi płacą po 12 gr plebanowi z Sobolowa i pracują 1 dzień przy żniwach u tegoż plebana, w B, folwark i łany kmiece (ZDM 5, 1352 ― dok. interpol. ?); Kasper Buczyński z B. (tamże); 1437 Michał z B. (ZK 11 s. 262); 1462 Beata c. Mik. Buczyńskiego, ż. Wydżgi z Raciechowic (ZK 15 s. 265); 1465 Katarzyna ż. Jerzego z Czyrmnej [pow. biec] rezygnuje na rzecz ojca Mikołaja z B. z wszystkich dóbr dziedz. (ZCz. 4 s. 305); 1466 Jan starszy s. zm. Piotra z B. (ZK 146 s. 687); 1468 Piotr z B. (ZK 16 s. 446); 1470-80 folwark, łany kmiece (DLb. 2 s. 115); 1471-93 Jan Buczyński z B. (GK 19 s. 449; ZCz. 4 s. 469; SP 2, 4407; Mp. 5 t. Q 112); 1472 Piotr z B. sprzedaje za 200 grz. br. Mikołajowi z B. wsie B., Włostowice i Sobolowiec (ZCz. 4 s. 482); 1476 Mikołaj z B. wyznacza Spytka z Melsztyna, Stan. Lanckorońskiego z Brzezia i swą ż. Barbarę opiekunami Barbary i Marty cc. jego i Barbary (SP 2, 4171); tenże Mikołaj wyznacza cc. Barbarze i Marcie po 140 grz. posagu na wsiach B., Włostowice, Sobolowiec z młynem i karczmą, i Uście z młynem i karczmą (ZK 18 s. 287); 1478 tenże oddaje w dożywocie ż. Barbarze wsie B., Włostowice, Uście [par. Niegowić] i Sobolowiec (ZK 18 s. 331); 1479 Barbara ż. Jana z Wielkiej Wsi ustępuje swym br. Janowi i Mikołajowi z B. ze swych pr. do ojcowizny (ZCz. 5 s. 23); 1489-90 pobór w B. i we Włostowicach z 4 ł. (RP s. 141; ŹD s. 446); 1491-9 w obu wsiach pobór z 3 ł. (RP s. 167, 183, 197, 215, 87, 123, 50, 27); 1493 Piotr z B. (ZB 3 s. 109); 1506 br. Mikołaj i Jan z Raciechowic dzielą się dobrami, tj. wsiami i cz. wsi. Starszemu Mikołajowi przypada: B., Włostowice, cała cz. w Nieszkowicach Małych, Uście, młyn, karczma i zagroda w Sobolowcu, Czernin młyn w Glichowie i łąki nad rz. Prądnik pod Giebułtowem. Janowi zaś Raciechowice, Poznachowice. Wdzary [dziś Wżary], cz. w Krzywej Rzece [dziś Krzyworzeka] (ZK 23 s. 291); 1508 pobór w B. i we Włostowicach z 3 ł. (RP s. 350); 1522 szl. Mik. Raciechowski z B. (ZK 26 s. 486); 1525 Mik. Raciechowski dz. B. daje siostrzeńcowi Janowi Wyżyckiemu synowi swej siostry dobra: B., Włostowice, Sobolowiec, 2 zagrodn. i karczmę w Nieszkowicach Małych w pow. czchow. (ZK 27 s. 151); tenże Jan uzyskuje wwiązanie w dobra tegoż Mikołaja: B., Włostowice, Sobolowiec, 2 zagr. i młyn w Uściu oraz karczmę w Nieszkowicach Małych (ZK 27 s. 161); 1530 w B. i we Włostowicach pobór z 3 ł., 1 młyn o 1 kole dorocznym (RP k. 27); 1538 Jakub Brozina z Sobolowa dz. B., Włostowic, Sobolowca, 2 zagr. w Uściu, młyna w Nieszkowicach Wielkich i karczmy Czyżowska (ZK 30 s. 713).

5. 1432 Jan Buczyński dz. B., Włostowic i Sobolowca, położonych w par. Sobolów, stwierdza, że kościół w Sobolowie ma dzies. snop. z ról folw. w B. i w Sobolowcu oraz z ról kmiecych w B. i we Włostowicach. Jan jest współpatronem tego kościoła (ZDM 5, 1392 ― dok. interpol. ?); 1470-80 dzies. z folwarku i od kmieci wart. 2 kop należy do kościoła par. w Chełmie (DLb. 2 s. 115); 1529 dzies. snop. z całej wsi wart. 3 grz. i meszne plebanowi w Chełmie (LR s. 194).

6. 1420 Janusz z Krakowa alias z B. (GK 1 s. 250); 1399-1400 Jaszek z B. przeciw Mikołajowi z Wilkowiska i jego br. Jerzemu o napad i zranienie (SP 8, 8758, uw. 289/69, 293/1, 295/1, 297/86, 311/43, 325/36, 342/56); 1453 Jan s. Mikołaja z B. student Ak. Krak. (Bon. 2 s. 223); 1470-80 Jan Buczyński z synem h. Strzemię współpatroni kościoła Ś. Jakuba w m. Kazimierzu (DLb. 2 s. 21).

Uw. Z zebranego materiału dotyczącego zarówno B. jak i Dobiesławic (pow. prosz.) wynika, że Jan zmarł ok. r. 1430, tj. rychło po kupnie części w Dobiesławicach. Po jego śmierci nastąpił podział majątku, brak jednak odpowiedniej wiadomości źródłowej w tej sprawie. Po podziale majątku wytworzyły się dwa kompleksy dóbr z dawnego majątku ― Dobiesławice z Drwaczowicami i inne wsie nabyte poprzez małżeństwa (m. in. Mokrskich Olszyny z wsiami) oraz B. z Włostowicami i innymi wsiami. Dziedzice Dobiesławic przyjęli nazwisko Buczyńskich, a nawet pisali się z B., podobnie wygląda ta sprawa w wypadku dziedziców B. z tym, że od końca XV w. nazywali się Raciechowskimi, ale była to już inna rodzina (też Strzemieńczyków). W tej sytuacji starano się z hasła B. wyeliminować w miarę możliwości wszystkie te dane, które faktycznie nie dotyczyły B., choć formalnie powinny się znaleźć w tym haśle. Powtarzające się w hasłach B. i Dobiesławice identyczne imiona dziedziców Jan i Mikołaj utrudniały weryfikację wiadomości źródłowych, stąd mogą być pewne nieścisłości w obydwu hasłach.