BŁAŻOWA

(1429 agri Blazowienses, 1430 Blaszowa, 1432 [?] Blazowa, 1436 Blazow, 1441 Blasowa, 1453 Blaszow) od XVII w. miasteczko, 12 km na NW od Dynowa.

1. 1436 in distr. san. (XIII 87); 1462 distr. san. (XI 3705); 1508, 1515 z. san. (ŹD XVIII s. 123, 149); 1530 z. san. (AS I 21 k. 519).

2. 1429 przywilej lokacyjny wsi Kąkolówki, obejmującej wówczas i obszar wsi Białki, mówi o wymierzeniu łanów bez szkody ról błażowskich (ZDM V 1375); 1432 rola plebana do potoku płynącego z wsi Piątkowej i drugiego z Cisowca (ZDM V 1393); 1458 Jan Pilecki pozywa Małgorzatę z Dynowa o granice między wsią jego Hermanową a wsią jej B. (XI 3429, 3434, XIX 3091); (XIX 3091) z r. 1460; 1465 wieś B. graniczy z Kąkolowką i Białką (XVI 197); 1478 Jan z Pilczy i ze Straszydła kaszt. biecki pozywa Annę z Rzeszowa i B. w sprawie granic (XVI 1279); 1488 połowa wsi B. położona od strony Straszydła (XVI 1885); 1491 granice między B. a Hyżnem (XIX 3091); 1554 rozgraniczenie między dobrami Rafała Pileckiego należącymi do miasta Tyczyna, w tym wsiami Stary i Nowy Borek, Straszydle, Brzezówka, a wsiami B., Kąkolówka, Futoma, Piątkowa i Barycz Jana Rzeszowskiego, rozpoczęte od kopca narożnego obok potoku Brathatyn, oddzielającego wsie B., Hyżne i Borki Stary i Nowy, przez „debrzi” starą granicą między B. a Borkami [ściślej Borek Nowy] „do uyazdv” aż do kopca w końcu wsi B. nad potokiem Iasienyk, rozgraniczającym Borki od B. oraz ziemie przem. od san., dalej do lasów do wierzchowiny potoku Iasienik i na górę do drogi publicznej z miasta Tyczyna do tych lasów, tą drogą i górą prowadzi dział „przedzyalem wyrzchowynami” w ten sposób, że potoki na lewą stronę na południe spływają do dóbr B. a na prawą stronę do Lubeni i Straszydła, dalej lasem i grzbietem góry do wierzchowiny [potoku] Cziszowa spływającego do dóbr Pileckiego i [potoku] Blizne spływającego do dóbr Piotra Machowskiego [w pow. pilzneńskim], oraz do wierzchowiny na szczycie góry dóbr B. i Kąkolówka Rzeszowskiego. Wynikają sprzeczności między stronami, które przedkładają dawne dokumenty począwszy od r. 1437 (pozwy i orzeczenia podkomorzych) oraz akta bartnicze tyczyńskie w sprawie lasów koło Białki przy granicy wsi Gwoźnicy w pow. pilzneńskim, dotyczące dani miodowej mieszkańców B. dla Pileckiego (XIX DCCCL, 3091).

3. Własn. szlach., włość (districtus) dynowska; 1430 właśc. [Piotr Kmita] Lunak, podczaszy sandom. (VIII 54); 1432 [?]1Rok 1432 wątpliwy, ponieważ 9 V 1430 Piotr podczaszy sandom. już nie żył (XI 401, 403). Również żona Małgorzata nie całkiem pewna, ponieważ Piotr był żonaty z Katarzyną Rzeszowską (Dworzaczek tabl. 100). Może Małgorzata była drugą żoną Piotra Lunaka, lub Dworzaczek popełnił pomyłkę (zob. SP II 2549, gdzie wym. Małgorzata Rzeszowska) tenże wraz z ż. Małgorzatą, dziedzic w Dynowie i B., funduje kościół w B. (ZDM V 1393) → p. 5; 1434 po śmierci Jana Kmity [Tępego] wdowa po nim Barbara zachowuje na swój użytek wsie Bachórz i Denowiec oraz wsie swej oprawy B., Damianiwce i in. (SP II 2549) → Dynów; 1436 Jan Goligyan, jako zastępca ż. swej Małgorzaty [c. Piotra Lunaka Kmity], występuje przed sądem z. przem. przeciw Mikołajowi [Kmicie], kaszt. przem., który zajął gwałtem i dokonał intromisji w dobra ojczyste Małgorzaty, przypadłe jej prawem bliższości po jej bracie rodzonym zm. Janie Kmicie i dzieciach tegoż z Bachorza, w tym miasto → Dynów z wsiami przynależnymi B., Kąkolówka, Futoma i in. (XIII 87); 1441 na podstawie podziału dóbr między Małgorzatą ż. [Przedpełka] Mościca z Wielkiego Koźmina a jej stryjem Mikołajem [Kmitą] kaszt. przem. Mikołaj odstępuje Małgorzacie Bachórz, miasto → Dynów, Kąkolówkę, B., Piątkowe i inne wsie (XI 1372); 1450 Małgorzata z Rzeszowa albo z Dynowa daje Andrzejowi sołtysowi z B. za dług 125 grz. wieś B. aż do spłaty z wszystkimi dochodami z wyjątkiem 4 dni robocizny od kmieci, które jak dotąd winni dla niej odrabiać (XIII 4209); 1453 taż zastawia Stanisławowi, synowi [Andrzeja] sołtysa z B. za 40 grz. 8 kmieci w B. → Mieszkańcy (XI 3106); 1458 właśc. Małgorzata z Dynowa (XI 3429, 3434); 1462 Małgorzata z Dynowa zapisuje Filipowi z Niezamyśla [Zaniemyśla] kaszt. międzyrzeckiemu, tytułem posagu jej córki Anny, wieś swą B. za 1000 grz., które zapisuje na trzeciej części dóbr Rzeszów. Filip będzie posiadał wieś B. po śmierci Małgorzaty (XI 3705); 1465 właśc. Stanisław z Dynowa albo ze Strzałkowa (XVI 197); tenże gwarantuje Mikołajowi Czarnockiemu terminowy zwrot 100 grz. zastawem 10 grz. czynszu w B. a w razie niespełnienia tego winien dać za 200 grz. zastaw 20 grz. czynszu kmiecego w B. Gdyby Stanisław nie otrzymał w działe wsi B., winien dać zastaw na innych dobrach w z. san. (XVI 199); 1466 Stanisław Denowski nie dopuszcza do intromisji w B. Mikołajowi Czarnockiemu i nie daje pieniędzy. Woźny zajmuje wszystkie zapisy na rzecz Anny Denowskiej, wdowy po Filipie, które winien mieć Czarnocki od Denowskiego na dobrach B. (XVI 320, 323-327, 330-332, 336, 340); 1478 Anna z Rzeszowa i B. (XVI 1279); 1485 Anna dziedziczka z Rzeszowa i B. zastawia szl. Mikołajowi Miklaszowi niegdyś ze Słociny za 40 grz 4 łany osiadłe w B., na których siedzą kmiecie: Mikuła 1 1/4 łanu, Stanisław Krzynya 3/4 ł., Wawrzyniec krawiec 1 ł., Jan Coszycz na 1 i na 1/2 ł. pustego zw. Lampcowskye. Wojenne od tych kmieci Anna zachowuje dla siebie ze względu na powinność wojenną, czynsz należny sołtysowi (advocato) zachowuje dla niego (XVI 1692); 1488 Anna z Rzeszowa ż. [Jana] Sapieńskiego zastawia Maciejowi z Niebieszczan za 1000 grz. połowę wsi B. od strony Straszydła, stary folwark w innej części, sadzawkę na potoku Mathloczka w B. oraz połowy wsi Kąkolówka, Barycz, Futoma i Piątkowa (XVI 1885); taż dziedziczka z Rzeszowa, B. i in. zastawia c. swej Jadwidze za 1000 grz. połowę wsi B. od wschodu, folwark gdzie nowy dwór oraz połowy wsi Kąkolówka, Barycz, Futoma i Piątkowa (XVI 1886); Jan Pilecki pozywa Annę z Rzeszowa i B. (XVI 1889); 1489 Jakub z B. asesor sądu z. (XVI DCCCII); 1490 szl. Jakub Błażowski zastępca Anny Sapieńskiej (XVI 1972); Jadwiga ż. Jana Wojszyka zastawia mu 1000 grz. za zgodą swych braci, zapis posiadany od swej matki Anny z Rzeszowa na połowach dóbr B. z nowym folwarkiem, gdzie jest nowy dwór Barycz, Kąkolówka, Piątkowa i Futoma (XVI 1979); 1493 Jan Wojszyk ze Żmigrodu zastawia Janowi z Pilczy wwdzie ruskiemu za 1000 grz. połowy dóbr B. z dworem i nowym folwarkiem w B., Barycz, Kąkolówka, Futoma i Piątkowa z takim prawem, na jakim je posiada sam, zapisane przez ż. swą Jadwigę (XVI 2115); 1496 Jan z Pilczy wwda sandom. kwituje Mikołaja i Piotra Rzeszowskich, braci rodzonych niedzielnych dziedziców z B., z 1000 grz. za dobra B., Kąkolówka, Barycz, Futoma i Piątkowa, zastawione Janowi, gdy był wwdą ruskim, przez Jana Wojszyka ze Żmigrodu (XVI 2302); 1499 Mikołaj Rzeszowski z B. i z Krasnego czyni zapis ż. swej Zofii (XIX 631); 1503 wszystkie wsie wokół B. skazane na karę 14 grz. za nieuiszczenie podatku 8 gr z łanu (XVI 2955); 1508 2 karczmy z browarami płacą po 1/2 grz. (ŹD XVIII s. 123); 1515 28 ł., młyn walnik 1 wiard., 2 karczmy po 1 wiard. (ŹD XVIII s. 149); 1523 podymne 2 grz. (AS I 21 k. 103); 1526 28 ł., młyn (AS I 21 k. 420); 1530 28 ł., młyn, karczma (AS I 21 k. 519); 1536 28 ł., młyn (AS I 21 k. 566); 1552 57 gosp., 3 karczmy, 2 młyny o 1 kole (AS I 21 k. 1021); 1554 właśc. Jan Rzeszowski (XIX DCCCL, 3091).

Mieszkańcy: 1432 Polec, Swingier (ZDM V 1393); 1453 Mathias, Lathala, Lassotha, Mathias Kandzerzawek, Iurko, Petrus Broda, Iohannes Stiben, Paulus Stampa, Stanislaus Letra, Martinus Guz kmiecie (XI 3106); 1454 Michael Schoynog kmieć (Brzezówka s. 20); 1485 Micula, Stanislaus Krzynya, Laurencius krawiec, Iohannes Coszycz kmiecie (XVI 1692).

4. 1432 [?] role sołtysa w B. (ZDM V 1393); 1450 Andrzej sołtys z B. otrzymuje od Małgorzaty z Dynowa za dług 125 grz. wieś B. aż do spłaty (XIII 4209) → p. 3; 1453 Małgorzata z Dynowa zastawia szl. Andrzejowi sołtysowi z B. za 100 grz. wieś swą → Kąkolówkę (XI 3105); taż zastawia szl. Stanisławowi, synowi sołtysa z B., za 40 grz. 8 kmieci w B. (XI 3106) → p. 3; 1457 Stanisław sołtys z B. (Brzezówka s. 12); 1465 Stanisław Denowski pozwala Mikołajowi Czarnockiemu wykupić od Stanisława sołtysa z B. wieś Kąkolówkę, którą zm. Małgorzata [z Dynowa] sprzedała Stanisławowi na widerkauf. Stanisław winien skreślić zapisy i zwrócić Czarnockiemu dokument oraz zobowiązuje się dać mu połowę zasianego zboża w B. lub na innym folwarku (XVI 250); Stanisław sołtys z B. wezwany trzykrotnie przez woźnych z. do skreślenia zapisu i oddania dokumentu Mikołajowi Czarnockiemu, nie czyni tego (XVI 196); 1467 sołtys z B. skazany na karę za niejawienie się w sądzie (XVI 397); 1468 Mikołaj Czarnocki z Kąkolówki gotów jest uczynić zapis na 77 grz. dzieciom zm. Stanisława Błażowskiego (XVI 461); 1485 czynsz [część?] od kmieci w B. dla sołtysa (advocato) (XVI 1692).

5. 1430 Janusz bp przem. nadaje kapitule przem. dziesięciny z wszystkich ról w B. (VIII 54, 59); 1432 [?] 9 VI Piotr Lunak [Kmita] podczaszy sandom. dziedzic w Dynowie i B. wraz z ż. Małgorzatą uposażają wybudowany już kościół św. św. Marcina, Mikołaja i Anny w B., nadając mu dziesięciny snopowe wszelkiego zboża z folwarków istniejących i w przyszłości założonych oraz z ról zbiegłych kmieci, meszne od poddanych i z ról sołtysich w B. i Kąkolówce, pastwiska, żer w lasach bukowych, użytek z lasów na budowę i opał, 2 łany roli w B., jeden, na którym wybudowany jest kościół, sięgający do potoków płynących z wsi Piątkowej i z Cisowca, drugi w wyższej części wsi, gdzie mieszkają poddani Polec i Swingier, 2 łany w Kąkolówce jeszcze nie całkiem wykarczowanej, jeden już wykarczowany i drugi do wykarczowania, meszne z tych wsi i w przyszłości założonych z łanu po 1 „chartaba” lub 3 korce żyta i owsa na Wielkanoc od kmieci po 1 gr, od karczmarzy, młynarzy, zagrodników po 2 gr, od komorników po 1 1/2 gr, na Boże Narodzenie kolędę od wszystkich mieszkańców, wolne mielenie w młynie, karczmę lub jatki na nawsiu za mostem, nadzór nad szpitalem kiedy zostanie wybudowany w pobliżu kościoła (ZDM V 1393); 1465 Stanisław z Dynowa sprzedając Mikołajowi Czarnockiemu na widerkauf wieś Kąkolówkę, sprzedaje również kolaturę kościoła w Kąkolówce i B. (XVI 197).

6. 1494 Jan de B. crupnik... litteram portabit... dedit XII gr, quia pauper iuvenis przyjęty do prawa miejskiego w Krakowie (Kacz. 8709).

7. 1468 (XVI 429); Rena Brzęk-Piszczowa, Błażowa niegdyś i dzisiaj. Rzeszów 1978.

8. Miejsce zwane Grodzisko na Szalowych Górach (G. Leńczyk, Nowe stanowiska przedhistoryczne w woj. rzeszowskim, Sprawozdania PAU t. 49, 1948 s. 168; K. Moskawa, Pradzieje powiatu rzeszowskiego, Lublin 1964 s. 7, 14; A. Kunysz, Osadnictwo wczesnohistoryczne w granicach dawnej ziemi sanockiej ze szczególnym uwzględnieniem Sanoka w świetle źródeł archeologicznych, Rocznik Woj. Rzeszowskiego za r. 1962, Rzeszów 1963 s. 12).

1 Rok 1432 wątpliwy, ponieważ 9 V 1430 Piotr podczaszy sandom. już nie żył (XI 401, 403). Również żona Małgorzata nie całkiem pewna, ponieważ Piotr był żonaty z Katarzyną Rzeszowską (Dworzaczek tabl. 100). Może Małgorzata była drugą żoną Piotra Lunaka, lub Dworzaczek popełnił pomyłkę (zob. SP II 2549, gdzie wym. Małgorzata Rzeszowska).