WILKOWO NIEMIECKIE

1392 or. Wilkaw (H. Moritz, Geschichte Fraustadts im Mittelalter, „Zeitschrift der Historischen Gesellschaft für die Provinz Posen” 19, 1904, s. 242 – dok. w języku niem.; →przyp. 1), 1398 Vilcoue (CP 10, 111-112); 1407 Wilcowo (WR 3 nr 360), 1418 Wylkowo (DBL nr 151), 1428 Wylcowo Teutonicalis (ACC 11, 85v), 1429 Wylcowo Maior (ACC 12, 70), 1437 Vilkowo Theutunicalis (ACC 21, 53v), 1445 kop. 1456 Vylkowo, Vylkowo Theutunicalis (ACC 37, 87v), 1448 Vilkowo (KoścZ 15, 346-347), 1452 Wylkow Theutunicalis (ACC 33, 183v), 1453 Wylkowo Theutunicalis (DBL nr 224), 1463 Vilcowo (ACC 43, 26), 1498 Wylkowo Almanicalis (AC 2 nr 1539), 1498 Nyemyeczskye Vylkowo (ExpBel. nr 527), 1502 Nyemyeczskye Vilcow (KoścG 5, 124v), 1503 Vilkowo Almanicalis (WsG 1, 44v), 1508 Wylkowo Theutonicalis (WsG 1, 64v), 1508 Vilkow (MHP nr 234), 1516 Nyemyeczskie Wilkowo (PG 69, 334); 1523 Wilkowo Tenutonicalis! (WsG 1, 155v); 1526 Wilkowo Teuthonicum (WsG 2, 10), 1527 Nyemyeczskye Wylkowo (KoścZ 19, 129v), 1528 Wilkowo Almanorum (KoścG 8, 148-149v), 1529 Vylkowo Almanica (KoścZ 19, 137; ACC 104, 61v), 1542 Vilkovo Almanica, Vilkovo Germanica (AE VIII 260), 1547 Wilkowa Almanica Maior (ACC 117, 135v), 1567 Wilkowo Niemieczkie (ASK I 5, 299), 1944 Deutsch Wilke, obecnie Wilkowice (przedtem Wilkowo Leszczyńskie), 4 km na NE od Święciechowy.

1. 1477 n. pow. wsch. (DBL nr 316); 1426 n. par. własn. (ACC 9, 152v); 1510 n. dek. Wschowa (LBP 153-154).

2. 1418 łany wójtowskie w Święciechowie leżą na polach w stronę W. (DBL nr 151, 152; Wp. 5 nr 277, 286); 1448 las zw. Snakevald w Święciechowie leży przy gran. z Krzyckiem i W. (DBL nr 222); 1449 granice W., Smyczyny i Mórkowa, 1504, 1506 dwór, 1513 wiatrak →p. 3: Michał; 1522 folw. w W. w stronę Grunowa, in. folw., dwór pleb. →p. 3: Szymon; 1563 młyn walnik [zw.] Smyczyński, 1563-66 wiatrak, 1567-77 dwa wiatraki, 1579-82 trzy wiatraki, 1579-81 mł., 1583 cztery wiatraki →p. 3.

3. Własn. szlach. 1392-1423 Szczepan (Stephanus) Wilkowski z W. i →Smyczyny (WR 3 nr 119, 310, 525): 1392 tenże ławnik ziemski wsch. (H. Moritz, Geschichte, op. cit., s. 2421Ten sam dok. wydany w Wp. 2 nr 1032 pod błędną datą 1322 z licznymi błędami odczytu); 1398 tenże, Andrzej z Gryżyny i Jasiek z Zielonego Dębu ręczą za Mikołaja z Radomicka, że ten będzie płacić 1 grz. czynszu wikariuszom kat. pozn., na dowód czego przywieszają swoje pieczęcie do dok. Borka oficjała i wikariusza gen. pozn. potwierdzającego zapis tego czynszu (CP 10, 111-112); 1400 tenże oskarża Liska i Bawora z Drobnina, Wyskotę i Marcina z Pawłowic [k. Rydzyny], Piotra z Włościejewek oraz Dzierżka z Goliny o zabór wozu i in. rzeczy oraz pobicie sług (Lek. 2 nr 2611); 1401-02 tenże w sporach z Piotrem z Gościejewic, Andrzejem Robaczyńskim i Mik. Móreckim (KoścZ 2 k. 13v, 17v; ZSW nr 365); 1411 tenże przegrywa proces z Januszem Jarosławskim [z Jarosławek] o pr. bliższości do Sienna; sąd zezwala Januszowi na wykupienie 1/2 Sienna od tegoż Szczepana za 30 grz. (PZ 3, 146v; KoścZ 3, 165); 1415 tenże utrzymany w posiadaniu Smyczyny, ponieważ po trzykrotnym ogłoszeniu przez woźnego dok. nabycia (littera resignatoria) wspomn. wsi nikt nie zgłosił roszczeń z tytułu pr. bliższości (KoścZ 4, 150); 1419 tenże oraz Janusz Korzbok z Zawad, Tomasz Parzęczewski, Jędrzych Kotwicz i Burhard z Mirzewa ręczą [Stanisławowi z Ostroroga] staroście gen. Wlkp. za Bernarda Lubońskiego [ze wsi Lubonia] na sumę 1000 grz. (PZ 6, 7); 1421 tenże →p. 5; 1423 tenże toczy proces z Januszem Sulewskim [z Sulewa k. Osiecznej; w haśle →Smyczyna omyłkowo wskazane Sulewo k. Śremu] (KoścZ 7, 85v).

1429-63 Jan Kotwicz Wilkowski z W. i →Smyczyny, podkom. wsch. 1448-66 (UDR I/1, 165), brat Piotra i Mikołaja, ojciec Andrzeja, Jana, Stefana, Tomasza, Michała i Szymona: 1429-30 tenże jest jednym z licznych poręczycieli, którzy odpowiadają przed Januszem Korzbokiem z Zawady [k. Ponieca] za Janusza Lubońskiego na sumę 140 grz. bez 2 kóp gr (KoścZ 9 k. 220v, 228v, 252, 278v); 1429 [tenże?] śwd. (Wp. 9 nr 1193); 1437 tenże pozwany przez Mikołaja i Andrzeja z Szelejewa, ponieważ ręczył za uwolnienie od roszczeń in. osób nabytej przez nich dziedziny Szelejewo (Wp. 10 nr 1444); 1444 tenże zapisuje ż. Klarze 200 grz. [posagu i wiana] na 1/3 swej cz. Smyczyny (PG 2, 27v); 1445 tenże podkom.! [→przyp. 14] z V.T. →p. 5; 1448 tenże →niżej: Mieszkańcy; 1448-49 tenże wraz z braćmi rodz. Piotrem i Mikołajem toczą z Janem Mórkowskim proces o gwałty; sporne gran. pomiędzy Smyczyną, V. oraz Mórkowem wytyczą ustanowieni przez strony arbitrzy: Stanisław z Ostroroga kaszt. międz. i Piotr z Gaju sędzia ziemski pozn. (KoścZ 13, 346-347; KoścG 1, 155-156); 1450 tenże wraz z braćmi Piotrem i Mikołajem skwitowani przez Jana Mórkowskiego z zapłaty 150 fl. za zranienie (KoścZ 14, 28v); 1456 tenże podkom. wsch. wraz Mikołajem z W. ustanawiają pełnomocnika w konsystorzu pozn. (ACC 37, 87v); 1456, 1460 tenże →p. 5; 1463 tenże Jan Kotwicz z W. podkom. wsch. sprzedaje z zastrz. pr. wykupu bractwu NMP w Święciechowie 1/2 grz. czynszu rocznego za 5 grz.; czynsz ten jest zapisany na 1 ł. w V., który uprawiają Mikołaj i Jerzy Przemił (ACC 43, 26); 1469 tenże wspomn. jako zm. →niżej.

1436-71 Piotr Wilkowski ze →Smyczyny, brat Jana Kotwicza i Mikołaja: 1436 tenże nabywa na podstawie pr. bliższości dziedzinę Tarchalin, co uznaje Jan Gościejewski [z Gościejewic] i jego bracia; Piotr ma zapłacić Janowi i jego braciom 224 grz. 1 sk. w ciągu 8 tygodni, a jeżeli tego nie zrobi, ma odstąpić od swoich roszczeń; do czasu uiszczenia wspomn. kwoty Jan z braćmi mają dzierżyć młyn tamże (KoścZ 11, 224v); 1440 tenże toczy proces z Wojciechem niegdyś Zdzieszewskim [ze Zdzieża, pow. pyzdr.] (KoścZ 12, 195); 1448-49, 1450 tenże →wyżej: Jan; 1459 tenże toczy procesy z Wojsławem Gryżyńskim, Jerzym Chojeńskim [z Chojna k. Miejskiej Górki] oraz Janem, Zachariaszem, Maciejem i Piotrem z Ostrowa [k. Śremu] (KoścZ 14 k. 257v, 261v, 262); 1460 tenże →p. 5; 1471 tenże toczy proces z Janem, Macieją i Burnetą dziećmi Sędziwoja Waty z Gorzycy (KoścZ 15, 619).

1448-77 Mik. Wilkowski z W., →Smyczyny i Piwonic [pow. kal.], podkom. wsch. 1469-722Kolejny podkom. wsch. Frycz. Jędrzychowski notowany jest dopiero w 1494 (UDR I/1, 165) (UDR I/1, 165), brat Piotra i Jana Kotwicza: 1448 tegoż ż. Katarzyna pozwana przez Jana Mórkowskiego o przedstawienie dok. oprawy wiennej na Smyczynie, czego jednak nie może teraz dopełnić, ponieważ leży w połogu (KoścG 1, 149); 1448 tenże toczy proces z prac. Wojciechem z Mórkowa (KoścZ 15, 347); 1448-49, 1450, 1456 tenże →wyżej: Jan; 1460 tenże →p. 5; 1467 Jan Hertindorf altarysta altarii ŚŚ. Heleny i Jadwigi w Święciechowie przekazuje swej altarii kupiony od tegoż Mikołaja czynsz z W.; sprzedaż poświadczał dok. opatrzony pieczęcią Mikołaja, pisany w języku niem. (DBL nr 263); 1469-72 tenże Mik. Wilkowski z Piwonic podkom. wsch., mąż Katarzyny z Piwonic (KalZ 12 k. 186, 199, 207v; GUrz. nr A 377); 1477 tenże za 32 fl. sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Janowi Hertindorfowi altaryście w kościele par. we Wschowie 2 grz. czynszu rocznego na rzecz jego altarii [ŚŚ. Heleny i Jadwigi] przeniesionej z kościoła w Święciechowie do kościoła Bożego Ciała we Wschowie (DBL nr 316).

1448 Stefan z V. toczy proces z Janem Mórkowskim; w sądzie zastępuje go Jan Wilkowski (KoścZ 13, 347).

1469-70 Andrzej, Jan, Tomasz, Michał, Szymon z W. i 1469-75 Stefan Wilkowski z W., ss. Jana Kotwicza: 1469 ciż ss. zm. Jana Wilkowskiego podkom. wsch. pozywają Wincentego i Jana ss. zm. Stan. Korzboka z Kamieńca o 17 grz., o które toczyli spór ich ojcowie; sąd przyznaje Wilkowskim 1/2 tej sumy (KoścZ 15, 245); 1469 w sporze tychże braci niedz. z Dorotą wd. po Stan. [Korzboku] z Kamieńca sąd uznaje dok. dot. oprawienia Dorocie 100 grz. posagu i wiana na 1/2 dziedzin Kamieniec i Łęki [Małe] (KoścZ 15, 271-272); 1469 ciż toczą proces z Zygmuntem i Sędziwojem ss. zm. Winc. Korzboka z Łęk Małych (KoścZ 15, 381); 1470 ciż toczą proces z Janem Radomickim (KoścZ 15, 474); 1475 tenże Stefan toczy proces z Wacławem Robaczyńskim (KoścZ 16, 76).

1469-1508 Dorota z W. i →Kamieńca [tam notowana w l. 1450-95], h. Jeleń: 1469 taż wd. po Stan. Korzboku z Kamieńca →wyżej; 1508 taż wspomn. jako babka ojczysta Jana z Kamieńca (MHP nr 234).

1481-99 Paweł Wilkowski z W. i →Smyczyny, podsędek ziemski wsch. 1495-97 (UDR I/1, 165; WsG 1 passim3Przy kwerendzie w WsG 1 wykorzystano dodatkowo indeksy: Wschowska księga grodzka 1495-1526, red. M. Słoń, Warszawa 2014 (Atlas Źródeł i Materiałów do Dziejów Dawnej Polski), http://atlasfontium.pl/index.php?article=wschowa), asesor sądu grodzkiego we Wschowie 1496 (WsG 1, 7), ojciec Pawła i Jakuba: 1481 tegoż ż. Katarzyna daje Elżbiecie ż. Mik. Węgierskiego całe części wsi Węgry i Zapłotowo [wieś zaginiona] w pow. kal., a w zamian otrzymuje części w Drzeczkowie, Wolikowie, Piotrowicach i Piegzinie, po czym sprzedaje te dobra Kasprowi Leszczyńskiemu podkom. kal. za 500 fl. (PG 9, 130v-131); 1481 tenże kupuje z zastrz. pr. odkupu od Kaspra Leszczyńskiego całą wieś Tarchalin4Wieś ta była wcześniej (od 1436) w posiadaniu Piotra Wilkowskiego za 350 fl., a następnie zapisuje ż. Katarzynie po 250 fl. posagu i wiana na 1/2 Smyczyny i 1/2 sumy, jaką ma zapisaną na Tarchalinie (PG 9, 131); 1490 tenże pozwany przez Piotra klucznika kl. w Lubiniu o 4 fl. z tytułu poręki za Niklosa Tylgnara [?] mieszcz. ze Święciechowa (ACC 67, 98); 1490 tenże →p. 5; 1492 tenże ma zapłacić Jakubowi Sturnachtowi 2 kopy gr z tytułu zaległego czynszu w wysokości 1 wiard. gr rocznie dla altarii w Święciechowie (ACC 69, 21v); 1493 tenże →niżej: Stefan; 1496 tegoż ż. Katarzyna toczy proces z Anną ż. Michała Wilkowskiego (WsG 1, 8); 1497 tenże ręczy za siebie i ż. Katarzynę, że będą żyli w pokoju z Michałem Wilkowskim i jego ż. Anną (WsG 1, 11v); 1497 tenże kupuje z zastrz. pr. odkupu od Andrzeja Radlińskiego z Dłużyny 1/2 wsi Wyskoć wraz z karczmą za 150 grz. (KoścG 4, 143); 1499 tenże ma zapłacić staroście karę 14 grz. za nieuiszczenie wiardunków król. i pogłównego ze swojej cz. W. w wysokości 1 grz. (po 1 wiard. z łanu i 1 gr za osobę), uchwalonych na sejmie dla obrony Królestwa (WsG 1, 19v); 1499 wd. po tymże Katarzyna ma otrzymać od Kaspra Leszczyńskiego 35 fl., które ten był dłużny jej i jej zm. mężowi Pawłowi (Sent. II 138v-139); 1501-02 wd. po tymże Katarzyna z ss. Pawłem i Jakubem pozywają Stefana Wilkowskiego ze Smyczyny o zabójstwo tegoż Pawła (KoścG 5 k. 91v, 124v-125).

1483-1507 Bernard Wilkowski, syn Mikołaja, duchowny: 1483 tenże →p. 6; 1493, 1502, 1507 tenże kan. regularny w kościele Ś. Mikołaja w Kaliszu →niżej: Stefan.

1487-1514 Tomasz Wilkowski z W., h. Jeleń, duchowny [jego kariera →p. 6], brat Michała i Szymona: 1500 tenże oraz Mik. Dłuski występują jako stryjowie Katarzyny z Mórkowa [c. zm. Jana z Mórkowa], ż. Bernarda Starkowieckiego (PG 12, 117v); 1503 tenże wikariusz wieczysty w kat. pozn. i pleb. w Niezamyślu [pow. pyzdr.] daje swoim braciom rodz. Michałowi i Szymonowi części w V.A., które przypadły mu w działach między nimi (WsG 1, 44v); 1514 tenże kanonik kat. pozn. z braćmi rodz. Michałem i Szymonem daje swemu bratankowi (nepos) Mikołajowi, synowi Michała, swą cz. w opust. Smyczynie (PG 15, 11v); 1516 tenże wspomn. jako zm. →niżej: Mikołaj.

1493-1514 Stefan Wilkowski z W. i →Smyczyny (WsG 1 k. 21v, 24, 93v), ojciec Stefana, brat Jana, asesor sądu grodzkiego we Wschowie 1495-1501, 1510, 1513 (WsG 1 passim): 1493 tenże w imieniu swoim i brata rodz. Jana Wilkowskiego zobowiązuje powzdać Pawłowi Wilkowskiemu 1 ł. opust. w W.T., a Paweł zobowiązuje się powzdać Stefanowi 1 ł. os. w W.T.; Stefan zobowiązuje się uwolnić w ciągu 3 l. swój łan od roszczeń Bernarda Wilkowskiego kan. regularnego w kościele Ś. Mikołaja w Kaliszu; Paweł zaś kwituje Stefana z czynszu, jakim obciążony był jego łan (PZ 22, 219v-220v); 1496 tenże zapisuje ż. Dorocie po 100 kóp posagu i wiana na 1/2 cz. V., która przypadła mu w działach z bratem [imienia nie podano] (WsG 1, 9); 1499-1500 tenże toczy proces z Piotrem i Mik. Tossami z Łysin, Wygnańczyc i Tylewic (WsG 1 k. 24v, 25v, 34); 1501 tenże ze Smyczyny →wyżej: Paweł; 1502 tenże →niżej: Paweł; 1502 na tegoż i Jana Wilkowskiego starosta nakłada zakład 100 grz., aby w żyli w pokoju (WsG 1, 38-39); 1502 tegoż ż. Dorota, siostra Piotra Tarnowskiego [z Tarnowa, pow. pyzdr.] (KoścG 5, 168); 1502 tenże wraz z bratem Janem pozwany przez duchownego Bernarda Wilkowskiego o dobra po ojcu i matce w W. oraz Piwonicach5Dział we wsi Piwonice w pow. kal. należał wcześniej do Katarzyny z Piwonic ż. Mik. Wilkowskiego, podkom. wsch. Niniejsza zapiska nakazuje zatem widzieć w naszym Stefanie i jego bracie Janie spadkobierców Mikołaja i Katarzyny (lecz nie ich dzieci, ponieważ matką Jana była najpewniej Elżbieta z Jedlca). Spór pomiędzy naszym Stefanem, jego bratem Janem i Bernardem Wilkowskim, synem wspomn. Mikołaja o działy w W., Piwonicach i Russowie (ta sama sprawa →niżej, pod 1507) posłużył Kozierowskiemu (K 5, 470 i K 8, 132) do podania wątpliwej informacji o istnieniu niezident. Wilkowa k. Piwonic w pow. kal. (miejscowości tej nie notują rejestry poborowe z XVI w., nie jest też ona wyraźnie wspominana w księgach sądowych pow. kal., wreszcie Wilkowskich działających w pow. kal. wiązać można z W.N.) i Russowie [obie wsie w pow. kal.] (KalG 30, 295); 1505, 1507 tenże →niżej: Paweł; 1506 tenże pozwany przez Wojc. Pakosławskiego kan. pozn. i altarystę w Święciechowie o niepłacenie czynszu rocznego na rzecz jego altarii (PG 65, 149); 1507 tenże wraz z bratem Janem pozwani przez duchownego Bernarda Wilkowskiego o dokonanie działów we wsiach W., Piwonice i Russów (KalG 31, 182v-183); 1508 tenże płaci karę 14 grz. za niezapłacenie poboru ze swojej cz. W. (WsG 1, 62); 1510 tenże →niżej: Jan; 1510 tenże płaci 8 gr czynszu na rzecz altarii Mik. Parischa we Wschowie (LBP 193); 1512 tenże ma otrzymać od Piotra Tossa z Łysin i Tylewic 13 fl. długu (WsG 1 k. 83v, 85v); 1513 tenże arbiter (WsG 1, 87); 1512 tenże skwitowany przez Jana Rogowskiego altarystę w Święciechowie z zapłaty 3 grz. czynszu rocznego (ACC 88, 167); 1514 tenże stryj Jakuba Wilkowskiego →niżej: Jakub; 1514 tenże pozwany przez Mac. Pawłowskiego o 50 grz. zakładu z tytułu poręki za dziedziców w Goniębicach, którzy mieli ustalić gran. między Goniębicami i Żakowem Wielkim [wieś Mac. Pawłowskiego] (KoścZ 18, 485v); 1514 tenże wraz z bratem stryj. Michałem z V.A. domagają się od Nankera Dłuskiego odstąpienia im cz. Smyczyny, do której mają pr. bliższości (KoścZ 18, 511); 1517 tenże wspomn. jako zm. ojciec Stefana, Andrzeja i Małgorzaty →niżej: Stefan.

1493-1514 Jan Wilkowski z W., brat Stefana, asesor sądu grodzkiego we Wschowie 1495, 1509 (WsG 1 k. 5, 5v, 69v): 1493 tenże brat Stefana Wilkowskiego, 1502 tenże →wyżej: Stefan; 1504 tenże →niżej: Paweł; 1504 tenże →p. 5; 1504 tenże syn Elżbiety Jedleckiej pozywa Jakuba z Jedlca [pow. kal.] o wygnanie z łanów po matce w Jedlcu6Na tożsamość Jana Wilkowskiego z W. z Janem Wilkowskim z Jedlca w pow. kal. wskazuje: 1) posiadanie dóbr w powiecie kal. również przez in. Wilkowskich z W. (Mik. Wilkowski, którego Jan był prawdopodobnie spadkobiercą [→wyżej, przyp. 5], brat Jana Stefan); 2) fakt, że obaj Janowie Wilkowscy mieli w tym samym czasie ż. o imieniu Katarzyna; 3) po sprzedaży W. i Smyczyny (1511) Jan Wilkowski z W. stwierdził, że przynależy do pow. kal., musiał więc posiadać w nim jakieś dobra [→niżej, przyp. 8] (PG 64, 123); 1505 tenże sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Andrzejowi prep. wieluńskiemu i altaryście we Wschowie 1 grz. czynszu rocznego za 12 grz. (WsG 1, 49v); 1505 tenże →niżej: Paweł; 1505, 1506 tenże →niżej: Michał; 1507 tegoż ż. Kat. Wilkowska oskarża Wojc. Żakowskiego o wygnanie ze wsi Boczkowo [pow. kal.] odziedziczonej po zm. Annie Żakowskiej ksieni w Ołoboku (TD); 1507 tenże Wilkowski z Jedlca sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Jakubowi Jedleckiemu 1/3 mł. w Jedlcu za 10 grz. (PG 13, 104v); 1507 tenże →wyżej: Stefan; 1507, 1508 tenże →niżej: Paweł; 1508 tenże zapisuje ż. Katarzynie całą swoją cz. W.T. (WsG 1, 64v); 1510 tenże →niżej: Małgorzata; 1510 tenże oskarżony przez Jana z Wrocławia altarystę we Wschowie o niepłacenie czynszu rocznego z W.A. na rzecz jego altarii (WsG 1 k. 71v, 72v); 1510 tenże wraz ze swymi sługami Jakubem i Mac. Złym pozwany przez Michała, Szymona i Stefana Wilkowskich z powodu gróźb wobec kmieci i poddanych Michała i Szymona, a także rabunków na kmieciach i poddanych Stefana; strony ostatecznie zawierają ugodę w sprawie młynarza zranionego przez czeladź Jana; Jan zapłaci młynarzowi 1 grz., a wspomn. Jakub i Mac. Zły zostaną uwięzieni w karcerze (WsG 1 k. 72, 73); 1510 tenże płaci 8 gr czynszu na rzecz altarii Mik. Parischa we Wschowie (LBP 193); 1511 tegoż ż. Kat. Wilkowska zeznaje, że Jan zadośćuczynił jej za posag i wiano zapisane na jego cz. W.A. (WsG 1, 78); 1511-12 tenże sprzedaje Nankerowi Dłuskiemu swoją cz. W.A.7Wg pierwszej redakcji zapiski transakcja dotyczyć miała również działu Jana w Smyczynie, jednak ostatecznie fragmenty dotyczące tej wsi zostały przekreślone za 300 fl., a następnie8W tej zapisce Jan zaznaczył już, że przynależy do pow. kal. (rediens a suo districtu Calisiensi et subdens se huic castro Wschowiensi et disctrictu), a więc posiadał tam dobra ziemskie zobowiązuje się uwolnić te dobra od roszczeń in. osób (WsG 1 k. 78, 85v); 1511 tenże wykupuje za 12 grz. od Jana z Wrocławia altarysty we Wschowie czynsz ciążący na jego [sprzedanej Nankerowi Dłuskiemu] cz. W.A. (WsG 1, 78v); 1511-12 tenże sprzedaje Nankerowi Dłuskiemu cz. opust. Smyczyny z częścią mł. za 300 fl. węg., po czym, odstępując od własnego pow. kal., zobowiązuje się uwolnić te dobra od roszczeń in. osób (PG 14, 265; PG 68, 9; WsG 1 k. 82v, 85v – pokwitowania spłat kolejnych rat); 1512 tenże zapisuje ż. Katarzynie, c. zm. Winc. Żakowskiego, 100 grz. na 1/2 swojej cz. wsi Jedlec (PG 14, 343); 1514 tenże wspomn. jako brat stryj. Jakuba Wilkowskiego →niżej: Jakub; 1518 tenże wspomn. jako zm. (PG 15, 245).

1495-1525 Michał Wilkowski z W. (WsG 1 k. 55, 159, 171v), brat Tomasza i Szymona, ojciec Mikołaja, burgr. we Wschowie 1495-99, 1504-05, 1509, 1517-18, 1524-25 (GUrz. nr C 1019 – jako Mikołaj; WsG 1 passim), asesor w sądzie grodzkim we Wschowie 1495-1500, 1505-11, 1515, 1518 (WsG 1 passim): 1496, 1497 tegoż ż. Anna →wyżej: Paweł; 1497-1511 tenże arbiter (WsG 1 k. 10v, 28, 59v, 76, 79); 1498 tenże uczestniczy w wyprawie tureckiej (ExpBel. nr 527); 1503 tenże →wyżej: Tomasz; 1503 tenże daje swojemu bratu Szymonowi Wilkowskiemu swój dział w V.A., tj. 2 ł., role, 10 prętów roli oraz zagrody [imiona kmieci i zagrodników →niżej], a w zamian otrzymuje dział Szymona w V.A., tj. 7 1/2 ł., role (te jedynie na czas życia Michała), które ciągną się od miedzy sołtysa aż do ról Michała, oraz zagrody (WsG 1, 44v-45v); 1505 tenże →niżej: Paweł; 1505 tenże zawiera ugodę z Janem Wilkowskim w sprawie nierozważnej zamiany koni; Jan zobowiązuje się w ciągu 2 tygodni zwrócić Michałowi konia lub pieniądze za niego, czego jednak nie czyni (WsG 1 k. 54, 54v); 1506 tenże ma żyć w pokoju z Janem Wilkowskim pod zakładem 200 grz. (WsG 1, 56v); 1506 tenże kupuje od Szymona Wilkowskiego 1/2 dworu, która przypadła mu w dziale po ojcu, za 10 grz. (WsG 1, 57); 1508 tenże →niżej: Paweł; 1509 tenże wraz Bartłomiejem Konarzewskim ręczą za Jerzego Przybyszewskiego (WsG 1, 65); 1510 tenże →wyżej: Jan; 1510 tenże płaci 8 gr czynszu na rzecz altarii Mik. Parischa we Wschowie (LBP 193); 1513 tenże zawiera ugodę ze swoim bratem rodz. Szymonem Wilkowskim; Michałowi ma przypaść sporny mł. ze stawem w Smyczynie, Szymon ma zaś otrzymać wiatrak w W.A.; ponieważ wspomn. mł. w Smyczynie jest opust., Szymon ma dać na jego odbudowę 6 wiard.; Michał wziął dobrowolnie na siebie wypłacanie 1 grz. czynszu rocznego na rzecz kościoła par. w W. (WsG 1, 91v); 1513 tegoż c. Katarzyna, ż. Feliksa Szczurkowskiego z Goliny (PG 14, 390); 1514 tenże brat Tomasza i Szymona, ojciec Mikołaja →wyżej: Tomasz; 1514 tenże →niżej: Jakub; 1514 tenże →niżej: Szymon; 1516 tenże zostaje skwitowany przez c. Annę, ż. Piotra Chłapowskiego, z ojcowizny i macierzyzny w W.A. (WsG 1, 106); 1519 tenże →niżej: Małgorzata; 1520 tenże wraz ze Stan. Siedlnickim ręczą za Zygmunta Przybyszewskiego (WsG 1, 134); 1522 tenże →niżej: Szymon; 1523 tenże ma zapłacić karę za nieuiszczenie ze swojej cz. W.T. podatku król., który wynosił 6 gr od łanu (WsG 1, 155v); 1524 tenże sprzedaje z zastrz. pr. wykupu zięciowi Feliksowi Golińskiemu 2 kopy gr czynszu rocznego na [łanach?] 3 kmieci [imiona →niżej: Mieszkańcy] w W.T. za 23 grz. 16 gr (WsG 1, 176).

1500-09 Paweł Wilkowski, syn Pawła, brat Jakuba, mąż Małgorzaty, ojciec Krzysztofa, Jerzego i Anny, asesor sądu grodzkiego we Wschowie 1503 (WsG 1, 42v), wicewda wsch. 1508-09 (WsG 1 k. 63v, 64, 65v): 1500 tenże płaci kary na rzecz starosty wsch., dopiero po tym, jak sąd grodzki zasądza wwiązanie w jego dobra w W. (WsG 1 k. 23v-24, 25, 26); 1501 tenże →wyżej: Paweł; 1502 tenże i Stefan Wilkowski mają żyć w pokoju pod zakładem 100 grz. (WsG 1 k. 38-39, 40); 1504 tenże →niżej: Jakub; 1504 tenże, Jan Wilkowski i Marcin pleb. w W. mają żyć w pokoju pod zakładem 60 grz. (WsG 1, 48); 1504 tenże zapisuje ż. Małgorzacie po 100 grz. posagu i wiana na całej swej cz. W.A. (WsG 1, 49v); 1505 tenże, a także Jan, Michał i Stefan Wilkowscy mają żyć w pokoju z młynarzem ze Smyczyny pod zakładem 100 grz. (WsG 1, 53v-54); 1506 tenże toczy proces z Zofią wd. po Winc. Kobiku z Sabaszczewa [pow. pyzdr.] o piwo zabrane z karczmy w Wyskoci (KoścG 6, 68); 1507 tenże ręczy za Jana Wilkowskiego, że ten będzie żyć w pokoju ze Stefanem Wilkowskim; za Stefana ręczy Jan Krzycki (WsG 1, 58); 1507 tenże arbiter (WsG 1, 59v); 1508 tenże wraz z Michałem i Janem Wilkowskimi pozywają Barbarę Bronikowską o to, że jej mąż Michał Wyciążkowski zabrał za jej wiedzą z mł. w Smyczynie kamień młyński (WsG 1, 61v); 1508 tenże ręczy za Piotra Sierpowskiego (WsG 1, 63v); 1508 tenże →niżej: Jakub; 1508 tenże ma zapłacić Jakubowi Wilkowskiemu 30 grz. należnych mu tytułem podziału dóbr (WsG 1, 64); 1509 tenże oskarżony przez Nankera i Jana Dłuskich, Krzysztofa Olbrachcickiego oraz Kaspra Siedlnickiego [także z wsi Długie Stare] o szkody wyrządzone ich poddanemu Marcinowi Zeydlerowi z Siedlnicy (WsG 1 k. 65v, 67v); 1510-16 wd. po tymże Małgorzata →niżej: Małgorzata; 1514 tegoż dzieci →niżej: Jakub.

1501-32 Jakub Wilkowski z W. i →Lubiatowa Małego, syn Pawła, brat Pawła: 1501 tenże →wyżej: Paweł; 1504 tenże sprzedaje bratu rodz. Pawłowi Wilkowskiemu swój dwór w V., który przypadł mu w dziale po ojcu, za 8 fl. (WsG 1, 47v); 1508 tenże daje bratu Pawłowi Wilkowskiemu swój dział w W.A. (WsG 1, 64); 1508 tenże →wyżej: Paweł; 1511 tenże wspomn. jako uczestnik wyprawy wojennej [w poczcie] Tomasza Jezierskiego (AC 2 nr 1657); 1511 tenże →niżej: Małgorzata; 1512 tenże dzierżawca dóbr w Wyskoci →niżej: Małgorzata; 1514 tenże jako stryj dzieci zm. Pawła Wilkowskiego ustanawia ich opiekunami Jana z Leszna podkom. kal. oraz Michała Wilkowskiego (WsG 1, 98v); 1514 tenże odstępuje stryjowi Stefanowi Wilkowskiemu pr. bliższości do działu sprzedanego przez Jana Wilkowskiego, swojego brata stryjecznego, Nankerowi Dłuskiemu (WsG 1, 98v); 1514 tenże kupuje od Feliksa Grabisza cz. we wsi Nowiec za 200 fl., po czym zapisuje ż. Annie, c. Piotra Lubiatowskiego [z Lubiatowa Małego], po 50 fl. posagu i wiana na zakupionej wsi i zapisie (KoścZ 19, 48); 1515 tenże kwituje Annę Dłużyńską ż. Mik. Spławskiego, c. zm. Andrzeja Dłużyńskiego, z zapłaty 150 grz. tytułem wykupu 1/2 Wyskoci, którą jej ojciec sprzedał z zastrz. pr. wykupu Pawłowi Wilkowskiemu, ojcu Jakuba [w 1497] (KoścG 6, 384); 1516 tenże rezygnuje z opieki nad dobrami bratanicy Anny w V.A. na rzecz Jana z Leszna podkom. kal. (WsG 1, 106v); 1516 tenże dz. w Nowcu →niżej: Małgorzata; 1519 tegoż ż. Anna kupuje z zastrz. pr. odkupu od Jana Krajkowskiego 5 ł. w Krzyżanowie za 70 grz. (PG 15, 318); 1520 tenże kupuje z zastrz. pr. odkupu od Marcina Baranowskiego 7 ł. opust. w Chrząstowie za 80 grz. (KoścZ 22, 70v; KoścZ 24, 52v); 1525 tegoż ż. Anna Lubiatowska kupuje z zastrz. pr. odkupu od Marcina Gawrońskiego 5 ł. os. w Gołębinie za 70 grz. (PG 16, 91); 1525 tenże zapisuje ż. Annie po 60 grz. posagu i wiana na 1/2 części we wsiach Chrząstowo i Mirzewo (KoścZ 22, 99v-100); 1526 tenże kupuje z zastrz. pr. odkupu od Mik. Mirzewskiego 6 ł. os. w →Mirzewie za 70 grz., a następnie sprzedaje je na tych samych warunkach Jadwidze i Katarzynie cc. Piotra Lubiatowskiego [siostrom swojej żony] (PG 16 k. 103v, 134); 1526 tenże zapisuje ż. Annie, c. zm. Piotra Lubiatowskiego, po 60 grz. posagu i wiana na swych częściach Chrząstowa i Mirzewa (KoścZ 19, 118); 1526 tenże wraz z ż. Anną kupuje od wspomn. Jadwigi i Katarzyny ich części po ojcu i matce w Lubiatowie Małym za 40 grz. (PG 16, 134); 1532 Marcin Baranowski sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Annie Dalabuskiej m.in. 2 zagrody w Chrząstowie, które dzierżawił tenże Jakub (PG 16, 78v-79).

1502-1526 Szymon Wilkowski i Kluczewski z W., →Smyczyny i →Kluczewa, brat Tomasza i Michała, asesor sądu grodzkiego we Wschowie 1505 (WsG 1, 50v): 1502 tenże występuje jako brat Bogumiły Dłużyńskiej wd. po Andrzeju Gryżyńskim z Dłużyny (PG 12, 218v-219); 1503 tenże →wyżej: Tomasz; 1503 tenże →wyżej: Michał; 1504 temuż ż. Kat. Kobylinska zapisuje 200 grz. na 1/2 wsi Kluczewo kupionej od Jana Kluczewskiego (PG 13, 10); 1505 tegoż ż. Kat. Wilkowska czyli Kluczewska [z domu Kobylińska], wd. po zm. Janie [Nankerze] Radomickim, sprzedaje „w zgubne imię”9W tekście: „in vim perdicionis alias wzgubne gymyą”, co należy rozumieć jako podkreślenie świadomości Katarzyny, że transakcja jest dla niej niekorzystna, a część zapisanych jej w oprawie pieniędzy zostaje przez nią utracona czyli „zgubiona” (Słownik staropolski, t. 11, s. 350-352) swoją oprawę (po 200 fl. posagu i wiana) na 1/2 Boguszyna [k. Śmigla] Bernardowi Radomickiemu [bratu zm. Jana] za 200 fl. i 30 grz.; Bernard ma dzierżyć te dobra, dopóki jego bratankowie Mikołaj i Piotr Radomiccy [ss. Jana Nankera i Kat. Wilkowskiej] nie zapłacą mu 200 fl. i 30 grz.10Zapiska jest w tej części niejasna. Przyjąć można, że Bernard wykupując oprawę Katarzyny, działał w istocie w imieniu bratanków, którzy jednak otrzymają 1/2 Boguszyna dopiero po zwróceniu mu wyłożonych pieniądzy (WsG 1, 50; PG 13, 48); 1505 tenże zapisuje ż. Katarzynie 200 grz. na swoim dziale w W.A. (WsG 1, 51); 1505 ż. tegoż Kat. Kluczewska (PG 65, 50); 1508 tenże kupuje od Mik. Kluczewskiego 1/2 wsi Kluczewo i Sączkowo Małe [→Sączkowo, Uwaga] za 400 grz., a następnie sprzedaje z zastrz. pr. wykupu ż. Katarzynie, c. Mik. Kluczewskiego, swoją cz. w Kluczewie wraz z połowami folwarków w Kluczewie i Sączkowie za 300 grz. (PG 14 k. 5, 33); 1509 tenże czyni zadość Agnieszce Kluczewskiej ż. Mik. Kluczewskiego za 400 grz. posagu i wiana, które miała zapisane na 1/2 Kluczewa (PG 66, 80); 1509 tenże jest dłużny 12 grz. Mik. Ossowskiemu [z Osowej Sieni] (WsG 1, 68v); 1510 tenże →wyżej: Jan; 1510 tegoż ż. Katarzynie Bernard Radomicki zobowiązuje się zapłacić 15 grz. i 20 fl. jako resztę z posagu zapisanego jej przez zm. męża Jana Radomickiego na 1/2 młyna i stawu Błutkowo (ACC 85, 27v); 1510 tegoż ż. Kat. Wilkowska zostaje skwitowana przez Katarzynę ż. Jana Kluczewskiego z zapłaty za posag i wiano zapisane na Kluczewie (GZ 12, 26v); 1511 tenże śwd. (MHP nr 241); 1513-17 tenże Wilkowski z Kluczewa poręczyciel Piotra syna Jana Radomickiego (WsG 1 k. 91, 105v, 107v, 115, 116v, 117); 1514 tenże brat Tomasza i Michała, stryj Mikołaja →wyżej: Tomasz; 1514 tenże z bratem Michałem Wilkowskim mają otrzymać od pozwanego przez nich Nankera Dłuskiego cz. Smyczyny, do której mają pr. bliższości (KoścZ 18, 511); 1515 tenże skwitowany przez Kat. Ossowską z zapłaty 12 grz. długu (WsG 1, 101v); 1516 tenże →niżej: Mikołaj; 1518 tenże skwitowany przez ż. Kat. Kluczewską z 400 grz. posagu i wiana zapisanych na W.A. (WsG 1, 125v); 1519 tenże Wilkowski z Kluczewa kwituje ż. Katarzynę z 200 grz. zapisanych jej przez siebie z zastrz. pr. wykupu na 1/2 Kluczewa, a Katarzyna kwituje go z 300 grz. zapisanych mu z zastrz. pr. wykupu na cz. Kluczewa (KoścG 9, 13v-14v); 1519 tenże kupuje z zastrz. pr. odkupu od pasierba Piotra Radomickiego 4 ł. os. w Radomicku za 60 grz. (KoścZ 24, 46v); 1520 tenże wspomn. jako mąż Katarzyny Kluczewskiej (WsG 1, 134v); 1520 tegoż ż. Katarzyna sprzedaje Jerzemu Konarskiemu [z Konar w pow. kośc.] pr. do 850 grz. swego posagu (PG 15, 340); 1520 tenże otrzymuje od ż. Katarzyny połowy wsi Kluczewo i Sękowo oraz 1/2 folwarku w Sękowie (KoścZ 19, 83; KoścZ 22, 72v); 1522 tenże wraz z żoną Kat. Kluczewską czynią zadość c. Annie Kluczewskiej, ż. Baltazara Ossowskiego, za dobra ojczyste i macierzyste w Kluczewie (KoścZ 24, 245); 1522 tenże daje zięciowi Baltazarowi Ossowskiemu dobra ojczyste, które otrzymał w dziale po ojcu zm. Janie Wilkowskim, wraz z folwarkiem za dworem plebana, rolami os. i opust. [imiona kmieci →niżej: Mieszkańcy], cz. folwarku, który leży w stronę Grunowa oraz cz. folwarku, który znajduje się miedzy rolami kmiecymi (wielkości 10 prętów), za 300 grz. tytułem posagu i wiana po c. Annie; Szymon zastrzega, że przed dokonaniem rezygnacji dał pierwszy ze wspomn. folwarków bratu Michałowi w dożywocie (WsG 1, 143v-145); 1523 tenże Wilkowski czyli Kluczewski daje zięciowi Baltazarowi Ossowskiemu całą swoją cz. w Smyczynie wraz z cz. stawu (KoścZ 19, 103v; KoścZ 22, 89v); 1523, 1526 tenże mąż Kat. Kluczewskiej (WsG 1 k. 155, 188, 191); 1531, 1535 wd. po tymże Kat. Kluczewska (PG 16 k. 460, 745); 1537 dobra podarowane przez tegoż →niżej: Baltazar.

1502-16 Anna Wilkowska, c. Michała: 1502 mąż Piotr Chłapowski zapisuje jej po 100 fl. posagu i wiana na 1/2 wsi Chłapowo w pow. pyzdr. (PG 12, 224v); 1505-06 tejże mąż Piotr Chłapowski kwituje jej brata Tomasza Goczałkowskiego kan. katedralnego pozn.11Tomasz Goczałkowski pochodził z Goczałkowa w pow. gnieźn. i był synem Mik. Goczałkowskiego (DembPozn 675-676), nie mógł być więc bratem rodzonym Anny c. Michała Wilkowskiego. Mało prawdopodobne jest również, aby byli oni rodzeństwem przyrodnim (po matce), Mik. Goczałkowski bowiem w znanych przekazach miał za żonę jedynie Małgorzatę (SHG), a Michał Wilkowski Annę. Wydaje się, że zastosowano tu słowo „frater” w szerszym znaczeniu dalszego krewnego, możliwe też, że w tekście nastąpił błąd z zapłaty 190 fl. jej posagu (PG 65 k. 52v-53, 104v-105); 1516 taż ż. Piotra Chłapowskiego →wyżej: Michał.

1504-31 Małg. Wilkowska, ż. Pawła Wilkowskiego, matka Krzysztofa, Jerzego i Anny: 1504 taż →wyżej: Paweł; 1510 taż wd. po Pawle Wilkowskim oskarża Jana Wilkowskiego, o to, że pożyczyła mu kocioł, w którym zwykła warzyć piwo, a ten nie chciał go oddać; Jan twierdzi, że nie zwróci kotła, dopóki nie otrzyma spłaty długu zm. Pawła; sąd nakazuje zwrot kotła w ciągu 2 tygodni (WsG 1 k. 71, 72); 1511 sługa tejże wspomn. jako uczestnik wyprawy wojennej [w poczcie] Tomasza Jezierskiego (AC 2 nr 1657); 1511 taż z ss. Krzysztofem i Jerzym kupują od Jakuba Wilkowskiego cz. Smyczyny za 34 grz. (KoścZ 19, 12v; KoścZ 22, 14v); 1512 taż wd. po Pawle Wilkowskim pani wienna w Gołębinie ma dać Jakubowi Wilkowskiemu dzierżawcy dóbr w Wyskoci 20 grz. (KoścZ 18, 316v), a 1513 Jakub kwituje ją z tej kwoty (KoścZ 18, 453v); 1512 taż Małgorzata wd. po Pawle Wilkowskim zostaje skwitowana przez Jakuba Wilkowskiego z 30 fl., które ten otrzymał tytułem opieki nad dziećmi zm. Pawła: Krzysztofem, Jerzym i Anną (WsG 1, 82v); 1514 taż ż. Bernarda Kamblana [z Karmina] oskarża Jakuba Wilkowskiego o zadanie jej 7 ran krwawych i 4 sinych oraz kradzież pościeli wartości 3 grz., a mianowicie nowej wielkiej pierzyny, wezgłowia, długiej poduszki i wielkiego prześcieradła (KoścZ 18, 481v); 1516 taż wd. po Pawle Wilkowskim oskarża Jakuba Wilkowskiego dziedzica w Nowcu o wygnanie jej z oprawy, którą miała zapisaną na 1/2 cz. jej zm. męża w N.W. oraz na cz. Smyczyny z mł. (PG 69, 334); 1519 taż pozywa Michała Wilkowskiego o 4 grz. długu (KoścZ 23, 16v); 1529 oficjał pozn. orzeka separację od łoża i stołu tejże Małg. Wilkowskiej i jej męża Bernarda Kamblana bez prawa do wstąpienia w nowe związki małżeńskie; wyrok ten zapada ze względu na okrutne traktowanie żony przez Bernarda, który ją nadmiernie bił oraz ranił; oficjał wyłącza kwestie majątkowe do odrębnego postępowania (Sent. II 374v); 1529 oficjał pozn. nakazuje Bernardowi Kamblanowi zwrócić żonie Małg. Wilkowskiej ze względu na orzeczoną między małżonkami separację rzeczy (lub ich równowartość w pieniądzu), które wniosła do domu męża [czyli jej wyprawę], mianowicie 2 kotły i inne narzędzia do warzenia piwa, 10 czarek (scutella) cynowych, 20 dzbanków (cantari) cynowych, po małdracie zboża obu rodzajów, pierzynę i inne poduszki, obrusy, ręczniki i in. płótna, 200 owiec, 36 sztuk bydła rogatego, 8 koni pociągowych i 2 do zaprzęgu, 30 macior oraz 30 świń; oficjał nakazuje Małgorzacie przeprowadzenie dodatkowego dowodu w kwestii 60 grz., które Bernard przyjął od niej i wartości 12 tuczników; jeżeli wypadnie on pomyślnie, Bernard ma je również zwrócić (ACC 104 k. 47, 61, 67, 75, 78v, 85, 88, 92v, 105, 115; Sent. II 391); 1530 taż Wilkowska wd. po Pawle →niżej: Piotr Spławski; 1531 taż Wilkowska „była żona” Bernarda Kamblana w asystencji zięcia Piotra Bojanowskiego kwituje Bernarda z zapłaty 30 grz. z sumy 100 grz., które miał jej zapłacić tytułem ugody zawartej ze względu na „niezgodę podczas separacji małżeńskiej” (KoścG 8, 191v).

1511-15 Krzysztof, 1512-23 Anna ż. Piotra Spławskiego i 1511-14 Jerzy Wilkowscy, dzieci Pawła i Małg. Wilkowskich: 1511 ciż Krzysztof i Jerzy →wyżej: Małgorzata; 1512 ciż →wyżej: Małgorzata; 1514 ciż, dzieci Pawła→wyżej: Jakub; 1515 tenże Krzysztof ustanawia swoim opiekunem ojczyma Bernarda Kamblana z Karmina [k. Śmigla] (WsG 1, 100); 1516 taż Anna →wyżej: Jakub; 1523 taż Anna daje mężowi Piotrowi Spławskiemu swoje części w W.T. i Smyczynie (WsG 1, 151; KoścZ 19, 102; KoścZ 22, 88); 1523 taż Anna →niżej: Piotr Spławski; 1548 posag tejże Anny ż. Piotra Spławskiego w wysokości 350 grz. zapisany był niegdyś na cz. Popowa [k. Krzywinia] (KoścG 9, 57); 1550 taż Anna wspomn. jako zm. ż. Piotra Bojanowskiego →niżej: Bojanowscy czyli Spławscy.

1511-31 Nanker Dłuski, sędzia ziemski wsch. 1526-39 (UDR I/2, 182): 1511-12 tenże →wyżej: Jan; 1514 tenże →wyżej: Szymon; 1523 tenże staje przed sądem oficjała pozn. w imieniu swoich kmieci z V.A., którzy zostali pozwani przez Jerzego byłego wikariusza tamże (ACC 98, 77v); 1526 tenże →niżej: Baltazar, →niżej: Mikołaj; 1526 na tegoż star. wsch. nakłada karę 14 grz. za niezapłacenie wiardunków król. i nakazuje zajęcie 1 1/2 ł. i 3 prętów w jego dziale w W. (WsG 2, 10); 1531 tenże →niżej.

1514-63 Mik. Wilkowski z W. i →Smyczyny, syn Michała, asesor sądu grodzkiego we Wschowie (WsG 1 k. 123v, 124): 1514 tenże bratanek Tomasza, syn Michała →wyżej: Tomasz; 1516 tenże pozywa Szymona Wilkowskiego o wygnanie z cz. opust. Smyczyny darowanej mu przez zm. stryja Tomasza (PG 69, 293v); 1526 tenże wraz ze Stan. Dłuskim oskarżają Wojc. Dłuskiego o to, że z polecenia ojca Nankera strzelał wraz z kompanami z broni palnej (pixis) i łuku oraz rzucał włóczniami w bramie na przedmieściu Wschowy, śmiertelnie poranił 2 osoby z czeladzi oraz zabił 3 konie (WsG 1 k. 188v, 192); 1531 tenże →niżej; 1536 tenże z ż. Jadwigą, c. Jana Kromno, zapisują sobie wzajemnie w dożywocie swe części w W., Smyczynie i mł. Błutkowo (WsG 2, 160); 1548 tenże kwituje Merencję Przybyszewską z 70 grz., które zapisał mu jej zm. maż Walenty Górczyński (WsG 3, 97); 1549 tenże zapisuje [drugiej] ż. Barbarze, c. Mik. Rydzyńskiego, po 600 zł posagu i wiana na Smyczynie, Błutkowie i na 1/2 W. (WsG 3, 127); 1549 tenże kupuje z zastrz. pr. odkupu od Jana Thossa z Tylewic cz. Łysin, Wygnańczyc i Tylewic za 800 zł (WsG 3, 133v), 1557 ponowny zakup (WsG 4, 182v); 1560 tenże daje Janowi Pakoszowi Golińskiemu cz. w W. i Smyczynie, a ten przekazuje mu je w dożywocie (WsG 5 k. 11, 12v); 1560 tenże →niżej: Jan Pakosz; 1563 tenże, 1564-66 wd. po tymże Barbara →niżej.

1517-68 Stefan Wilkowski z W. i →Smyczyny12Nie sposób rozstrzygnąć, czy nasz Stefan jest ident. ze Stefanem Wilkowskim występującym w pow. kal. w l. 1546-67 i dokonującym transakcji dot. wsi Taczanów, Sowina, Bogusławki i Lubomierz (TD). Należy to uznać jednak za prawdopodobne ze względu na fakt czasowego posiadania przez naszego Stefana in. dóbr w pow. kal. (Piwonice i Russów), →przyp. 5, syn Stefana, ojciec Stefana, Stanisława, Bartłomieja, Andrzeja i Wacława, brat Andrzeja: 1517 tenże z bratem Andrzejem i siostrą Małgorzatą pozwani przez Mac. Pawłowskiego z tytułu poręczenia, jakie złożył ich zm. ojciec Stefan Wilkowski za braci Jana, Kaspra, Mikołaja i Marcina Dłuskich dziedziców w Goniębicach (KoścZ 23 k. 16, 69); 1525 tenże w imieniu swoim i brata Andrzeja zobowiązuje się wobec Anny księżnej raciborskiej, dz. Pleszewa, uwolnić od roszczeń in. osób 1/2 Piwonic w pow. kal., którą dał Annie, a w zamian otrzymał wieś król. Russów w pow. kal. (PG 73, 40v-42v); 1528 król Zygmunt St. udziela zgody Janowi Lesieckiemu na wykup wsi król. Russów z rąk tegoż Stefana i jego brata Andrzeja (MS 4 nr 5329); 1529 tenże Stefan toczy proces z Janem Leszczyńskim kaszt. brzeskim (KalZ 22, 106); 1531 tenże →niżej; 1532 tenże zapisuje z zastrz. pr. wykupu swemu młodszemu bratu Andrzejowi 18 grz. czynszu rocznego na częściach W. i Smyczyny za 300 grz. (WsG 2, 111v); 1532 temuż Stan. Dawid Dłuski zapisuje 56 grz. czynszu rocznego na Długim Starym, Długim Nowym i Przybyszewie, a 1533 70 grz. czynszu (PG 16 k. 488, 554, 578v; PG 77, 26v-27); 1533 tenże zapisuje ż. Annie, c. Stefana Fiszela Powidzkiego wojskiego kruszwickiego [neofita, finansista, zapewne brat Mojżesza (PSB 7, 20), szwagier prymasa Jana Łaskiego], po 600 fl. posagu i wiana na połowach W. i opust. Smyczyny (PG 16, 578; PG 77, 103), a w 1534 Anna daje mu tę oprawę w dożywocie (PG 16, 658); 1537 tenże zapisuje młodszemu bratu Andrzejowi na okres 3 l. czynsz w wysokości 15 grz. na częściach w W.T. i Smyczynie, które przypadły mu w działach z tymże Andrzejem (WsG 2, 177); 1538 tenże domaga się od Stan. Dawida Dłuskiego 100 grz. długu (PG 80, 302); 1538 tenże pozywa Stan. Dawida Dłuskiego przed sąd oficjała pozn., który nakłada na Dłuskiego ekskomunikę ze względu na niewypełnienie zobowiązania wpisanego w 1537 do księgi konsystorza pozn.; Dłuski miał sprzedać Wilkowskiemu 1/2 wsi Długie [Stare] i Przybyszewo; kwota, za którą miała nastąpić sprzedaż, ma być ustalona na podstawie przysięgi Wilkowskiego (Sent. II 488v-489); 1544 tenże kwituje Wojc. Witosławskiego z 20 grz. długu (PG 86, 266v); 1547 tenże →p. 5; 1548 tenże kupuje od Jadwigi, Barbary, Zofii, Urszuli i Doroty Sierpowskich wsie Sierpowo [k. Śmigla] i Woliszewo za 5000 zł (PG 18, 417v-418; PG 90, 159v-160v); 1553 tenże daje Łukaszowi, Andrzejowi i Stanisławowi z Górki wsie Sienno i Woliszewo (PG 19, 41v, dawniej k. 71v); 1553 temuż winien jest Rafał Leszczyński kaszt. przem. 350 zł (WsG 3, 258v-259), a 1557 Stefan kwituje go z zapłaty tej kwoty (WsG 4, 153); 1557 tenże kupuje od Krzysztofa Schweinitza działy w Jędrzychowicach i Kowalewie w pow. wsch. za 3400 zł (WsG 4, 187v-188); 1557 tenże wraz z Marcinem Zawadzkim kupuje pr. do wspomn. dóbr za 5000 grz. (WsG 4, 189); 1557 tenże zwraca Marcinowi Zawadzkiemu 200 zł pożyczki (WsG 4, 190-191v); 1557 tenże oskarżony przez Małg. Taderównę, wd. po Janie Kotwiczu Jędrzychowskim, o wygnanie jej z dóbr w Jedrzychowicach, Kowalewie i Kędlewie, na których jej zm. mąż zapisał jej kwotę 800 grz.; Stefan zaprzecza zarzutom (WsG 4, 220v-221v); 1563-67 tenże →niżej; 1564 tenże dokonuje działu dóbr z Wojc. Dłuskim podsędkiem wsch. i Katarzyną z Gościejewic [k. Ponieca] ż. Jakuba Rokossowskiego [z Rokosowa] podsędka pozn. [→Długie Nowe, →Długie Stare] (KoścG 18, 57-57v); 1568 tenże kupuje od Jana [syna Baltazara Ossowskiego] cz. Smyczyny za 800 zł (WsG 6, 22v); 1569 tenże wspomn. jako zm. (KoścG 23, 294v), a 1571 jako zm. ojciec Stefana, Stanisława, Bartłomieja, Andrzeja i Wacława Wilkowskich (WsZ 1, 145v).

1517-37 Andrzej Wilkowski, syn Stefana, brat Stefana →wyżej: Stefan.

1522-63 Baltazar Ossowski z W., →Smyczyny i →Osowej Sieni, przejściowo także z →Wilkowa Polskiego, zięć Szymona Wilkowskiego: 1522 tenże zapisuje ż. Annie, c. Szymona Wilkowskiego z Kluczewa, po 500 fl. posagu i wiana na 1/2 połowy wsi Tuchorza i Przesieka Polska (KoścZ 19, 91v; KoścZ 22, 78v); 1522 tenże mąż Anny c. Szymona Wilkowskiego, 1523 tenże zięć Szymona →wyżej: Szymon; 1526 tenże, Nanker Dłuski i Piotr Spławski mają zapłacić star. wsch. kary za nieuiszczenie ze swoich części W.T. podatku król. uchwalonego w 1525 na sejmie w Piotrkowie (WsG 1 k. 189v, 193); 1527 tenże zapisuje [drugiej] ż. Katarzynie, c. zm. Bartłomieja Pawłowskiego, po 350 fl. posagu i wiana na 1/2 Tuchorzy i Przesieki Polskiej oraz części w W.N. i Smyczynie (KoścZ 19, 129v); 1528 tenże wzywa swoich ss. Jana i Wojc. Tuchorskich, aby stawili się z listem wiennym ich matki [zm.] Anny Wilkowskiej i odebrali od ojca 550 fl. tytułem macierzyzny zapisanej na Tuchorzy i Przesiece Polskiej; Baltazar ostatecznie zobowiązuję się za zgodą Winc. Korzboka Łąckiego stryja i Kat. Kluczewskiej babki swoich synów sprzedać im za tę sumę z zastrz. pr. wykupu dobra w Przysiece Polskiej i W.A. (KoścG 8, 148-149v), a 1529 dopełnia tego zobowiązania (KoścZ 19, 137; KoścZ 24, 575); 1531 tenże →niżej; 1537 tenże dz. w W.T. wwiązany w dobra w V., które podarował mu [zm.] Szymon Wilkowski (WsG 2, 177v); 1545 tenże zapisuje swym cc. Annie, Jadwidze, Zofii i Katarzynie [razem] 2000 zł posagu na częściach wsi Dębowa Łęka, W.13W haśle →Tuchorza omyłkowo odnieśliśmy ten przekaz do Wilkowa Polskiego, którego współwłaścicielem Baltazar Ossowski był w l. 1517-22, Boszkowo w pow. wsch. oraz Tuchorza i Przesieka Polska w pow. kośc. (WsG 3, 76v); 1547 tenże →p. 5; 1550 tenże wraz z ż. Kat. Pawłowską oraz Janem i Wojciechem swymi ss. z pierwszego małżeństwa z Anną Kluczewską dokonuje podziału dóbr [szczegóły →Tuchorza]; jeśli tenże Baltazar umrze przed swoją żoną, to Jan i Wojciech otrzymają całą wieś Tuchorza, a Katarzyna wraz ze swymi dwoma ss. i córkami otrzymają m.in. cz. W. (KoścG 9, 298v-299v); 1550 tenże zapisuje swym cc. Jadwidze, Zofii i Katarzynie po 500 zł m.in. na W. (KoścG 9, 299v-300); 1555 tenże daje ss. Bartłomiejowi i Mac. Ossowskim części wsi Dębowa Łęka, W., Przesieka [Polska] i Boszkowo (WsG 3, 81); 1561 tenże zapisuje swej ż. Kat. Pawłowskiej 4000 zł [oprawy] na wsiach Dębowa Łęka, W., Smyczyna opust., Przesieka [Polska], Boszkowo i Tuchorza (WschG 5, 21v); 1563 tenże →niżej; 1563-64 wd. po tymże Kat. Pawłowska →niżej: Katarzyna.

1523-50 Piotr Spławski, Bojanowski, mąż Anny Wilkowskiej c. Pawła: 1523 tenże →wyżej: Krzysztof, Anna, Jerzy; 1523 tenże zapisuje ż. Annie, c. zm. Pawła Wilkowskiego, po 350 grz. posagu i wiana na swoich częściach w Spławiu, Bojanowie i Poświątnych; oprawa ta jest przeniesiona z W. i Smyczyny z powodu sprzedaży przez tegoż Piotra 1/2 wspomn. dóbr (KoścZ 19, 102-102v; KoścZ 22, 88v); 1526 tenże →wyżej: Baltazar; 1526 woźny sąd. zajmuje cz. działu tegoż w W.T., mianowicie 1 1/2 ł. os. i 3 pręty (cały dział liczy sobie 3 ł. i 1 pręt roli os. oraz 2 ł. opust.) na poczet kary 14 grz. nałożonej na tegoż za niezapłacenie wiardunków król. (WsG 2, 10); 1529 tenże →p. 5; 1530 tenże Piotr Spławski czyli Bojanowski daje swej teściowej Małg. Wilkowskiej cz. Popowa [k. Krzywina] (KoścZ 19, 144); 1531 tenże →niżej, →wyżej: Małgorzata; 1547 tenże →p. 5; 1550 tenże ze Spławia, Smyczyny i W. (PG 18, 556v).

1526-67 Wojciech [sędzia ziemski wsch. 1541-74 (UDR I/2, 178)] i 1541-64 Mac. Dłuscy ss. Nankera Dłuskiego i Anny: 1526 tenże Wojciech →wyżej: Mikołaj; 1541 ciż skwitowani przez siostrę Annę, ż. Andrzeja Saka, z dóbr po ojcu i matce w W. i Smyczynie (WsG 3, 15v); 1541 ciż dokonują działów: Wojciech otrzymuje 1/2 Mórkowa, cz. Smyczyny, 1/2 Kowalewa [k. Wschowy] i cz. W., Maciej natomiast 1/2 Mórkowa, cz. Smyczyny, 1/2 Siedlnicy i cz. W. (WsG 3, 16); 1547 tenże Wojciech →p. 5; 1563-67 tenże Wojciech, 1564 tenże Maciej →niżej.

1527-64 Kat. Pawłowska ż. Baltazara Ossowskiego: 1527, 1550, 1561 taż ż. Baltazara →wyżej: Baltazar; 1563 taż wd. po Baltazarze Ossowskim odbiera z grodu wsch. 200 talarów oprawy (WsG 14, 242); 1563 taż zostaje wwiązana w dobra Dębowa Łęka i W., na których jej zm. mąż Baltazar zapisał jej pewne sumy (WsG 14, 242v-243v); 1564 taż daje ss. Bartłomiejowi i Maciejowi sumę 4000 zł zapisaną jej przez [zm.] Baltazara na dobrach W., Smyczyna opust., Przesieka [Polska], Boszkowo i Tuchorza (WsG 5, 43).

1528-64 Jan i Wojc. Tuchorscy, Ossowscy, ss. Baltazara: 1528-29, 1550 ciż ss. Baltazara i Anny →wyżej: Baltazar; 1564 ciż →niżej: Maciej i Bartłomiej.

1537-48 Marcin, 1546-75 Maciej, 1552-54 Anna Wilkowscy z →Lubiatowa Małego, dzieci Jakuba Wilkowskiego: 1537 tenże Marcin śwd. (WsG 2, 177v); 1546 ciż Marcin i Maciej pozywają Kaspra, Macieja, Wawrzyńca, Wiktoryna i Wojc. Lubiatowskich o równe wymierzenie ich części Lubiatowa Małego (KoścZ 27, 157); 1548 tenże Marcin kupuje z zastrz. pr. odkupu od bpa pozn. [Benedykta Izdbieńskiego] wieś Brzednia za 220 grz., którą dotychczas dzierżawił za 6 zł rocznie (J. Jabczyński, Rys historyczny m. Dolska, Poznań 1857, s. 145-146); 1548 ciż z matką Anną [Lubiatowską], wd. po Jakubie Wilkowskim, sprzedają z zastrz. pr. wykupu Jerzemu Naramowskiemu 1/2 Lubiatowa Małego za 220 grz., a następnie Jerzy oddaje te dobra na rok w dzierżawę Marcinowi za 13 grz. (PG 18, 406; PG 90, 142v); 1552 mąż tejże Anny Jan Dachowski zapisuje jej po 600 zł posagu i wiana na 1/2 wsi Dachowa i całej wsi Szczodrzykowo, a Anna kwituje brata Macieja z posagu na Lubiatowie Małym (PG 19, 16, dawniej k. 44; PG 96, 181v); 1552 tenże Maciej spadkobierca zm. brata Marcina (PG 96, 167); 1554 taż Anna wraz z mężem Janem kupują od Łukasza i Andrzeja Górków 1/4 wsi Dachowa za 600 zł (PG 19, 160v; PG 98, 155); 1560 tenże Maciej pozywa Mateusza, Wawrzyńca, Wiktoryna i Wojc. Lubiatowskich oraz ich matkę Kat. Lubiatowską o to, że ci przemocą zajęli stary rów czyli samicę oraz zniszczyli narzędzia do łowienia ryb (KoścZ 57, 117); 1562 tenże Maciej zapisuje ż. Jadwidze Miaskowskiej, c. zm. Jana, po 700 zł posagu i wiana na 1/2 swojej cz. Lubiatowa Małego (KoścZ 20, 50v); 1569 tenże Maciej toczy proces z Wojciechem, Krzysztofem i Jakubem Lubiatowskimi ss. Kaspra Lubiatowskiego (PG 117, 307v-308); 1572 tenże Maciej bierze w dzierżawę od Zofii Rajskiej jej oprawę w Lubiatowie Małym (PG 122, 381v-382v); 1572-75 tenże Maciej kupuje od Mateusza i Wojc. Lubiatowskich ich części w Lubiatowie Małym (PG 21 k. 315v, 569); 1581 wspomn. Jadwiga wd. po tymże Macieju (KoścZ 67, 21); 1585 wd. po Macieju Jadwiga oraz ich ss. Adam, Andrzej i Jan Wilkowscy (PG 22, 547-548).

1547-83 Nanker Dłuski: 1547 tenże →p. 5; 1563-83 tenże →niżej.

1550-60 Jan, 1550-68 Mikołaj, 1550-77 Marcin, 1550-65 Stanisław, 1558-68 Maciej, 1558-68 Piotr Bojanowscy, Spławscy, ss. Piotra Spławskiego oraz Anny Wilkowskiej: 1550 ciż Jan, Mikołaj, Marcin i Stanisław otrzymują od ojca Piotra Bojanowskiego Smyczynę i cz. W., które nabył on od zm. ż. Anny Wilkowskiej (PG 18, 556v), 1560 wwiązanie w te dobra (KoścG 13, 239); 1558 tenże Mac. Wilkowski, jego bracia Jan, Piotr, Mikołaj, Marcin Bojanowscy oraz jego siostry Zofia, Jadwiga, Barbara, Anna i Kat. Bojanowskie zostają wwiązani na podstawie dekretu król. w cz. wsi Jedlec w pow. kal., która przypadła im po zm. stryju Janie Wilkowskim (KalG 46, 1293-1295; KalG 47, 827-829); 1564-77 tenże Marcin →niżej; 1565 tenże Stanisław sprzedaje swemu bratu rodz. Mikołajowi części Spławia, Popowa, W. oraz opust. Smyczyny za 3000 zł (KoścG 17, 51; PG 20, 421), 1566 wwiązanie (KoścG 19, 18); 1566 tenże Mikołaj daje bratu Marcinowi części w W. os. i Smyczynie opust. (PG 20, 492); 1568 tenże Mikołaj sprzedaje bratu Maciejowi m.in. cz. boru w Smyczynie (KoścG 20, 49; PG 20, 733v); 1568 tenże Piotr sprzedaje Stan. Borzysławskiemu czyli Snowidowskiemu części Spławia, Popowa, Poświątnego i Smyczyny (WsG 6, 28); 1576 Anna Koszucka wd. po tymże Piotrze, obecnie ż. Piotra Gałęskiego, wwiązana w dobra w W. i Smyczynie na mocy zapisu tegoż Marcina (WsG 17, 70).

1555-64 Maciej i Bartłomiej Ossowscy, ss. Baltazara i Kat. Pawłowskiej: 1555 ciż →wyżej: Baltazar; 1564 ciż →wyżej: Katarzyna; 1564 tenże Bartłomiej toczy spór ze swoimi [przyrodnimi] braćmi Janem i Wojc. Ossowskimi o cz. W. (KoścG 16, 400).

1560-71 Jan Pakosz Goliński, szwagier Mik. Wilkowskiego: 1560 tegoż ż. Katarzyna, siostra Mik. Wilkowskiego (WsG 4, 27); 1560 tenże →wyżej: Mikołaj; 1560 tenże jest winien Mik. Wilkowskiemu i jego siostrom Annie Chłapowskiej oraz Kat. Pakoszowej Golińskiej 2000 zł za W. i opust. Smyczynę, które Mikołaj nabył na rzecz Jana (WsG 14, 27); 1567 tenże →niżej; 1571 tenże w testamencie zapisuje swej ż. Agnieszce Knobelsdorf 1000 zł na W., Smyczynie i Błutkowie (WsG 16, 442v).

1564-82 Jan Wilkowski, Kluczewski z W. i Kluczewa: 1564-67 tenże →niżej; 1574, 1577 tenże daje klasztorowi w Przemęcie wieś Zaborówko i 2000 zł, a otrzymuje w zamian Sączkowo i 1/2 jez. Starkówko (PG 21, 508); 1575 tenże oraz opat przem. rozgraniczają wsie Kluczewo, Sączkowo, Zaborowo i Błotnica (PG 128, 492-493; KoścG 29, 68v-70v); 1582 tenże pozywa Stan. Ossowskiego o wykopanie rowu i spuszczenie ryb z jez. →Starkówko do jez. Luchowo, a 1583 o wyrąbanie w jez. Starkówko 45 przerębli i wyłowienie ryb niewodem (KoścZ 67, 459; KoścG 37, 140).

1566 Mac. Chojnicki →niżej.

1570-83 Stefan, 1570-83 Stanisław [podsędek wsch. 1579-98, sędzia ziemski wsch. 1600 (UDR I/2 s. 178, 182)], 1570-71 Bartłomiej, 1570-71 Andrzej i 1570-71 Wacław Wilkowscy z W., ss. Stefana: 1570 ciż jako dziedzice części Jędrzychowic, Kowalewa [k. Wschowy] i Kędlewa pozwani przez Kaspra Nostycza dz. w Drzewcach o 800 zł węg. posagu Małg. Taderówny, ż. zm. Jana Kotwicza Jędrzychowskiego, zapisanych na wspomn. cz. dóbr (WsZ 1, 138); 1571 ciż ss. zm. Stefana Wilkowskiego pozywają Kaspra Nostycza Drzewieckiego o zajazd na ich dobra w Kowalewie i wypędzenie stamtąd ich ojca (WsZ 1, 145v); 1572 wd. po tymże Bartłomieju Kat. Grabska wwiązana na mocy zapisów zm. męża w posiadanie cz. W. (WsG 16, 501v); 1575-83 tenże Stanisław, 1579-83 tenże Stefan →niżej.

1575-78 Maciej, Jerzy, Jan i Bernard Golińscy ss. Jana Pakosza sprzedają Stan. Wilkowskiemu swe części W. i Smyczyny (PG 21, 557; KoścG 29, 149v; WsG 7, 15).

1577-82 Łukasz Kluczewski i 1577-83 Maciej [Mateusz] Rozwarowski →niżej.

1531 pobór z cz. [Nankera] Dłuskiego od 5 ł.; z cz. Stefana [Wilkowskiego] od 5 ł., 3 prętów i karczmy; z cz. Mik. Wilkowskiego od 4 ł.; z cz. [Baltazara] Ossowskiego od 4 ł. i 9 prętów; z cz. [Piotra] Spławskiego od 5 ł. i 9 prętów (ASK I 3, 186v-187v); 1535 pobór z 5 działów od: 5 ł., 5 1/2 ł. i 3 prętów, 4 ł. i karczmy, 5 ł. i 5 prętów, 4 ł. i 1 pręta (ASK I 4, 37v); 1563 pobór z cz. Mik. Wilkowskiego od 4 ł, karczmy dziedz. i 1 komor.; z cz. Baltazara Ossowskiego od 4 ł. i 10 prętów oraz 7 komor.; z cz. Stefana Wilkowskiego od 7 1/2 ł., 2 komor., karczmy dziedz., wiatraka, mł. walnika dor. [zw.] Smyczyński; z cz. Wojc. Dłuskiego od 3 ł.; z cz. Nankera Dłuskiego od 3 1/2 ł. i 3 komor. (ASK I 5, 207); 1564 w V. jest w cz. Wojc. i Mac. Dłuskich 5 ł., w cz. Marcina Spławskiego 5 ł. i 9 prętów, w cz. Stefana Wilkowskiego 5 1/2 ł., w cz. Barbary wd. po Mik. Wilkowskim 4 ł., w cz. Jana Kluczewskiego 4 ł. i 9 prętów (IBP 311); 1566 pobór z cz. potomków [Nankera] Dłuskiego od 6 1/2 ł. i zagr.; z cz. Stefana Wilkowskiego od 7 1/2 ł., 7 zagr., 4 komor., wiatraka dziedz., karczmy dziedz.; z cz. Mac. Chojnickiego od 5 [ł.] i 3 kwart, 4 zagr., 5 komor., karczmy dziedz.; z cz. Jana Kluczewskiego od 4 1/2 ł., 2 zagr., 4 komor., z cz. [Barbary] wd. po Mik. Wilkowskim od 4 ł., 4 zagr. z zagrodami, 2 zagr. [bez zagród], karczmy dziedz. (ASK I 4, 306); 1567 pobór z cz. Wojc. i Nankera Dłuskich od 6 1/2 ł., 1 zagr. i 1 komor.; z cz. Marcina Bojanowskiego od 5 ł. i 3 prętów, karczmy dziedz., 4 zagr., 3 komor.; z cz. Stefana Wilkowskiego od 7 ł., karczmy dziedz., 7 zagr., 5 komor. i wiatraka dziedz.; z cz. Jana Golińskiego od 4 ł., 6 zagr., 3 biednych komor. i karczmy dziedz.; z cz. Jana Kluczewskiego od 4 1/2 ł., 2 zagr., 3 komor. i wiatraka (ASK I 5, 299); 1577 pobór z cz. Łukasza Kluczewskiego od 4 1/2 ł., 2 zagr., wiatraka i 3 komor.; z cz. Stan. Wilkowskiego od 4 ł., 4 zagr. i 2 komor.; z cz. panów Wilkowskich od 7 ł., 6 zagr., wiatraka i 5 komor.; z cz. zm. Marcina Spławskiego od 5 ł. i 9 prętów, karczmy dziedz., 3 komor. i 6 zagr.; z cz. Nankera Kotwicza [Dłuskiego] i Mac. Rozwarowskiego od 3 ł. i zagr. (ASK I 5, 780v-781); 1579 pobór z cz. Stan. Wilkowskiego od 14 1/2 ł., 10 zagr. bez roli, 7 komor. z bydłem, 2 wiatraków, mł. dor., pługa rataja, 50 owiec, 1 rzem.; z cz. Nankera Dłuskiego od 6 1/2 ł., zagr. z rolą, 2 komor. z bydłem i 2 komor. bez bydła; z cz. Łukasza Kluczewskiego od 4 ł. i 10 prętów, 2 zagr. bez roli, wiatraka, 3 komor. z bydłem, 4 komor. bez bydła, pługa rataja i 20 owiec; z cz. Stefana Wilkowskiego od 6 ł. i 1 1/2 pręta, 2 pługów, 3 zagr. bez roli, 5 komor. z bydłem i 4 komor. bez bydła (ASK I 3, 666v-667); 1581 pobór z cz. Łukasza Kluczewskiego od 4 ł. i 10 prętów, 2 zagr. bez roli, wiatraka, 3 komor. z bydłem, 4 komor. bez bydła, pługa rataja i 25 owiec; z cz. Mateusza! Rozwarowskiego i Nankera Dłuskiego od 7 1/2 ł., 1 zagr. z rolą i 1 komor. z bydłem; z cz. Stefana Wilkowskiego od 6 ł. i 3 prętów, 3 zagr. bez roli, 1 komor. z bydłem, 1 biednego komor. i 2 pługów rataja; z cz. Stan. Wilkowskiego od 13 1/2 ł., 10 zagr. bez roli, 2 wiatraków i mł. dor. (ASK I 6, 465); 1582 pobór z cz. Stan. Wilkowskiego od 13 1/2 ł., 10 zagr. bez roli, 3 komor. z bydłem, 3 komor. bez bydła, pługa rataja, 2 wiatraków, mł. dorocznego, 30 owiec; z cz. Łukasza Kluczewskiego od 4 ł., 10 prętów, 2 zagr. bez roli, wiatraka, pługa rataja, 2 komor. z bydłem, 2 komor. bez bydła, 1 komor. z 1 sztuką bydła i 13 owiec; z cz. Mateusza! Rozwarowskiego i Nankera Dłuskiego od 6 1/2 ł., 1 zagr. z rolą i 1 komor. z bydłem i 3 komor. bez bydła; z cz. Stefana Wilkowskiego od 6 ł. i 3 prętów, 3 zagr. bez roli, 4 komor. z bydłem, 1 komor. z 1 sztuką bydła, 3 komor. bez bydła i 2 pługów (ASK I 6, 458); 1583 pobór z cz. Stan. Wilkowskiego od 18 1/2 ł. i 3 prętów, 12 zagr. bez roli, 3 wiatraków dziedz., 1 wiatraka dor., 2 pługów, 30 owiec, 1 komor. z bydłem i 10 komor. bez bydła; z cz. Mac. Rozwarowskiego i Nankera Dłuskiego od 6 ł., 1 zagr. z rolą, 2 komor. z bydłem i 1 komor. bez bydła; z cz. Stefana Wilkowskiego od 6 ł., 3 prętów, 2 pługów, 3 zagr. bez roli, 1 komor. z bydłem i 5 komor. bez bydła (ASK I 6, 609).

Mieszkańcy: 1406 oficjał pozn. w sprawie z powództwa Filipa z Goniębic ustala, że Dorota z W. jest żoną Marcina z W. (ACC 2, 87v); 1429 Jan i Piotr Przemiłowie, Mikołaj kowal i jego ż. Małgorzata z W. →p. 5; 1445 Jakub Leyintreth, Mik. Przemił z V., role Newmana i Jana Przemiła w V. →p. 5; 1452 Andrzej Sławek z W.T. pozwany przez Pawła kleryka z Kościana o okazanie rejestru długów Nikla; sumy w nim ujęte miały być ofiarowane [przez kogo?] Pawłowi na opłacenie jego studiów (ACC 33, 183v); 1463 Mikołaj i Jerzy Przemił kmiecie z V. →wyżej: Jan; 1477 Paweł Byettener, Bieniasz Elszner i Jan Knolla kmiecie z W.T., role Henryka Nycza, Michała Hoffmana, Hamena Slawbe i Szymona Kole, Leysentreta i Jana Rausze w W.T. (DBL nr 316); 1490 Jakub Laystrith kmieć z Wilkowa Polskiego!, Mik. Prymel, Hannus Nazmen, Paweł Glycz, Jan Sławek, Jerzy Glrzycz!, Jan Laystrath, Grzegorz Laysnar, Mik. Craczmar, Marcin Roslar, Michał Jacza kmiecie z W. →p. 5; 1493 łany Leystretha i Katarzyny w W.T. (PZ 22, 219v-220v); 1503 Hannus Kramer, Mik. Polak, Gregyer, Gyegyer Loryncz, Nikiel Klich, Martin Klich, Martin Klein, Hanus Underlygyecz, Nikiel Kurecz, Mac. Schmeth, Piotr karczmarz, Hannus Ruthkalth, Hannus, Fabian Pasek, Andrzej Flanek, Gyeger, Burchalth, Habyer, Weschkyer, Cellar, łan zw. Bobrowski (WsG 1, 44v-45v); 1522 Hanus Kramer, Hanus Lorincz, Paweł, Nikel Klich, Marcin Klich, Marcin Klein kmiecie z V. (WsG 1 k. 144, 145); 1523 Hans Passek, Jerzy Szaweł i Hans Klich kmiecie z W.T. (WsG 1, 176v).

4. 1407 Niklos sołtys z W. śwd. (WR 3 nr 360); 1503 sołtys →p. 3: Michał.

5. 1421 Piotr murarz z Poznania toczy proces ze Szczepanem z W. o zapłatę za prace budowlane; Jan Lemerczal murarz z Kościana [jako rzeczoznawca] wyznaczony przez oficjała, po obejrzeniu muru wzniesionego przez Piotra w kościele w V., określa koszt budowy na 3 grz. (ACC 5 k. 35, 75v).

1426 Jan pleb. w W. domaga się od Mik. Radomickiego 3 1/2 grz. i 8 gr za srebno zabrane, gdy Radomicki najechał majątek pleb. (ACC 9, 152v).

1428 Piotr kościelny w W.T. domaga się od Mikołaja pleb. w Lipnie 9 gr za trzykrotne odprawienie wigilii (ACC 11 k. 85v, 91).

1429 Michał pleb. W.M. oskarża Mikołaja kowala i jego ż. Małgorzatę z W. oraz Jana z W. mieszcz. w Święciechowie, że usiłują obalić testament, w którym Jan Przemił z W. (ojciec Jana mieszcz. ze Święciechowa) legował jego kościołowi 6 szelągów (solidus) w szer. gr; Piotr Przemił brat zm. Jana wypłacił już kościołowi tę kwotę (ACC 12 k. 70, 77v).

1437 Marcin altarysta w V.T. rezygnuje ze swojej altarii na rzecz Andrzeja syna Michała z Ponieca (ACC 21, 53v).

1445-55 Henryk Groch pleb. w W.: 1445 (kop. 1456) tenże pleb. kościoła Ś. Katarzyny w W. otrzymuje od Mik. Przemiła kmiecia z V. 1 grz. gr pras. czynszu rocznego, w zamian za co pleb. ma co tydzień odprawiać mszę o NMP; Przemił kupił z zastrz. pr. odkupu wspomn. czynsz od Jakuba Leyintretha za 10 grz.; czynsz zapisany jest na 15 prętach, które Jakub posiada w V., z których 12 leży między rolami „starej pani” (agri antique domine) i Newmana, pozostałe 3 zaś między rolami wspomn. „starej pani” i Jana Przemiła; transakcję poświadcza dok. Jana z W.T. podkom. [wsch.]14W 1445 Jan Wilkowski nie był jeszcze podkom. wsch. ani nie pełnił żadnego innego urzędu ziemskiego. Być może w trakcie oblatowania dok. pisarz popełnił pomyłkę dodając w intytulacji słowo succamerarius lub przekręcając rok (recte: 1455?). Możliwe też, że choć dok. poświadcza transakcję z 1445, spisany został później (po 1448) (ACC 37, 87v; BJ 8057 IV 211); 1453 tenże rektor kościoła w W.T. oraz altarysta altarii ŚŚ. Heleny, Jadwigi i 11000 Dziewic w Święciechowie zapisuje wspomn. altarii 3 grz. czynszu rocznego, jakie nabył na pewnych dobrach, jak informuje dok. Jarosława [z Iwna] star. wsch. [1409-18] (DBL nr 224); 1455 tenże i Stanisław pleb. z Siedlnicy otrzymują od Michała Gronow i Henczla Hoffmanna mieszczan ze Święciechowa poręczenie, że Mik. Hoffnikel zapłaci im 12 fl. (AE I 219).

1456-58 Mac. Berger z Poznania pleb. w W.: 1456 tenże oblatuje w konsystorzu pozn. dok. z 1445 (ACC 37, 87v); 1456 tenże oskarżony przez Jana dz. w W. o to, że wziął na własny użytek świece (także te, które przynosiły do kościoła kobiety po porodzie) i in. przedmioty z wosku (insignia cerea) podarowane przez wiernych kościołowi w W., które powinny być wykorzystane przy sprawowaniu nabożeństw; Maciej twierdzi, że w ten sposób czyni się w in. kościołach; [Andrzej z Bnina] bp pozn. zabrania Maciejowi korzystania ze świec i przedmiotów z wosku przynoszonych przez kobiety [przy wywodzie po porodzie] oraz poleca witrykom, aby przeznaczyli je na użytek wspólny i ozdobę kościoła (AC 2 nr 1269); 1457 tenże pleb. w W. odstępuje Pieczowi słodownikowi ogród położony w Poznaniu za leprozorium między ogrodami Jerzego Boka i Stefana kramarza (M Poznań I 294, 126v); 1458 tenże pleb. w W., sędzia polubowny (M Poznań I 294, 145).

1459 Jan z Goniębic sprzedaje Andrzejowi altaryście altarii Wszystkich Świętych w kościele par. Ś. Katarzyny w W.T. 1 grz. czynszu rocznego na 1/2 Goniębic i Wyciążkowie za 12 grz. (ACC 39, 11v).

1460 bp pozn. Andrzej z Bnina eryguje na prośbę braci Jana, Piotra i Mikołaja z W. altarię Wniebowzięcia NMP, ŚŚ. Piotra, Pawła i Andrzeja Apostołów oraz ŚŚ. Katarzyny i Barbary w kościele par. w V.T.; Wilkowscy uposażyli altarię czynszem 6 1/2 grz.; altarysta ma odprawiać 2 msze w tygodniu; pierwszym altarystą zostaje Jan [skąd?] (AE II 19v).

1468 Zbylut pleb. w W.T. kupuje z zastrz. pr. odkupu 1 grz. czynszu rocznego od Wojc. [Skóry z Gaju] kustosza gnieźn. oraz Aleksandra z Gaju za 12 grz. (ACC 47, 13).

1483 Jakub z Dobrca [pow. kal.] altarysta altarii Wszystkich Świętych w kościele par. w W.T. kupuje z zastrz. pr. odkupu od Kaspra z Leszna oraz jego braci Rafała i Jana prep. pozn. 5 fl. czynszu na Lesznie za 55 fl. (ACC 61, 64v-65).

1490 Paweł Wilkowski jako jeden z kolatorów kościoła par. w W.T. zwraca się do oficjała pozn. z prośbą o odtworzenie dokumentów potwierdzających dochody kościoła po tym, jak spłonęły one w poprzednim roku Janowi z Kromolic ówczesnemu pleb. w W.T. w pożarze plebanii i in. budynków; oficjał na podstawie zeznań świadków: Jana z Kromolic obecnie pleb. w Lesznie, Jakuba Laystritha kmiecia z Wilkowa Polskiego!, Marcina Manczela, Mik. Nikla Czanhabera oraz Krzysztofa Flayschara ze Święciechowa, ustala, że plebani otrzymywali 8 grz. monety wsch. z czynszów, mianowicie: 1 grz. od sumy 10 grz. na roli Mik. Prymla [Przemiła] kmiecia Stefana z Wilkowa leżącej pomiędzy folwarkiem i Hannusem Nazmen (czynsz ten Mikołaj zapisał [w 1445] w zamian za czytanie mszy o NMP w dni świąteczne), 1 grz. od sumy 4 grz. na dziale Piotra! Wilkowskiego, 1 grz. od sumy 12 kóp na dziale Pawła Wilkowskiego, 1/2 grz. od sumy 4 grz. na roli Pawła Glycza kmiecia Michała dz. w W., 1/2 grz. od sumy 5 grz. na roli Jana Sławka kmiecia Michała dz. w W., 1/2 grz. od sumy 5 grz. na roli Jerzego Glrzycza! kmiecia Michała dz. w W., 1/2 grz, od sumy 5 grz. na roli Jana Laystratha kmiecia Stefana dz. w W., 1/2 grz. od sumy 5 grz. na roli opust. położonej naprzeciw folwarku Michała Wilkowskiego, 1/2 grz. od sumy 5 grz. na roli Grzegorza Laysnara kmiecia Stefana Wilkowskiego, 1/2 grz. od sumy 5 grz. na roli Mik. Craczmara, 1 wiard. od sumy 2 kóp gr na roli Marcina Roslara kmiecia z W., 6 gr od sumy 1 kopy na roli i ogrodzie Mik. Nikla Craczmara mieszcz. w Święciechowie, czynsz [wysokości nie podano] z ról i domków Mik. Chudego i Marcina Gnelli, wreszcie 1 wiard. od sumy 1 kopy na roli Michała Jacza z W. (ACC 67, 99-100v).

1498-1508 Marcin Rąbiński pleb. w W.: 1498 tenże płaci karę synodalną za niesłuszne ekskomunikowanie dłużników zalegających z płatnością 3 grz. czynszu dla altarii [w W.?] (AC 2 nr 1539); 1504 tenże →p. 3: Paweł; 1508 tenże toczy proces z Marcinem pleb. w Wysocku [pow. kal.] (ACC 85, 38).

1504 Marcin pleb. w Mosinie i altarysta w W. pozywa Jana Wilkowskiego o 2 prosiaki wartości 2 grz., które Wilkowski zabrał z W. Marcinowi (ACC 81, 165).

1510 par. W. i altaria tamże [formularz niewypełniony] (LBP 153-154).

1511-17 na wsi →Gołanice zapisane są 4 grz. czynszu rocznego na rzecz altarii w W.A. (WsG 1 k. 77, 104, 114v).

1513 Michał Wilkowski płaci 1 grz. czynszu rocznego na rzecz kościoła par. w W. →p. 3: Michał.

1513 Jakub Storich pleb. i altarysta w W. ma otrzymywać od Jana i Rafała Leszczyńskich 5 fl. czynszu rocznego (AC 2 nr 1673).

1522 dwór plebana →p. 3: Szymon.

1523 pleb. z A.V. [imienia nie podano] toczy proces z Elżbietą z Woliszewa; świadkowie Jadwiga Kowalska i Jadwiga Budkowa z Woliszewa zeznają, że pleb. przyjechał w Wielkim Poście do Woliszewa, gdzie z pomocą swego woźnicy siłą wciągnął na wóz Jadwigę, odjechał z nią do A.V. i tam ją zgwałcił (DepTest. VI 252).

1523 Mik. Łęcki domaga się od Kaspra pleb. w W.A. dochowania zawartej umowy, wypłaty 12 grz. zaległej opłaty (pensio) oraz przywrócenia w posiadanie kościoła par. i altarii w W.A.; wikariusz bpi pozbawia Kaspra spornego beneficjum i instytuuje Mikołaja na kościół par. w W.A. (ACC 98 k. 110v, 129-130, 133v).

1523 Jerzy były wikariusz w W. →p. 3: Nanker.

1525 Eustachy pleb. w W. (ACC 100, 41): 1525 tenże toczy proces z panią Wilkowską z V.A. (ACC 100, 22v); 1525 tenże toczy proces z Wojc. Gieczem altarystą w kat. pozn.; pleb. dowodzi za pomocą zaświadczenia (cedula) Wojc. Przecławskiego pisarza konsystorza pozn., że złożył w sądzie 1 grz. (ACC 100 k. 130, 130v).

1529 Piotr Bojanowski ze Spławia kolator kościoła w W.A., wakującego po śmierci poprzedniego pleb., prezentuje Jakuba z Bielaw kapłana i bakałarza prawa kanonicznego (ACC 104, 61v).

1542 bp pozn. Sebastian Branicki po długotrwałym wakacie wynikającym z zaniedbania kolatorów instytuuje z urzędu na kościół par. w V.G. Adama z Legnicy, dotychczasowego wikariusza tamże (AE VIII 260).

1547 wikariusz gen. bpa pozn. na podstawie prezenty Stefana Wilkowskiego, Baltazara Ossowskiego, Piotra Spławskiego oraz Wojciecha i Nankera Kotwiczów [Dłuskich] kolatorów instytuuje Jana Liberatha ze Święciechowa na kościół par. w W.A.M. po śmierci poprzedniego pleb. Macieja (ACC 117, 135v).

1564 bp pozn. pobiera dzies. wiard. z V. →p. 3.

1619 kościół w W. znajduje się w ręku innowierców (AV 4, 180); 1660-63 w kościele Ś. Marcina15Przekaz ten wskazuje, że po odzyskaniu w 1625 kościoła w W. z rąk innowierców (Now. 2, 439) zmieniono wezwanie kościoła (wcześniej ś. Katarzyna, →wyżej, pod 1445) w W.G. znajdują 3 ołtarze, kolejny w kaplicy fundowanej przez Stan. Wilkowskiego (AV 12, 227-229); 1672 kościół Ś. Marcina, murowany, pamiątkę konsekracji obchodzi się w niedzielę po dniu patrona [11 XI]; ołtarz główny drewniany, pozłacany z obrazem Ś. Marcina (AV 17, 639-640v).

6. 1429 Jan z W. mieszcz. w Święciechowie →p. 5.

1445 Jan z W.T. wystawia dok. w W. →p. 5.

1483-1507 Bernard Wilkowski: 1483 tenże syn Mikołaja z W. student w Krakowie (Metryka 1 nr 83h/302); 1493, 1502, 1507 tenże kan. regularny w kościele Ś. Mikołaja w Kaliszu →p. 3: Stefan.

1487-1514 Tomasz Wilkowski z W. [→p. 3], zm. przed 20 VIII 1515 (LutKap 32): 1487 tenże rezygnuje z prepozytury w Lesznie (ACC 65, 68; w haśle →Leszno pod błędnym nazwiskiem Wilczyński); 1489-98 tenże pleb. w Goniębicach (Now. 2, 430); 1490 tenże wikariusz wieczysty kat. pozn. (ACC 67, 52); 1496 tenże wikariusz wieczysty kat. pozn. zrzeka się prepozytury kaplicy Ś. Bartłomieja w Lasocicach (ACC 73, 20); 1500 tenże prokurator w konsystorzu pozn. (ACC 79, 43v-44); 1503 tenże pleb. w Niezamyślu →p. 3; 1504, 1508, 1510 tenże wikariusz wieczysty kat. pozn. śwd. przy wywodach szlachectwa przy przyjęciu do kapituły kat. pozn. Andrzeja Krzyckiego, Jana z Kamieńca i Rafała Leszczyńskiego (MHP nr 215, 234, 240); 1505 tenże w sprawie o ustalenie autentyczności napisanego odręcznie dok. (cirographum) zm. Mik. Krzyckiego prep. pozn. sygnowanego herbem Kotwicz zeznaje, że zmarły był tegoż herbu (AC 2 nr 1591); 1507 tenże pleb. w Niezamyślu oskarża Adama sołtysa z Dąbrowy [pow. pyzdr., par. Niezamyśl], że w obecności Jana wikariusza w Niezamyślu nazwał go złodziejem, twierdząc, że zabiera [dla siebie] 1/3 pieniędzy kościoła i kradnie wraz z witrykami (ACC 84, 92v); 1508 tenże pleb. w Niezamyślu śwd. (AC 2 nr 1622); 1510 tenże altarysta w Środzie [pow. pyzdr.] (LBP 195); 1510-13 tenże altarysta altarii ŚŚ. Stanisława, Wincentego, Warzyńca i Wacława w kat. pozn. (Now. 1, 242-243; AE V 83 – tu rezygnacja z altarii); 1511 tenże wywodzi szlachectwo z powodu przyjęcia go do kapituły kat. pozn.: po ojcu jest h. Jeleń16Tomasz miał używać odmiany h. Jeleń z mieczem umieszczonym poprzecznie między rogami zwierzęcia. Z przekazu tego wynika, że Tomasz nie mógł być synem Jana podkom. wsch., jak sugerowaliśmy w haśle Smyczyna, ten bowiem posługiwał się h. Kotwicz, po matce z Lginia h. Kromno (MHP nr 241); 1511-15 tenże kanonik pozn. fundi Środka (LBP 54; AC 1 nr 1035, 1039, 1042, 1053; LutKap 79); 1511-12 tenże kan. pozn. i pleban Niezamyślu toczy proces z Jakubem Koszutskim o zapłatę 100 grz. za 1/2 wsi Zbrudzewo i Dąbrowa (ACC 88 k. 67, 72, 80, 88, 91, 98, 115, 129, 138, 144, 173v, 187v); 1514 tenże pełnomocnik Andrzeja Krzyckiego scholastyka pozn. (ACC 90, 68); [ok. 1515] tenże regens w Starczynowie wsi kap. katedralnej pozn. (CP 111, 73v-74).

1497 w V. odbywa się posiedzenie wschowskiego sądu grodzkiego, podczas którego Jan Gołaniecki sędzia ziemski wsch. sprzedaje z zastrz. pr. wykupu Piotrowi z Opalenicy sędziemu ziemskiemu pozn. 1/2 wsi Niechłód; świadkami są m.in. Michał i Stefan Wilkowscy oraz Piotr Niemierzycki pleb. w Opalenicy (WsG 1, 11).

8. W odległości 50 m na E od kościoła par. Ś. Marcina dobrze zachowane grodzisko stożkowate datowane na XIV-XV w., o średnicy 24 m (u podstawy), wys. 4 m, z płasko ściętym wierzchołkiem (wymiary platformy 14x15,5 m), na szczycie liczne kamienie i fragmenty cegieł, całość otoczona fosą o szer. 10-16 m; od S zachowana grobla o szer. 14 m.; na terenie gródka odnaleziono fragmenty naczyń silnie całościowo obtaczanych i toczonych; na NE od kościoła odnaleziono fragmenty naczyń późnośredniowiecznych lub wczesnonowożytnych stanowiących być może ślad po osadzie; w 1896 w W. odnaleziono wczśr. (zdeponowany po 1036) skarb srebrny o wadze 1317,85 g złożony z całych monet, ułamków, ozdób i placków srebrnych (Hensel 7, 230-233; J. Slaski, S. Tabaczyński, Wczesnośredniowieczne skarby srebrne Wielkopolski. Materiały, Warszawa 1959, nr 146).

Obecny kościół Ś. Marcina w W. wzniesiony w XVI w., w zrębie późnogotycki, ze względu na liczne przebudowy utracił właściwie cechy stylowe; wewnątrz późnorenesansowa płyta nagrobna Ewy i Stan. Wilkowskich (zm. 1572) z przedstawieniem postaci dwojga dzieci oraz herbów Jeleń (Wilkowskich), Sulima, Korab i Pałuka (KZSz. V 12, 97-98).

Uwaga: 1. Mik. Wilkowski, który kupił z zastrz. pr. odkupu w 1488 1 ł. w →Kołaczkowicach za 10 grz. (PG 10, 98), pochodził nie z naszego W., lecz z Wilkonic Małych leżących 5 km na E od Kołaczkowic. Został on odnotowany pod nazwiskiem Wilkowski (zamiast Wilkoński) jeszcze w 1492 (PG 10, 170v; tu: Wilkowski z Małych Wilkonic). Nie ma pewności, czy z naszego W. czy Wilkonic pochodził Mikołaj wzmiankowany w 1491 jako wuj Wojc. Łaszczyńskiego oraz brat Katarzyny wd. po tymże Wojciechu, odczyt jego nazwiska (Wilkousky czy Wylkonsky?) jest bowiem niepewny (KoścG 3, 341v-342; BR 628 nr 231-232).

2. W dwóch wpisach z 1429 i 1547 w kontekście kościoła par. w W. pojawiają się określenia „Wylcowo Maior” i „Wilkowa Almanica Maior” (ACC 12, 70; ACC 117, 135v), związane są one jednak z podziałem wsi na liczne działy różnych właścicieli, a nie rozbiciem wsi na dwie jednostki osadnicze.

1 Ten sam dok. wydany w Wp. 2 nr 1032 pod błędną datą 1322 z licznymi błędami odczytu.

2 Kolejny podkom. wsch. Frycz. Jędrzychowski notowany jest dopiero w 1494 (UDR I/1, 165).

3 Przy kwerendzie w WsG 1 wykorzystano dodatkowo indeksy: Wschowska księga grodzka 1495-1526, red. M. Słoń, Warszawa 2014 (Atlas Źródeł i Materiałów do Dziejów Dawnej Polski), http://atlasfontium.pl/index.php?article=wschowa.

4 Wieś ta była wcześniej (od 1436) w posiadaniu Piotra Wilkowskiego.

5 Dział we wsi Piwonice w pow. kal. należał wcześniej do Katarzyny z Piwonic ż. Mik. Wilkowskiego, podkom. wsch. Niniejsza zapiska nakazuje zatem widzieć w naszym Stefanie i jego bracie Janie spadkobierców Mikołaja i Katarzyny (lecz nie ich dzieci, ponieważ matką Jana była najpewniej Elżbieta z Jedlca). Spór pomiędzy naszym Stefanem, jego bratem Janem i Bernardem Wilkowskim, synem wspomn. Mikołaja o działy w W., Piwonicach i Russowie (ta sama sprawa →niżej, pod 1507) posłużył Kozierowskiemu (K 5, 470 i K 8, 132) do podania wątpliwej informacji o istnieniu niezident. Wilkowa k. Piwonic w pow. kal. (miejscowości tej nie notują rejestry poborowe z XVI w., nie jest też ona wyraźnie wspominana w księgach sądowych pow. kal., wreszcie Wilkowskich działających w pow. kal. wiązać można z W.N.).

6 Na tożsamość Jana Wilkowskiego z W. z Janem Wilkowskim z Jedlca w pow. kal. wskazuje: 1) posiadanie dóbr w powiecie kal. również przez in. Wilkowskich z W. (Mik. Wilkowski, którego Jan był prawdopodobnie spadkobiercą [→wyżej, przyp. 5], brat Jana Stefan); 2) fakt, że obaj Janowie Wilkowscy mieli w tym samym czasie ż. o imieniu Katarzyna; 3) po sprzedaży W. i Smyczyny (1511) Jan Wilkowski z W. stwierdził, że przynależy do pow. kal., musiał więc posiadać w nim jakieś dobra [→niżej, przyp. 8].

7 Wg pierwszej redakcji zapiski transakcja dotyczyć miała również działu Jana w Smyczynie, jednak ostatecznie fragmenty dotyczące tej wsi zostały przekreślone.

8 W tej zapisce Jan zaznaczył już, że przynależy do pow. kal. (rediens a suo districtu Calisiensi et subdens se huic castro Wschowiensi et disctrictu), a więc posiadał tam dobra ziemskie.

9 W tekście: „in vim perdicionis alias wzgubne gymyą”, co należy rozumieć jako podkreślenie świadomości Katarzyny, że transakcja jest dla niej niekorzystna, a część zapisanych jej w oprawie pieniędzy zostaje przez nią utracona czyli „zgubiona” (Słownik staropolski, t. 11, s. 350-352).

10 Zapiska jest w tej części niejasna. Przyjąć można, że Bernard wykupując oprawę Katarzyny, działał w istocie w imieniu bratanków, którzy jednak otrzymają 1/2 Boguszyna dopiero po zwróceniu mu wyłożonych pieniądzy.

11 Tomasz Goczałkowski pochodził z Goczałkowa w pow. gnieźn. i był synem Mik. Goczałkowskiego (DembPozn 675-676), nie mógł być więc bratem rodzonym Anny c. Michała Wilkowskiego. Mało prawdopodobne jest również, aby byli oni rodzeństwem przyrodnim (po matce), Mik. Goczałkowski bowiem w znanych przekazach miał za żonę jedynie Małgorzatę (SHG), a Michał Wilkowski Annę. Wydaje się, że zastosowano tu słowo „frater” w szerszym znaczeniu dalszego krewnego, możliwe też, że w tekście nastąpił błąd.

12 Nie sposób rozstrzygnąć, czy nasz Stefan jest ident. ze Stefanem Wilkowskim występującym w pow. kal. w l. 1546-67 i dokonującym transakcji dot. wsi Taczanów, Sowina, Bogusławki i Lubomierz (TD). Należy to uznać jednak za prawdopodobne ze względu na fakt czasowego posiadania przez naszego Stefana in. dóbr w pow. kal. (Piwonice i Russów), →przyp. 5.

13 W haśle →Tuchorza omyłkowo odnieśliśmy ten przekaz do Wilkowa Polskiego, którego współwłaścicielem Baltazar Ossowski był w l. 1517-22.

14 W 1445 Jan Wilkowski nie był jeszcze podkom. wsch. ani nie pełnił żadnego innego urzędu ziemskiego. Być może w trakcie oblatowania dok. pisarz popełnił pomyłkę dodając w intytulacji słowo succamerarius lub przekręcając rok (recte: 1455?). Możliwe też, że choć dok. poświadcza transakcję z 1445, spisany został później (po 1448).

15 Przekaz ten wskazuje, że po odzyskaniu w 1625 kościoła w W. z rąk innowierców (Now. 2, 439) zmieniono wezwanie kościoła (wcześniej ś. Katarzyna, →wyżej, pod 1445).

16 Tomasz miał używać odmiany h. Jeleń z mieczem umieszczonym poprzecznie między rogami zwierzęcia. Z przekazu tego wynika, że Tomasz nie mógł być synem Jana podkom. wsch., jak sugerowaliśmy w haśle Smyczyna, ten bowiem posługiwał się h. Kotwicz.