1337 kop. 1729 Kunów (Wp. 2 nr 1169), 1423 Cunowo (LBP 47), 6,5 km na NW od Dolska.

1. 1530 n. pow. kośc. (ASK I 3, 123); 1406 n. par. własna (SzPozn. 188; ACC 2, 42); 1510 par. własna w dek. Śrem (LBP 109).

2. 1337 droga [z Gostynia] do K. (Wp. 2 nr 1169); 1423 C. leży w pobliżu Dolska (LBP 47).

1464 rozgraniczenie między dziedzinami K. i Tworzymirki: od kopca narożnego między Dalebuszkami, K. i Tworzymirkami granica idzie prosto aż do drogi z Dolska do Gostynia, przez środek błota zw. Gąsiniec, które leży w pobliżu Tworzymirek; od tego błota granica przecina drogę z Tworzymirck, idzie do łąki Dokrzelina, potem od kopca na tej łące w pobliżu drogi granica idzie przez łąki w pobliżu ról K. i dochodzi do kopca, który leży w połowie łąki Dokrzelina między łąkami kmieci z K. i Karczmarską Łąką, a od tego kopca granica idzie w pobliżu zarośli zw. Stankowa Miedza¹K 3, 250 na podstawie innego przekazu tego aktu czytał Stawkowa Miedza, a następnie idzie aż do drogi, która prowadzi z K. do Malechowa [obecnie Małachowo], a przecinając tę drogę przechodzi do kopca narożnego, który leży w pobliżu tej drogi, a rozdziela K., Tworzymirki i Malechowo (CP 378, 46-47).

1510 mł. (LBP 109); 1563 3 młyny (ASK I 4, 154v); 1571 2 młyny (ASK I 5, 421v).

1488, 1564 → Kunowski Młyn; 1513 → Kamieński Młyn.

3. Własn. kościelna – bpstwa pozn. → klucz Dolsk. 1423 kop. 1488-92 w kat. pozn. do uposażenia prebendy zw. „Dalebuszki” należy 1/2 czynszu [od kmieci? z jakiego tytułu?] we wsi bpiej C. (LBP 47).

1464, 1473, 1488, 1510, 1561, 1590 C. wieś bpstwa pozn. w kluczu dolskim (CP 378, 46-47; CP 3 nr 44, 75; LBP 109; KoścZ 57, 391v-392; CP 4 nr 217); 1555 posiadacz wsi bpiej pan [prawdop. Jan Borek] Gostyński (AC 1/1 nr 461); 1564 wieś C. bpstwa pozn., w kluczu dolskim: 17 1/2 ł. [kmiecych, w tym] 5 1/2 ł. os., z każdego dają po 1 grz. i 8 gr czynszu, po 2 ćw. owsa, 2 koguty i 15 jaj. Opust. ł. [kmiecych] jest 10 [!], z tego 5 ł. na gruncie opust. (fundum desertum) Zaborze, a pozostałe w C; z każdego z nich dają po 1 grz. oraz tytułem robocizny po 3 wiard.; karczmarz z karczmy i zagrody płaci 1 grz. (IBP 290).

1510-1583: 1510 8 1/2 ł. [kmiecego], 2 ł. opust., uprawiane przez kmieci, 1 3/4 ł. sołectwa, młyn, karczma (LBP 109); 1530 pobór: 3 ł., od karczmy 3 gr (ASK I 3, 123); 1563 pobór: 5 1/2 ł. [kmiecego], 2 ł. sołectwa, 3 młyny dor. o 2 kołach, 1 karczma dor. (ASK I 4, 154v); 1564 → wyżej; 1571 pobór: 6 1/2 ł., 2 młyny o 2 kołach (ASK I 5, 421v); 1581 pobór: 5 ł. [os.], 7 1/2 ł. opust., 1 1/2 ł. sołectwa, 4 zagr., młyny korzeczniki o 2 kołach (ŹD 74; ASK I 6, 505); 1583 16 1/2 ł. (Piotrkowska 1 nr 316 za ASK I 6, 556v).

Kmieć: 1463 prac. Janiec z K. (KsLub. nr 4459).

4. 1353 Markusz, sołtys z C. (DBL 72).

1473 opatrzny Wawrzyniec, jeden z braci sołtysów w C, zginął w pożarze, gdy próbował wynieść z domu swój dobytek i wówczas też spłonął dok. tego sołectwa, które Wawrzyniec, Jakub i pozostali bracia posiadali; bp pozn., po zbadaniu świadków wystawia nowy dok.; do sołectwa z dawien dawna należą: 2 ł., 2 zagr., młyn na Obrze [→ Kamieński Młyn] z którego sołtys pobiera dochody, a bpowi płaci tylko 1 kopę [gr] rocznie; do młyna tego należy łąka i 2 małe ogrody. Do sołtysów należy 1/3 kar sądowych; powinni oni co roku z okazji sądów dać obiad, albo 1 wiard., a ponadto służyć konno we dworze bpim w Dolsku oraz stawać konno z kuszą na wyprawę wojenną (CP 3 nr 44).

1510 do sołectwa nal. 1 3/4 ł. (LBP 109); 1561 prac. Stan. Kolano oraz Wawrzyniec i Tomasz Żakowic sołtysi w K. posiadają Kamieński Młyn (KoścZ 57, 391v-392).

1590 bp pozn. Łukasz Kościelecki oznajmia, że jego poprzednik bp Adam Konarski [1562-74] dla zasług szl. Baltazara Czackiego, swego służebnika (servitor) i podówczas rządcy (factor) w kluczu dolskim [dóbr bpich], dał mu cz. sołectwa we wsi K. po zgonie uczc. Jana Sęka czyli Kopaszewskiego oraz zapisał mu na [tej cz.] sołectwa 30 grz., a później zwolnił go od służb sołtysich i udzielił mu dożywocia oraz do tej cz. sołectwa dołączył 3 ł. kmiece opust. i zwolnił je od ciężarów; obecnie bp dołącza do sołectwa dalsze 2 ł. kmiece opust. (CP 4 nr 217).

5. 1424-30 Dominik pleb. w C.: 1424 temuż prepozyt [szpitala] Ś. Ducha [pod Poznaniem?] jest dłużny 2 grz. monety obiegowej tytułem pożyczki (ACC 7, 206v; Now. 1, 414); 1425 tenże toczy proces ze szl. Januszem Góreckim (ACC 7, 211; ACC 8 k. 65v, 99v, 111v; Now. 1, 414); 1430 tenże ustanawia pełnomocnika procesowego (CoPr. II 113).

1434 pleb. Mikołaj toczy procesy z kmieciem (laicus) Sułkiem z Trąbinka: a) Sułek ma mu zapłacić 1/2 grz. tytułem kosztów procesu; b) pleb. podnosi, że Sułek zwoził mu zboże [frumenta, to zapewne dzies.] z Nowca, Błożejewa, z folw. w Kadzyniu, z folw. i od kmieci z Trąbinka, w zamian za słomę [ze snopów dziesięcinnych], lecz nie oddał mu wszystkiego; Sułek zeznaje, że pobrał 6 korcy (chori) [jakiegoś ziarna, tu tekst nieczytelny], 6 korcy żyta i 3 ćw. (mensure) grochu; oficjał odsyła spór do rozpatrzenia przez sędziów polubownych (ACC 18, 289v).

1454 Wojciech pleb. w K. pozwany przez [Jana] Twardowskiego kan. kat. pozn. i plebana w Dolsku o to, że bezprawnie zagarnął dzies. snop. z folw. w Malechowie, którego pola zostały nowo wykarczowane, a są położone w obrębie par. dolskiej; Wojciech zaprzecza temu; oficjał, do czasu rozstrzygnięcia sporu, nakłada sekwestr na dzies., która ma zostać złożona w Dolsku, u osoby, którą strony wybiorą (ACC 35, 54v).

1510 w C, wsi bpstwa pozn., kościół par. Ś. Andrzeja, patronatu bpów pozn.; do par. należą: C, Ostrów, Tworzymirki, Szczodrochowo i Dalabuszki; pleb. otrzymuje ze wsi Tworzymirki po 8 gr [z ł. kmiecego] tytułem dzies. wiard., z folw. w Dalabuszkach dzies. [snop.?] (LBP 109).

1517 wzniesiono drewniany kościół (SzPozn. 188).

1526 bp zwalnia Jakuba, wikarego w C, który został uwięziony z powodu występków i poleca mu, aby prowadził życie stosownie do godności kapłańskiej oraz zagraża mu uwięzieniem na stałe, gdyby w przyszłości udowodniono mu najmniejsze wykroczenie; Jakub poddaje się temu (ACC 2 nr 1795).

1562 kościół i plebania w ruinie „ecclesia pene desolata et in edificiis plebanatus collapsa est”; pełnomocnik Franciszka z Pniew pleb. w K. rezygnuje z tego beneficjum na rzecz Macieja (Mathias Vinaritii) z Ponicca, kustosza w koleg. NMP w Poznaniu i notariusza kap. kat. pozn.; pleb. Maciej i jego następcy mają płacić dożywotnio Franciszkowi po 4 grz. rocznie z powodu jego starości i ślepoty oraz otaczać go opieką (ACC 121, 294).

1583 sław. Błażej Trestkowic mieszcz. z Ponicca i rządca dóbr pleb. (factor plebanatus) w K. pozywa opata kl. w Lubiniu o wymierzenie sprawiedliwości, ponieważ prac. Wojciech karczmarz we [wsi klaszt.] Zbęchy przetrzymuje na jego szkodę klacz ze źrebięciem (KoścZ 67, 723v).

1610 z wizytacji kościoła par. w Dolsku: dzies. z folw. w Malechowie dla pleb. w K. (AV 4, 63v-64).

Plebani: 1406 Bartłomiej (SzPozn. 188; ACC 2, 42); 1424-30 Dominik, 1424 altarysta w Poznaniu, 1425 altarysta w kat. pozn., 1430 altarysta altarii Ś. Andrzeja Apostoła w kat. pozn. (ACC 7, 206v; ACC 8 k. 65v, 99v, 111v; CoPr. II 113; Now. 1, 414); 1433-34 Mik. Kocik (SzPozn. 188; ACC 18, 289v); 1442-54 Wojciech z Grobi Grabski (SzPozn. 188; ACC 35, 54v); 1468-80 Marcin (AE II 207; DBL 325); 1503 mgr Wojc. Godziątkowski, instygator (AC 2 nr 1585); 1515 Marcin Gigiel (SzPozn. 188); 1527 Wojciech z Kcyni, kapelan bpa (AC 2 nr 1804); 1562 Franciszek z Pniew → wyżej (ACC 121, 294).

7. SzPozn. 188-189; Now. 2, 412.

8. Znalezisko ułamków naczyń glinianych, pozostałość po osadzie? z ok. 1100-1250 (Hensel 3, 183).