GIEBOŁTÓW

(1352 Gembolthow, 1376 Geboltow, 1454 Gyebolthow, 1469 Gebeltow, 1486 Gyebulthow), dziś Giebułtów 4,5 km na SE od Książa Wielkiego.

1. 1490 n. pow. krak.; 1581 pow. ksiąs. (ŹD s. 84, 439); 1470 n. par. Książ Mały i Książ Wielki (DLb. 2 s. 86; WR s. 234); 1490 par. Książ Mały (ŹD s. 439).

2. 1398, 1404 łąka w obrębie granic G. należąca do Książa Małego (SP 8, 7615; ZK 4 s. 140); 1419 łąki między G. a Kowalikowem (ZK 6 s. 507); → p. 3; 1429 łąka → Burnoszówka między Maciejowem a G. (ZK 9 s. 8).

3. Własn. szlach. 1352 Mściwoj z G. [z → Kwiliny h. Lis] łowczy krak., późniejszy ― od 1363 r. ― pkom. krak. kupuje cz. wsi Bolmin [pow. chęc.] (ZDM 1, 66); 1376 Jakusz zw. Kaczka z G. [kmieć?] z Andrzejem i Paszkiem z Sędziszowa i ich młynarzem Święszkiem o 3 grz., które Paszek przyjął i o 3 rany nie otwarte (SP 8, 51, 97, 144, 191); 1398 Mikołaj z Kotlic sprzedaje za 20 grz. Krystynowi z Koziegłów kaszt. sądec. łąkę swoją i swojej ż. Anny w obrębie granic G. należącą do Książa Małego (SP 8, 7615); 1400 tenże Krystyn zapisuje swej ż. Katarzynie [c. Jana Borka, rajcy krak., stolnika sand.] 500 grz. wiana i posagu na wsiach G. i Choroń. W wypadku jej powtórnego zamążpójścia po śmierci Krystyna sumy te mają przejść na ich dzieci (SP 8, 9718); 1403 tenże Krystyn poręcza ewentualnym wwiązaniem w swoją wieś G. wielebnemu Niemierzy z Krzelowa za Agnieszkę ż. Grzegorza z Łowini, iż ta ustąpi z wsi Soboszów [pow. wiśl.] (ZK 3 s. 534); 1419 Krystyn junior [z Koziegłów] kaszt. sądec. udowadnia przy pomocy świadków, że wd. i dzieci Zakliki z Tochołowa nie mieli i nie mają prawa poić bydła w wodach wsi Krystyna G. (SP 2, 1613); 1420 Maciej włodarz [Krystyna] kaszt. sądec. w G.; 1428-9 Stanisław z Miąsowej [pow. chęc.] włodarz z G. (wg ind. WAP); 1429 → Burnoszówka; 1439-99 Jan junior Koziegłowski vel Giebołtowski z → Bąkowca i G. h. Lis, s. Krystyna z Koziegłów, siostrzeniec bpa Zbigniewa Oleśnickiego (SP 2, 2795-6, 3835-6, 4092, 4215, 4307-9; OK 7 10 V; 20 s. 315-7; ZK 153 s. 87, 140; 261 s. 373; 373 s. 13; Mp. 5 M 82); 1439 bp Zbigniew Oleśnicki jako opiekun i wuj Jana juniora zobowiązuje się m. in. spłacić Katarzynie wd. po Krystynie z Koziegłów kaszt. sądec. matce Jana 200 grz., które ta miała zapisane z racji wiana i posagu na G. i obu wsiach Kowalikowy [weszły w XVI w. w skład G.], zatrzymując w zamian te wsie tytułem zastawu na kwotę tychże 200 grz. (SP 2, 2795); Jan senior, Krystyn i ich przyrodni br. Jan junior z → Koziegłów dzielą dobra po zm. ojcu Krystynie. Jan junior otrzymuje zamek → Bąkowiec z przynależnymi doń wsiami, m. in. „in campo alias w polyu ville G.” (SP 2, 2796; ZDM 2, 542); 1470-80 dz. Jan Giebołtowski h. Lis. Łany kmiece, karczma, zagrodnicy, folwark (DLb. 2 s. 86); 1475 → Dupice; 1486 → p. 6; 1489-94 pobór z 7 1/2 ł.; 1508 pobór z 6 1/2 ł. (ŹD s. 439; RP s. 137, 163, 179, 193, 208, 342); 1530 pobór z 3 1/2 ł. (RP k. 13); 1531 Barbara wd. po Łukaszu Zebrzydowskim, podsędku krak. [zm. 1502] (SP 6, 446).

4. 1424 Władysław Jag. zezwala Krystynowi z Koziegłów przenieść na pr. średzkie niem. m. in. wieś G. (Paprocki s. 189).

5. 1454 Jan Koziegłowski z G. zobowiązuje się oddawać dzies. z ról folw. w G. plebanowi w Książu Małym, a w zamian otrzymuje w kościele w Książu Małym stallę i 1 mszę rocznie w swojej intencji (OK 7 10 V); 1470-80 połowa wsi należy do par. w Książu Małym, a połowa do par. w Książu Wielkim, tak też dzielona jest dzies. snop. (DLb. 2 s. 86)1W DLb. 1 s. 180-1 Długosz błędnie łączy dzies. nadaną przez bpa Jana Rzeszowskiego kapitule krak. z Gabułtowa w pow. wiśl. z tymże G. należącym do Lisów; 1499 oficjał krak. rozstrzyga spór między Krystynem z Koziegłów a Janem z G. o pr. patronatu i prezenty kościoła par. i innych beneficjów w Książu [Wielkim] w ten sposób, że oni i ich potomkowie mają kolejno prezentować kandydatów na wakujące prebendy (OK 20 s. 315-7).

6. 1486 Łukasz i Zbigniew z Włodzisławia pozywają Jana z G. o 100 grz. szkody, jako że z 30 swoimi chlebojedźcami inposesjonatami wyjechawszy za jego rozkazem i wiedzą z G., przebywszy 3 granice, najechali dobra Świątniki [par. Mironice], rozbili bramy podworca i dworu, zabrali stamtąd gwałtem mieszcz. wodzisławskiego Marcina Grudnia i uprowadzili do G., skąd go Jan nie chce wydać Łukaszowi. Prokurator Jana Giebułtowskiego neguje przytoczone w oskarżeniu fakty (SP 2, 4307-9); 1531 Mik. Kaliński z Kaliny [Wielkiej] pozwany przez szl. Barbarę wd. po Łukaszu Zebrzydowskim o to, że wobec wielu ludzi zarzucił jej nierząd, a córkę jej nazwał nierządnicą, odwołał w sądzie król. te zarzuty (SP 6, 446).

8. Znaleziska powierzchniowe fragmentów naczyń wczesnośredn. (Z. Liguzińska-Kruk, Poszukiwania archeologiczne w dorzeczu górnej Nidzicy, „Sprawozdania Archeologiczne”, 33, 1981, s. 191-214).

1 W DLb. 1 s. 180-1 Długosz błędnie łączy dzies. nadaną przez bpa Jana Rzeszowskiego kapitule krak. z Gabułtowa w pow. wiśl. z tymże G. należącym do Lisów.