ŚMIŁOWO

1310 kop. 1608 Smelow (Wp. 2 nr 930), 1366 kop. 1608 Smilowo, de Smilowa (Wp. 3 nr 1560), 1370 kop. 1608 Smilow (Wp. 3 nr 1622), 1410 kop. 1555 Smylowo (ACC 120, 132v-134), 1411 or. Szmilowo (KoścZ 3, 171v), 1498 Szmylowo (MS 3 supl. nr 261), 1 km na NE od Ponieca.

1. 1310 Henryk ks. wlkp. i głog. ustanawia dystrykt w →Poniecu; w jego granicach ma się znaleźć m. in. wieś S. (Wp. 2 nr 930); 1580 n. pow. kośc. (ŹD 82); 1410 n. par. Poniec (Wp. 5 nr 169).

2. 1411, 1413 granice S., 1423-24 gran. z wsią Drzewce, 1485 gran. z Oporowem →p. 3; 1499-1511 droga z Ponieca do S. przez bród (M Poniec I 17 s. 30, 36, 39, 44); 1527 granice wsi Drzewce z S., brzeg Śmiłowski w Drzewcach (PG 73, 515v-516); 1539 las w Drzewcach położony w stronę S. (PG 17, 518v); 1544 gran. z Oporowem i Drzewcami, 1550 wiatrak, 1572 gran. z Drzewcami, drogi do Czarnkowa i Oporowa →p. 3.

3. Własn. szlach., potem miej., miasta Ponieca. 1366 Esterna dziedziczka w S. z c. Elżbietą sprzedają mieszczanom Ponieca dziedzinę S. za 20 grz. (Wp. 3 nr 1560); 1370 król Kazimierz potwierdza kupno wsi S. przez miasto Poniec od Esterny wd. po Janie wójcie ze Środy i jej dzieci za 40 grz. (Wp. 3 nr 1622).

1411 mieszczanie ponieccy pozwani z S. toczą procesy z Pietraszem Gościejewskim oraz z Sobkiem Wyskotą o granice (KoścZ 3 k. 171v, 173); 1413 proces między Bartoszem z Ponieca a Stroszynem [Wyskotą] o granice Oporówka i S.; gdy Stroszyn prowadził przy pomocy opola rozgraniczenie przez środek rzeki, mieszczanie z Ponieca na polecenie swego pana [Bartosza] przeszkadzali mu w tym (KoścZ 4, 66v); 1415 sąd utrzymuje mieszczan ponieckich w posiadaniu pr. niem. w ich wsi S. wbrew roszczeniom Janusza Korzboka z Zawad; Korzbok pozwał ich w sprawie swego człowieka, którego pojmali i osądzili, chociaż gotów był sam sądzić w swoich dobrach (KoścZ 4 k.134v-135, 179); 1423-24 Bartosz Sokołowski [dz. Ponieca] toczy proces z Sobkiem Wyskotą o kopce gran. między S. i wsią Drzewce (WR 3 nr 999; KoścZ 8, 19).

1424 król Władysław Jag. na prośbę Bartosza Sokołowskiego [z Ponieca] nadaje pr. magd. miastu Poniec wraz z przedmieściem i wsią S. (Wp. 8 nr 1006).

1448 Śmiłowski sługa (familiaris) Ścibora Chełmskiego z →Ponieca (Koz. Nieznane nr 33).

1485 Marcin Poniecki toczy proces o granice S. i Oporowa (KoścZ 17, 67); 1498 dzieci tegoż Marcina, Marcin i Urszula pozbawione zostają wyrokiem sądu dóbr →Poniec z wsiami, m. in. S., co 1502 potwierdza król Aleksander (MS 3 nr 70, supl. nr 261).

1568, 1572 wieś miasta Ponieca →niżej.

1619 pleb. w Poniecu posiada łąkę w S., z której zbiera 30 wozów siana (AV 4, 207v).

1580 pobór od 3 1/2 ł., 3 zagr., 2 komor., 4 wiatraków dziedz. i 1 wiatraka dor. (ŹD 82; ASK I 6, 286); [we wcześniejszych wykorzystanych przez nas rejestrach poborowych Ś. nie występuje].

1498 op. Michał Kurecz kmieć z S. kupuje od Marcina Bedłki mieszcz. w Poniecu rolę zw. Police, nal. do kościoła par. w Poniecu (AE X 229v-230v); 1504 Jan Śmieszek mieszcz. w Poniecu wykupuje od Korduli wd. po swym zm. bracie Wawrz. Kurzcu z S. [potem była ż. Jakuba Jarockiego z →Ponieca] jej wiano, czyli sumę 10 grz., jaką mąż jej oprawił na wspólnej z Janem ojcowiźnie [w Ś.] (M Poniec I 17, 64-65); 1508 Jan z S. mieszcz. w Poniecu (M Poniec I 17, 40); 1515 Michał Skomudek z S., jego siostra Kat. Bieganina ż. Jerzego Biegały mieszcz. z Ponieca (M Poniec I 17, 53-54); 1528 Jan Pyta mieszcz. w Poniecu kupuje role w S. za 10 grz., a 1536 sprzedaje szl. Janowi Góreckiemu dom, folw., rolę i łąkę w S. za 80 grz. (M Poniec I 17 s. 70, 89); 1526 Małg. Wierducka wd. po Mikołaju zw. Mysz mieszcz. w Poniecu zawiera ugodę z jego bratem Janem kmieciem z S.; ponieważ Jan nigdy nie dał Mikołajowi należnej mu 1/2 z dóbr po ojcu i matce, teraz ma zapłacić 6 grz. Małgorzacie i jej cc. Zofii, Katarzynie i Annie (M Poniec I 17, 67); 1536 Mac. Wągier mieszcz. w Poniecu kupuje rolę w S. za 14 1/2 grz. (M Poniec I 17, 91); 1544 Andrzej Skomud z S. otrzymuje w działach z rodzeństwem Łukaszem krawcem, Wojciechem i Zofią, dziećmi zm. Michała Skomuda, rolę w S. między Wojc. Usarzem i gran. z Oporowem, łąkę przy tej roli, in. rolę między Zygmuntem i gran. z Drzewcami oraz dom między Wojc. Usarzem a Marcinem Sołtysem wraz z inwentarzem i całym sprzętem; Andrzej winien zapłacić siostrze Zofii 6 grz. i dać je szaty, czerwoną koszulę czyli „ląnczką” ze wszystkimi przydatkami z aksamitu oraz koszulę powszednią, płaszcz „ostrodamski” [amsterdamski] i pełną wyprawę; braciom Łukaszowi i młodszemu Wojciechowi winien dać po 20 grz., w rocznych ratach po 5 grz. (M Poniec I 18, 5-6); 1550 Benedykt rajca z Ponieca sprzedaje Pawłowi młynarzowi wiatrak w S. za 22 grz. (M Poniec I 18, 49-50); 1568 szl. Zygmunt Niesselmeszel i Katarzyna z Kalewa jego ż. sprzedają szl. Stan. Brockiemu swe dobra w S., wsi dziedz. miasta Ponieca, wraz z 400 owcami, 9 końmi roboczymi, 2 wozami i pługiem (KalG 3, 95v-96); 1572 Marcin sołtys w S., poddany miasta Ponieca, kupuje od władz miej. role w S.: jedną za 22 grz. położoną między Bartłomiejem Kowalem i kopcami na gran. z Drzewcami, od drogi do Czarnkowa do drogi do Oporowa; drugą za 12 grz. położoną między łąką miej. a łąkami w Oporowie (M Poniec I 18, 329-330; APP, Maj. Oporowo 3, 14-15); 1572 Marcin sołtys z S. przyjmuje od Mac. Janika i Wojcieszka z Robczyska 12 grz. z tytułu ugody o posag i zapisuje swej ż. Jadwidze 24 grz. oprawy na wszystkich swych dobrach w S. (M Poniec I 18, 336).

4. 1415, 1424 pr. niem. w S. →p. 3; 1528 Bartłomiej i Baltazar ss. Jadwigi sołtysowej z S., ich stryj Jan Suszka mieszcz. z Ponieca (M Poniec I 17, 70-71); 1557 Marcin sołtys w S., mieszcz. poniecki (AE X 227v-229); 1572 Marcin sołtys →p. 3.

5. 1410 dzies. wiard. i meszne z S. nal. do uposażenia kościoła par. w →Poniecu (ACC 120, 132v-134; Wp. 5 nr 169 reg.); 1619 pleb. w Poniecu pobiera meszne m. in. w S. (AV 4, 207v-208).

8. Na łąkach między Ś. a Poniecem grodzisko, będące pozostałością po grodzie wzniesionym na przełomie X i XI w., a zniszczonym przez pożar i opuszczonym w I połowie XI w. (K. Zamelska, Grodzisko w Poniecu (stanowisko 1), woj. leszczyńskie, w: Z badań nad osadnictwem wczesnośredniowiecznym Wielkopolski południowej, Poznań 1995, s. 65-67; Hensel 5, 120-123).