3. Własn. rycerska i szlach. 1278-1302 [zm. 1305] Mikołaj Przedpełkowic [h. Łodzia] z → Gostynia [Starego] i G., → Głuszyny z nal. do niej wsiami, Chrząstowa i Łęgu [k. Śremu] (1296), → Krosna [k. Mosiny] (1292), → Mosiny i Pożegowa (1302), → Sączyna [pow. kal.] (1268), Gałęzewa [pow. gnieźn]. (1293), Kobylina [pow. pyzdr.] (1303), posiadacz dożywotni Sienna [pow. gnieźn.] (1304), posiadacz dóbr na Pomorzu [→ niżej r. 1315] (1288, 1290, 1296,) jeden z fundatorów kl. dominikanek w Poznaniu: nadał im Rościnno [pow. gnieźn]., Sokolniki [k. Poznania, par. Głuszyna], Białokosz, Donatowo i Grzymisław; podkomorzy pozn. 1266-68, łowczy pozn. 1275, sędzia pozn. 1277-84, wda kal. 1285-99, 1300-05 (PSB 21, 86; Wp. 1 nr 435, 501, 504; Wp. 2 nr 657, 689, 728, 743, 756, 848, 865, 887; Wp. 6 nr 52a, 54).

1278 Przemysł [II] zezwala temuż komesowi Mikołajowi gen. sędziemu swego dworu, s. Przedpełka wdy pozn. lokować na pr. niem. Gostyń [Stary], Brzezie oraz in. dziedziny istniejące lub mające powstać w granicach dóbr (in districtu dictarum hereditatum) oraz zbudować m. [Gostyń] z obwarowaniami (municiones) na terenie wsi Brzezie (Wp. 1 nr 474); 1300 tenże Mikołaj wda kal. posiada Daleszyn (Wp. 2 nr 834); 1301 tenże Mik. Przedpełkowic wda kal. nadaje szpitalowi w G. dziedzinę Gostyń Stary z mł. Skrobacz oraz 1/2 jez. Zdbino; to jez. nabył uprzednio od Jonaty, Sławęty i Czesława Bródki, dziedziców w Mączlinie (Wp. 2 nr 841); 1301-02 tenże Mikołaj wda kal. występuje w otoczeniu świadków, m. in. brata swego Mirosława kaszt. z Bnina oraz Świętosława s. Henryka i Gotwina kasztelanów [zarządców dóbr G.?]¹Za urzędników dominialnych Mik. Przedpełkowica wdy kal. uważa ich A. Gąsiorowski, Castellanus. Przyczynek semazjologiczny, „Slavia Antiqua”, 18, 1971, s. 217 i w 1303 r. Jaśka zw. „provincialis Gostinensis” (Wp. 2 nr 847, 866, 867).

1310 Wojciech z G., s. Mikołaja wdy kal., odstępuje Konradowi z Mühlheim mieszcz. z Wrocławia 12 ł. w Schwoytsch [k. Wrocławia] (Regesten zur schlesischen Geschichte, t. IV, wyd. C. Grünhagen, K. Wutke, Codex diplomaticus Silesiae XVI, Breslau 1892, nr 3160); 1315 tenże Wojciech s. [Mikołaja] wdy z Krosna²Mikołaj wda kal. otrzymał Krosno k. Mosiny wraz z in. wsiami w 1292 r. od Przemysła II (Wp. 2 nr 689), dz. G., zatwierdza sprzedaż sołectwa we wsi Kozow [niezident.]³Wydawca identyfikuje tę wieś z Kosowem w pow. kośc., co nie wydaje się słuszne, gdyż Kosowo w tym czasie było już w posiadaniu bened. lub (Wp. 2 nr 974); 1315 Wojciech Mikołaj, Jasiek i Piotr, ss. zm. Mikołaja wdy kal., odstępują bratu starszemu Jakubowi, dz. Głuszyny, scholastykowi kat. gnieźn. dobra Kiszewę, Mrzezino, Lubnię i Domanową Dąbrowę na Pomorzu⁴Są to wsie Stara Kiszewa k. Kościerzyny, Mrzezino k. Pucka, Lubnia k. Chojnic i Piechowice (tę ostatnią identyfikację powtarzamy za wydawcą), w zamian za spadek po ojcu w Wielkopolsce (in Polonia) oraz za pewną sumę pieniędzy (Wp. 2 nr 977; Wp. 4 s. 44).

1337 komes Mikołaj dz. G. s. zm. Wojciecha nadaje miastu G. dziedzinę Brzezie w użytkowanie, a wsie Czachorowo, Gola, Daleszyn, Pożegowo, Piąszyce, Drzęczewo, Smogorzewo, Grabonóg, Bodzewo, Podrzecze na wzgórzu, 1/2 Ziółkowa podporządkowuje sądom [pr. niem.] odbywanym 3 razy w roku w m. G. (Wp. 2 nr 1169; SLP nr 20, tu r. 1332!); 1342 tenże wraz z matką Anną nadaje Janowi Krzywińskiemu łan wolny w Brzeziu z okazji trzymania do chrztu Piotra s. Jana Krzywińskiego (Wp. 6 nr 130).

1339 komes Mikołaj Szymanowic⁵Wg PSB 21, 101 Mikołaj wda kal. h. Doliwa z Biechowa był s. Piotra Szymonowica. Jakie były jego pr. do dóbr G., trudno wyjaśnić, zachował się jednakże jeszcze jeden dok. potwierdzający te prawa: 1330! [data błędna, poprzedni wda pozn. Wincenty z Szamotuł żył do 1332 r., a lista świadków jest ident. z listą z dok. z r. 1337 (Wp. 2 nr 1169)] Mikołaj wda pozn. nadaje dwu osobom sołectwo w Brzeziu i zrzeka się pewnych powinności z Brzezia na rzecz → Gostynia m. (Wp. 2 nr 1170). W haśle → Brzezie sugerowano, że zaszła tu pomyłka w tytulaturze i że wystawcą dok. był Mikołaj s. Wojciecha [Łodzią], lecz wydaje się, że była to sugestia niesłuszna wda pozn. z zięciem [wspomn. wyżej] Mikołajem dz. G. zaświadczają o transakcji dokonanej między opatem lub. a mieszczanami z G. (→ Gostyń m. p. 3; DBL nr 63).

a. 1439 zm. komes Mikołaj dz. G.⁶Wydawca MPHn. 9/2 wymienił kilku dziedziców G. o imieniu Mikołaj. Wydaje się, że wpis dot. Mikołaja Przedpełkowica, który dał bened. lub. w 1301 r. Gostyń Stary i szpital w Gostyniu oraz zm. Mirosława ż. Mikołaja dz. G. (MPHn. 9/2 s. 31, 32; MPH 5, 627); a. 1439 zm. Małgorzata c. [Mikołaja]⁷J. Łojko prostuje błędną rekonstrukcję imienia ojca tej Małgorzaty: [Suliz]lai na: [Nico]lai i następnie wymienia kilku prawdopodobnych ojców wspomn. Małgorzaty spośród dziedziców G. (SŹ 23, 220) dz. G. (MPHn. 9/2, 30).

1393-1410 Hinczka Wezenborg (Wezenborg, Wezenburg, Weszembork, Wrzembork, Wiszemborg) z G., brat zm. Bartosza Wezenborga, wdy pozn. (ZSW nr 593, 958; WR 3 nr 418) asesor sąd. w Śremie 1399, w Poznaniu 1403, w Kościanie 1410 (Lek. 2 nr 2454, 2455; KP nr 1109; ZSW s. 408); 1393 tenże oraz synowie zm. Bartosza, wdy pozn. pozwani z dóbr Poniec i G. przez Muszka, Żyda pozn. [o sumy wymienione] w posiadanym przez niego dok. (Lek. 1 nr 1539); 1393 tenże pozwany o najazd przez Pietrasza z Goli [k. Gostynia] (Lek. 1 nr 1639-1644; Lek. 2 nr 1482); 1394 tenże z braćmi i z bratową, wd. po Bartoszu oraz jej synami pozwany przez Sędziwoja [Świdwę z Szamotuł] wdę pozn. o 300 grz. [długu] i czynsz od tej sumy 30 grz. rocznie (Lek. 2 nr 1668); 1398 tenże w sporze z Kotarbą z Bukownicy (Lek. 1 nr 2680); 1400 tenże za wiedzą brata Potha [Boto?] Wezenborga i władz m. Gostynia potwierdza przywileje sołtysa wsi Brzezie (Wp. 6 nr 391); 1400 tenże w sporze o 40 grz. z Jakubem i Piotrem Góreckimi z Górki [Miejskiej] (Lek. 2 nr 2714; KP nr 370); 1400 tenże, przebywający w niewoli, pozwany przez Jana z Jarogniewic (Lek. 2 nr 2542); 1403 tenże przegrywa proces z Janem ze Strzegowej [pow. kal.], któremu swego czasu zastawił Brzezie: Brzezie nadal ma pozostać w posiadaniu Jana (KP nr 1111, mylnie uzupełniono nazwę wsi: Brz[eziny]!); 1403-07 tenże w sporze z Jaśkiem Krajewskim vel Janem Bodzewskim o 1/3 Bodzewa, którą Hinczka zabrał Krajewskiemu (ZSW nr 591, 1091; WR 3 nr 351); 1403-05 tenże w sporze z matką, żoną i bratem zm. Przecha z Zalesia [k. Borku], zabitego przez mieszczan gostyńskich, o 10 grz. jego majątku (ZSW nr 576; WR 3 nr 198, 218); 1404 tenże w sporze z Michałem Krzekotowskim o konia i 40 grz. (ZSW nr 745); 1404-05 tenże w sporze z Pietraszem Golskim, który wygrał proces o 30 grz. posagu z Podrzecza dla swej siostry Jarosławy; w wyniku końcowej ugody Hinczka ma zapłacić Pietraszowi 16 grz. (ZSW nr 772, 972; KoścZ 2, 69); 1408 tenże w sporze z Mikołajem z Będlewa o 2 beczki śledzi i 6 miar (talenta) oliwy (ZSW nr 1280).

1394 wd. po Bartoszu Wezenborgu w sporze ze Szczepanem (Stephanus) Karnińskim [z Karmina pow. kośc.] o wałacha (spado) wartości 20 grz. i in. konia wartości 5 grz. oraz o 10 grz. (Lek. 2 nr 1588).

1404-05 Bartosz i Janusz ss. zm. Bartosza [Wezenborga] wdy pozn. sami lub z matką prowadzą spory ze stryjem Hinczką o rozliczenia z opieki, m. in. o G. i Poniec, o warunki ugody, o granice, o pr. bliższości do m. i zamku w Poniecu, co do którego mają zawrzeć ugodę polubowną, o 14 000 [grz.] oraz o [zwrot] ksiąg i dokumentów (pro liberis [recte: libris] seu munimentis) dot. ich dóbr (KoścZ 3, 1av; WR 3 nr 278, 279; ZSW nr 850, 852, 940, 952, 957).

1405, 1416 ciż oddalają pretensje Halina Kąkolewskiego [z Kąkolewa k. Osiecznej] do 120 grz. [zapłaconych już przez ich byłego opiekuna Hinczkę?] (ZSW nr 955; WR 3 nr 279, 587); 1405, 1416 ciż w sporze z Mik. Pigłowskim o dług ich ojca (WR 3 nr 278, 586); 1406 ciż z matką w sporze z Mikołajem z Lubiatowa o Dusinę i Daleszyn (KP nr 2686); 1407 Jan [z Królikowa pow. kon.] kaszt. śremski zeznaje, że Hinczka zapłacił za Janusza i Bartosza 60 grz. zgodnie z dok., który jest u Gałków⁸Wydawcy niesłusznie uzupełnili tekst „wgalkow” jako: „w Galkow[ie]”, w Wielkopolsce nie ma wsi o takiej nazwie. Forma „u Galków”, choć również niejasna, wydaje się jednak bardziej prawdop. i odnosić się może do imienia Gałka (Słownik staropolskich nazw osobowych pod red. W. Taszyckiego, Wrocław 1968, t. 2, 78) (WR 4 nr 192); 1408 ciż z matką przegrywają proces z Dobiesławem Grobskim o 20 grz. szkody, ponieważ nie ukarali złodzieja, który ukradł 20 grz. [w G.] (WR 3 nr 361); 1408 ciż w sporze ze Stachną wd. po Januszu [Sokołowskim] kaszt. gnieźn. i jej s. Bartoszem o Koźmin z przyleglościami (S. Łukomski, Koźmin Wielki i Nowy, Poznań 1914, s. 13); 1409 ciż w sporze z Mik. [Kokotem lub Kiczką] o Tursko [pow. kal.] (KObceRyc. 48); 1413 ciż w sporze z Drogosławem i jego s. Sędziwojem [niezident.] dowodzą, że trzymali G., Poniec i Koźminek przez [ponad?] 3 l. po tym, jak ich ojciec Bartosz podzielił się dobrami ze swymi braćmi (WR 3 nr 502); 1415 ciż fundują ołtarz w kościele par. w G. → Gostyń m. p. 3 i 5; 1416, 1419 ciż dziedzicami G. (Wp. 5 nr 298, 299; ACC 38, 117).

1407-41 tenże Bartosz Wezenborg Gostyński s. Bartosza wdy pozn. (Wp. 5 nr 326, 471, 475, 487, 512, 525, 609, 650; Pol. 2 nr 577; KR 8, 6; KObceRyc. 118; M. Poznań D 709; WR 1 nr 876; WR 3 nr 1271 asesor sąd. w Kościanie 1411, 1421 (MHP s. 305; Lub. C XVII 10); asesor sąd. w Poznaniu 1434-35 (PG 1 k. 2v, 74), kaszt. nak. 1432-41 (GUrz. A 216).

1407 tenże Bartosz w sporze z Fryczem Jutrosińskim i dziećmi zm. Janusza [Sokołowskiego] kaszt. gnieźn. (ZSW nr 1204); 1412 tenże oraz Bartosz [Sokołowski s. Janusza kaszt. gnieźn.] z Koźmina mają sobie nawzajem oddać wszelkie przyw. i dok. dot. ich dóbr; dokumenty należne drugiej stronie, a nie zwrócone będą unieważnione (ZSK nr 379); 1422 tenże pozwany przez Bartosza Sokołowskiego o 85 grz. i o dwa razy po 15 grz. szkody, ponieważ Gostyński nie spłacił długu Michałowi Żydowi z m. Reichenbach [obecnie Dzierżoniów na Śląsku]; Sokołowski odmawia wwiązania [w dobra Gostyńskiego dla pokrycia tego długu?] (WR 3 nr 962, 963, 1016).

1408 tenże upomina się u mieszczan z Mosiny o 150 grz. z powodu [spowodowania przez nich w G.] pożaru (ZSW nr 1275); 1410 tenże zeznaje, że popierał w sądzie Kachnę Podrzecką (WR 3 nr 433); 1411 tenże w sporze z Mikołajem sołtysem z Pożegowa [k. Gostynia] (KoścZ 3 k. 165v, 175v, 176v); 1414 tenże w sporze z Czewlejem [Wyskotą] Miaskowskim o Krzemieniewo, które Bartosz trzymał w zastawie od Małgorzaty, ż. Bawora [Wyskoty] (WR 3 nr 522, 529); 1415 tenże dowodzi w sporze z Mik. [Górką] kancl. kat. pozn., że nie sprzedał wbrew woli kanclerza wsi Bronów⁹Wydawcy czytali „Branowa”, w oryg. jest jednak raczej lekcja „Brunowa” (KoścZ 4, 193). Tekst ten odnosi się więc zapewne do wsi Bronów w pow. kal. (w źródłach: Bronowo albo Brunowo), o którą w 1413 r. Mik. Górka prowadził również spór z in. osobami (ZSK nr 438) (WR 3 nr 562); 1417 tenże z Dorotą Pogorzelską [siostrą?] i Janem Bota [wg Ciepluchy 151 identyczny z Januszem Wezenborgiem] dochodzi pr. bliższości do wsi Grabonóg [posiadłości Mik. Górki kanclerza kat. pozn.] (KR 3, 65 cytowanych aktów nie udało się odnaleźć); 1418 tenże nabył 1/2 → Dusiny (KoścZ 5, 117v); 1419 tenże w sporze z Pietraszem Golskim (WR 3 nr 747); 1420 tenże w sporze z Mikołajem [z Bodzewa] pisarzem starosty gen. wlkp. i jego żoną o ślady w Bodzewie nal. do Wezenborga i jego przodków od 33 l. (WR 3 nr 77, 772, 779); 1420 tenże zwalnia Sobka Żytowieckiego od płacenia poręki za Mościca ze Stęszewa, mimo że Sobek ręczył za Mościca na sumę 200 grz. (KoścZ 6 k. 4v, 8v); 1420 tenże wraz z Janem Głowaczem z Graboszewa [i Zbąszynia], Maciejem z Łabiszyna i Chwałem ze Strzelc [pow. kcyn.] w sporze z Łazarzem, Wiktorem i Ickiem [Iczak] Żydami pozn. (PZ 6 k. 55, 111v); 1421 tenże pozwany przez Maternę z Pakości o 50 grz. długu i 50 grz. szkody (WR 3 nr 881); 1423 tenże posiada → Dusinę (Lub. C XVIII 17); 1428 tenże w sporze z Femą z Daleszyna i Jadwigą Śremską¹⁰KR 1, 52 wymienia występującą w 1422 r. Femę c. Dobrogosta z Sierakowa i ż. Wierzbięty ze Śremu k. Sierakowa. Można przypuszczać, że taż Fema owdowiawszy, wyszła ponownie za mąż do Daleszyna; Jadwiga Śremska mogła być siostrą lub bratową jej pierwszego męża: Bartosz dowodzi, że nie pobierały one czynszu 11 grz. szer. gr od kmieci z Brzezia, a Fema i Jadwiga zrzekają się swego zastawu w Brzeziu, dowodzą jednakże, że posiadają 2 dok. dwóch starostów gen. wlkp. [z l. ok. 1411-28] dot. tego zastawu (WR 3 nr 1343, 1344; KoścZ 9 k. 60, 96, 110, 120v); 1428 tenże oraz Mirosław Sułkowski z Sułkowa z jednej strony, a Andrzej Kobyliński z drugiej zobowiązują się, że na poczet wzajemnych długów w wysokości 200 grz. (są to: cauciones fideiussorie inducte racione dotalicii) mają sobie nawzajem zrezygnować [części] dóbr: Bartosz w Daleszynie, a Mirosław w Sułkowie, każdy z nich z czynszem 10 grz. rocznie ze swej wsi na rzecz Kobylińskiego, natomiast Kobyliński na rzecz Bartosza i Mirosława we wsi Kobylin Stary i w m. Kobylin [pow. pyzdr.] (KoścZ 9, 86v); 1428-29 tenże w sporze z Janem Korzbokiem z Zawady [k. Ponieca] o zboże wysiane przez Adama Szargaja (Szargana?) kmiecia (sołtysa?) z Brzezia [k. Gostynia] (KoścZ 9 k. 81, 121, 145, 183, 186v); 1428-29 tenże w sporze z Mikołajem plebanem z Kcyni i jego krewnym (filiaster) Adamem Żyra z Tworzymirek o sumę 30 grz. i czynsz 3 grz. z Brzezia należny Adamowi Żyrze (KoścZ 9 k. 123v, 135, 155, 170v, 183); 1428-29 tenże kilkakrotnie pozywany przez Jarosława z Rozdrażewa [pow. pyzdr.], ponieważ nie uwolnił go od długów na rzecz Żydów kal. (KoścZ k. 38, 77, 116, 130, 197, 212v, 213v, 247v).

[1432-41] tenże Bartosz, kaszt. nak. z bratem Januszem sprzedają za 7 grz. Andrzejowi zw. Lasthka lub Lasszka, mieszcz. z G., łan wyjęty z ich folwarku (allodium), położony na wzgórzu między G. a wsią Brzezie wraz z łąką, (→ Gostyń m., p. 2); wspomn. Andrzej Lasthka, zwolniony od robocizn, ma dawać [swemu panu] czynsz roczny 1 grz. oraz 1 ćw. owsa i 4 kury, a dla pleb. w G. 1 wiard. tytułem mesznego i dzies. (poprzednio z tego łanu dawano dzies. snop.); na pastwiskach (pascua sterilia) m. G. wolno mu paść 150 owiec; [in. przyw. dla Andrzeja LASK I → Gostyń m. p. 3 wzm. z 1464 r. (ACC 140, 449); 1435 tenże sprzedaje z pr. odkupu Katarzynie ż. Szczepana (Stephanus) z Krajewic łany z karczmą w Bodzewie za 100 grz. (PG 1, 96v); 1435 tenże kupuje od Wojciecha z Podrzecza za 20 grz. cz. Podrzecza (PG 1, 96v); 1437 tenże posiada Pożegowo¹¹W 1447 r. Janusz [Wezenborg] niegdyś Gostyński, a potem Nowomiejski (→ niżej) zeznał, że zastawił [zapewne a. 1444 r.] → Pożegowo oraz łąkę Ostrów w G. Dobrogostowi Rogowskiemu (KoścZ 13, 14); na tej wsi Krystyn z Szelejewa ma zapisaną sumę 260 grz. (PG 1, 130); 1441 tenże sprzedaje z pr. odkupu Jerzemu Chojeńskiemu [z Chojna k. Miejskiej Górki] cz. Daleszyna obejmującą 15 1/2 ł., karczmę oraz zagrodników i rybaka za 200 grz. (KoścZ 25, 168).

1430 pani Małgorzata z G.¹²Imię Małgorzata nosiły zarówno ż. Janusza (→ niżej r. 1444), jak i ż. Bartosza (KR 9, 18) w sporze z Dziersławem ze wsi Trzebiec (KoścZ 9, 271v).

1444 Janusz [Wezenborg] z G. [s. Bartosza wdy pozn., brat Bartosza → wyżej] sprzedaje Janowi Suchorzewskiemu z Czermina [pow. kał.] cz. [zapewne 1/3 ze swej połowy] m. G. z „fortalicium” i przedmieściem oraz części [zapewne 1/3 ze swoich połówek] we wsiach Daleszyn, Brzezie, Dusina, Podrzecze, Czajkowo, Bodzewko, Czachorowo i Pożegowo; poprzednio tenże na tych dobrach zapisał ż. Małgorzacie, c. tegoż Jana Suchorzewskiego, po 1000 grz. posagu i wiana (PG 2, 54).

1444 Mac. Borek Osiecki z Osiecznej z ż. Małgorzatą, dziedziczką Nowego Miasta [n. Wartą, pow. pyzdr.] otrzymują od Janusza [Wezenborga] z G. 2/3 z połowy dóbr G., tzn. z miasta G. z zamkiem (castrum seu fortalicium), wójtostwem i przedmieściem oraz z wspomn. wsi w zamian za 2/3 z połowy dóbr Nowe Miasto i 5000 grz. (PG 2 k. 10, 47v); ciż otrzymują od Janusza Suchorzewskiego z Czermina [pow. kal.] 1/3 [z połowy] miasta G. z młynami i przedmieściem oraz 1/3 [z połowy] we wspomn. wsiach w zamian za wieś Chromiec lub za 1/3 z połowy dóbr Nowe Miasto (PG 2 k. 10, 47v); 1445 tenże Mac. Borek [z Osiecznej] pozwany przez Maternę z Pakości [podczaszego inowrocł.] o 1100 grz. [oprawy?] zapisanych na G. i Brzeziu zm. siostrze Materny (żonie któregoś z Wezenborgów?) (KoścZ 12 k. 719, 720 – 2 pozwy); 1446 tenże otrzymuje od Małgorzaty c. Jana Suchorzewskiego, ż. Janusza [Wezenborga] niegdyś z G., oprawę jej posagu i wiana zapisaną na 1/3 [połowy] m. G. z zamkiem oraz na 1/3 [połówek] wspomn. wyżej [r. 1444] wsi (PG 2, 145); 1446 tenże od Sędki ż. Piotra z Podrzecza kupuje cz. Podrzecza, należną jej po ojcu i matce, za 100 grz. (PG 2, 151v); 1448 tenże otrzymuje od cc. zm. Bartosza Wezenborga z G.¹³Wg KR 9, 18 dziećmi zm. Bartosza z G. byli: Jan, Magdalena, Marta i Jerzy; w znanych nam źródłach występują tylko Magdalena i Marta Magdaleny ż. Marcina Janiszewskiego [z Janiszewa w pow. kon.?] i Marty ż. Jana Brudzewskiego [z Brudzewa w pow. kal.] 1/2 m. G. z połowami przedmieścia, mł. słodowego, folusza, wójtostwa, jatek rzeźniczych, szewskich, piekarskich i z połowami wspomn. wyżej [w 1444 r.] wsi w zamian za 1/2 dóbr Nowe Miasto i 5000 grz. (PG 3 k. 32v-33v; BJ 8057 IV, 259).

1462 Mikołaj, Maciej i Piotr Borkowie [ss. Mac. Borka Osieckiego] w sporze z Magdaleną [Janiszewską] i Martą [Brudzewską], cc. zm. Bartosza Wezenborga z G. (KObceRyc. 118); 1462 tenże Mikołaj zapisuje ż. Jadwidze po 1500 zł węg. posagu i wiana na częściach dóbr G. i Osieczna należnych mu w działach z braćmi (PG 6, 116); 1462 ciż bracia dzielą się dobrami: Mikołaj otrzymuje dobra → Osieczna, a Maciej i Piotr m. Gostyń z wsiami Bodzewko, Podrzecze, Dusina, Pożegowo, Brzezie, Czachorowo, Czajkowo oraz z klucza Osieczna wsie Krzemieniewo, Drobnin, Garzyn, Świerczyna z 1/2 dąbrowy, Górka [k, Krzywinia], Ziemice, Trzebiec i Czerwony Kościół [obecnie Czerwonawieś] (PG 6 k. 214v, por. 119); 1465-66 Piotr i Maciej z G. w sporach z opatem lub. (KoścZ 15 s. 64, 186; KoścZ 16 k. 20, 60); 1467 ciż mają pr. patronatu nad kościołem par. w Świerczynie (ACC 75, 95v).

1462 – a. 1493 Mac. Borek Gostyński [później duchowny → p. 6]; 1466 tenże zapisuje Ściborowi z Ponieca sędziemu pozn. 3000 grz. długu na 1/2 m. G. i na połowach wspomn. wsi [jak w 1462 r. z wyjątkiem Czerwonego Kościoła¹⁴W l. 1463-1530 → Czerwony Kościół (Czerwonawieś) był w ręku posiadaczy zastawnych] (PG 6, 237); 1469 sędziowie polubowni pogodzili Mac. Borka i jego brata Piotra z Mik. Borkiem z Osiecznej: unieważniono 2 dok. sprzedaży dóbr wydane przez star. gen. wlkp. Piotra Świdwę [a więc dok. wydane w l. 1460-69] a dok., w którym Mac. Borek odstępował Mik. Borkowi swą 1/3 dóbr Gostyń [m. i wsie jak w 1462 r.], b) dok., w którym Mik. Borek z Osiecznej zapisał bratu Mac. Borkowi dożywotni czynsz 40 grz. na swoich wsiach Łuniewo [obecnie Łoniewo] i Grodzisko [k. Osiecznej]; równocześnie Mac. Borek z G. zobowiązuje się zapłacić bratu Mikołajowi 330 zł węg. i 75 grz. do najbliższej Wielkanocy oraz 3 razy po 100 grz. w ciągu 3 l. (KoścZ 15 s. 331-332); 1471 tenże Mac. Borek z G. zapisuje czynsz dla altarii w świerczynie na 1/2 Świerczyny (AE II 318v); 1472 tenże sprzedaje bratu Mikołajowi z Osiecznej 1/2 Ziemic i 1/2 Górki za 500 grz. (PG 8, 160v); 1473 tenże sprzedaje Andrzejowi z Szamotuł, kaszt. międz., 1/2 kamienicy zw. Borzujewska w Poznaniu za 200 grz. (PG 7, 209); 1475 tenże zapisuje kantorom Ś. Trójcy w koleg. w Szamotułach 8 grz. czynszu na 1/2 m. G. (PG 9, 22); 1479 obl. 1481 Kazimierz Jag. wyznacza sędziów polubownych do przeprowadzenia podziału dóbr Gostyń [m. i wsie jak w 1462 r., lecz bez Czerwonego Kościoła] między braci Macieja i Piotra Borków (KoścZ 16, 255v).

1462-86 Piotr Borek Gostyński (AC 2 nr 1444); 1471 tenże zapisuje ż. Barbarze [Cieleckiej, Cieplucha 154] po 1000 zł węg. posagu i wiana na 1/4 m. G. i 1/4 nal. do niego wsi [jak w 1462 r.] (PG 8, 98); 1473 tenże patronem kościoła w Czerwonym Kościele (ACC 52, 122v); 1479 obl. 1481 dot. podziału dóbr → wyżej; 1482 tenże Piotr kupuje z zastrz. pr. odkupu od Mik. Pleszewskiego Potarzycę w pow. pyzdr. za 70 zł węg. (PG 9, 162v); 1485 tenże kupuje od Marcina Ponieckiego s. Ścibora pr. do 1/3 m. G. oraz 1/3 nal. do niego wsi [jak w 1462 r. z wyjątkiem Czerwonego Kościoła] (PG 10, 23v); 1486 tenże „sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Janowi Kąkolewskiemu z Sienna 1/2 Górki i 1/2 opust. Rusinowa (PG 10, 54).

1462, 1485-96 Mik. Borek Osiecki dz. → Osiecznej i cz. G.¹⁵W podziale z 1462 r. Mikołaj Borek Osiecki zrzekł się dóbr G., ale po śmierci Macieja Borka 1/2 dóbr G., którą Maciej posiadał, została podzielona między jego braci i w ten sposób Mikołaj stał się znowu posiadaczem 1/4 G; 1485 tenże kupuje od Marc. Ponieckiego za 1000 zł węg. pr. do 1/3 m. G. oraz do trzecich części nal. do niego wsi [→ wyżej identyczna transakcja brata Piotra] (PG 10, 23); 1491 tenże sprzedaje z pr. odkupu Dobiesławowi z Kociug, burgr. pozn., wsie Wojnowice, Śmiechowo oraz czwarte części we wsiach pod Gostyniem: Brzezie, Czajkowo, Czachorowo, Bodzewko, Podrzecze, Dusina i Pożegowo za 675 zł węg. i 70 grz., a Dobiesław z Kociug zapisuje na tych wsiach Mikołajowi i Maciejowi, ss. Piotra Maior, mieszcz. pozn., czynsz 8 grz. z pr. wykupu za 100 grz. (PG 10 k. 145, 148v; KoścG 3, 162); 1493 tenże sprzedaje z zastrz. pr. odkupu Piotrowi z Opalenicy sędziemu pozn. 1/4 dóbr G., odziedziczoną po zm. bracie Macieju, za 200 zł węg. (MK 15, 52v); 1496 tenże temuż sprzedaje z zastrz. pr. odkupu 1/4 m. G. z przedmieściem (PG 7, 123).

1489-1530 Mac. Borek Gostyński s. Piotra (PSB 8, 373; AC 2 nr 1495; AR 3 nr 1964, 2107, 2108; CMP nr 141, 161, 170; SLP nr 86; MS 3 nr 1205, 1852, 2083; MS 4/1 nr 519, 2013-2015, 2072; MS 4/2 nr 11 677; AA nr 176, 197, 284, 285; RTH 3 nr 149; PG 13, 129; CP 111 k. 9, 9v; Lub. C XVII 17), kaszt. śremski 1501-35.

1489-1530 Jan Borek Gostyński s. Piotra (CP 5 nr 28 PSB 8, 372).

1489-1510 cz. dóbr G. w posiadaniu Barbary wd. po Piotrze Borku Gostyńskim: 1489 taż Barbara daje swemu drugiemu mężowi Milajowi z Jarocina swą oprawę zapisaną [w 1471 r.] na 1/4 m. G. i wsi Bodzewko, Dusina, Krzemieniewo, Drobnin, Trzebiec, Podrzecze i Czerwony Kościół (PG 10, 106v); 1491 Maciej i Jan Gostyńscy kupują od [ojczyma] Jana Milaja Jarockiego za 1150 zł węg. 1/3 posagu ich matki Barbary zapisaną na 1/4 m. G. oraz na połowach nal. do niego wsi [jak w 1462 r.] (PG 10, 153); Maciej Gostyński sprzedaje z pr. odkupu temuż [ojczymowi] Potarzycę w pow. pyzdr., którą nabył jego ojciec [→ wyżej: Piotr w r. 1482] (PG 10, 154v); [a. 1508] wzm. 1509 Jan Gostyński [s. Piotra] pozwany z powodu wypędzenia Jana Milaja Jarockiego z Potarzycy (MS 4/1 nr 548); ciż Maciej i Jan w sporze z tymże Jarockim o 50 zł węg. z posagu zm. matki Barbary (RTH 4, 47).

1489 Mac. Borek Gostyński zapisuje ż. Katarzynie [c. Sędziwoja Czarnkowskiego¹⁶W 1492 r. toczył się proces w sprawie separacji tego małżeństwa (AC 2 nr 1484, 1486, 1487, 1489, 1493)] po 1000 zł węg. posagu i wiana na 1/2 dóbr G., która ma mu przypaść w działach z bratem Janem (PG 10 k. 110, 168); 1490 tenże z bratem Janem sprzedają z pr. odkupu Wincentemu Brodnickiemu z Wronowa za 250 zł węg. i 50 zł węg. 1/2 Świerczyny bez jez. Godziębel, 1/2 Drobnina oraz jez. Wielichowo, Zapłotnie i Zboże; ze sprzedaży wyłącza się części tych wsi objęte oprawą ich matki Barbary (PG 10, 124v; KoścZ 17, 184); 1490 ciż w sporze ze Stanisławem opatem lub.; sprawę odroczono do czasu uzyskania przez Jana i Macieja lat sprawnych, tzn. na 10 l. (KoścZ 17, 185); 1510 Mac. Borek Gostyński ze swej cz. G. od 16 l. zalega z czynszem 12 grz. rocznie dla koleg. w Szamotułach (LBP 221); 1510 tenże nabywa od Jana starszego Rąbińskiego i jego zięcia Wojc. Pogorzelskiego [z Pogorzeli pow. pyzdr.] Drzęczewo za 400 grz. (Cieplucha 251); 1510 tenże z bratem Janem w sporze z Mik. Lasotą Zaborowskim [zięciem zm. Mik. Borka Osieckiego] (MS 4/2 nr 9385 por. 9386, 9387); 1511 Jan Borek Gostyński zastawia Janowi Zarembie z Kalinowy wdzie łęcz. wsie Czachorowo i Bodzewko, przypadłe mu w działach z bratem Maciejem, za 533 zł węg. (MS 4/1 nr 1150); 1512 Mac. Borek Gostyński daje Andrzejowi Gryżyńskiemu s. Jana Drzęczewo oraz czynsz 8 grz. i 3 wiard. z Brzezia, a w zamian otrzymuje od niego Gryżynę i Nielęgowo (KoścZ 19, 31v); 1514 Mac. Borek Gostyński z powodu kłótni z Lasockim [może z Mik. Lasotą Zaborowskim?] spowodował zniszczenia w → Gryżynie (CP 34, 170); 1515 Jan Borek Gostyński zapisuje ż. Katarzynie c. zm. Wojc. Krotoskiego [z Krotoszyna w pow. gnieźn.] po 2000 zł pol. na m. i folw. G. oraz na wsi i folw. Podrzecze oraz na połowach in. wsi (PG 15, 62v; RTH 4, 49).

1520 Mac. Borek Gostyński otrzymuje od Kat. [z domu] Kretkowskiej, wd. po Sędziwoju Czarnkowskim wdzie pozn., [teściu Mac. Borka], sumę 1010 zł węg. zapisaną jej przez [pasierbów] Macieja i Sędziwoja Czarnkowskich (RTH 4, 49); 1520 tenże spłaca dług 300 grz., zapisany na Nielęgowie, Janowi s. Andrzeja Gryżyńskiego (Cieplucha 162); 1524 tenże pozwany przez pleb. z → Gryżyny z powodu napadu na plebanię (ACC 99, 69); 1527 tenże daje cz. dóbr G. bratu Janowi (Cieplucha 154); 1530 Maciej i Jan Borkowie z G. posiadają Nielęgowo (Lub. C XVII 20).

1506 Andrzej Borek dz. Osiecznej i 1/4 [dóbr] G., [s. Mik. Borka Osieckiego], → Gostyń m. p. 3.

1509 Barbara [c. Mik. Borka z Osiecznej] ż. Dobrogosta Jezierskiego [z Jezior k. Bnina w pow. pyzdr.] daje małol. Andrzejowi Górce cz. m. Osieczna oraz części we wsiach Łuniewo [obecnie Łoniewo], Grodzisko, Trzebinia, Wojnowo, Łęcko, Jeziorko, Piegzino, Ziemice i Trzebiec oraz 1/2 z czwartej cz. w m. G. z przedmieściami, w fortalicjum w G., w młynach i wiatrakach w G. oraz we wsiach Brzezie, Pożegowo, Dusina, Podrzecze, Czachorowo, Bodzewko, Krzemieniewo, Garzyn, Drobnin, Rusinowo, Świerczyna, Czerwony Kościół [obecnie Czerwonawieś] i Daleszyn, a w zamian otrzymuje 1/2 wsi [król.!] Wrzeszczyna [k. Wielenia] oraz części we wsiach Sobiałkowo, Rozstępniewo, Górka Mała [te 3 wsie w dobrach → Górka Miejska, gdzie też pełniejsze dane o transakcjach towarzyszących tej zamianie] (PG 14, 84); 1512 Jan Borek Gostyński [s. Piotra] w sporze z Łukaszem Górką kaszt. pozn. i star. gen. wlkp. o 1/4 m. G. i cz. m. Oleśnica! [recte Osieczna] z należącymi do nich częściami wsi, które Górka nabył od Barbary Jezierskiej i Małg. Lasociny Zaborowskiej [cc. zm. Mik. Borka Osieckiego z Osiecznej]; 1512 Jan Gostyński przyzwala na wwiązanie Andrzeja Górki s. Łukasza w 1/4 m. G. (MS 4/1 nr 10 203).

1513 Andrzej Górka otrzymuje 1/4 m. G. i dóbr G. → Gostyń m. p. 3 (PG 68, 342-346); 1519 tenże pozywa Mac. Gostyńskiego o zapłacenie kary umownej 500 grz., ponieważ Gostyński, wbrew umowie zawartej przy podziale m. G., kazał ująć Szczepana Kortysza [mieszcz. z cz. G. nal. do Górki?] i go stracić (Cieplucha 103); 1520 tenże sprzedaje z zastrz. pr. odkupu cz. [1/4] dóbr G. Janowi Gostyńskiemu za 2500 zł, rezerwuje sobie jednak niektóre pastwiska i zarośla do użytku [mieszkańców] wsi Grabonóg (PG 15, 336); 1522 tenże daje ojcu Łukaszowi Górce m. i zamek Osieczna oraz 1/4 dóbr G. (MS 4/2 nr 13 177).

6. 1419 Bartosz Wezenborg dz. G. obłożony klątwą z powodu napadu na kleryków w Poniecu (Wp. 5 nr 293); 1431 tenże z Jarogniewskim i Dobrogostem Koleńskim [z Kolna i Prusimia] stanęli na czele wojska złożonego z wieśniaków i walczyli przeciw Krzyżakom, którzy pustoszyli Kujawy i ziemię dobrzyńską (DH IV, 459).

1472 – a. 1493 Mac. Borek Gostyński¹⁷→ Gostyń p. 6, gdzie informacje o duchownym Macieju z G. (mieszczaninie?), który w kilka lat później działał w tych samych parafiach, co Maciej Borek: w Goniębicach, w Czerwonejwsi i u Ś. Marii Magdaleny w Poznaniu [s. Macieja], pleb. w Goniębicach 1472-81 (AC 2 nr 1352; Now. 2, 430; KoścZ 16, 255v), kan. w kościele Ś. Marii Magdaleny w Poznaniu, altarysta w Poznaniu [gdzie?]; 1482 (AC 2 nr 1430, 1433); 1472 tenże pozwany przed sąd bpi pod zarzutem, że w 1471 r. w Krobi po pijanemu dokonał gwałtów i bluźnierstw, że trzymał u siebie konkubinę Mokrską, że w 1472 r. dokonał gwałtów w G. oraz że brał udział w porwaniu Agnieszki Nieparckiej dla swego brata Mik. Borka Osieckiego i nieprawnie potwierdził związek Mikołaja i Agnieszki (AC 2 nr 1352, 1354); 1473 tenże? [przy imieniu nie dodano określenia Borek] prezentowany przez Piotra Borka Gostyńskiego na pleb. w Czerwonym Kościele (ACC 52, 122v); 1482 tenże wyposaża Dorotę z Piasków (de Arenis) k. Poznania, którą zgwałcił, w gotówkę 6 grz. i w szaty wartości 1 grz. (AC 2 nr 1430); 1482 tenże pozwany przez Annę Strzelecką o dokonanie napadu na wieś Strzelce Wielkie [k. Gostynia] (AC 2 nr 1433).

1503-07 Mac. Gostyński s. Piotra, kaszt. śremski: 1503 tenże posłem Wielkopolan do króla (AA nr 176); 1506 tenże wyjeżdża do Grobu Bożego; brat jego [Jan] przejmuje na siebie opiekę nad dobrami i obowiązek stawania na posp. ruszenie (MS 3 nr 2706); 1507 tenże jednym z kandydatów do urzędu sędziego pozn. (MS 4/1 nr 192).

1524-29 Jan Borek Gostyński s. Piotra, działalność publiczna → PSB 8, 372.