GÓRKA

(1335 Gorca, 1400 Mala Gora, Parwa Gorka, 1404 Gorka, Parwa Gora, 1405 Minor Gorka, 1406 Gora, 1428 Malagorka, Gorka Minor; siedziba kościoła par.: 1407 n. Góra, 1455 i 1510 Gorca, 1540 Gorca deserta) 5 km na SE od Stęszewa.

1. 1450 n. pow. pozn. (PG 4, 45v); 1407 n. par. własna [pierwotnie nazywana par. Góra1→ Góra k. Stęszewa, przyp. 1] (WR 1 nr 620).

2. 1400 Jan Czapurski [z Czapur] oddala pretensje Wolframa [z Trzebawia]; spór dot. korzystania z łąki w G. (KP nr 318).

1404 Szyban Tader pozwany przez Wojciecha Górskiego albo Dymoczewskiego z Góry, ponieważ ciągnął [sieciami] ryby z jeziora nal. do Wojciecha; woźny wezwany na miejsce zeznaje, że jez. leży w środku dziedziny Góra; strony mają pogodzić się przy pomocy arbitrów, a do czasu pogodzenia się nie mają pr. korzystać z jez. Skrzynki (KP nr 1675, 1730, 1758, 1884).

1404 Jan Czepurski odpiera roszczenia Szybana Tadera i jego ż. Małgorzaty z P.G. w sprawie jazu. natomiast rz. Samicę ma im wyclić w ciągu 18 tygodni (KP nr 1920); 1404 tenże ma uwolnić od roszczeń in. osób dla tychże Szybana i Małgorzaty: a) miejsce (locus) zw. Czinka [może chodzi o lacus Skrzynka?] k. wsi Góra, b) in. miejsce [jez.?] k. gaju przy gran. z Trzebawiem, c) 1/2 lasu, zw. Struga, d) 1/2 błota; granicę we wspomn. lesie i błocie wyznacza rz. Samica, która oddziela P.G. i Sadowie od Łodzi2Tekst niejasny, interpretacja w regeście hipotetyczna (KP nr 1924).

1428 Szymek z M.G. wyciął dęby rosnące w Trzebawiu „za znamienitymi kopcy” [na gran. M.G. i Trzebawia] (WR 1 nr 1504).

3. Własn. szlach. 1399 Jan [z Czapur?] dz. G. w sporze z Adamem z Dymoczewa3→ Góra k. Stęszewa p. 3; w 1399 r. Jan Czepurski zeznał, że kupił Górę [a może jej dział zw. Górką?] od Pawła z Góry (WR 1 nr 414) (Lek. 1 nr 3036); 1400 Małgorzata ż. Szybana Tadera [z Wronczyna k. Stęszewa] wygrywa proces z Janem Czepurskim i otrzymuje pr. wwiązania w M.G. na prawach wieczystego kupna za 100 grz. (Lek. 2 nr 2536); taż w sporze z Winc. Mieczewskim i Janem z Daszewic o porękę (Lek. 2 nr 2529, 2550).

1400-18 taż oraz jej mąż Szyban Tader zw. też Szyban Górski z G. (Lek. 2 nr 2755; WR 1 nr 942; WR 3 nr 305, 678; KP nr 650, 712, 761-765, 1740, 2309); Szyban Tader wicechorąży w Kościanie 1415, wicechorąży w Poznaniu 1415-16 (GUrz. C 873, 1053).

1401-04 taż z mężem Szybanem Taderem w sporach z Janem Czepurskim [z Czapur], m. in. o 100 grz. szkody, o zwrot przez Czepurskiego dokumentu opiewającego na 54 grz., o 20 grz. szkody, o kradzież przez Małgorzatę Czepurskiemu 20 kop zboża, o zapłacenie przez Czepurskiego 50 grz. zakładu (Czepurski spowodował, że sąd oddalił tę pretensję), o niewyclenie G. przez Czepurskiego przez 3 l. po jej sprzedaży Małgorzacie (por. → p. 2; KP nr 828, 836, 842, 865, 867, 914, 982, 1003, 1086, 1369, 1434, 1447, 1448, 1706, 1707, 1731, 1763, 1904); taż w sporach z poręczycielami Winc. Mieczewskim i Janem Daszewskim z powodu niepokojenia przez Mieczewskiego dziedziny G. (KP nr 1819, 1854, 1922).

1401-02 Szyban Tader w sporach z Janem Łódzkim (KP nr 606, 747, 915); 1404 tenże w sporach z Frąckiem niegdyś z Sadowia o zranienie służącej; Frącek płaci karę (KP nr 1767, 1891); 1404 tenże z ż. Małgorzatą w sporach o jez. → Skrzynki, → p. 2; 1404-06 ciż w sporach z Wojciechem z Góry: Taderowa musi oddać służącą i zapłacić 16 sk. kary (KP nr 1787, 2617);

1403 Janusz s. Szybana pozwany przez Wojc. Dymoczewskiego [z Góry k. Stęszewa] z powodu pobicia (WR 1 nr 738); 1405 tenże z M.G. pozwany przez Jana Łódzkiego o 6 zabranych mu koni (KP nr 2455); 1411 Małg. Szybanowa z ss. Szymonem i Szczechną [Szczepanem] pozwani przez Jana Łódzkiego z powodu szkód

poczynionych przez wspomn. ss. w sadzie [w Łodzi] (ZSWm 1441; MHP nr 99; WR 1 nr 840); 1411 Szczepan (Stephanus) z G. s. zm. Szybana w sporze z Janem Łódzkim, który pozwał go w imieniu swej służącej Agnieszki; Szczepan pławił ją w jeziorze i wychłostał (PZ 3, 294v); 1416 Piotr s. Szybana Tadera w sporze z Grzegorzem i jego ż. z Dymoczewa (PZ 4, 129v).

1420 Szyban dz. G. w sporze z pleb. z Łodzi o dzies. (ACC 4, 135v); 1420 Mik. Tomicki odpiera roszczenia Enedy c. Szybana z G. o to, że jej [niesłusznie] zabrał sieć (PZ 6, 43).

1424-29 Szymek z G. [s. Szybana Tadera?, identyczny z Szybanem z 1420 r.?] (WR 1 nr 1210, 1313, 1316, 1336; WR 3 nr 1253; Now. 2, 458); 1428 tenże pozwany przez Klemensa kmiecia albo zagr. z G. o zabrane mu 2 woły, byka, krowę z cielęciem, 8 świń, 12 kur i żyto (WR 1 nr 1495); 1428 tenże → p. 2.

1445 na P. G. zapisano czynsz 1 grz. od sumy 12 grz. dla wikariuszy kat. pozn. (CP 14, 619).

1450 Jan i Wincenty bracia niedz. z M.G. sprzedają M.G. Janowi i Marcinowi [ss. Bieniaka Będlewskiego] dziedzicom Łodzi za 200 grz. (PG 4, 45v); 1451 szl. Winc. Górski [z G., występuje w Poznaniu] (AR 1 nr 474). 1465 Marcin Łódzki z G. (BR 628 nr 178); 1488 Andrzej [Włoch] Łódzki sprzedaje z pr. odkupu czynsz 2 grz. z G. dla szkoły katedralnej w Poznaniu i dla kościoła Ś. Mikołaja za 24 grz. (CP 5 nr 4, 5).

1513 Mik. Ocieski koniuszy król., star. pyzdr., kon. i kośc. przysądzone mu od Jana Kluczewskiego pr. bliższości do wsi Łodzia, Sadowie, dwie wsie zw. Górka [Góra i G. k. Stęszewa] temuż Janowi Kluczewskiemu zwraca (MS 4/2 nr 10 385); 1413 Stan. Ocieski pleb. w Niegowici [k. Bochni] odstępuje Ocieszyn, Łodzie, G. i król. Modrze Rafałowi Ocieskiemu dz. wsi Czerkow [Cerekiew w Małopolsce] (MS 4/1 nr 3915).

1558 Jan Ciświcki z ż. Kat. Orzelską i Jan Białośliwski z ż. Barbarą Orzelską dzielą się dobrami Łodzia, Trzebaw, Sowiniec, Wiry i in.; w opisie dóbr wymieniono opust. Górę i opust. G. (PG 102 k. 158v, 291-296).

[W rejestrach poborowych z XVI w. G. nie figuruje].

1400 Stach kmieć z G.G. w sporze z Andrzejem Krupką [ze Skórzewa] o 2 wieprze (WR 1 nr 479).

5. 1407 śwd. Przedwój pleb. w Górze (WR 1 nr 620); 1420 tenże w sporze ze Sławborem dz. wsi Strobieszki i Mikołajem sołtysem wsi Witowle [obecnie Witobel] (ACC 4 k. 113, 116); 1420-21 tenże w sporze z Dziersławem pleb. w Łodzi, m. in. o dzies. od Szybana [s. Szybana Tadera] dz. Góry [recte G.] (ACC 4 k. 135v, 142; ACC 5, 30v); 1427 tenże w sporze z Adamem z Góry (ACC 10, 171v); 1434 tenże w sporze z Januszem z Góry (ACC 18, 297).

1455 Paweł pleb. w Górce oddaje tę par. Maciejowi plebanowi w Zielęcinie, a w zamian obejmuje par. Zielęcin [k. Grodziska] (ACC 36, 53); 1456 Maciej pleb. w G. upomina się o zaległe dzies. z par. → Zielęcin (ACC 37, 109v); 1457 tenże zeznaje, że jest winien kościołowi w G. 1 1/2 grz. (ACC 38, 35).

1510 par. G. [formularz nie wypełniony] (LBP 104).

1514 kanonicy kap. kat. pozn. postanawiają prosić bpa pozn. o włączenie wsi opust. G. do par. Trzebaw (CP 34, 170); 1540 rejestr kontrybucji od duchownych: par. G. opust. (CP 22).

1407-57, 1465? pleban w G.: 1407-34 Przedwój, a. 1455 Paweł, 1456-57, 1465 Maciej (Now. 2, 368 wymienia m. in. błędnie jako pleb. z G.: Jaśka Kurka pleb. w Górce Miejskiej i Przecława pleb. z Kargowy).

1 → Góra k. Stęszewa, przyp. 1.

2 Tekst niejasny, interpretacja w regeście hipotetyczna.

3 → Góra k. Stęszewa p. 3; w 1399 r. Jan Czepurski zeznał, że kupił Górę [a może jej dział zw. Górką?] od Pawła z Góry (WR 1 nr 414).